Kapitulo 14

Gugma diha sa Panimalay

Sa unsa nga paagi ang mga ginikanan makalig-on sa mga bugkos sa gugma tali sa ilang mga kaugalingon ug sa ilang mga anak?

Pasiuna

“Ang pamilya mao ang labing importante sa atong pagpangita alang sa kahimayaan diha sa gingharian sa atong Langitnong Amahan,” mitudlo si Presidente Harold B. Lee.¹ Uban niining taas nga katuyoan diha sa hunahuna, sa kasagaran nagsulti siya mahitungod sa ka-importante sa gugma sa paglig-on sa bugkos sa pamilya. Giawhag niya ang mga ginikanan ug mga anak nga gamiton ang espiritu sa misyon ni Elias ngadto sa ilang buhi nga mga miyembro sa pamilya ug ibalik ang ilang mga kasingkasing ngadto sa usag usa diha sa gugma. Siya miingon:

“Inyong mahinumduman ang usa ka butang nga gigamit lamang ninyo sa buluhaton sa templo––ang misyon sa propeta nga si Elijah diin nagsulti si Malaquias, ug gibalik kini sa moderno nga pagpadayag: ‘Tan-awa, Ako mopadayag nganha kaninyo sa Pagkapari, pinaagi sa kamot ni Elijah ang propeta, sa dili pa moabut ang mahinungdanon ug makalilisang nga adlaw sa Ginoo. Ug siya motanom diha sa mga kasingkasing sa mga anak sa mga saad nga gihimo ngadto sa mga amahan, ug ang mga kasingkasing sa mga anak mobati sa ilang mga amahan. Kon kini dili mao, ang tibuok yuta sa hingpit malaglag sa iyang pag-anhi.’ (D&P 2:1–3.)

“Karon kana nga kasulatan sa walay pagduha-duha adunay labaw pa ka mahinungdanon nga kahulugan. Gawas kon ang mga kasingkasing sa mga anak mobalik ngadto sa ilang mga ginikanan ug ang mga kasingkasing sa mga ginikanan mobalik ngadto sa ilang mga anak niining panahona, sa pagka-mortal, ang tibuok yuta sa hingpit malaglag sa Iyang pag-anhi. Masukad wala pay usa ka higayon nga hilabihan ka daghan ang gikinahanglan sama sa karon diha sa mga panimalay sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw ug sa kalibutan sa kinatibuk-an. Kadaghanan sa mga kadaut nga nakasamok sa mga batan-on karon nahimo tungod sa pagkabungkag sa mga panimalay. Ang mga kasingkasing sa mga amahan kinahanglan gayud nga ibalik ngadto sa ilang mga anak, ug ang mga anak ngadto sa ilang mga amahan, kon kini nga kalibutan pagaluwason ug ang mga katawhan andam alang sa pag-abut sa Ginoo.”²

Mga Pagtulun-an ni Harold B. Lee

Sa unsa nga paagi kita makaawhag og mas dako nga gugma ug kalipay diha sa atong mga panimalay?

Nahimo nako nga kahigayunan sa pagbisita kanunay, kauban sa laing mga Kinatibuk-ang Kadagkoan, sa pinakahamili nga mga panimalay sa atong mga katawhan, ug gikan niadto nga mga pagbisita nga ako nakahagdaw og pipila … sa mga butang nga nakatukod alang sa kalig-on ug kalipay diha sa panimalay. …

Akong nakita kini nga mga pamilya nga nagpakita og pagtahud ngadto sa usag usa; amahan ngadto sa inahan, ug pagbati alang kaniya, ug ang inahan ngadto sa amahan; walay mga away, walay mga panagbingkil atubangan sa mga anak sa labing gamay, ang dili pagsinabtanay gihusay sa maalamon nga paagi––akong nakita ang usa sa ingon nga panimalay nga may siyam ka matahum nga mga anak diin ang mga anak mihatag og pagpamatuod sa pagkatinuod nga sila wala gayud makadungog sa ilang amahan ug inahan nga nag-away. Ang resulta karon mao nga sa siyam ka mga panimalay niini nga mga anak, human niining panahon sa panudlo, ug sa maayong mga ehemplo sa mga ginikanan, adunay dugang pa nga siyam ka matahum ug lig-on nga mga pamilya nga malipayong nag-uban sa pagpuyo. …

