Βήμα 6

Μια Αλλαγή Καρδιάς

Αρχή-Κλειδί: Να είστε απόλυτα έτοιμοι να αφήσετε τον Θεό να αφαιρέσει όλες τις αδυναμίες του χαρακτήρα σας.

Μετά τον έντονο συναισθηματικό και πνευματικό καθαρισμό των βημάτων 4 και 5, οι περισσότεροι από εμάς ήμασταν έκπληκτοι από τη μεταμόρφωση που βλέπαμε στον εαυτό μας. Προσευχόμασταν με περισσότερη προσήλωση, συλλογιζόμασταν τακτικότερα τις γραφές και τηρούσαμε με περισσότερη συνέπεια ένα ημερολόγιο. Προετοιμαστήκαμε να συνάψουμε και να τηρήσουμε ιερές διαθήκες, παρευρισκόμενοι στη συγκέντρωση μετάληψης.

Ξεκινώντας το βήμα 5, πολλοί από εμάς συναντηθήκαμε με τους επισκόπους μας και επιζητήσαμε βοήθεια στη μετάνοια. Οι περισσότεροι από εμάς διαπιστώσαμε ότι οι εθισμοί μας, μας έβαζαν με μικρότερη ένταση σε πειρασμό και λιγότερο συχνά. Μερικοί από εμάς είχαμε ήδη απελευθερωθεί από τους εθισμούς μας. Με τόσο έντονες αλλαγές στη συμπεριφορά και στη ζωή μας, κάποιοι από εμάς αναρωτιόνταν γιατί χρειαζόμασταν περισσότερα βήματα.

Ωστόσο, καθώς περνούσε ο καιρός, παρατηρήσαμε ότι η αποχή έδειχνε να κάνει περισσότερο ορατές τις αδυναμίες του χαρακτήρα μας, ειδικά σε εμάς τους ίδιους. Προσπαθούσαμε να ελέγξουμε τις αρνητικές σκέψεις και τα συναισθήματά μας, όμως αυτά εξακολουθούσαν να επανεμφανίζονται, κυνηγώντας μας και απειλώντας την καινούργια ζωή μας που χαρακτήριζε η αποχή και η δραστηριότητα στην Εκκλησία. Εκείνοι που κατάλαβαν τις πνευματικές επιπτώσεις από την ανάκτηση υγείας, μας παρότρυναν να αναγνωρίσουμε ότι μολονότι όλες οι εξωτερικές αλλαγές στη ζωή μας ήταν θαυμάσιες, ο Κύριος ήθελε να μας ευλογήσει ακόμα περισσότερο. Οι φίλοι μας, μας βοήθησαν να δούμε ότι αν θέλαμε όχι μόνο να αποφύγουμε τους εθισμούς μας, αλλά και να χάσουμε την επιθυμία να επιστρέψουμε σ’ αυτούς, θα έπρεπε να βιώσουμε μια αλλαγή καρδιάς. Αυτή η αλλαγή καρδιάς ή επιθυμία, είναι ο σκοπός του βήματος 6.

«Μα, πώς;» θα φωνάζατε. «Πώς μπορώ καν να αρχίσω την ολοκλήρωση μιας τέτοιας αλλαγής;» Μην αποθαρρύνεστε από αυτά τα συναισθήματα. Το βήμα 6, όπως και τα προηγούμενα βήματα, μπορεί να φαίνεται μια αβάσταχτη δυσκολία. Όσο οδυνηρό κι αν είναι, θα πρέπει να παραδεχτείτε, όπως κι εμείς, ότι αναγνωρίζοντας και εξομολογούμενοι τις αδυναμίες του χαρακτήρα σας στα βήματα 4 και 5, δεν σήμαινε απαραιτήτως ότι ήσασταν έτοιμοι να τις εγκαταλείψετε. Μπορεί να αντιληφθείτε ότι παραμένετε ακόμα σε παλιούς τρόπους αντίδρασης και αντιμετώπισης στα άγχη της ζωής - ίσως λίγο περισσότερο τώρα που πρέπει να αποχωριστείτε τους εθισμούς σας.

