Kasubo ug Paglaum: Kon ang Kapikas Mogamit og Pornograpiya
Pito ka mga paagi nga ang kapikas nga tiggamitan og pornograpiya dili lamang makalahutay sa kasubo apan makakita usab og saad sa paglaum.
Gipili ni Amy ang gitinguha sa kada ginikanan alang sa usa ka anak nga lalaki o anak nga babaye. Nabugkos siya sa templo human nakadawat og kusog nga espirituhanong impresyon aron maminyo sa iyang bana.
Sa wala pa ang ilang kasal, ang iyang pamanhunon mihimo usab og maisugon nga pagpili, miangkon nga siya nakagamit og pornograpiya.
Paglabay sa usa ka tuig, nakaamgo si Amy nga ang panlimbasug sa iyang [bana] sa pornograpiya wala pa natapos. Tulo ka tuig sa ilang kaminyoon—sa diha nga duna na silay walo ka bulan nga bata—si Amy nag-antus sa dili mahunahuna nga kasakit nga ang iyang bana adunay lain ug agig sangputanan gi-excommunicate sa Simbahan.
Giunsa man paglahutay ni Amy sa kagul-anan? Unsaon man sa daghan pang mga kababayen-an ug kalalakin-an nga dunay sama nga mga kahimtang sa paglahutay sa ilang kasakit?
Daghang ang mga kapikas ug ubang sakop sa pamilya sa tiggamitan og pornograpiya nakadiskubre og makatabang ug malaumon nga mga kinaiya nga komon sa ilang kaugalingon ug sa panaw sa uban. Ug sila maisugon nga mipakigbahin sa ilang mga istorya.
Ang website sa Simbahan OvercomingPornography.org mitawag niining komon nga mga kinaiya isip “mahinungdanong gawi.” Kini nga mga gawi—nasinati sa indibidwal nga kamakanunayon ug indibidwal nga kahan-ay—naprobaran nga, alang sa daghan, mahinungdanon sa emosyonal, mental, ug espirituhanon nga pag-ayo.
Mahinungdanong Gawi 1: Pagsagubang sa Truma sa Pagluib
Pagkat-on mahitungod sa pagsagubang sa truma, pagbasol sa kaugalingon, ug uban pang mga reaksyon sa usa ka tawo sa dihang nadiskubrihan nga ang iyang kapikas migamit og pornograpiya.
Sa dihang nahibaloan ni Eva nga ang iyang bana nalambigit sa pornograpiya, mibati siya og “grabing kasakit, kasuko, ug kaguol, depresyon, ug obsesyon.” Ang obsesyon sa pagkatinuod usa ka komon nga pagbati sa usa ka tawo nga nakasinati og truma sa pagluib sa kapikas sa paggamit og pornograpiya, ug ang kinaiya ni Eva agi og tubag niining bug-at nga emosyon dili usab kasagaran. Nagsugod siya sa pagka-obsess mahitungod sa iyang bana ug sa iyang mga lihok. Asa man siya? Kinsa ang iyang kaistorya? Unsa man ang iyang gibuhat? Ang pagkaadik sa bana sa pornograpiya ug pakighilawas maoy nahimong sentro sa kinabuhi sa asawa, ug ang asawa gusto gayud nga mamaayo ang bana, nagtuo nga kon makontrolar sa asawa ang problema, magmalipayon sila.
Sa dihang nahibaloan ni Jamie ang paggamit sa iyang bana og pornograpiya, nagtinguha siya sa pagkontrolar kutob sa iyang mahimo. Nagtuo siya nga mahan-ay niya ang kinabuhi sa iyang bana, si Jon, aron dili siya magpangita og dinalian nga katagbawan pinaagi sa pornograpiya, ug aron, siya wala nay laing opsyon kon dili ang pagpili lang sa pagkamatarung. Naglista siya og inadlaw nga buluhaton alang sa iyang bana: unsa ang iyang buhaton para malingaw ug unsa ang gimbuhaton nga kinahanglan niyang kompletuhon.