Ang pagpadayon sa espirituhanon nga panag-uban, ang pagbansay sa pamilya nga mga pag-ampo, ang kanunay nga pagtagad sa mga katungdanan sa Simbahan ang nakahimo sa tanang pipila ka mga butang nga nakatabang niini nga mga panimalay nga nahimong malampuson.³

Dihay usa ka amahan nga miduol kanako pipila na ka tuig ang milabay nga nag-antus ibabaw sa kamatuoran nga ang tanang mga miyembro sa iyang pamilya––ang tanan niyang mga anak––adunay problema sa ilang kaugalingong mga pamilya, karon mga minyo na sila. Siya misulti kanako uban sa dakong kaguol, “Unsa kahay anaa sa akong pamilya nga silang tanan nagkalisud man? Walay usa kanila nga adunay malipayon, nagkauyon nga mga panimalay.” Sa tinuod, wala ako magsulti niini, apan nakita ko ngadto sulod sa panimalay nianang tawo sa diha nga kadtong mga anak wala pa maminyo nga nag-alirong diha sa lamesa. Akong nakita ang pagkahakog, pagkadili uyon nga mosakripisyo alang sa kaayohan sa usag usa. Akong nakita ang pag-inilogay, pagsingkahanay, pagkinasab-anay, panag-away, ug panagbingkil. Nasayud ako kon unsay ilang gipakaon sa ilang pagkabatan-on. Dili na ako mahibulong kon sila walay malipayon nga mga pinuy-anan.⁴

Ang kalipay moabut gikan sa walay paghinakog nga serbisyo. Ug ang malipayon nga mga panimalay mao lamang kadtong diin adunay inadlaw nga paningkamot sa paghimo og mga sakripisyo alang sa kalipay sa usag usa.⁵

Ang gugma sa Dios dili usa ka butang nga imong makuha tungod lamang sa pagpangayo. Si Juan kadtong miingon, “Kon adunay magaingon, ako nahigugma sa Dios, apan nagdumot sa iyang igsoon, nan, kini siya bakakon: kay siya nga wala maghigugma sa iyang igsoon nga iya rang makita, dili gayud makahimo sa paghigugma sa Dios nga wala niya makita?” (1 Juan 4:20.) Dili kamo makahimo sa paghigugma sa Dios ug dayon mobiay-biay sa inyong igsoon nga inyong gikauban. Ang bisan kinsa nga tawo kinsa naghunahuna nga usa siya ka hilabihan ka espirituhanon apan ang iyang panimalay nagkaguliyang tungod sa pagpasagad ug sa pagkapakyas sa pag-atiman sa iyang asawa ug sa iyang kaugalingong mga anak, kana nga tawo wala diha sa paagi sa pagpalambo og gugma alang sa Dios.⁶

Dili nato kalimtan ang maalamon nga pag-awhag ni Pablo sa diha nga siya miingon “ipamatuod” ang atong gugma niadtong naglibut kanato, ilabi na niadtong gisanapan sa kasub-anan (tanawa sa 2 Mga Taga-Corinto 2:7–8). Daghan ang gisulti ni Pedro sa maong butang diha sa 1 Pedro, sa unang kapitulo, sa pagsugyot sa mga miyembro nga dili lamang sa pagpakita sa “matuod nga paghigugmaay” apan sa “pagpakita nga sa kinasingkasing maghigugmaay kamo sa usag usa sa mainiton gayud” (1 Pedro 1:22). Didto sa gingharian ang atong kapasidad sa paghigugma mahinungdanon tungod kay nagpuyo kita sa panahon nga ang “gugma sa tawo nagkabugnaw” (D&P 45:27).⁷

Lig-ona ang mga bugkos sa inyong pamilya ug pagmatinagdanon sa inyong mga anak. … Siguroha nga ang panimalay gihimong lig-on nga dapit diin ang mga bata makadangup alang sa kalig-on nga ilang gikinahanglan niining panahon sa kasamok ug kagubot. Niana ang gugma molambo ug ang inyong hingpit nga kalipay madugangan.⁸

Sa unsa nga paagi nga ang mga amahan ug mga inahan makapakita og mas dako nga gugma sa ilang mga anak?

