Na iGu ni Vosota
Na noda rawata me da vosota ki na ivakataotioti ena buladodonu ena veiganiti vinaka sara ga ki na qaqaco ni noda ivakadinadina kei na titobu ni noda saumaki mai.
Ni da yadra mai ena veimataka, sa tu tale e matada e dua na siga vou ka sinai ena veibolebole ni bula. Na veibolebole oqori e vuqa na kena veimataqali: na bolebole vakayago, na dredre vakailavo, na drakidrakita ni isema vakaveiwekani, na vakatovolei ni yaloda, kei na dredre eso ni nona vakabauta e dua.
E vuqa na bolebole eda dau sota kaya ena noda bula e rawa ni wali ka vakamalumalumutaki; ia, eso tale ena dredre me da ciqoma ka dredre me da lakosivita ka na tikoga me yacova ni da sa takali yani ki na bula ka tarava. Ni da vosota rawa tiko ena dua na gauna na bolebole eda rawa ni walia ka da vosota tikoga na bolebole eda sega ni rawa ni walia, sa ka bibi me da nanuma ni igu vakayalo eda sa tara cake tiko ena vukea me da vosota rawa ena qaqa na bolebole kece eda sotava ena noda bula.
Kemuni na taciqu kei na ganequ, e tiko e dua na Tamada Vakalomalagi dau loloma, o koya a tuva na noda mai bula e vuravura me rawa kina vei keda yadua me da vulica na lesoni eda gadreva me da rawata kina na bula tawamudu ena Nona iserau.
E dua na iwase ni nona bula na Parofita o Josefa Simici e vakaraitaka na ivakavuvuli oqo. Eratou a kaivesu tiko ena valeniveivesu mai Liberty e Missouri, me vica vata na vula na Parofita kei na vica tale na nona itokani. Ni ratou vakararawataki tiko ena valeniveivesu, a vakatakekere na parofita o Josefa vua na Turaga ena masu yalomalumalumu me ra sereki na Yalododonu mai na veika rarawa era sotava tiko ena gauna ko ya. A sauma na Turaga ena nona vakavulica na Parofita o Josefa, kei keda kece, ni bolebole eda sotava, kevaka eda vosota ena qaqa, ena yaco me da vinaka kina mai muri. Oqo na Nona sauma na Turaga na kerekere nei Josefa:
“Ia na luvequ, me vakacegu na yalomu; raica sa lekaleka walega na gauna ni nomu rarawa kei na vutugu;
“Ia kevaka ko sa vosota, ena laveti iko cake na Kalou.”1
Sa vakarautaka na Tamada Vakalomalagi na noda ilakolako ena bula oqo me vakatovolei kina na noda itovo ni bula. Eda tadolavi tu ki na veika vinaka vakakina na veika ca ka soli vei keda na galala me digitaka vakataki keda na sala cava me da lakova. Me vaka e vakavuvulitaka o Samuela na parofita makawa ni iVola i Momani, “Dou sa galala tu mo dou digia na ka mo dou kitaka; raica sa solia vei kemudou na vuku na Kalou ka sereki kemudou mo dou galala.”2
Sa kila tale tiko ga na Tamada Vakalomalagi ena vuku ni bula vakayago oqo ni da sega ni dau digidigi donu se caka dodonu ena veigauna. Baleta ni da sega ni vinaka sara ka baleta ni da dau cala, eda gadreva na veivuke me da lesu tale ki na Nona iserau. Sa vakarautaki na veivuke e ganita mai na ivakavuvuli, ivakaraitaki, kei na isoro ni veivakaduavatataki i Jisu Karisito. Na nona isoro ni veivakaduavatataki na iVakabula sa rawa kina na noda vakabulai ena siga ni mataka kei na vakacerecerei mai na ivakavuvuli ni veivutuni. Kevaka eda veivutuni vakaidina sara ena lomadina, e rawa ni vukea me da savasava, veisautaka na noda ivakarau, ka vosota ena qaqa na noda bolebole.
Na vosota e dua na ivakavuvuli bibi e kunei ena ivunau i Jisu Karisito. E bibi baleta na vinaka ni noda veisiga ni mataka tawamudu ena veisotari ga kei na noda rawata me da vosota tiko ena buladodonu.
Ena 2 Nifai 31 e vakavulica kina vei keda na parofita o Nifai ni da sa ciqoma oti na veicakacaka vakalotu vata ga ni veivakabulai ni papitaiso a ciqoma o Jisu Karisito ka qai ciqoma na isolisoli ni Yalo Tabu, sa dodonu vei keda me da “toso ki liu ka tudei vei Karisito ena nomudou vakanuinui taucoko sara, mo dou lomana na Kalou kei na tamata kecega. Ia kevaka dou sa toso ki liu ka tugana ki lomamudou na vosa i Karisito ka vosota me yacova na ivakataotioti, [ka] raica, sa kaya vakaoqo na Tamada: [Meda] na rawata na bula tawamudu.”3
O koya, me rawa ni da ciqoma na veivakalougatataki cecere duadua vei ira kecega na veivakalougatataki ni Tamada Vakalomalagi, sai koya na bula tawamudu, sa dodonu me da vakacavara taucoko na kena cakacaka vakalotu e ganita ka qai tomana nomu rokova tiko na kena veiyalayalati. Ena dua tale ne kena itukutukuni me da vosota ena qaqa.