Ang mahinungdanong pag-usab sa kauswagan ni Jamie miabut sa dihang ang iyang bishop nadasig sa pagpasabut, “Jamie, dili kini imong sala. Wala kay gibuhat nga maoy nakaingon nga mitan-aw siya sa pornograpiya. Siya ang nagpili.” Ug kay dili man siya ang hinungdan sa iyang pagtan-aw og pornograpiya, dili usab siya ang mahimong hinungdan sa iyang paghunong. Masabut nga, siya nakahibalo na sa unsa ang isulti sa bishop ngadto niya, apan si Jamie miingon nga human sa pahinumdom sa bishop, “nahunong ang paglista. Miundang ko sa pagpaningkamot sa pagkontrolar sa iyang gawi ug pagsulay sa pagpugos kaniya ngadto sa pagkamatarung—ug nag-focus sa akong kaugalingon.” Agi og epekto, si Jamie mitugot nga mobati sa iyang kaugalingong kasakit ug buhaton ang pag-ayo sa iyang kaugalingon.
Human makaamgo si Jamie, si Jon nanglimbasug ug kanunayng mibalik, apan iyang gidawat ang responsibilidad sa iyang kaugalingong binuhatan. Ug samtang sila nagbuhat sa ilang kaugalingong pagpaayo, Nasuta ni Jon ug Jamie nga ang ilang pagpaayo mas maayo isip indibidwal ug isip magtiayon.
Mahinungdanong Gawi 2: Luwas nga Mopakigbahin
Pagpangita og pagsabut, tabang, ug pagmatuod pinaagi sa tukma nga pagpakigbahin.
Laing punto sa pag-usab ni Jamie ug Jon miabut dihang usa sa ilang anak nagkinahanglan og panalangin. Mitawag sila sa ilang home teacher, kinsa maisugon nga mipasabut nga siya nangita og tabang sa pagsagubang sa iyang kaugalingong panglimbasug sa pornograpiya. Mitanyag siya nga mangita og lain nga makahatag og panalangin. Kana nga pagkamatinuoron nakapaminus sa kaulaw nga gibati ni Jon ug Jamie mahitungod sa ilang kahimtang, ug si Jon sa katapusan mibati nga luwas nga mohisgut ngadto sa laing tawo bahin sa iyang pagkaadik gawas ni Jamie.
Sa dihang ang asawa sa home teacher mitanyag sa pakig-istorya ni Jamie, wala makita ni Jamie ang punto tungod kay ang iyang pakig-istorya dili makaayo ni Jon—ug nianang puntoha, ang pag-ayo niya mao ang iyang tumong. Gani paghuman sa pagpakig-istorya niya ug sa asawa sa home teacher, mas migaan ang gibati ni Jamie. Walay nausab. Si Jon nanglimbasug pa gihapon, apan siya nahupay nga dunay laing tawo ang nasayud unsa ang iyang giagian ug ang iyang kalibutan wala mahugno.
Mahinungdanong Gawi 3: Sugdan Pag-usab ang Espiritwal nga Kamasaligon
Ang pagbati ug pagsunod sa pag-aghat sa Espiritu Santo ug mapahiuli ang pagsalig sa Dios.
Sa dihang si Amy miatubang sa pag-excommunicate sa iyang bana, nasayud siya nga ang Manluluwas makahatag og tubag sa kabug-at nga iyang gibati. Hinoon, miingon siya, wala siya kahibalo unsaon “sa pagsumpay sa ilang panagbulag tali niya ug sa makaayo nga gahum ni Jesukristo.” Unsaon, naghunahuna siya, makakita kaha siya—o makatukod—og usa ka taytayan?
Sa sinugdanan naningkamot siya nga maminusan ang iyang kasakit pinaagi sa pagbantay sa iyang bana ug nangamuyo sa Ginoo sa pag-ayo kaniya. Apan usa ka adlaw usa ka espirituhanong pag-aghat miusab sa tanan: si Amy nakaamgo nga ang pagkontrolar sa gawi sa tawo dili kabahin sa plano sa Langitnong Amahan ug wala nakatabang nila nga maduol ngadto sa Manluluwas. Busa, miingon siya, ang kinadak-ang butang nga angay niyang buhaton mao ang pagsugod sa iyang kaugalingong panaw sa pagpaayo—ug itugyan ang panaw sa iyang bana ngadto kaniya Nakasabut na siya, nga pinaagi sa pagdasig gikan sa Espiritu, nga kinahanglan niyang hunungon ang iyang pagpakabuhi isip tubag ngadto sa pornograpiya ug mosalig sa gahum ni Jesukristo ug sa Iyang Pag-ula sa pagpalig-on ug pagpanalangin kaniya.
