Βήμα 8

Επιζητώντας Συγχώρηση

Αρχή-Κλειδί: Κάνετε έναν κατάλογο όλων των ατόμων πον έχετε βλάψει και να είστε πρόθυμοι να επανορθώσετε.

Πριν από την ανάκτηση της υγείας μας, ο τρόπος ζωής μας που χαρακτηριζόταν από τον εθισμό, ήταν σαν ένας ανεμοστρόβιλος γεμάτος καταστροφική ενέργεια, ο οποίος διέλυε τις σχέσεις μας, αφήνοντας ερείπια πίσω του. Το βήμα 8 ήταν μια ευκαιρία να κάνουμε ένα σχέδιο ώστε να καθαρίσουμε τα ερείπια και να οικοδομήσουμε ξανά ό,τι μπορούσε να σωθεί. Όταν αισθανθήκαμε τη δύναμη ίασης από την ευσπλαχνία του Σωτήρα καθώς δουλεύαμε στο βήμα 7, νιώσαμε πρόθυμοι να προσεγγίσουμε άλλους και να διορθώσουμε τις διαλυμένες σχέσεις. Μάθαμε, ωστόσο, ότι το να τρέχουμε παρορμητικά για να διορθώσουμε τα πράγματα χωρίς να αφιερώσουμε χρόνο για προσευχή και, ίσως, συμβουλή από κάποιον έμπιστο σύμβουλο, όπως ένας επίσκοπος ή ένας ηγέτης ιεροσύνης, θα μπορούσε να είναι εξίσου επιζήμιο με το να μην διορθώσουμε τα πράγματα. Το βήμα 8 ήταν μια διαβεβαίωση ότι δε θα βλάψουμε τους άλλους, όταν αρχίσαμε να ερχόμαστε σε επικοινωνία μαζί τους στο βήμα 9.

Προτού μπορέσουμε να οικοδομήσουμε εκ νέου σχέσεις, θα πρέπει να προσδιορίσουμε τις σχέσεις που έχουν υποστεί ζημιά. Ξεκινάμε καταγράφοντας άτομα που έχουμε βλάψει, όμως πολλοί από εμάς είδαμε ότι δεν μπορούσαμε να καταγράψουμε τους ανθρώπους εκείνους χωρίς να ενοχληθούμε από κάποια συναισθήματα μνησικακίας απέναντι σε εκείνους που μας είχαν βλάψει. Με εντιμότητα εξομολογηθήκαμε τα αρνητικά συναισθήματά μας στον Κύριο. Σε ανταπόκριση, Εκείνος μας έδειξε ότι αντιμετωπίζαμε την ίδια απόφαση με τον άνδρα στην παραβολή ο οποίος, αφού είχε συγχωρηθεί για όλο το χρέος του, έπρεπε να συγχωρήσει τους άλλους. Μπορούσαμε σχεδόν να ακούσουμε τον Κύριο να μας λέει: «Όλο εκείνο το χρέος σού το χάρισα, επειδή με παρακάλεσες· δεν έπρεπε κι εσύ να ελεήσεις τον σύνδουλό σου, όπως κι εγώ σε ελέησα;» (Κατά Ματθαίον 18:32–33).

Εάν αντιμετωπίζετε αυτό το πρόβλημα, ίσως χρειαστεί να κάνετε όπως έκαναν πολλοί από εμάς. Προτού κάνετε τον κατάλογο των ατόμων από τα οποία πρέπει να επιζητήσετε συγχώρηση, καταγράψτε τα άτομα εκείνα που πρέπει εσείς να συγχωρήσετε. Μην σας εκπλήσσει αν κάποια ονόματα εμφανίζονται και στους δύο καταλόγους. Συχνά οι άνθρωποι εμπλέκονται σε ένα φοβερό και ατελείωτο κύκλο, καταφέροντας πλήγματα ο ένας προς τον άλλο. Για να σταματήσουν αυτοί οι κύκλοι της αμοιβαίας μνησικακίας, κάποιος θα πρέπει να φανεί πρόθυμος να συγχωρήσει.