Ίσως το πιο ταπεινωτικό πράγμα να παραδεχτείτε, είναι ότι ακόμα προσφέρετε καταφύγιο σε μια περήφανη επιθυμία να αλλάζετε χωρίς τη βοήθεια του Θεού. Το βήμα 6 σημαίνει να παραχωρήσουμε στον Θεό κάθε υπόλειμμα υπερηφάνειας και ισχυρογνωμοσύνης. Όπως τα βήματα 1 και 2, το βήμα 6 απαιτεί από εσάς να ταπεινώσετε τον εαυτό σας και να παραδεχθείτε την ανάγκη σας για τη λυτρωτική και τη δύναμη μετασχηματισμού του Χριστού. Άλλωστε, η εξιλεωτική θυσία Του, σας έδωσε τη δυνατότητα να ολοκληρώσετε κάθε βήμα έως το σημείο αυτό. Το βήμα 6 δεν αποτελεί εξαίρεση.

Καθώς έρχεστε προς τον Ιησού Χριστό, επιζητώντας βοήθεια με αυτό το βήμα, δε θα απογοητευθείτε. Εάν Τον εμπιστεύεστε και είστε υπομονετικοί με τη διαδικασία, θα δείτε σταδιακά την υπερηφάνειά σας να αντικαθίσταται από ταπεινότητα. Εκείνος θα περιμένει υπομονετικά να κουραστείτε από τη δική σας, χωρίς βοήθεια, προσπάθεια να αλλάζετε και όταν στραφείτε σε Εκείνον, θα βιώσετε ξανά την αγάπη και τη δύναμή Του για εσάς. Η αντίστασή σας να εγκαταλείψετε παλιούς τρόπους συμπεριφοράς, θα αντικατασταθεί από έναν ανοιχτό νου καθώς το Πνεύμα θα προτείνει μαλακά έναν καλύτερο τρόπο ζωής. Ο φόβος σας της αλλαγής, θα μειωθεί καθώς θα αντιλαμβάνεστε ότι ο Κύριος καταλαβαίνει τον πόνο και τη σκληρή δουλειά που απαιτεί.

Καθώς εγκαθίσταται στην καρδιά σας η διαδικασία να έλθετε προς τον Χριστό, θα δείτε ότι τα εσφαλμένα πιστεύω που πυροδοτούσαν αρνητικές σκέψεις και συναισθήματα, αντικαθίσταντο σταδιακά από την αλήθεια. Θα αυξηθείτε σε πνευματική δύναμη καθώς εξακολουθείτε να μελετάτε το λόγο του Θεού και να συλλογίζεστε την εφαρμογή του στην προσωπική σας ζωή. Μέσω των μαρτυριών των άλλων, ο Κύριος θα σας βοηθήσει να μάθετε την αλήθεια ότι μπορείτε να ιαθείτε μέσω της δύναμής Του. Η επιθυμία να κατηγορείτε τους άλλους για την κατάσταση του χαρακτήρα σας ή να εκλογικεύετε τον τρόπο σας για μια αλλαγή καρδιάς, θα αντικατασταθεί από την επιθυμία να είστε υπόλογοι σε Εκείνον και να υποτάσσεστε στο θέλημά Του. Μέσω του προφήτη Ιεζεκιήλ, ο Κύριος διακήρυξε: «Και θα σας δώσω καρδιά νέα· και θα βάλω μέσα σας πνεύμα νέο, και, αφού θα έχω αποσπάσει την πέτρινη καρδιά από τη σάρκα σας» (Ιεζεκιήλ 36:26).

Ο Κύριος θέλει να σας ευλογήσει με μια αλλαγή διάθεσης, η οποία θα σας ενοποιήσει με Εκείνον στο νου και την καρδιά, όπως Εκείνος είναι ενοποιημένος με τον Πατέρα. Θέλει να σας ξεκουράσει από την απομόνωσή σας από τον Θεό Πατέρα, την απομόνωση που προκάλεσε τους φόβους οι οποίοι συνέβαλαν στον εθισμό σας. Θέλει να γίνει αποτελεσματική η εξιλέωση στη ζωή σας, εδώ και τώρα.

