Pagsagubang sa usa ka Wala Gilaoman nga Paghiling

Ni Douglas K. Lemon

Oo, ako dunay usa ka nagkagrabe, dili maalim nga sakit. Apan wala kana nagpasabot nga ang akong kinabuhi nahuman na.

Ang akong asawa, si Alice Mae, ug ako nagserbisyo isip senior nga mga misyonaryo didto sa Philadelphia, Pennsylvania, USA. Anaa na kami sa among ikaduha gikan sa kaulahian nga bulan sa among misyon sa dihang ang pagkunhod sa akong mga kahanas sa paglihok [motor skills] nahimong grabe kaayo aron ibaliwala. Nagsunod sa tambag sa doktor sa misyon ug nars, miadto ko sa usa ka lokal nga ospital.

Gi-EKG ko ug gi-CT scan. Dayon ang neurologist nakigtagbo kanako. Nangutana pa siya og dugang ug mihimo og dugang nga mga test. Sa kataposan, sa akong kasorpresa, miingon siya, “Mr. Lemon, aduna kay Parkinson’s nga sakit.” Kadto usa ka paghiling nga wala nako damha, ug dili gayod ang paghiling nga maoy akong gusto. Apan unsa man ang akong mahimo?

Upat ka Hugna

Duha ka tuig na kadto ang milabay, ug misugod kini sa usa ka proseso nga akong gisugdan sa paggrupo ngadto sa upat ka hugna. Gipakigbahin nako kini dinhi nga naglaom nga kini makatabang ngadto sa uban kinsa nagsagubang og wala gilaoman nga paghiling. Ania ang pipila sa mga butang nga akong nakat-onan.

1. Pagkat-on mahitungod sa sakit.

Nangita ko sa online. Mipalit ko og pipila ka libro. Nakigtagbo ko og laing neurologist. Gusto kong mahibalo kon unsay mahimong epekto sa Parkinson’s nga sakit sa gidugayon sa akong kinabuhi ug abilidad sa paglihok. Samtang nanguha ko og impormasyon, nag-ampo usab ako alang sa giya. Nasayod ako nga ang Langitnong Amahan ug si Jesukristo motabang kanako nga makakuha og impormasyon ug medikal nga tabang nga akong gikinahanglan. Nakat-onan nako nga ang Parkinson’s nga sakit kasagaran dili makaapekto kon unsa kataas ang inyong kinabuhi, apan kini makaapekto gayod kon unsay inyong mahimo. Magkagrabe kini sa lainlaing paagi sa lainlaing indibidwal. Mosamot kini sa paglabay sa panahon. Dili na kini maalim.

2. Ipahiangay ug usba ang mga gilaoman.

Sa dihang milabay ang kakugang sa pasiunang paghiling, hinay-hinay akong nakaamgo nga ang sakit dili na mobiya. Ang akong asawa ug ako naghisgot sa among kaugmaon ug kon unsay pasabot niini kon mawad-an ko sa pipila sa akong abilidad sa paglihok. Unsa kahay mahitabo kon dili ako makadrayb o makalakaw? Sa usa ka malumo nga gutlo sa dihang nangutana ko niadto nga mga pangutana ngadto sa akong minahal nga asawa, yano siyang mitubag ug sa walay pagduhaduha, “Nan ako ang moatiman kanimo.”

Mapasalamaton kami nga wala namo unya-unyaa ang pagserbisyo sa Ginoo isip full-time nga mga misyonaryo ug nga kami nakaserbisyo samtang maayo pa ang among panglawas. Mapasalamaton usab kami nga mibalhin kami ngadto sa mas gamay nga balay nga walay hagdanan sa nag-unang andana, kasagaran gahi nga mga salog kay sa karpet, ug mga gunitanan diha duol sa tanang kasilyas ug kaligoanan. Gibati namo nga nakahibalo na ang Ginoo nga magkinahanglan kami og ingon niana nga panimalay ugma damlag ug miandam og paagi aron kon magkinahanglan kami niini, andam na kini.

3. Sagubanga ang pagbati sa pagkanawad-an ug kaguol.

Atol sa sunod nga pipila ka bulan, ako migahin og dako kaayo nga panahon diha sa panimalay ug adunay daghang panahon sa paghunahuna. Nasubo ko alang sa pagkawala sa tawo nga akong gihunahuna nga ako mamahimo sa akong kaulahian nga mga tuig. Nasubo ko alang sa umaabot nga gipanglantawan sa akong asawa ug nako kaniadto. Milahutay ko sa mga adlaw sa pagkawalay kadasig. Nag-ampo gayod ako og maayo samtang nagkagrabe ang akong mga sintomas. Misaka ang akong panginahanglan sa pagpangita og positibo nga mga paagi sa pagsugakod.

Dayon ang Ginoo mihatag og wala damha nga tinubdan sa suporta. Ang akong asawa ug ako gitawag nga mahimong mga espesyalista sa welfare ug self-reliance sa among ward. Isip kabahin sa among calling, mipahigayon kami og miting sa grupo bahin sa emosyonal nga kalig-on. Wala ko maghunahuna mahitungod sa personal nakong panginahanglan sa klase. Apan, pagkahuman sa unang miting, naghunahuna ko, “Wow! Para kini kanako!” Naghisgot kami mahitungod sa paglikay sa negatibo nga mga sundanan sa panghunahuna, pagkahimong positibo, pagkontrolar sa atong mga pagbati. Mihatag kini kanako og pipila ka mapuslanon nga mga himan nga, paglabay sa panahon, mitabang kanako—ug sa akong asawa usab—sa pagpalambo og maayo nga kinaiya ngadto sa akong sakit.