Για να ξεκινήσει αυτή η διαδικασία συγχώρησης, είδαμε και πάλι πόσο ανεκτίμητο είναι το εργαλείο της γραφής. Πλάι στα ονόματα των ατόμων που έπρεπε να συγχωρήσουμε, καταγράψαμε το πώς αισθανόμασταν αρχικά, όταν συνέβησαν τα όσα μας πλήγωσαν, και πώς μπαίναμε σε πειρασμό να αισθανθούμε ακόμα και τώρα. Ο κατάλογος μας βοήθησε να είμαστε συγκεκριμένοι στις προσευχές μας καθώς μοιραζόμασταν με τον Πατέρα όλα τα αξεδιάλυτα συναισθήματά μας. Ικετεύσαμε να μας βοηθήσει η χάρη του Χριστού, ώστε να δείξουμε στους άλλους την ίδια ευσπλαχνία που Εκείνος μας δίνει. Εάν βρίσκαμε στους καταλόγους μας άτομα τα οποία δυσκολευόμασταν ιδιαίτερα να συγχωρήσουμε, λαμβάναμε υπόψη τη συμβουλή του Σωτήρα να προσευχηθούμε για την ευημερία τους, ζητώντας γι’ αυτούς όλες τις ευλογίες τις οποίες θα θέλαμε για τον εαυτό μας (βλέπε Κατά Ματθαίον 5:44).

Καθώς προσευχόμασταν για βοήθεια να συγχωρήσουμε τους άλλους -έστω κι αν δεν ήμασταν πολύ ειλικρινείς στην αρχή- ευλογηθήκαμε τελικά με μία θαυμαστή αίσθηση συμπόνιας. Ακόμα και σε ακραίες καταστάσεις, άνθρωποι που ακολούθησαν αυτή την προσέγγιση, έλαβαν την ικανότητα να συγχωρούν πολύ πέρα από όσο θα μπορούσαν από μόνοι τους. Μία αδελφή πέρασε αρκετές εβδομάδες γράφοντας για τα παιδικά χρόνια της και προσευχόμενη για τον υβριστικό πατέρα της. Με χαρά καταθέτει μαρτυρία ότι ο Σωτήρας την ανακούφισε από τα αρνητικά, οδυνηρά συναισθήματά της προς τον πατέρα της. Κάνοντας μια παρόμοια προσπάθεια, μάθαμε ότι ερευνώντας εξονυχιστικά όλες τις μνησικακίες μας και αναγνωρίζοντάς τες ενώπιον του Σωτήρα, σταματήσαμε τελικά να είμαστε θύματα εκείνων που μας πληγώνουν. Όταν με εντιμότητα επιχειρήσαμε να ξεχάσουμε τις προσβολές εναντίον μας, είδαμε ότι μπορούσαμε να ολοκληρώσουμε τους καταλόγους εκείνων που ελπίζαμε να μας συγχωρήσουν.

Καθώς φθάνετε στο σημείο αυτό και αρχίζετε τον κατάλογό σας, θα πρέπει να προσεύχεστε για καθοδήγηση από τον Κύριο. Αυτές οι οδηγίες μπορεί να σας βοηθήσουν. Ρωτήστε τον εαυτό σας: «Υπάρχει κάποιος στη ζωή μου, του παρελθόντος ή του παρόντος, για τον οποίο νιώθω αμήχανα, άβολα ή ντροπή;» Σημειώστε τα ονόματά τους και αντισταθείτε στον πειρασμό να δικαιολογήσετε τα συναισθήματά σας ή τις αρνητικές πράξεις σας απέναντί τους. Συμπεριλάβετε εκείνους που θελήσατε να πληγώσετε, βέβαια, κι ακόμα εκείνους που δεν είχατε πρόθεση να πληγώσετε. Συμπεριλάβετε εκείνους που έχουν πεθάνει και εκείνους με τους οποίους δεν ξέρετε πώς να επικοινωνήσετε. Θα ασχοληθείτε με αυτές τις ειδικές περιπτώσεις όταν ξεκινήσετε το βήμα 9. Προς το παρόν, καθώς εργάζεστε στο βήμα 8, επικεντρωθείτε στην προθυμία σας να είστε άκαμπτοι και αποφασιστικοί ως προς την εντιμότητά σας.