Καθώς ενδίδετε στις παρακινήσεις του Πνεύματος και προσβλέπετε στον Σωτήρα για σωτηρία, όχι μόνο λόγω του εθισμού αλλά και λόγω αδυναμιών χαρακτήρα, μπορείτε να είστε βέβαιοι ότι μια νέα διάθεση ή χαρακτήρας θα αναβλύσει από την πρόθυμη καρδιά σας. Μια αυξανόμενη επιθυμία να εξαγνιστείτε από τον Θεό, θα σας κάνει έτοιμους για μία αλλαγή του εαυτού σας. Μία από τις καλύτερες περιγραφές αυτής της διαδικασίας μπορεί να βρεθεί σ’ αυτά τα λόγια του Προέδρου Έζρα Ταφτ Μπένσον:

«Ο Κύριος εργάζεται από τα μέσα προς τα έξω. Ο κόσμος εργάζεται από τα έξω προς τα μέσα. Ο κόσμος θα βγάλει τους ανθρώπους από τις φτωχογειτονιές. Ο Χριστός αφαιρεί κάθε υποβάθμιση από τους ανθρώπους και στη συνέχεια, εκείνοι, βγάζουν τον εαυτό τους από τις υποβαθμισμένες φτωχογειτονιές. Ο κόσμος θα επι-δράσει στους ανθρώπους, μεταβάλλοντας το περιβάλλον τους. Ο Χριστός αλλάζει τους ανθρώπους οι οποίοι, στη συνέχεια, αλλάζουν το περιβάλλον τους. Ο κόσμος θα διαμορφώσει την ανθρώπινη συμπεριφορά, ωστόσο ο Χριστός μπορεί να αλλάξει την ανθρώπινη φύση…

»Είθε να είμαστε πεπεισμένοι ότι ο Ιησούς είναι ο Χριστός, να επιλέξουμε να Τον ακολουθήσουμε, να αλλάξουμε για Εκείνον, να είναι Εκείνος ο αρχηγός μας, να καταπιωθούμε σε Εκείνον και να ξαναγεννηθούμε» (στο Conference Report, Οκτ. 1985, 5–6 ή Ensign, Νοέμβρ. 1985, 6–7).

Βήματα ενεργειών

Να είστε πρόθυμοι να επιτρέψετε στον Σωτήρα να μεταστρέψει την καρδιά σας. Να συμμετέχετε στη συντρόφευση του Χριστού, παρευρισκόμενοι στο Σχολείο Κυριακής και στην Ανακουφιστική Εταιρεία ή στη συγκέντρωση ιεροσύνης.

Όταν βαπτιστήκαμε, λίγοι από εμάς καταλάβαιναν τη διαδικασία που διαρκεί μια ζωή για την αληθινή μεταστροφή. Παρ’ όλα αυτά, ο Πρόεδρος Μάριον Ρόμνυ της Πρώτης Προεδρίας, το εξήγησε σαφώς: «Σε κάποιον, ο οποίος έχει πραγματικά ολοκληρωτικά μεταστραφεί, η επιθυμία για πράγματα αντίθετα με το ευαγγέλιο του Ιησού Χριστού έχει ουσιαστικά πεθάνει. Γι’ αυτό, την έχει αντικαταστήσει η αγάπη για τον Θεό, με μία σταθερή και ελέγχουσα αποφασιστικότητα να τηρεί τις εντολές του» (στο Conference Report, Guatemala Area Conference 1977, 8).

Καθώς βιώνετε το θαύμα της προοδευτικής ανάκτησης υγείας -πρώτα από την καταστροφική εθιστική συμπεριφορά και μετά από τις αδυναμίες του χαρακτήρα- θα βιώσετε την αληθινή μεταστροφή. Θα αρχίσετε να αφυπνίζεστε, να ξαναβρίσκετε τον εαυτό σας, ακριβώς όπως ξαναβρήκε τον εαυτό του ο άσωτος υιός (βλέπε Κατά Λουκάν 15:17). Θα αρχίσετε να αντιλαμβάνεστε ότι για να επιστρέφετε στο βασίλειο του Επουράνιου Πατέρα, δεν αρκεί να αφυπνιστείτε μόνο, αλλά να εγερθείτε και να επιτρέψετε στον Ιησού Χριστό να είναι ο Λυτρωτής σας.

Καθώς παραχωρείτε την καρδιά σας στον Θεό και γίνεστε δυνατότεροι με την ταπεινοφροσύνη, η απόφασή σας να μην επαναλάβετε τη συμπεριφορά του παρελθόντος θα γίνει όλο και πιο ακλόνητη. Απελευθερωμένοι από τα δεσμά του παρελθόντος, θα αισθανθείτε όλο και πιο άνετα ανάμεσα στους αδελφούς και τις αδελφές στην Εκκλησία. Θα αισθανόσαστε την επιθυμία να επιστρέφετε και να συναθροιστείτε ως παιδί του Θεού και να αριθμηθείτε σε πλήρη συντροφιά ανάμεσα στα πρόβατα του κοπαδιού Του (βλέπε Νεφί Α΄ 22:24–26, Μωσία 27:25–26, Μωσία 29:20, Ήλαμαν 3:35).

