Magdungan Kita’g Saka

Ni Linda K. Burton

Kinatibuk-ang Presidente sa Relief Society

Isip mga babaye ug mga lalaki nga tigsunod sa pakigsaad, kinahanglan kitang mobayaw ug motabang sa usag usa nga mahimong mga tawo nga gusto sa Ginoo nga kita mahimo.

Human sa makadasig nga mga pakigpulong, musika, ug mga pag-ampo nga kanunayng nagtandog sa atong mga kasingkasing atol sa kinatibuk-ang komperensya, gisultihan ako sa daghang mga sister nga ang labing gusto nilang tan-awon mao ang Unang Kapangulohan ug ang Korum sa Napulog Duha nga mobiya sa podium kauban sa ilang mahangturong mga kapikas. Ug dili ba nindotan tang maminaw sa mga Kaigsoonan nga malumong nagpahayag sa ilang gugma kanila?

Nagsulti mahitungod sa iyang asawa, si Donna, si Presidente Boyd K. Packer miingon, “Tungod sa akong katungdanan, ako adunay sinserong obligasyon sa pagsulti sa tinuod: Hingpit siya.”¹

President Dieter F. Uchtdorf and his wife.

“Kahayag siya sa akong kinabuhi,”² miingon si Presidente Dieter F. Uchtdorf kabahin sa iyang asawa, si Harriet.

President Henry B. Eyring and Sister Eyring at their wedding.

Si Presidente Eyring, nagpasabut sa iyang asawa, si Kathleen, miingon, “Siya [ang] tawo kinsa kanunay nga naghimo kanako sa pagtinguha sa pinakamaayo kutob sa akong mahimo.”³

LDS Church President Thomas S. Monson gives his wife, Frances, a kiss at their 60th anniversary celebration, 10/6/2008, at the Lion House. The two met in 1944 and were married in the Salt Lake Temple on Oct. 7, 1948.

Ug si Pesidente Thomas S. Monson, namulong bahin sa pinalangga niyang si Frances, miingon, “Siya ang akong pinakamahal, ang akong sinaligan nga kauban, ug pinakasuod nga higala. Ang pagsulti nga gimingaw ko niya dili makahupay sa akong pagbati.”⁴

Ako usab buot mopahayag sa akong gugma sa akong minahal nga kapikas, si Craig. Siya bililhong gasa ngari kanako! Nagpasabut sa akong bana, usa ka hinambin ug sagradong hugpong sa mga pulong sa mga saad sa akong patriyarkal nga panalangin nga ang akong kinabuhi ug ang kinabuhi sa akong mga anak “anaa sa iyang pag-amuma.” Tataw kanako nga si Craig mao ang katumanan niana nga saad. Gamit ang mga pulong ni Mark Twain, ako moingon nga ang “kinabuhi nga wala si [Craig] dili mahimo.”⁵ Gihigugma ko siya, sa kasingkasing ug kalag!

Balaang mga Tahas ug mga Responsibilidad

Karong adlawa gusto kong mopasidungog sa mga bana, amahan, anak nga mga lalaki, ug mga uyoan nga nakaila kinsa sila ug naghimo sa ilang labing maayo sa pagtuman sa ilang hinatag sa Dios nga mga tahas ingon nga gihulagway diha sa pamahayag sa pamilya, lakip ang matarung nga pagdumala ug paghatag og pagpanalipod sa ilang mga pamilya. Palihug hibaloi nga ako nakaamgo gayud nga ang mga hilisgutan sa pagka-amahan, pagka-inahan, ug kaminyoon, makasamok alang sa kadaghanan. Nahibalo ako nga pipila sa mga miyembro sa Simbahan mibati nga ang ilang mga panimalay dili gyud mahimong hingpit. Daghan ang nag-antus tungod sa pagpasagad, pangabuso, adiksyon, ug sayop nga mga tradisyon ug kultura. Dili ko mouyon sa binuhatan sa mga tawo kinsa sa kinabubut-on o gani sa ka ignorante naghatag og kasakit, pag-antus, ug kawala sa paglaum diha sa ilang mga panimalay. Apan karon ako mamulong og laing butang.