Sa iyang paghinumdom, miingon si Amy nga walay bisan usa sa iyang pagpangita o pag-imbistigar sa iyang bana nga nakahatag og kalinaw nga pagbati. Ang kinabuhi miingon siya “usa ka nagpadayon nga kasamok.” “Ug ang bugtong kalinaw nga akong nakaplagan mao lang kon akong giila nga ang Langitnong Amahan adunay plano” alang sa iyang bana ug alang kaniya. Dihang siya migamit sa iyang kaugalingong kabubut-on sa pagdangop sa Dios ug nagtinguha sa Iyang tabang, “ang tabang miabut” ug ang haw-ang tali sa iyang kasakit ug sa tabang sa Manluluwas dili kaayo nabati ang ingon ka lapad o ang kasakit nga ingon kabug-at.
Mahinungdanong Gawi 4: Pagpatabang
Pagkaplag og dalan sa pagpaayo pinaagi sa mga kapanguhaan sama sa literatura, kwalipikado nga therapist, usa ka mentor, o namatud-an nga programa sa pagpaayo.
Human sa 25 ka tuig nga kaminyoon, nahibaloan ni Gina ang mahitungod sa paggamit sa iyang bana og pornograpiya ug ang iyang kamaluibon. Tungod sa truma, mitawag si Gina sa iyang bishop. Wala madugay iyang nakaplagan nga siya [bishop] usa ka masinabtanon nga tigpaminaw nga motugot nga iyang ihilak kon gikinahanglan—usa ka panalangin nga iyang giila nga dili anaa sa tanang kapikas sa iyang sitwasyon.
Nahinumdom si Gina sa usa sa ilang unang miting, ang iyang bishop “mitambag nga ako mokuha dayon og counseling, dili alang sa akong kaminyoon o sa akong bana, apan aron makabaton ko og lig-ong tabang samtang mag-atubang ko sa mga hagit sa unahan. Gusto niya nga bation nako nga ako giatiman ug nasayud siya nga wala siyay nahibaloan nga tingali gikinahanglan. Nakita niya ang akong depresyon ug kabalaka ug mitambag nako nga makig-istorya sa akong doktor bahin sa bisan unsang tabang medikal nga akong gikinahanglan.”
Sulod sa pipila ka tuig, si Gina regular nga nagtambong og mga support group ug counseling ug nagtinguha og pag-abag sa iyang pamilya—usahay magtawag nila aron mohangyo nila sa pag-ampo alang kaniya sa iyang malisud nga mga panahon. Nahibaloan niya, miingon siya, nga ang “Langitnong Amahan dili mobiya nako sa kangitngit.”
Mahinungdanong Gawi 5: Pagmatinuoron
Regular nga makig-istorya sa mga minahal mahitungod sa personal nga paningkamot sa pagpaayo ug pagbuhat sa ingon sa dayag ug sa tinuod nga paagi.
Si Melissa nakahukom nga sulayan og kausa ka higayon sa pagsalbar sa iyang kaminyoon, nga ingon og nagkalayo ug naputol. Sa dihang ang iyang bana, si Cameron, matinuoron nga misulti niya sa iyang paggamit sa pornograpiya. Sa pag-awhag sa asawa, miuyon ang bana nga mosulti sa bishop, ug sa katapusan nakig-istorya sila sa ilang mga ginikanan. Apan, sa iyang pagpasabut, “miabut pa og duha ka tuig sa pag-amgo nga duna pay ikadugang sa paghinulsol kaysa pagsulti sa pipila ka tawo ug paglitok og pag-ampo.” Nakat-unan niya nga ang dili pagtan-aw sa pornograpiya dili igo. Aron tinud-anayng mabutang sa kahimtang sa pagpaayo, kinahanglan siya modangup ngadto sa Dios ug mangita og mga luwas nga pamaagi sa pag-atubang sa kabug-at, kahadlok, kaulaw ug kabalaka nga mapukaw ang iyang pagtan-aw sa pornograpiya.
Human kausa sa pagbalik sa makadaut, si Cameron miuyon sa pagtambong sa usa ka programa sa pagpaayo sa adiksyon ug, paglabay sa panahon, nasabtan nga ang Manluluwas dili mobiya kanato sa higayon nga makahimo kita og kasaypanan.