Να είστε πρόθυμοι να αλλάξετε, ώστε να μπορούν να αφαιρεθούν οι ατέλειες μέσω της δύναμης του Θεού

Είτε ο εθισμός σας υπήρξε το αλκοόλ, τα ναρκωτικά, η χαρτοπαιξία, η πορνογραφία, οι αυτοκαταστροφικές συνήθειες διατροφής, η καταναγκαστική δαπάνη ή κάποια άλλη συμπεριφορά ή ουσία που αντιπροσωπεύει την ανάγκη σας να τρέξετε να κρυφτείτε από το στρες ή τις δυσκολίες στη ζωή σας, μπορείτε να συνειδητοποιήσετε ότι όλα ξεκίνησαν στο μυαλό και στην καρδιά σας. Επίσης, η ίαση ξεκινά στο μυαλό και στην καρδιά σας. Καθώς γίνεστε πρόθυμοι να αλλάξετε, ερχόμενοι στον Ιησού Χριστό, θα μάθετε για τη δύναμή Του να θεραπεύει.

Ξεκινώντας το βήμα 6, αυξάνετε τη δέσμευσή σας να απέχετε από εθισμούς του παρελθόντος μέσω μιας όλο και βαθύτερης σχέσης με τον Σωτήρα, Ιησού Χριστό και τον Πατέρα, ο οποίος Τον απέστειλε. Αποφασίζετε να γίνετε σώφρονες, όπως ο νεαρός προφήτης Μόρμον (βλέπε Μόρμον 1:15). Εξακολουθείτε να αποδέχεστε ότι ο Θεός πρέπει πραγματικά να γίνει τα πάντα για εσάς, ώστε να σας σώσει από αδυναμίες σκέψης, λόγου και πράξης.

Μελέτη και κατανόηση

Οι παρακάτω γραφές και δηλώσεις από τους ηγέτες της Εκκλησίας μπορεί να σας βοηθήσουν να ξεκινήσετε το βήμα 6. Χρησιμοποιήστε αυτές τις γραφές και τις ερωτήσεις για να συλλογιστείτε, να μελετήσετε και για να γράψετε.

Εγκαταλείποντας όλες τις αμαρτίες σας

«[Ο βασιλιάς]… είπε… τι να κάνω για να γεννηθώ από το Θεό, να ξεριζωθεί από το στήθος μου τούτο το άνομο πνεύμα, και να λάβω το Πνεύμα του, ώστε να μπορέσω να είμαι γεμάτος αγαλλίαση… θα απαρνηθώ όλα όσα ορίζω… για να λάβω αυτήν τη μεγάλη χαρά…

»… ο βασιλιάς προσκύνησε τον Κύριο, στα γόνατα. Μάλιστα, και έπεσε μπρούμυτα κάτω στη γη, και φώναξε δυνατά, λέγοντας:

»Ω Θεέ… θα εγκαταλείψω όλες τις αμαρτίες μου για να σε γνωρίσω, και για να μπορέσω να αναστηθώ από τους νεκρούς, και να σωθώ κατά την τελευταία ημέρα» (Άλμα 22:15, 17–18).

• Ξαναδιαβάστε προσεκτικά το Άλμα 22:15, 17–18. Ποια εμπόδια -συμπεριλαμβανομένων συμπεριφοράς και συναισθημάτων- σας αποτρέπουν να εγκαταλείψετε «όλες τις αμαρτίες [σας]» και να λάβετε πληρέστερα το Πνεύμα του Κυρίου;

Μαθαίνοντας την ταπεινοφροσύνη

«Αν οι άνθρωποι έρχονται προς εμένα θα τους δείξω τις αδυναμίες τους. Δίνω στους ανθρώπους αδυναμίες για να είναι ταπεινόφρονες. Και η χάρη μου είναι αρκετή για όλους τους ανθρώπους που ταπεινώνουν τους εαυτούς τους ενώπιόν μου. Γιατί αν ταπεινώσουν τους εαυτούς τους ενώπιόν μου, και έχουν πίστη σε μένα, τότε θα κάνω εγώ τα αδύναμα να γίνουν δυνατά γι’ αυτούς» (Εθέρ 12:27).