Aduna akoy usa ka kasinatian nga nagtudlo kanako og usa ka butang isip usa ka apohan. Usa kadto ka gabii sa dakong kalingawan sa sayaw sa [Simbahan] didto sa stadium, ug ang duha ka kamagulangang anak nga mga lalaki sa akong anak nga babaye … naghatag kaniya og daghang problema, ingon sa iyang tawag niini. Busa miingon ako, “Basin ganahan ka nga dad-on ko ang imong duha ka batang lalaki ngadto sa stadium sa dakong kalingawan sa sayaw?”

Siya miingon, “Ay, Papa, kon buhaton nimo kini, malipay kaayo ako.”

Wala ako masayud kon unsay akong gisudlan. … Samtang nagsugod kanang nindot nga talan-awon, wala ako masayud nga dihay hilabihan ka dakong kalainan tali sa pito ka tuig ug lima ka tuig. Ang pito ka tuig nalukmay pinaagi nianang nindot nga talanawon diha sa dulaanan sa football. Apan ang nag-edad og lima, ang gidugayon sa iyang atensyon mubo ra kaayo. Naglumbaglumbag siya ug dayon gusto siya nga mogawas ug mokuha og hot dog ug gusto siya nga mokuha og mainom ug gusto siya nga moadto sa kasilyas, ug siya gusto lamang nga magsige og lakawlakaw sa tanang higayon. Ug dinhi naglingkod ako sa atubangan uban sa mga Kinatibuk-ang Kadagkoan, ug nagpahiyum sila samtang ilang nakita kining gamay nga pasundayag nga nagpadayon ug samtang nagsige ako og bira sa akong apo nganhi ug ngadto, nagsulay sa pagpapuyo kaniya. Sa katapusan, ang gamay nga lima ka tuig miatubang kanako ug gamit sa iyang duha ka gamay nga kumo gisumbag niya ako sa kilid sa akong nawong ug miingon, “Lolo, ayaw ako itukmod!” Ug nasayud mo, nga sakit kadto. Niana nga kilum-kilom, akong gihunahuna nga akong nakita ang akong kaigsoonan nga miagik-ik og gamay samtang nakit-an nila kini nga nagpadayon, ug ang una nakong gibati mao ang pagkuha kaniya ug bunalan siya og maayo; mao kana ang angay kaniya. Apan, akong nakita kaniadto ang iyang gamay nga inahan nga nagbuhat og usa ka butang. Ako siyang nakita sa dihang gisaput siya (ang gamay nga bata) ug siya adunay panultihon nga, “Kinahanglan nga higugmaon nimo ang imong mga anak sa higayon nga sila bisan gamay dili angay nga higugmaon.” Ug busa ako naghunahuna nga sulayan kana. Napakyas ako sa ubang mga paagi.

Mao nga gigakos ko siya ug miingon ngadto kaniya, “Akong apo, si Lolo nagmahal kanimo. Gusto kaayo ko nga motubo ka nga mahimong maayong dako nga bata. Gusto ko lang nga mahibaloan nimo nga gimahal ko ikaw, akong apo.” Ang iyang gamay nga nasuko nga lawas misugod sa [paglugak], ug iyang gikapyut ang iyang mga bukton sa akong liog ug mihalok sa akong aping, ug iya akong gimahal. Siya akong nabuntog pinaagi sa gugma. Ug sa sulagma, gibuntog niya ako pinaagi sa gugma.⁹