Pinaagi usab sa pagtambong og 12 ka lakang nga programa, si Melissa mibati nga ang iyang pamilya sa katapusan aduna nay mga himan sa pagpadayon. Nakahinumdom siya kon unsa ka lisud ang 12 ka lakang nga miting sa sinugdanan, apan nadasig siya sa facilitator kinsa misugyot nga si Melissa “sulayan kami sulod sa 90 ka mga adlaw. Kon dili ka ganahan namo, ulian ka namo sa imong kaalaot.” Sa katapusan nakaamgo si Melissa nga tungod sa iyang nabati nga paglaum gikan sa mga istorya sa uban, tingali makatabang siya sa lain nga mabati ang paglaum pinaagi sa pagpakigbahin sa iyang kasinatian.
Nagtuo si Melissa nga kon magpabilin lang siya sa kaminyoon, magpakaaron ingnon lang siya nga malipayon. Ang iyang panglantaw nausab sa dihang nakaamgo siya nga ang Manluluwas nakakita sa potensyal niya, ni Cameron, ug sa tanang anak sa Amahan sa Langit. Siya nagbutang sa tanan Siya mao—ang Kahayag ug ang Kinabuhi sa Kalibutan—ngadto sa pagluwas kanato ug paghatag kanato og laing higayon. Tungod sa Manluluwas, si Melissa miingon, makapahiyom na siya karon nga tinud-anay, ako-nagmalipayon-sa-kinabuhi.
Mahinungdanong Gawi 6: Pagtakda og mga Utlanan
Pagmugna og tukma nga mga utlanan uban sa tiggamit og pornograpiya ug pag-establisar og usa ka estraktura nga motugot sa paglihok ug pagpaayo.
Hapit na maayo ngadto sa ilang paningkamot sa pagbuntog sa pornograpiya, si Jon ug Jamie nakadiskubre unsa ka mapuslanon kadto nga magbutang og mga utlanan, ug nag-uban pa gihapon sila karon—gani human sa pagkakalma—tungod sa kalinaw sa panghunahuna nga nahatag sa mga utlanan. Si Jamie miingon nga kon siya anaa sa labing kahuyang, ang pagtakda sa mga utlanan “nakapanalipod sa akong kasingkasing.”
Siya ug si Jon miuyon nga adunay tukma nga mga panahon ug paagi aron mahisgutan ang mga isyu nga naglibut sa pagbalik makausa sa makadaut. Nagkauyon sila nga dili “magsumpaki pinaagi sa text” apan mag-atubang sa panag-istorya. Nagkauyon usab sila nga kon ang panahisgut mosangput sa panaglalis, mahimo nilang undangon ug mag-istorya inig ka taudtaud.
Daghan sa mga utlanan ni Jon ug Jamie may kalabutan kon unsaon nila pag-istoryahanay, apan ang pipila sa ilang mga utlanan nag-agad sa kon/unya nga pamahayag diin nagkauyon sila nga dunay piho nga mga buhat nga dunay mga sangputanan. Miingon si Jamie, kana, motugot nilang duha nga mobati nga ang kinabuhi dili ingon ka samok.
Mahinungdanong Gawi 7: Magbansay og Pag-atiman sa Kaugalingon
Ang pag-apil sa inadlaw nga buluhaton nga makaayo ug moalima sa hunahuna, lawas, ug espiritu.
Nahinumdom si Gina nga sa wala madugay human niya nakigkita sa bishop sa unang higayon, mitambag siya ngadto niya og pipila ka mga butang nga ingon og sama sa sumbanang mga tubag. “Malumo siya nga miawhag nako,” nakahinumdom siya, “moadto sa templo, mobasa sa akong mga kasulatan, magpadayon sa pag-ampo.”