4. Pagkat-on gikan niini nga pagsulay.

Nakahinumdom ko nga naghunahuna usa ka adlaw, “Kon mopili ko og usa ka sakit alang kanako, kini ang akong pilion.” Tungod kay niini nga punto kini dili mopamubo sa akong kinabuhi, apan kini mopugos kanako nga motugyan ngadto sa kabubut-on sa Dios. Wala kini mihatag kanako og pagpili apan sa pagdawat niana, ug kana usa ka panalangin. Mas kalma ko, mas malinawon. Kanunay ra kaayo kong nagpuyo sa umaabot, nabalaka mahitungod sa unsay mahitabo sa sunod nga kapitulo sa akong kinabuhi. Ang Parkinson’s nga sakit nakatabang kanako nga mahimong kontento sa pagpuyo sa kasamtangan, sa pagbuhat sa maayo nga akong mabuhat karon. Sa hinay-hinay, nakat-onan nako nga mas hingpit nga itugyan ang akong kaugalingon ug ang akong kaugmaon ngadto sa Ginoo ug sa pagkawalay pagpanagana.

Gitun-an nako ang mga kasulatan nga naghisgot kabahin sa paglambo gikan sa mga pagsulay.¹ Gibasa nako pag-usab ang mga pakigpulong ug mga artikulo ni Elder Neal A. Maxwell (1926–2004) sa Korum sa Napulog Duha ka Apostoles.² Nakahinumdom ko og pakigpulong diin si Elder Richard G. Scott (1928–2015) sa Korum sa Napulog Duha ka Apostoles mitambag kanato atol sa mga panahon sa pagsulay nga dili mangutana og, “Nganong kinahanglan man kong mag-antos niini?” apan hinuon “Unsa man ang akong makat-onan gumikan niini nga kasinatian?”³

Sa kinatibuk-an niini nga proseso, nakakaplag ako ug ang-ang sa kalinaw, hingpit nga kalipay, ug pagkakontento nga wala nako masinati kaniadto. Ako nang nakita nga ang kamatayon ug ang pagtabok ngadto sa kalibotan sa espiritu lain lamang nga “pagbalhin” sa akong panaw subay sa dalan sa pakigsaad. Kabahin kini sa plano sa Dios sa kalipay.

Mihimo ako og gamay nga karatula sa akong computer ug gibutang kini sa bungbong sa akong opisina sa balay diin makita nako kini kada adlaw. Kini nag-ingon, “Mahimong Maayo. Paghimo og Maayo. Mahimong Kontento. Relaks ug Salig sa Ginoo.”

Salig sa Ginoo

Karon, niining punto sa paggrabe sa sakit, nagpadayon gihapon ko og medyo normal nga kinabuhi. Makadrayb gihapon ko og sakyanan. Bag-ohay lang kaming gitawag isip mga worker sa templo. Adunay mga butang nga akong mabuhat ug mga butang nga dili nako mabuhat. Maglakaw ko nga adunay sungkod kon mobiya ko sa panimalay. Mahimo kong emosyonal bahin sa gagmay nga mga butang apan nahimong mas sensitibo usab sa mga panginahanglan sa uban. Dili ko segurado kon unsay mahitabo sa akong umaabot, apan aduna akoy kasegurohan nga bisan unsay mahitabo, ang Ginoo motabang kanako sa maayong paglahutay niini ug sa pagkaplag og kalipay. Maayo kini nga panudlo alang kanako, ug dili ko gusto nga mataligam-an ang leksiyon.⁴

Ang tagsulat nagpuyo sa Utah, USA.

Ang Inyong Paghiling Makaapekto sa Uban

Ang mga kapikas niadtong kinsa nagsinati og wala tinguhaa nga paghiling mahimong makasinati sa daghan sa samang mga reaksiyon ug mga pagbati sama sa ilang bana o asawa. Hinumdomi, ang kinabuhi sa kapikas mausab pod. “Usa kini ka panalangin alang kanamo nga maghisgot kabahin sa umaabot nga mga kausaban ug unsaon nga magmalinawon uban niini,” miingon ang asawa ni Doug, si Alice Mae.
Kon ang usa ka ginikanan makadawat og makapausab sa kinabuhi nga medikal nga paghiling, lisod usab kini sa ilang mga anak. “Aduna kami lima ka anak nga lalaki nga suod kaayo kanamo,” miingon si Doug. “Miingon sila nga lisod kadto alang kanila sa dihang gisultihan namo sila mahitungod sa akong paghiling. Usa sa ilaha ang mipahayag sa unsay gibati nilang tanan sa dihang siya miingon, ‘Kanunay kaming naghunahuna nga ikaw si Superman ug dili gayod mausab. Karon among nakita nga ikaw masakitan ug dili kanunayng makabuhat sa tanan.’”
Kadaghanan sa mga tawo dili lang gayod kahibalo kon unsay isulti o unsaon sa pagpahayag og masinabtanon nga pagbati [empathy], mao nga pagmapailobon ngadto kanila. Si Doug miingon, “Nagpasalamat ko niadtong kinsa miingon og yano nga butang sama sa, ‘Nasubo kaayo ko. Lisod tingali kana alang kanimo.’”