Ang usa ka malampuson nga inahan sa anak nga mga lalaki ug mga babaye mosulti kaninyo nga ang mga tin-edyer nagkinahanglan nga higugmaon ug labi pang higugmaon kon sila dili angay higugmaon bisan gamay. Hunahunaa kini, kamong mga amahan ug mga inahan.¹⁰

Akong nahinumduman ang usa ka hitabo sa akong kaugalingong pamilya diin usa sa akong batan-ong apo nga mga babaye gibadlong sa iyang amahan tungod sa dili husto nga pag-atiman sa iyang kwarto, paghipos sa iyang higdaanan, ug uban pa. Ug dayon uban sa dako nga kahiubos siya miingon, “Sa tinuod, Papa, nganong imo man lang makita ang butang nga masaway ug wala gayud makakita sa maayong butang nga akong nahimo?” Kini nakahimo sa amahan ngadto sa pipila ka seryuso nga mga paghunahuna, ug nianang pagkagabii iyang gibutang ilawom sa unlan sa anak niyang babaye ang usa ka sulat sa paghigugma ug pagpasabut nga nagsulti kaniya sa tanang mga butang nga gidayeg kaniya, ug sa ingon misugod ang pag-alim sa sakit nga gisugyot pinaagi sa iyang kanunay nga pagpanaway nga walay pagdayeg alang sa maayong butang.¹¹

Akong nahinumduman ang usa ka kasinatian sa pagkabata. Kami adunay mga baboy nga miungad sa tanaman nga nakaingon sa dakong kadaut sa umahan. Si Papa misugo kanako ngadto sa tindahan nga may tulo ka milya ang gilay-on aron sa pagkuha og himan nga ikagawong namo sa ilong sa mga baboy. Naglisud kami pag-ayo sa pagdakop niini ug sa pagpasulod niini sa alad, ug sa akong pagdula-dula sa mga instrumento nga gipapalit nako, naduot nako og kusog ug nabuak kini. Si Papa makatarunganon unta nga mokasaba dayon kanako human sa tanang paningkamot ug sa kwarta nga nausik, apan siya mitan-aw lamang kanako, mipahiyum, ug miingon, “Karon, anak, ako nagtuo nga dili tingali nato magawngan ang mga baboy karon. Pagul-a sila ug balikon nato ugma ug sulayan kini pag-usab.” Unsa nako ka mahal kana nga amahan, nga wala niya ako kasab-i tungod sa wala tuyoa nga gamay nga sayop nga makahimo unta og panagbangi tali kanamo.¹²

Ang amahan mahimong modisiplina sa iyang anak, apan kinahanglan nga dili gayud niya kini buhaton sa kasuko. Kinahanglan gayud nga magpakita siya og dugang nga paghigugma human niana, kay tingali unya kanang tawo nga giksab-an moisip kaniya nga usa ka kaaway (tan-awa sa D&P 121:43). Ang Ginoo dili motugot nga ang usa ka bata mobati nga ang iyang amahan o inahan usa ka kaaway.¹³

Mga ginikanan, hinumdumi nga karon mao ang inyong kahigayunan; mahimong bation ninyo sa inyong kaugalingon nga gisakit samtang nakigbisog kamo ngadto sa mga adlaw uban sa usa ka masupilon nga anak, apan kamo nagpuyo sa labing malipayon ug labing bulawanon nga mga katuigan sa inyong kinabuhi. Samtang inyo silang gipahigda sa ilang mga higdaanan magabii, palihug pagmabination ngadto kanila. Padungga sila og malumo nga tingog taliwala sa tanang kasuko, mangil-ad nga mga tingog nga ilang madungog sa tibuok kinabuhi. Himoa nga adunay angkla diin kining gagmay nga mga bata makadangop kon ang tanan napakyas. Ang Ginoo motabang kaninyo sa pagbuhat sa ingon.¹⁴

