Stap 9

Goedmaken en verzoenen

Beginsel: Maak het zo mogelijk rechtstreeks goed met alle mensen die u hebt geschaad of gekwetst.

Toen we bij stap 9 kwamen waren we klaar om anderen om vergeving te vragen. Net als de bekeerlijke zonen van Mosiah die ijverig ‘trachtten […] alle schade te herstellen die zij […] hadden berokkend’ (Mosiah 27:35), wilden wij ook het nodige goedmaken. Maar toen we bij stap 9 kwamen, wisten we dat we ons verlangen alleen maar konden uitvoeren als God ons met zijn Geest zegende. We hadden moed, oordeelsvermogen, fijngevoeligheid, tact en goede timing nodig. Dat waren eigenschappen die de meesten onder ons op dat moment niet bezaten. We beseften dat stap 9 nogmaals onze bereidheid op de proef zou stellen om ons te verootmoedigen en de Heer om hulp en genade te vragen.

Vanwege onze ervaringen met dit zware proces, geven wij u enkele suggesties. Het is erg belangrijk dat u in uw pogingen om het een en ander goed te maken niet impulsief of onvoorzichtig te werk gaat. En het is net zo belangrijk dat u het ook niet uitstelt. Veel mensen die werkten aan hun herstel zijn teruggevallen omdat ze zich door angst van stap 9 lieten weerhouden. Bid om leiding van de Heer en raadpleeg iemand die u vertrouwt om u te helpen met het vermijden van deze valkuilen.

Soms bent u misschien in de verleiding om maar niet met iemand op uw lijst te gaan praten. Maar wij bevelen aan om die verleiding te weerstaan — tenzij een wettelijke beperking u ervan weerhoudt om iemand te spreken. Als u uw best doet om de mensen op uw lijst in eigen persoon te spreken, kunt u met een geest van ootmoed en eerlijkheid beschadigde relaties repareren. Laat de mensen weten dat u hen benadert om iets goed te maken. Respecteer hun wensen als ze aangeven dat ze de kwestie liever niet bespreken. Als ze u de kans geven om uw excuus aan te bieden, wees dan niet te breedsprakig, en noem concreet de situatie die u zich herinnert. Details zijn niet nodig. Het doel is niet om uw kant van de zaak uit te leggen of te beschrijven. Het doel is om uw wandaden toe te geven, excuus aan te bieden en zo mogelijk voor schadeloossteling te zorgen. Ga niet in discussie met uw gesprekspartners en bekritiseer hen niet, zelfs als hun reactie ongunstig of zelfs afwijzend is. Benader ieder in een geest van ootmoed en bied verzoening aan, niet rechtvaardiging.

Excuses aanbieden voor bepaalde handelingen kan erg moeilijk zijn. Het kan bijvoorbeeld nodig zijn om zaken ter sprake te brengen die juridische consequenties kunnen hebben, zoals oneerlijkheid of ernstige seksuele zonden. U kunt in de verleiding komen om overdreven te reageren, smoesjes te vertellen en het niet goed te maken. Win onder gebed kerkelijk of professioneel advies in alvorens enige actie te ondernemen in deze ernstige gevallen.

In andere gevallen is er misschien geen manier om iets rechtstreeks goed te maken. De betrokken persoon is misschien overleden, of het lukt u misschien niet om achter zijn of haar adres te komen. In dergelijke gevallen kunt u het echter wél indirect goedmaken. U kunt de betrokkene een brief schrijven waarin u uw spijt betuigt en en uw verlangen naar een verzoening, zelfs al is de brief niet te versturen. U kunt een schenking doen aan het favoriete liefdadige doel van de betrokkene. U kunt misschien iemand vinden die u aan deze persoon doet denken, en iets doen om hem of haar te helpen. Of misschien kunt u iets doen om een familielid van de betrokkene anoniem te helpen.

Er kunnen ook gevallen zijn waarin iemand benaderen of proberen iets goed te maken pijnlijk of zelfs schadelijk voor die persoon kan zijn. Als u denkt dat dit het geval zou kunnen zijn, bespreek de situatie dan eerst met een adviseur die u vertrouwt. Dit onderdeel van het herstelproces mag nooit verdere schade voor andere mensen opleveren. En in sommige gevallen hebt u misschien wel schade toegebracht die geen mens goed kan maken. Ouderling Neal A. Maxwell heeft hierover gezegd: ‘Soms is (…) is het niet mogelijk om iemand schadeloos te stellen, bijvoorbeeld als iemand ertoe heeft bijgedragen dat een ander zijn of haar geloof of deugdzaamheid kwijtraakte. Maar als men vervolgens een voorbeeld van rechtschapenheid wordt, is dat een andere manier om toch iets goed te maken.’ (Conference Report, oktober 1991, p. 41; of Ensign, november 1991, p. 31.) Vanaf het moment dat u besluit om deze ware beginselen aan te nemen als uw nieuwe levenswijze, begint u al met goedmaken.