Kumbinsido ko nga ang usa ka bana mas makapadani sa iyang asawa kon siya nagserbisyo diha sa iyang hinatag sa Dios nga mga tahas isip usa ka takus nga tighupot sa priesthood—ilabi na diha sa panimalay. Ako gusto ug nagtuo niining mga pulong gikan ni Presidente Packer ngadto sa takus nga mga bana ug mga amahan: “Kamo adunay gahum sa priesthood nga gikan gayud sa Ginoo aron sa pagpanalipod sa inyong mga panimalay. Adunay mga higayon nga ang mobarug lamang nga panalipod sa inyong pamilya ug sa mga pagsamok sa kaaway mao kana nga gahum.”⁶

Espiritwal nga mga Lider ug mga Magtutudlo sa Panimalay

Sayo niining tuiga mitambong ko og lubong sa usa ka yano nga talagsaong tawo—uyoan sa akong bana si Tiyo Don. Usa sa anak nga mga lalaki ni Tiyo Don mipakigbahin sa iyang kasinatian sa gamay pa siya nga bata, sa wala madugay human ang iyang mga ginikanan nakapalit sa una nilang balay. Tungod kay dihay lima ka gagmayng mga bata nga pakan-on ug sininaan, walay igong kwarta sa pagpakoral sa nataran. Seryusong nagtuman sa usa sa iyang balaan nga mga tahas isip tigpanalipod sa iyang pamilya, si Tiyo Don miugsok og pipila ka gagmayng kahoy diha sa yuta, ug mikuha og mga pisi, ug gihigot ang pisi sa usa ka ugsok ngadto sa laing ugsok libut sa nataran. Gitawag dayon niya ang iyang mga anak. Iyang gipakita nila ang mga ugsok ug ang pisi ug gipasabut nila nga kon sila magpabilin sa sulod nianang minantinir nga koral, luwas sila.

Usa ka adlaw ang mga visiting teacher wala makatuo dihang nangabut sila sa balay ug nakita ang lima ka gagmayng bata nga masulundong nagbarug kilid sa gikutay nga pisi, nagtan-aw na lang sa miuntol nga bola nga milapas sa ilang mga utlanan ug milagpot paingon sa kalsada. Usa ka gamay nga bata midagan sa pagkuha sa iyang papa, kinsa, agig tubag, midagan ug gikuha ang bola.

Wala madugay diha sa lubong, ang kinamagulangang anak nga lalaki luhaang mipahayag nga ang iya lamang gipangandoy niining kinabuhi mao nga mahisama sa iyang minahal nga amahan.

Sister Burton's son and grandson reading together.

Si Presidente Ezra Taft Benson miingon:

“O, mga bana ug mga amahan sa Israel, makahimo kamo og daghan alang sa kaluwasan ug kahimayaan sa inyong mga pamilya! …

…Hinumdumi ang inyong sagradong mga calling isip amahan sa Israel—ang inyong labing importanting calling sa karon ug sa kahangturan—usa ka calling nga kamo dili gayud ma-release.

Sister Burton's son and grandson on a bed together.

“Kinahanglan gayud kamong motabang og mugna og usa ka panimalay nga ang Espiritu sa Ginoo makapuyo.”⁷

Pagka-mapuslanon niadtong propetikanhong mga pulong karong panahona.

Kini tingali malisud, gani imposible, alang sa mga tawo nga may pakigsaad sa Dios sa pagpuyo sa kalibutan nga wala lamang maghatag og bili sa ilang balaan nga mga responsibilidad apan nagpadala usab og bakak nga mga mensahe kon unsay buot ipasabut sa pagkahimong usa ka “tinuod nga tawo.” Usa ka bakak nga mensahe mao ang “Para nako ang importante ako.” Sa laing bahin adunay makauulaw ug mabiay-biayong mensahe nga ang mga bana ug mga amahan wala na kinahanglana. Naghangyo ako kaninyo sa dili pagpaminaw sa mga bakak ni Satanas! Siya nawad-an sa sagradong pribilehiyo nga mahimong bana o amahan. Tungod kay siya nasina niadtong kinsa may sagradong mga tahas nga dili maiya, siya nagtinguha nga ang “tanan nga mga tawo … mahimo nga mauyamot sama ngadto kaniya”!⁸