May usa ka doktor nga miduol kanako. Usa siya ka tig-opera sa utok. … Ang [iyang] gamay nga bata adunay balsa nga gihatag kaniya alang sa Pasko apan walay snow. Miabut ang unang pagpangtagak sa snow mga traynta ka adlaw human sa Pasko niana nga tuig. [Ang doktor] miingon, sa iyang pagdali paingon sa ospital, “Inigpauli nako mag-snow ride ta,” ug ang gamay nga batang lalaki mitubag, “Ay, dili ka makahimo, Papa, wala kay panahon alang kanako.” Sa tibuok buntag nasamok siya tungod niining binata nga pahayag tungod kay, hilabihan kini ka tinuod, siya migahin og daghan kaayo nga panahon sa iyang propesyon nga iyang gikuha ang panahon nga siya unta uban sa iyang gagmay nga mga anak. Busa, ang iyang nasamok nga pangutana mao, “Mahimo ba nga mohisgot ka una og gamay kon unsaon nako sa pagbalanse ang akong kinabuhi? Uban sa pag-opera sa utok nga hilabihan na ka abante karon, mahimong ibuhos nako ang akong kaugalingon ug dili maghunahuna og laing butang aron makadugang og bag-ong kasayuran kabahin sa akong propesyon.” Samtang nagsultihanay kami, gitapos namo nga ang usa ka tawo adunay responsibilidad sa iyang kaugalingon, siya adunay responsibilidad sa iyang pamilya, siya adunay responsibilidad sa Simbahan, ug siya adunay responsibilidad sa iyang propesyon; ug aron siya makapuyo og usa ka balanse nga kinabuhi kinahanglan gayud nga siya mosulay pagpangita sa mga agianan diin siya maghatag og serbisyo sa matag usa niini nga mga dapit.¹⁵

Kon ang gugma sa amahan alang sa iyang mga anak nga lalaki lig-on, ug sukad sa ilang pagkamasuso sila gisapnay niya sa iyang mga bukton sa mahigugmaon nga pagkugos ug ipabati kanila ang kainit sa iyang pagbati alang kanila, nagtuo ako nga ang ingon nga panag-uban mohinog sa kahingkod ug mopaduol kanila kon usa ka krisis sa kinabuhi sa batang lalaki nagkinahanglan sa makanunayong kamot sa amahan nga mosabut. Ang inahan kinsa naghulat uban ang kahinam sa pagpauli sa iyang anak nga babaye gikan sa lawom na sa kagabhion nga sayaw aron sa pagdawat og halok sa dili pa matulog, inubanan sa gimahal nga mga pagsalig nga gipahayag diha sa nagtubo nga binatang kalipay, mahimong gantihan sa kabuhong sa walay kamatayon nga gugma sa anak nga babaye nga mahimong usa ka mahangturon nga panalipod batok sa sala tungod kay ang inahan may pagsalig kaniya.

Ang mga ginikanan kinsa nagkapuliki og maayo o hilabihan ka kapoy nga pagasamukon sa inosente nga mga pagdisturbo sa mga bata ug isalikway sila o pagawason sa panimalay tungod sa ilang kahadlok nga maguba ang kahapsay sa limpyo kaayo nga pagkaatiman sa panimalay mahimo nga moabug kanila, tungod sa kamingaw, ngadto sa katilingban diin ang sala, mga krimen ug pagkamaluibon gipasiugda. Unsay makuha sa usa ka amahan, unta takus sa Celestial nga Gingharian, kon mawala kaniya ang iyang anak nga lalaki o anak nga babaye sa sala tungod sa iyang pagpasagad? Ang tanang maayo nga mga organisasyon sa kalibutan, sosyal o relihiyuso, dili gayud makahulip sa inahan alang sa mga kalag nga nawala diha sa iyang kaugalingong panimalay samtang naningkamot siya sa pagluwas sa katawhan o sa usa ka kawsa, bisan unsa ka takus, gawas sa iyang panimalay.¹⁶

Kanunay ako nga nagtambag, ug balikon ko kini pag-usab, dinhi kaninyong tanan: “Ang labing importante nga trabaho sa Ginoo nga mabuhat gayud ninyo anaa diha sulod sa mga bongbong sa inyong kaugalingong mga panimalay.” Kinahanglan gayud nga dili nato kalimtan kana.¹⁷

Unsay impluwensya sa gugma sa pagkaginikanan ug sa pagtulun-an sa ebanghelyo diha sa mga bata nga nahisalaag?