Sa mahagiton nga mga tuig nga misunod, si Gina nakakaplag nga ang “sumbanang mga tubag” mao ang pamaagi sa pag-alima sa iyang kaugalingon. Ang mga kasulatan nahimong iyang luwas nga kadangpan. “Mobasa ko og bersikulo, isulat kini, ug pamalandongan kon unsa ang ipasabut niini sa akong sitwasyon, ug dayon isulat kadtong mga hunahuna,” mipasabut siya. “Nasayud ko niana, sukad pa sa una, kinahanglan ko makadungog sa pulong sa Ginoo ug ipatuhop sa akong salabutan. Makahimo ko og gamay kaayong pagsabut sa akong kalibutan, apan sa panahon nga anaa ko sa pagtuon sa kasulatan, nakasabut ko sa mga butang—usa ka bersikulo ngadto sa lain.”
Ingon man, ang pag-ampo ug pagtambong sa templo adunay bag-ong kahulugan. “Human nako gibubu ang akong kasingkasing,” mihinumdum si Gina, “makaingon ko, ‘Langitnong Amahan, Imo na usab nga turno.’” Ug siya hilom nga mohulat ug maminaw. “Bisan sa malisud nga takna,” mipasabut siya, nakaamgo siya nga “ang espiritu milambo.”
Pagpakabuhi sa Paglaum
Walay paningkamot sa pagpaayo sa indibidwal nga sama sa uban ug usa ka proseso ang matag usa—dili usa ka destinasyon. Komon sa daghang mga istorya, hinoon, mao ang pagkaamgo nga walay gamay o dako sa paggamit sa pornograpiya nga OK ra o normal. Isip resulta, kon ang usa ka tawo malambigit sa kanunayng paggamit o bisan unsang matang sa kalambigitan, siya o ang iyang kapikas makasinati sa mga pagbati sa kaguol, truma nga giluiban, pagsalikway, pagkaulaw, ug pagkwestyon sa kaugalingong bili. Ang paggamit sa pornograpiya makadaut sa koneksyon, salig, ug komunikasyon nga mahinungdanon sa luwas nga pakigrelasyon—mahinungdanon kini sa usa ka kapikas sa pagpangita og paglaum ug pagkaayo.
Komon usab ang makahupay nga pagkaplag niining mapait nga kasinatian, ang mga kapikas makat-on sa katam-is dili sa pagkaplag niini sa kaulahian sa ilang mga pagsulay apan pinaagi sa paglaum ni Jesukristo taliwala niini.
Karon, si Gina nadiborsyo ug gitutukan ang iyang pagpaayo ug sa iyang mga anak, ug siya kanunayng nagtabang sa kababayen-an nga may susamang mga kahimtang nga makakaplag og paglaum. Si Melissa ug Cameron nagpabiling kasado ug gitrabaho ang pagpaayo. Ingon usab si Jamie ug Jon, kinsa aktibong nagtabang sa ubang mga managtiayon nga makakaplag sa pagkaayo nga ilang nakaplagan pinaagi sa Manluluwas ug sa Iyang Pag-ula.
Si Eva nadiborsyo ug regular nga nagtambong sa 12-ka miting, diin nakaplagan niya ang kaluwasan ug pagmatuod samtang siya nagbuhat sa iyang pagpaayo. Nasabtan niya nga samtang ang pagkaadik sa iyang bana maoy nahimong sentro makausa sa iyang kinabuhi, ang pagpaayo miabut samtang iyang gisentro ang Manluluwas sa iyang kinabuhi ug mga paningkamot.
Si Amy ug ang iyang bana nagpabilin ang kaminyoon—bisan og padayon iyang pagbalik makausa sa makadaut. Si Amy, hinoon, mipamatuod nga ang kalinaw miabut sa dihang nagtan-aw siya sa kinatibuk-ang komperensya nga naghunahuna, “Unsaon man nako pagkaayo ang akong kasakit?” dili, “ako naglaum nga unta ang akong bana makadungog niini.” Nakahibalo siya nga ang makaayo nga gahum ni Jesukristo ug ang iyang hugot nga pagtuo sa walay kinutubang kinaiyahan sa Pag-ula nakahatag og paglaum—dili lang sa iyang bana apan usab alang kaniya.
Ang usa ka babaye nga naapiktuhan sa pornograpiya mahimong nakapamulong alang sa tanan sa dihang siya miingon, “Ang Manluluwas dili gusto nga maningkamot kita og maayo; gusto Niya nga kita modangop ngadto Niya sa labing dali.” Kining pito ka mahinungdanong mga gawi makatabang sa kababayen-an ug kalalakin-an sa ilang paningkamot sa pagbuhat niana.