Pagbayaw ug Pagtinabangay sa atong Magkauyon nga mga Tahas

Mga kaigsoonan, nagkinahanglan kita sa usag usa! Isip mga babaye ug mga lalaki nga tigsunod sa pakigsaad, kinahanglan kitang mobayaw ug motabang sa usag usa nga mahimong mga tawo nga gusto sa Ginoo nga kita mahimo. Ug kinahanglan kitang magtinabangay sa pagbayaw sa nagtubo nga henerasyon ug tabangan sila sa pagkab-ut sa ilang balaan nga potensyal isip mga manununod sa kinabuhing dayon. Kita makahimo sama ni Elder Robert D. Hales ug sa iyang asawa, si Mary, nga nahimo ug mosunod sa proverbio “Ikaw mobayaw kanako ug ako mobayaw kanimo, ug kita mosaka og dungan.”⁹

Atong nasayran gikan sa mga kasulatan nga “dili maayo nga … ang tawo mag-inusara.” Mao kana ngano nga ang atong Langitnong Amahan mihimo og “katabang alang kaniya.”¹⁰ Ang pulong nga katabang nagpasabut og tigtabang nga angay, takus, o makakompleto kaniya.”¹¹ Sama pananglit, ang atong duha ka mga kamot magkasusama apan dili gyud parehas. Sa tinuod, kini kaatbang kaayo sa usag usa, apan kini mokompleto sa usag usa ug haum sa usag usa. Ang pagtinabangay, mas naglig-on kanila.¹²

Sa usa ka kapitulo mahitungod sa mga pamilya, ang tamdanan nga basahon naglangkob niini nga pahayag: “Ang kinaiyahan sa lalaki ug sa babaye nga mga espiritu gibuhat nga sila mokompleto sa usag usa.”¹³ Palihug timan-i nga kini nag-ingon “mokompleto sa usag usa,” dili “mokompetensya sa usag usa”! Kita gikinahanglan nga motabang, mobayaw, ug maglipay sa usag usa samtang kita naninguha nga mahimong labing maayo. Si Sister Barbara B. Smith maalamong mitudlo, “Adunay mas daghang kalipay nga maangkon kon kita malipay sa mga kalampusan sa usag usa ug dili lamang sa atong kaugalingon.”¹⁴ Kon kita maningkamot sa “pagkompleto” kay sa “makigkompetensya,” mas sayon ang pag-abiba sa usag usa!

Sa batan-on pa ang akong inahan nga may ubay-ubay nga anak, sa adlaw nga puno sa pagpang-diaper, pagpanghugas og pinggan, ug pagdisiplina, walay laing madasigong mokanta sa awit sa Primary “Lipay ko kaayo kon si Papa moabut.”¹⁵ Magul-anon kong motug-an nga ako dili kanunay malipayon kon si Craig malipayong mosulod sa pultahan human sa kapoy nga adlaw sa pagtrabaho. Kanunay siyang motimbaya kanamo uban sa gakos ug halok ug himoon niya ang usahay lisud makaguba nga adlaw ngadto sa makalingaw nga mga panahon ni papa. Nanghinaut ko nga unta wala ko kaayo malinga sa walay katapusang lista sa unsay buhaton nga buhatunon pa ug mas maalamong mopunting, sama kaniya, sa mga butang nga labing gikinahanglan. Mas kanunay unta akong mohunong ug mopahimulos sa sagradong panahon sa pamilya ug mas kanunay nga mopasalamat kaniya sa pagpanalangin sa among mga kinabuhi!