Για να είστε απόλυτα σωστοί, αναζητήστε πράγματα που παραμελήσατε να κάνετε ή που αφήσατε ημιτελή, τα οποία πλήγωσαν τους άλλους. Μην παραλείψετε τα μικροπράγματα. Σκεφθείτε με εντιμότητα το κακό που προκαλέσατε στους άλλους καθώς εντρυφούσατε στον εθισμό σας, ακόμα κι αν δεν ήσασταν επιθετικοί απέναντί τους. Παραδεχθείτε πόσο βλάψατε αγαπημένα πρόσωπα και φίλους, όντες ανεύθυνοι, ευερέθιστοι, επικριτικοί, ανυπόμονοι και ανέντιμοι. Αναζητήστε οτιδήποτε μεγάλο ή μικρό το οποίο πρόσθεσε στα βάρη κάποιου άλλου ατόμου ή που στενοχώρησε ή δυσκόλεψε κάποιον. Αναζητήστε ψέματα που είπατε ή υποσχέσεις που δεν τηρήσατε και τρόπους με τους οποίους χειριστήκατε ή χρησιμοποιήσατε τους άλλους. Καταγράψτε όλους όσοι προσεβλήθησαν. Στη διαδικασία αυτή, ο κατάλογος στο βήμα 4 μπορεί να είναι ένας χρήσιμος οδηγός.

Τελικά, αφού καταγράψατε όλους όσους έχετε βλάψει, προσθέστε ένα ακόμα όνομα στον κατάλογο - το δικό σας. Όταν παραδινόσασταν στους εθισμούς σας, βλάπτατε τόσο τον εαυτό σας, όσο και τους άλλους.

Καθώς εργάζεστε, θυμηθείτε ότι το βήμα 8 δεν είναι μια άσκηση για να επιρρίψετε ενοχή ή ντροπή σε κάποιον - ούτε στον εαυτό σας ούτε σε κάποιον από τους καταλόγους σας. Ο Σωτήρας θα ανυψώσει τα βάρη της ενοχής και της ντροπής καθώς ρίχνετε μια ακόμα έντιμη ματιά στα προβλήματα στις σχέσεις σας και το ρόλο σας σ’ αυτά. Όταν με προθυμία αρχίσετε να κάνετε τροποποιήσεις, ωφελήστε από την ειρήνη της γνώσης ότι ο Επουράνιος Πατέρας είναι ευχαριστημένος με τις προσπάθειές σας. Αυτό το βήμα σάς βοηθά να πράττετε με τρόπο που δίνει τη δυνατότητα στο Σωτήρα να σας απελευθερώσει από το παρελθόν σας. Με το να είστε πρόθυμοι να συγχωρείτε, είστε έτοιμοι να ξεκινήσετε το βήμα 9.

Βήματα ενεργειών

Να συγχωρείτε τον εαυτό σας και τους άλλους. Να κάνετε έναν κατάλογο ατόμων που ίσως προσβάλλατε ή βλάψατε

Στο βήμα 8, αρχίσατε μια θαυμαστή περιπέτεια σχετικά με μια καινούργια καρδιά για εσάς, τους άλλους και τη ζωή. Είστε έτοιμοι να συνεισφέρετε σε ειρήνη στον κόσμο και όχι να προσθέσετε τριβές και αρνητικά συναισθήματα. Είστε πρόθυμοι να πάψετε να κρίνετε άδικα τον οποιονδήποτε και να σταματήσετε να κάνετε κατάλογο με τη ζωή και τα σφάλματα των άλλων. Είστε έτοιμοι να σταματήσετε να μειώνετε τη συμπεριφορά σας ή να βρίσκετε δικαιολογίες γι’ αυτήν. Είστε πρόθυμοι να κάνετε έναν άλλο, λεπτομερή, κατάλογο - αυτή τη φορά για εκείνους που έχετε βλάψει.