Zelfs als u het meeste uit het verleden al hebt goedgemaakt, kunt u nog een of twee mensen overhouden waarvan u meent dat u ze niet onder ogen kunt komen. Wanhoop niet. Velen van ons zaten daar ook mee. Wij bevelen aan om uw gevoeelns in oprecht gebed aan de Heer voor te leggen. Als u dan nog bang bent om iemand te ontmoeten, of u bent nog boos, dan moet u een ontmoeting misschien maar uitstellen. Om negatieve gevoelens te overwinnen, kunt u om naastenliefde bidden, en vragen of u die persoon in het licht mag zien waarin de Heer hem of haar ziet. U kunt zoeken naar positieve redenen waarom schadeloos stellen en goedmaken zouden helpen. Doet u dit en bent u geduldig, dan zal de Heer u op zijn eigen wijze en zijn eigen tijd het vermogen en de wonderbaarlijke kansen geven om het met iedereen op uw lijst goed te maken.

Als u stap 9 zo goed mogelijk hebt afgerond, hebt u eindelijk alles gedaan wat u kon om weer in overeenstemming met de geboden van de Heer te leven. U bent dan begonnen aan een nieuw leven vol hoop — niet op uzelf, maar op Gods liefde. U bent tot het diepste dal van de ootmoed afgedaald en hebt de Heer gevonden, die u opwachtte om u te omarmen. U hebt alles gedaan wat u kon om relaties te herstellen en u te verzoenen met anderen. U bent in elk geval ten dele zijn rust ingegaan; daar blijven, is uw grootste verlangen geworden. U bent aan het leren om beter persoonlijke openbaring te herkennen en te volgen, wat ertoe leidt dat u in overeenstemming met de leringen van profeten van God leeft, zowel die uit het heden als uit het verleden. Zelfs op uw moeilijkste momenten voelt u een nieuwe soort gemoedsrust. U hebt geleerd hoe u de zegening moet ontvangen die Paulus als volgt beschreven heeft: ‘De vrede Gods, die alle verstand te boven gaat, zal uw harten en uw gedachten behoeden in Christus Jezus’ (Filippenzen 4:7).

Actiestappen

Heb anderen lief; oordeel anderen niet; wees bereid om een kerkroeping te aanvaarden en tiende en andere gaven te betalen

Als u in het verleden godsdienstig actief was, was u misschien gemotiveerd door vrees voor de oordelen Gods of door wat anderen van u vonden. Misschien deed u het uit plichtsbesef. Nu ziet u in dat dienstbaarheid een manier is om tot Christus te komen. Het is een manier om uw liefde voor God te uiten. Het is een uiting van een blijvende behoefte aan zijn kracht, en van dankbaarheid voor zijn goddelijke hulp. Overweeg of uw activiteit in de kerk nog steeds gemotiveerd wordt door vrees of plichtsbesef, of dat het een natuurlijk uitvloeisel is van uw herboren geloof in Christus.

Zoek overal naar manieren om anderen te dienen. Leef de gedragsnormen na en zorg dat u ook anderszins beschikbaar bent om een kerkroeping te vervullen. Dient u uw broeders en zusters en onderwijst u hen in woord en daad, dan toont u hen dat u gelooft dat God leeft. (Zie Matteüs 25:40; Johannes 13:34–35; Johannes 15:15; Mosiah 2:17.)

Wees bereid alles te doen wat nodig is om een en ander goed te maken

Bij stap 9 moet u voorkomen dat u ontmoedigd raakt als anderen uw excuses niet goed opvatten, of als ze niet geloven dat u werkelijk veranderd bent. Om iets goed te maken hebt u soms tijd en geduld nodig. Geef anderen de tijd om in te zien dat het dit keer anders is. Dit keer doet u geen loze beloften; u leeft nu om helemaal van uw verslaving en uw zwakke kanten af te komen. Uiteindelijk zullen uw onthouding en veranderde gedrag voor zichzelf spreken.

Studie en begrip

De volgende schriffteksten en uitspraken van kerkleiders kunnen u helpen bij stap 9. Gebruik ze bij het mediteren, studeren en schrijven. Wees eerlijk en concreet bij het schrijven.

Een goede invloed op anderen hebben

‘Nu zegt de Geest des Heren mij: Gebied uw kinderen goed te doen, opdat zij niet het hart van vele mensen tot vernietiging wegvoeren; daarom gebied ik u, mijn zoon, in de vreze Gods, u te onthouden van uw ongerechtigheden;

‘u tot de Heer te wenden met geheel uw verstand, macht en kracht; niemands hart meer te verleiden om goddeloos te handelen; maar daarentegen naar hen terug te keren en uw fouten en het verkeerde dat gij hebt gedaan te erkennen’ (Alma 39:12–13).

• Soms is de grootste schade die we anderen hebben toegebracht onze invloed geweest waardoor ze zelf verslaafd zijn geraakt. Schrijf op welke mensen u zo hebt beïnvloed.