• Όντες θνητοί και ατελείς, υποκείμεθα όλοι σε πολλές αδυναμίες. Στο στίχο αυτό, ο Κύριος εξηγεί το σκοπό Του, επιτρέποντάς μας να βιώσουμε τη θνητότητα και να αντιμετωπίσουμε τέτοιες αδυναμίες - είναι για να μας βοηθήσει να είμαστε ταπεινοί. Παρατηρήστε, ωστόσο, ότι επιλέγουμε να ταπεινώσουμε τον εαυτό μας. Πώς το να είστε έτοιμοι στο βήμα 6, αποτελεί μέρος τού να ταπεινώσετε τον εαυτό σας;

• Καταγράψτε μερικές από τις αδυναμίες του χαρακτήρα σας και δίπλα γράψτε τη δύναμη στην οποία μπορούν να μετατραπούν καθώς έρχεστε προς τον Χριστό.

Συμμετέχοντας στη συναδελφότητα της Εκκλησίας

«Γι’ αυτό, λυγίζω τα γόνατά μου προς τον Πατέρα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού,

»από τον οποίο κάθε πατριά στους ουρανούς κι επάνω στη γη ονομάζεται·

»για να σας δώσει σύμφωνα με τον πλούτο της δόξας του να κραταιωθείτε με δύναμη διαμέσου του Πνεύματός του στον εσωτερικό άνθρωπο·

»Ώστε, ο Χριστός, διαμέσου της πίστης, να κατοικήσει μέσα στις καρδιές σας· για να μπορέσετε, ριζωμένοι και θεμελιωμένοι με αγάπη,

»να καταλάβετε μαζί με όλους τους αγίους, ποιο είναι το πλάτος και το μήκος, και το βάθος και το ύψος·

»και να γνωρίσετε την αγάπη του Χριστού, που υπερβαίνει κάθε γνώση, για να γίνετε πλήρεις με ολόκληρο το πλήρωμα του Θεού» (Προς Εφεσίους 3:14–19).

• Καθώς παίρνετε επάνω σας το όνομα του Χριστού και ενδυναμώνεστε από το Πνεύμα Του, αρχίζετε να προσδιορίζετε τον εαυτό σας με τους Αγίους - αδελφούς και αδελφές που βαπτίστηκαν και εισήλθαν στην οικογένειά Του στη γη (βλέπε Μωσία 5:7). Καθώς γνωρίζετε καλύτερα τους συνανθρώπους σας, τους Αγίους, πώς γίνατε προθυμότεροι να συμμετέχετε πληρέστερα στη συντροφικότητα της ιεροσύνης, της Ανακουφιστικής Εταιρείας και του Σχολείου Κυριακής;

Λύτρωση

«Ο φυσικός άνθρωπος είναι εχθρός του Θεού, και ήταν από την πτώση του Αδάμ, και θα είναι, στους αιώνες των αιώνων, εκτός αν υποχωρεί στις προτροπές του Αγίου Πνεύματος, και παραμερίσει το φυσικό άνθρωπο και γίνει άγιος μέσω της εξιλέωσης του Χριστού του Κυρίου, και γίνει σαν παιδί, ενδοτικός, πράος, ταπεινόφρονας, υπομονετικός, γεμάτος αγάπη» (Μωσία 3:19).

• Πολλοί από εμάς γινόμαστε Άγιοι κατ’ όνομα μόνο, κατά τη βάπτιση, και δαπανούμε την υπόλοιπη ζωή μας μοχθώντας να «παραμερίσουμε το φυσικό άνθρωπο» και να αναπτύξουμε τα στοιχεία του χαρακτήρα που καταγράφονται στο στίχο αυτό. Πώς σας προετοίμασε αυτή η προσπάθεια να αποδεχθείτε ότι μόνο μέσω της εξιλέωσης του Χριστού -με το να γίνουμε ένα με τον Ιησού Χριστό και τον Πατέρα- μπορείτε να βιώσετε τη λύτρωση;

Ερχόμενοι προς τον Χριστό

«Άσχετα με την πηγή της δυσκολίας, άσχετα με το πώς αρχίζετε να αποκτάτε ανακούφιση -μέσω ενός πιστοποιημένου επαγγελματία θεραπευτή, γιατρού, ηγέτη ιεροσύνης, φίλου, ανήσυχου γονέα ή ενός αγαπημένου προσώπου- άσχετα με το πώς αρχίζετε, οι λύσεις αυτές δε θα προσφέρουν ποτέ μια ολοκληρωμένη απάντηση. Η τελική ίαση έρχεται μέσω της πίστης στον Ιησού Χριστό και τις διδασκαλίες Του, με καρδιά συντετριμμένη και πνεύμα μεταμελημένο και με την υπακοή στις εντολές Του» (Ρίτσαρντ Σκοτ, στο Conference Report, Απρ. 1994, 9 ή Ensign, Μάιος 1994, 9).