Μολονότι σας τρομοκρατεί να το σκέφτεστε, μπορείτε να γίνετε πρόθυμοι να συναντάτε τους ανθρώπους που έχετε στον κατάλογό σας, όταν βρίσκεται η ευκαιρία. Μπορείτε να προετοιμαστείτε να κάνετε ό,τι μπορείτε ώστε να επανορθώσετε για αυτούς. Μπορείτε να ζείτε με πίστη στον Κύριο, όχι με το φόβο για το τι ίσως θα μπορούσαν να κάνουν οι άλλοι. Μπορείτε να γίνετε πρόθυμοι, στο βήμα 8, να ζήσετε μια ζωή που θα την καθοδηγούν οι αρχές και όχι η ντροπή ή ο φόβος.

Επιζητήστε τη δωρεά της χριστιανικής αγάπης. Να προσεύχεστε για τους άλλους

Επί χιλιάδες χρόνια, οι άνθρωποι διάβαζαν τη σπουδαία ομιλία του Παύλου για τη χριστιανική αγάπη και προσπάθησαν να διαπλάσουν τη ζωή τους σύμφωνα με αυτή. Πολλοί προσπάθησαν σκληρά ώστε να έχουν χριστιανική αγάπη και συχνά αποτύγχαναν οικτρά.

Τα γραπτά κείμενα του προφήτη Μόρμον διευκρινίζουν τι είναι η χριστιανική αγάπη και πώς να την αποκτήσουμε. Προσδιόρισε τη χριστιανική αγάπη ως την «αγνή αγάπη του Χριστού» και δίδαξε ότι ο Πατέρας τη δίνει σε εκείνους που «προσεύχ[ονται] στον Πατέρα με όλη τη δύναμη της καρδιάς» και «σε όλους όσοι είναι ειλικρινείς οπαδοί του Υιού του, Ιησού Χριστού» (Μορόνι 7:47, 48).

Η χριστιανική αγάπη είναι ένα δώρο που λαμβάνουμε καθώς μαθαίνουμε να ακολουθούμε τον Ιησού Χριστό και καθώς Τον αγαπάμε με όλη την καρδιά, το νου και την ψυχή μας. Γεμάτοι με αυτή την αγνή αγάπη από Εκείνον και για Εκείνον, μπορέσαμε να αγαπήσουμε τους άλλους όπως Εκείνος μας έχει αγαπήσει. Μπορούμε να συγχωρούμε τα σφάλματα των άλλων και να διορθώνουμε τα λάθη μας.

Στην προετοιμασία μας για να κάνουμε διορθώσεις, πολλοί από εμάς βοηθήθηκαν από την παρακάτω άσκηση. Σκεφθείτε κάποιον για τον οποίο είχατε αρνητικά συναισθήματα. Επί δύο εβδομάδες, αποφασίστε να γονατίζετε και να προσεύχεστε για εκείνον ή εκείνη καθημερινά. Καταγράψτε τις αλλαγές στις σκέψεις και τα συναισθήματά σας σχετικά με το άτομο αυτό. (Βλέπε Κατά Ματθαίον 22:37–38, Προς Κορινθίους Α΄ 13, Ιωάννη Α΄ 4:19, Μορόνι 7:44–48.)

Μελέτη και κατανόηση

Οι παρακάτω γραφές και δηλώσεις από τους ηγέτες της Εκκλησίας μπορεί να σας βοηθήσουν καθώς ξεκινάτε το βήμα 8. Χρησιμοποιήστε αυτές τις γραφές και τις ερωτήσεις για να συλλογιστείτε, να μελετήσετε και να γράψετε.

Ειρηνόφιλοι οπαδοί του Χριστού

«Γι’ αυτό θα ήθελα να μιλήσω σε σας που είστε της εκκλησίας, που είστε οι ειρηνόφιλοι ακόλουθοι του Χριστού, και που έχετε αποκτήσει αρκετή ελπίδα με την οποία να μπορείτε να εισέλθετε στην ανάπαυση του Κυρίου, από ετούτη τη στιγμή και πέρα μέχρι να αναπαυτείτε μαζί του στους ουρανούς.