• Hoe kunt u volgens de leringen van Alma in deze verzen de moed opdoen om die mensen onder ogen te komen?

Overreding of dwang

‘Wie ook wil komen, mag komen en om niet nemen van de wateren des levens; en wie niet wil komen, wordt niet gedwongen te komen; maar ten laatsten dage zal alles tot hem worden hersteld naar zijn werken’ (Alma 42:27).

• Nu u zo veel goede redenen hebt om stap 9 te doen, moet u niet in de val of de leugen trappen dat u geen keus hebt. Het verslavingsherstelprogramma is een programma van overreding, niet van dwang. Schrijf op of u zich overreed of gedwongen voelt om stap 9 te doen. Welke redenen voor overreding vindt u in dit vers?

U voorbereiden om God te ontmoeten

‘Ik wil dat gij naar voren treedt en uw hart niet langer verstokt; want zie, het is nu de tijd en de dag van uw behoudenis; en daarom, indien gij u bekeert en uw hart niet verstokt, zal het grote verlossings-plan onmiddellijk op u worden toegepast.

‘Want zie, dit leven is de tijd voor de mens om zich erop voor te bereiden God te ontmoeten; ja, zie, de dag van dit leven is de dag voor de mens om zijn arbeid te verrichten’ (Alma 34:31–32).

• Wat bereikt u nog meer als u uw hart verzacht en een en ander goedmaakt?

• Hoe neemt uw bereidheid om goed te maken toe als u beseft dat u zich tevens voorbereidt om God te ontmoeten?

Actief zijn in de kerk

‘[De zonen van Mosiah] reisden door het ganse land (…), en zij trachtten ijverig de schade te herstellen, die zij de kerk hadden berokkend, beleden al hun zonden en verkondigden alles, wat zij hadden gezien; en zij legden de profetieën en de Schriften uit aan allen, die ze wilden horen’ (Mosiah 27:35).

• Veel mensen met een verslaving gaan als gevolg daarvan niet meer naar de kerk. Sommigen rechtvaardigden dit met de fouten van anderen. Schrijf uw eigen ervaringen op met actief zijn in De Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen.

• Hoe bent u zich, doordat u middels uw herstel dichter tot de Heiland bent gekomen, meer vereend gaan voelen met zijn kerk?

• Hoe helpt actief in de kerk zijn u om een en ander goed te maken en vollediger te herstellen?

Bereidwillige schadeloosstelling

‘U moet zo goed mogelijk de schade vergoeden voor wat u gestolen, beschadigd of geschonden hebt. Bereidwillige schadeloosstelling is een concreet bewijs voor de Heer dat u zich vast hebt voorgenomen alles in het werk te stellen om u te bekeren.’ (Richard G. Scott, Conference Report, april 1995, p. 102; of Ensign, mei 1995, p. 76.)

• Schrijf in hoeverre het doen van stap 9 een bewijs is, niet alleen voor de Heer maar ook voor uzelf en anderen, dat u zich vast hebt voorgenomen om uw leven in ootmoed en eerlijkheid te leiden.

De voornemens van uw hart

‘Hij die zich bekeert en de geboden des Heren doet, zal vergeving ontvangen’ (LV 1:32).

• Bij het goedmaken kan het voorkomen dat sommige mensen u niet willen vergeven. Misschien is hun hart nog tegen u verhard, of misschien vertrouwen ze uw bedoelingen niet. Wat hebt u eraan om te weten dat de Heer de ware bedoeling van uw hart kent en dat Hij uw aanbod om u te bekeren en schadeloos te stellen zal aanvaarden, zelfs als andere mensen dat niet doen?

Wat de Heiland voor u kan doen

‘De mens kan zijn eigen zonden niet vergeven; hij kan zich niet reinigen van de gevolgen van zijn zonden. De mens kan ophouden te zondigen en het in de toekomst goed doen, en voor zover is zijn gedrag aanvaardbaar voor de Heer en het overwegen waard. Maar wie zal de schade herstellen die hij zichzelf en andere mensen heeft berokkend, waarvan het onmogelijk lijkt dat hij die zelf herstelt? Door de verzoening van Jezus Christus zullen de zonden van de bekeerlijke worden weggewassen; al zijn ze zo rood als scharlaken, ze zullen zo wit als wol worden. Dat beloof ik u.’ (Joseph F. Smith, Gospel Doctrine, 5e editie [1939], pp. 98–99.)

• Laat u bij het goedmaken niet ontmoedigen door gedachten als ‘Dit is onmogelijk! Ik kan nooit goedmaken wat ik deze persoon heb aangedaan!’ Hoewel dat misschien wel waar is, bedenk dan dat de kracht van Jezus Christus kan repareren wat u niet kunt repareren. Beschrijf waarom u er op moet vertrouwen dat Jezus Christus zal doen wat u niet kunt.

• Hoe kunt u de Heer laten zien dat u Hem vertrouwt? Hoe kunt u dat vertrouwen vergroten?