Na noda rawata me da vosota ki na ivakataotioti ena buladodonu ena veiganiti vinaka sara ga ki na qaqaco ni noda ivakadinadina kei na titobu ni noda saumaki mai. Ni sa kaukauwa na noda ivakadinadina ka da sa saumaki dina mai ki na kosipeli i Jisu Karisito, ena vakauqeti na noda digidigi mai na Yalo Tabu, era na vakaiyaqa vei Karisito, ka ra na tokona na noda gadreva me da vosota ena buladodonu. Kevaka e malumalumu na noda ivakadinadina ka sega ni taucoko na noda saumaki mai, ena rawarawa cake na noda rawai mai na ivalavala lasu ni vuravura ka digidigi cala kina.
Au vinakata meu wasea e dua na ka e vakaraitaka na sasaga e gadrevi me da vosota vakayago ka qai vakatauvatana kei na sasaga e gadrevi me da vosota vakayalo. Niu lesu mai ena noqu kaulotu, au donumaka na madigi meu qito basiketepolo vua e dua na dauveituberi ka dauvolavola kilai levu ka dokai mai California. Sa dau qarauna sara na dauveituberi oqo me tu vinaka na yagodra na dauqito ni bera ni tekivu na gauna ni qito basiketepolo. E dua na ka me dau caka taumada ni bera ni laki tara e dua na polo ena rara ni vakatovotovo me cicivi mada e dua na sala e veidelana ena yasa ni koronivuli ena loma ni dua na gauna vakarautaki ka dredre. Au nanuma na imatai ni noqu tovolea na cici oqo niu se qai lesu ga mai na buturara ni kaulotu: Au nanuma ga niu sa na mate.
E taura e vica vata na macawa ni tereni vakaukauwa me qai rawati na gauna sa virikotora toka na dauveituberi. Sa dua na ka talei sega walega na noda rawa ni ciciva na vanua oya ia noda rawa ni vakatotolo yani ena iotioti ni dodo ki na laini.
Me rawa na qito basiketepolo vakavinaka, ena gadrevi me tu vakavinaka na yagomu. Na tu vinaka ni yagoda e dua na kena isau, na kena isau na yalodina, na toso tikoga, kei na bula vakaivakarau.
Na ivakadinadina, me vaka na yagomu, e gadreva me tu vakavinaka kevaka o vinakata me tudei. Me da vakavinakataka tu beka vakacava na ivakadinadina? Ena sega ni rawa ni vakavinakataki ki na basiketepolo na yagoda ena noda sara basiketepolo toka ga ena retioyaloyalo. Sa vakakina, ni da na sega ni vakavinakataka rawa na noda ivakadinadina ena noda sarava walega na koniferedi raraba ena retioyaloyalo. Eda na gadreva me da vulica ka kila na ivakavuvuli taumada ni kosipeli i Jisu Karisito, ka da qai cakava ena noda vinaka duadua me da bulataka. Oqori na sala eda na yaco kina me da tisaipeli i Jisu Karisito, sai koya talega oqori na ivakarau eda na tara kina e dua na ivakadinadina tudei.
Ni da sotava na veika dredre ena bula ka noda gagadre me da vakatotomuria na ivalavala nei Jisu Karisito, ena yaga me da vakarau tu vakayalo. Na vakarau tu vakayalo e kena ibalebale ni da sa tubu ena kaukauwa se na igu vakayalo—eda na tu vinaka tu vakayalo. Eda na tu vinaka tu vakayalo ka ni da na dau digitaka tikoga na dodonu. Eda na sega ni yavalati rawa ena noda gagadre kei na noda rawata me da bulataka na kosipeli. Me vaka a tukuna e dua na dauserekali tawakilai, “Sa dodonu mo yaco mo vatu ka sega ni kauta tani rawa na uciwai.”
Baleta ni da sotava na bolebole e veisiga yadua, sa bibi kina me da cakacakataka na noda igu vakayalo e veisiga. Ena gauna eda tara cake kina na igu vakayalo, na ivalavala lasu ni vuravura, ka vakakina na noda bolebole ni veisiga yadua, ena lailai sara na kena revurevu ca ena noda igu ni vosota ena buladodonu.
Na ivakaraitaki cecere eso ni igu vakayalo e basika mai na noda ivolanikawa. Ena maliwa ni italanoa e vuqa mai vei ira na tubuda, eda na rawa ni kunea kina na ivakaraitaki ka dusia na ivakarau vinaka ni vosota.