• Ο Πρεσβύτερος Ρίτσαρντ Σκοτ της Απαρτίας των Δώδεκα, δίδαξε ότι κανένα ποσό στήριξης ή συναδελφότητας -ακόμα και σε ομάδες ανάκτησης υγείας ή σε εκκλησιάσματα της Εκκλησίας- δε θα σας φέρει σωτηρία. Οι άλλοι άνθρωποι μπορεί να σας στηρίξουν και να σας ευλογήσουν στη διαδρομή σας, όμως τελικά θα πρέπει να έρθετε στον Ίδιο τον Χριστό. Γράψτε πώς άρχισε το ταξίδι σας για την ανάκτηση υγείας.

• Ποιος υπήρξε χρήσιμος ώστε να σας βοηθήσει να έρθετε στο μονοπάτι της μετάνοιας και της ανάκτησης υγείας; Πώς το παράδειγμά τους σάς ώθησε προς τον Σωτήρα;

• Τι μάθατε για τον Σωτήρα, το οποίο σας βοήθησε ή επηρέασε την επιθυμία ή την ικανότητά σας να αλλάξετε τη συμπεριφορά σας;

Υπομονή με τη διαδικασία

«Ιδέστε, είστε μικρά παιδιά και δεν μπορείτε να τα ανθέξετε όλα τώρα. Πρέπει να αναπτυχθείτε σε πνευματικότητα και σε γνώση της αλήθειας.

»Μη φοβάστε, μικρά παιδιά, γιατί είστε δικά μου, και εγώ υπερνίκησα τον κόσμο,…

»Και κανένας από εκείνους που μου έχει δώσει ο Πατέρας δε θα χαθεί» (Δ&Δ 50:40–42).

• Μερικές φορές γινόμαστε ανήσυχοι ή αποθαρρυνόμαστε διότι η ανάκτηση υγείας είναι μια διαρκής διαδικασία. Αυτοί οι στίχοι δείχνουν την υπομονή του Σωτήρα και του Επουράνιου Πατέρα μας μαζί μας ως «μικρά παιδιά». Εφαρμόστε αυτούς τους στίχους στον εαυτό σας, γράφοντάς τους και απευθύνοντάς τους σε εσάς προσωπικά.

• Πώς μπορούν οι υποσχέσεις στη γραφή αυτή να σας ενδυναμώσουν όταν αποθαρρύνεστε;

Βοήθεια από τον Κύριο

«Και τώρα, αγαπημένοι μου αδελφοί, αφού μπήκατε μέσα σε αυτό το στενό και στενόχωρο μονοπάτι, θα σας ρωτήσω αν έγιναν όλα; Ιδέστε, εγώ σας λέω, Όχι. Γιατί δε θα ερχόσασταν ως εδώ αν δεν ήταν με το λόγο του Χριστού, με ακλόνητη πίστη προς αυτόν, βασιζόμενοι απόλυτα στην αξία εκείνου που έχει τη δυνατότητα να σώζει.

»Γι’ αυτό, εμπρός, βαδίστε με σταθερότητα προς το Χριστό, έχοντας απόλυτη λαμπρή ελπίδα, και αγάπη προς το Θεό και προς όλους τους ανθρώπους. Αν λοιπόν βαδίσετε εμπρός με εντατική προσπάθεια και χορτάσετε με τα λόγια του Χριστού, και υπομείνετε μέχρι τέλους, ιδέστε, έτσι είπε ο Πατέρας: Θα έχετε ζωή αιώνια» (Νεφί Β΄ 31:19–20).

• Συλλογιστείτε και γράψτε για το πώς σας βοηθά ο Κύριος στο στενό και στενόχωρο μονοπάτι. Πώς η αυξανόμενη αγάπη σας για τον Θεό και τους άλλους σάς βγάζει από το εθισμό, σας βοηθά να εξακολουθήσετε την αποχή και αποκαθιστά μέσα σας μια ελπίδα αιώνιας ζωής;