Maayong Pulong Atong Gamiton

Dili pa dugay, usa ka matinud-anong sister sa Simbahan mipakigbahin kanako og bug-at nga problema nga dugay-dugay na niyang giampo. Ang iyang problema mao ang pipila ka mga sister sa iyang ward. Misulti siya kanako nga nasakitan kaayo siya sa naobserbaran nga sila usahay mamulong nga walay pagrespetar ngadto ug mahitungod sa ilang bana, bisan atubangan sa ilang mga anak. Misulti siya kanako giunsa niya isip usa ka batan-on sa pagtinguha ug pag-ampo nga siya makakita ug maminyo og takus nga priesthood ug magtukod og malipayong panimalay uban kaniya. Nagtubo siya sa usa ka panimalay diin ang iyang inahan mao ang “matriyarka sa balay” ug ang iyang amahan motuman na lang sa mga sugo sa iyang inahan aron adunay kalinaw sa panimalay. Mibati siya nga adunay laing paagi. Wala niya makita nga gihimo kini diha sa panimalay nga iyang gidak-an, apan sa iyang kinasingkasing nga pag-ampo alang sa giya, gipanalanginan siya sa Ginoo nga mahibalo unsaon paghimo og panimalay uban sa iyang bana diin ang Espiritu mahangop sa mainitong paagi. Nakaadto ko niana nga panimalay ug makapamatuod nga kini balaan nga dapit!

Mga kaigsoonan, kapila man natong tuyoon ang paglitok sa “maayong pulong atong gamiton”?¹⁶

Mahimong sulayan nato ang atong kaugalingon pinaagi sa pagpangutana og pipila ka mga pangutana. Uban sa gamay nga pagpahiangay, kining mga pangutana magamit kanatong tanan, minyo o dili minyo ug sa bisan unsang sitwayon sa atong panimalay.

Kanus-a ang katapusang higayon nga ako sinserong midayeg sa akong kapikas, nga ako ra o atubangan sa among mga anak?
Kanus-a ang katapusang higayon nga ako mipasalamat, mipahayag og gugma, o sa kinasingkasing nangamuyo sa hugot nga pagtuo alang kaniya diha sa pag-ampo?
Kanus-a ang katapusang higayon nga nagpugngan nako ang pagsulti og usa ka butang nga nahibaloan nakong makapasakit kaniya?
Kanus-a ang katapusang higayon diin mapainubsanon kong nangayog pasaylo—nga wala magdugang og mga pulong nga “apan kon ikaw lang unta” o “apan kon wala ka lang unta”?
Kanus-a ang katapusang higayon nga ako mipili nga malipay kay sa mamugos nga “modaug”?

Kon bisan hain niining mga pangutana mohimo ninyong mobati nga dili komportable, hinumdumi nga si Elder David A. Bednar mitudlo nga ang “kahasol ngadto sa konsensya sama ka sakit ngadto sa atong lawas—usa ka pasidaan sa kakuyaw ug proteksyon sa dugang kadaut.”¹⁷

Gidapit ko kamong tanan sa pagpamati sa kinasingkasing nga hangyo ni Elder Jeffrey R. Holland: “Mga kaigsoonan, niining mataas nga mahangturong paninguha nga mas mahisama sa atong Manluluwas, mahimo kamo nga maninguha nga mahimong ‘hingpit’ nga mga lalaki ug babaye bisan sa ingon lang nga paagi karon—nga dili mopahiubos pinaagi sa pulong, o sa labing maayo, sa pagpamulong sa bag-o nga pinulongan, sa mga anghel.”¹⁸

Sa akong pagpangandam alang niining oportunidad karong adlawa, ang Espiritu mitudlo kanako, ug ako mipasalig sa pagsulti og mga pulong sa kalooy kasagaran ngadto sa akong gimahal nga kapikas ug mahitungod kaniya ug pagpahayag og pasalamat alang sa paagi nga ilang gituman ang ilang balaan ug magkauyon nga mga tahas. Ug ako mipasalig sa pagsunod sa proverbio nga “Ikaw mobayaw kanako ug ako mobayaw kanimo, ug kita mosaka og dungan.”

Mouban ba kamo kanako sa pagtinguha sa panabang sa Espiritu Santo sa pagtudlo kanato unsaon nga kita makabayaw sa usag usa diha sa atong nagkauyon nga mga tahas isip may pakigsaad nga anak nga mga lalaki ug babaye sa atong langitnong mga ginikanan?

Nasayud ako nga pinaagi sa makahimong gahum sa Pag-ula ug sa atong hugot nga pagtuo diha ni Jesukristo, makahimo kita niini. Nag-ampo ako nga ibutang nato ang atong pagsalig diha Kaniya sa pagtabang kanato nga matabangan ang usag usa nga magpuyo nga malipayon ug sa kahangturan dungan kita nga mosaka, sa pangalan ni Jesukristo, amen.