E dua na italanoa mai na noqu ivolanikawa e vakaraitaka na ivakavuvuli oqo. Na tukaqu vakarua o Joseph Watson Maynes a sucu ena 1856 mai Hull, Yorkshire e Igiladi. Eratou a curu ki na Lotu mai Igiladi na nona matavuvale ka qai gole yani ki Salt Lake City. A vakamautaki Emily Keep ena 1883, ka rau yaco me nodra itubutubu e walu na gone. A kacivi o Joseph me kaulotu tudei ena June ni 1910, ni sa yabaki 53. Ena nodratou veitokoni na watina kei na walu na luvena, a lesu tale ki na nona vanua dina mai Igiladi me laki kaulotu kina.
Ni oti nona veiqaravi tiko ena yalodina me rauta e rua na yabaki, a vodo basikeli tiko vata kei nona itokani ki na Wilivola ni Sigatabu mai Gloucester e Igiladi, ena gauna a kacabote kina nona taya. A sobu me raica na vakacaca sa yaco. Ena gauna e raica kina ni levu toka na leqa ka na taura na gauna me vakavinakataki, a tukuna vua na nona itokani me liu yani ka tekivuna na wilivola ni Sigatabu ka na yaco yani ena dua na gauna totolo. Ni oti ga na nona tukuna oqori, a cibati koya e ra. A mate ena gauna vata ga ena mate ni uto.
A sega tale ni raici iratou na watina kei na walu na luvena o Joseph Watson Maynes ena bula oqo. A qai kau lesu na yagona ki Salt Lake City ka vakayacori na nona lotu ni veibulu ena Waterloo Assembly Hall makawa. E dua na malanivosa a cavuti ena lotu ni veibulu mai vei Elder Anthony W. Ivins ena Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua e vakavulica vei keda e dua na lesoni bibi me baleta na bula, mate kei na vosota: “Oqo na ka e solia vei keda na kosipeli—e sega ni veivagalalataki mai na mate, ia na qaqa mai kina ena noda nuitaka e dua na tucaketale lagilagi. … E vakakina vei [Joseph Maynes]. … Sa dua na ka taleitaki, ka kauta mai na vakacegu kei na reki me da kila ni ra a bula dodonu na tamata ena nodra bula, ena vakabauta, tudei ena vakabauta.”4
Na italanoa vakamatavuvale oqo e vakauqeti au meu tovolea ena noqu igu taucoko meu muria na nona ivakaraitaki ni vosota na tukaqu vakarua. Au vakauqeti talega vakakina ena nona vakabauta na watina, o Emily, ka a colata e dua na icolacola bibi ena nona bula ni sa mate o Joseph. E kaukauwa na nona ivakadinadina ka taucoko nona saumaki mai e tudei tiko ena dina ena nona vo ni bula ka qaravi iratou duadua na walu na luvena.
E kaya na iApositolo o Paula, “Me da biuta laivi tu na ka bibi kei na ivalavala ca eda sa tao rawarawa kina, ka me da ciciva tikoga na cere sa tu e matada.”5 Na cici sa tu e matada ena vuravura oqo e cici ni vosota, ka sinai ena itatao. Na itatao ena cici oqo sai koya na bolebole eda yadrava cake ena veimataka. Eda mai tu oqo e vuravura me da ciciva na cere, ka vakayacora noda galala ni digidigi, ka digidigi mai na vinaka kei na ca. Me rawa ni da vakacavara ena qaqa na cici ka lesu tale vei Tamada Vakalomalagi, eda na gadreva me da sauma na kena isau ena yalodina, toso tikoga, kei na bula vakaivakarau. Eda gadreva me da tu vinaka vakayalo. Eda gadreva me da tara cake na igu vakayalo. Eda gadreva na ivakadinadina kaukauwa ka na basika kina na saumaki dina, ka na kune kina e lomada na vakacegu kei na qaqaco e gadrevi me da vosota kina na bolebole cava ga eda sotava.
Se bolebole cava ga o yadrava cake ena veimataka, nanuma tiko—ena kaukauwa vakayalo o sa tara cake, salavata kei na veivuke ni Turaga, ena mua ni cici ena rawa mo marautaka na yalodei a vakaraitaka na iApositolo o Paula ena nona kaya:
“Niu sa vakarau tu meu liviraki, ka sa voleka na siga ni noqu toki yani.
“Au sa vala oti ena ivalu vinaka, au sa ciciva oti na cere, au sa taura matua na vakabauta:
“E muri sa maroroi me noqu na isala vakaturaga ni ivalavala dodonu, o koya ena solia mai vei au na Turaga, o koya na turaganilewa dodonu ena siga ko ya.”6
Au wasea vei kemuni na noqu ivakadinadina kei na noqu vakadinata ni dua dina na Tamada Vakalomalagi dau loloma kei na Nona ituvatuva cecere tawamudu ni marau, ka sa kauti keda mai ki vuravura ena gauna oqo. Me vakauqeti keda kece sara na Yalo ni Turaga ka me da tara cake e lomada na igu ni vosota. Ena yaca i Jisu Karisito, emeni.