»Και τώρα, αδελφοί μου, κρίνω αυτά για σας, επειδή βαδίζετε ειρηνικά με τα τέκνα των ανθρώπων» (Μορόνι 7:3–4).

• Στα πρώτα επτά βήματα, αρχίζετε μια διαδικασία να γίνετε ένας ειρηνόφιλος ακόλουθος του Χριστού. Όταν βρίσκεστε εν ειρήνη με τον Κύριο, είστε καλύτερα προετοιμασμένοι για να είστε εν ειρήνη με τους άλλους. Ποια άλλα βήματα θα πρέπει να κάνετε ώστε να είστε εν ειρήνη με τους ανθρώπους στη ζωή σας;

• Γράψτε σχετικά με το να ξεκινήσουμε τα βήματα με τη σειρά.

Η τέλεια αγάπη του Κυρίου

«Φόβος δεν υπάρχει μέσα στην αγάπη, αλλά, η τέλεια αγάπη βγάζει έξω τον φόβο· επειδή ο φόβος έχει κόλαση· κι εκείνος που φοβάται δεν έχει φτάσει σε τέλειο βαθμό μέσα στην αγάπη.

»Εμείς… αγαπάμε [τον Θεό], επειδή αυτός πρώτος μας αγάπησε» (Ιωάννη Α΄ 4:18–19).

• Η ιδέα να επανορθώσουμε μπορεί να είναι τρομακτική, αν επικεντρωθείτε στο να το κάνετε τέλεια. Πώς η πεποίθησή σας για την τέλεια αγάπη του Κυρίου για εσάς και για το άτομο από το οποίο επιζητείτε συγχώρηση, ενδυναμώνει την αποφασιστικότητά σας να αποκαταστήσετε τα πράγματα όποτε είναι δυνατόν;

Προσεγγίστε τους άλλους

«Και μη κρίνετε, και δεν θα κριθείτε·και μη καταδικάζετε, και δεν θα καταδικαστείτε· συγχωρείτε, και θα συγχωρηθείτε.

»Δίνετε, και θα σας δοθεί καλό μέτρο, πιεσμένο και συγκαθισμένο και υπερξεχειλιζόμενο θα δώσουν στον κόρφο σας· επειδή, με το ίδιο μέτρο με το οποίο μετράτε, θα αντιμετρηθεί σε σας» (Κατά Λουκάν 6:37–38).

• Ακόμα κι αν φοβάστε ότι κάποιοι άνθρωποι θα απορρίψουν τις προσπάθειές σας να κάνετε ειρήνη μαζί τους, μην αφήσετε αυτόν το φόβο να σας εμποδίσει να τους βάλετε στον κατάλογό σας και να προετοιμαστείτε να τους προσεγγίσετε. Οι ευλογίες είναι πολύ μεγαλύτερες από τον πόνο. Μελετήστε αυτούς τους στίχους και γράψτε για τις ευλογίες να είστε πρόθυμοι να επανορθώσετε.

«Όσο πιο κοντά πηγαίνουμε στον Επουράνιο Πατέρα μας, τόσο περισσότερο προδιατεθειμένοι είμαστε να κοιτάξουμε με συμπόνια τις χαμένες ψυχές. Αισθανόμαστε ότι θέλουμε να τους πάρουμε στους ώμους μας και να ρίξουμε τις αμαρτίες τους πίσω από την πλάτη μας… Εάν θέλετε να έχει ο Θεός ευσπλαχνία για εσάς, να έχετε ευσπλαχνία ο ένας για τον άλλο» (Τζόζεφ Σμιθ στο History of the Church, 5:24).

• Χωρίς τον Ιησού Χριστό, είμαστε όλοι χαμένες, ατελείς ψυχές. Πώς σας βοηθά να γνωρίζετε ότι ξεκινώντας το βήμα 8 είστε μια χαμένη ψυχή που προετοιμάζεται να επανορθώσει απέναντι σε μια άλλη χαμένη ψυχή;

Συγχωρώντας και ζητώντας συγχώρηση

«Τότε, αφού τον πλησίασε ο Πέτρος, είπε: Κύριε, πόσες φορές αν ο αδελφός μου αμαρτήσει σε μένα, θα τον συγχωρήσω; Μέχρι επτά φορές;

»Ό Ιησούς λέει σ’ αυτόν: Δεν σου λέω μέχρι επτά φορές, αλλά μέχρι 70 φορές επτά» (Κατά Ματθαίον 18:21–22).

• Το να συγχωρούμε και να ζητάμε συγχώρηση για ένα σφάλμα, είναι ευκολότερο από το να συγχωρούμε ή να ζητάμε συγχώρηση για μακροχρόνιες καταστάσεις, γεμάτες με πολλαπλές προσβολές. Σκεφθείτε σχέσεις του παρελθόντος ή του παρόντος, όπου συνέβησαν πολλαπλές προσβολές και θα πρέπει να συγχωρηθούν. Μπορείτε να αποκτήσετε δύναμη να συγχωρήσετε και να επιζητήσετε τη συγχώρηση;

• Πώς είναι ο Ιησούς Χριστός το μεγαλύτερο παράδειγμα της ικανότητας για συγχώρηση; Συλλογιστείτε την προθυμία Του να σας βοηθήσει να συγχωρήσετε τους άλλους.

«Γι’ αυτό, σας λέω, ότι πρέπει να συγχωρείτε ο ένας τον άλλο. Γιατί εκείνος που δεν συγχωρεί στον αδελφό του τις παραβάσεις του, είναι ένοχος ενώπιον του Κυρίου. Γιατί παραμένει μέσα του η μεγαλύτερη αμαρτία.

»Εγώ, ο Κύριος, θα συγχωρήσω όποιον εγώ συγχωρήσω, αλλά από εσάς απαιτείται να συγχωρείτε όλους τους ανθρώπους» (Δ&Δ 64:9–10).

• Ο Ιησούς δίδαξε ότι η αποτυχία μας να συγχωρήσουμε τους άλλους, είναι μεγαλύτερη αμαρτία ακόμα και από την πρωταρχική παράβαση ή προσβολή. Πώς η άρνηση να συγχωρήσετε τον εαυτό σας ή κάποιον άλλο αποτελεί το ισοδύναμο του να αρνούμεθα την εξιλέωση του Σωτήρα για τις αμαρτίες;

• Πώς η μνησικακία και η πικρία σάς καταστρέφουν σωματικά, συναισθηματικά και πνευματικά;

Σπάζοντας τον κύκλο της πικρίας και της προσβολής

«Τίποτε δεν είναι τόσο πολύ υπολογισμένο να οδηγεί τους ανθρώπους ώστε να εγκαταλείψουν τις αμαρτίες τους, όσο το να τους πάρουμε από το χέρι και να τους προσέχουμε με τρυφερότητα. Όταν οι άνθρωποι εκδηλώνουν την παραμικρή καλοσύνη και αγάπη για μένα, ω τι δύναμη έχει στο νου μου, ενώ η αντίθετη πορεία έχει την τάση να αναμοχλεύει όλα τα σκληρά συναισθήματα και να καταθλίβει τον ανθρώπινο νου» (Τζόζεφ Σμιθ, στο History of the Church, 5:23–24).

• Ο Προφήτης Τζόζεφ Σμιθ περιέγραψε πώς η καλοσύνη μπορεί να οδηγήσει στη μετάνοια και στη συγχώρηση. Συλλογιστείτε και γράψτε για την προθυμία σας να είστε εκείνος που θα σπάσει τον κύκλο της πικρίας και της προσβολής.

• Σκεφθείτε τους ανθρώπους που σας έχουν δείξει καλοσύνη και αγάπη. Πώς σας ενέπνευσαν ή σας παρακίνησαν οι πράξεις τους για να ενεργήσετε διαφορετικά;

• Συλλογιστείτε τις ταραγμένες σχέσεις στη ζωή σας. Με ποιους τρόπους θα μπορούσαν να αλλάξουν καθώς προσεγγίζετε τους άλλους ανθρώπους με αγάπη και καλοσύνη;