Adunay usa ka naguol nga managtiayon nga miduol kanako sa miaging adlaw. Aduna silay napulog unom ka tuig nga anak nga babaye kinsa mao ang kinamagulangan diha sa pamilya ug nakahimo siya og daghang kasamok. Hapit na sila mawad-i sa paglaum. Akong gikutlo unsa ang gisulti ni Brother Marvin J. Ashton, nga ang panimalay dili pakyas hangtud nga dili kamo mawad-an sa paglaum (tan-awa sa Conference Report, Abril 1971, p. 15). Karon, tinuod kana. Ang panimalay kinahanglan gayud nga mopadayon sa paghigugma ug pagtrabaho uban sa [mga batanon], hangtud nga madala nato ang mga kabatan-onan lapas nianang makuyaw nga pangidaron. Walay panimalay nga mapakyas gawas kon mohunong kini sa pagsulay og tabang.¹⁸

Ang labing mahinungdanon nga pagpasundayag sa gahum sa Labing Makagagahum nga atong makita karon mao ang katubsanan sa tawhanon nga mga kalag gikan sa espirituhanon nga kangitngit ngadto sa espirituhanon nga kahayag. Bag-o pa lamang akong nakakita ug nakadungog sa ingon nga milagro sa diha nga ang usa ka tawo kinsa kaniadto dili gayud mapanton sa hapit tanan niyang kinabuhi, karon nagsingabut sa hamtong nga pangidaron, namulong pinaagi sa kaugalingon nga paghangyo diha sa serbisyo sa paglubong sa iyang tigulang nga inahan. Ang iyang amahan ug inahan, masulundon sa mga panudlo sa Ginoo, mipabiling makanunayon sa pagtudlo sa ilang mga anak lakip niining anak nga lalaki, kinsa sa kusog ug sa binagis nga paagi misupak sa ilang mga paningkamot. Bisan pa niana nga pagbatok, ang amahan mipadayon sa iyang tahas ingon nga ang usa ka matinud-anon nga amahan kinahanglan; wala lamang siya magtudlo, apan sa matag Dominggo siya nagpuasa ug nag-ampo, ilabi na alang niining nahisalaag niya nga anak nga lalaki. Ang amahan gipakita diha sa damgo, ingon nga nagpasalig na usab kaniya, sa iyang badlungong anak nga naglakaw diha sa baga kaayo nga gabon. Diha sa damgo iyang nakita ang iyang anak nga migawas gikan sa gabon paingon sa hayag nga sanag sa adlaw, nalimpyohan sa tininuod nga paghinulsol. Nakita namo karon kana nga batang lalaki nga usa na ka nausab nga tawo ug nagpahimulos sa daghan nga labing pinili nga mga panalangin sa Ginoo diha sa Simbahan tungod sa iyang matinud-anon nga mga ginikanan kinsa wala mopakyas kaniya.¹⁹

Karon kini ang gusto nakong isulti kaninyo mga inahan: Ayaw wad-a ang inyong paglaum nianang [nahisalaag] nga batang lalaki o babaye; usa ka adlaw siya mahimo, sama sa Nawala nga Anak, nga mobalik ngadto sa panimalay diin siya gikan, sama sa usa ka barko diha sa usa ka unos nga mibalik ngadto sa usa ka luwas nga dunggoanan. ²⁰

Isip usa ka batan-on ang usa ka tawo mahimo nga mahimulag gikan sa impluwensya sa maayo nga panimalay ug mahimo siya nga walay pagtagad ug mahisalaag, apan kon ang mga pagtulunan sa usa ka maayo nga inahan sa iyang pagkabata nasilsil diha sa iyang kasingkasing, mobalik siya ngadto kanila alang sa kaluwasan, sama sa usa ka barko ngadto sa luwas nga dunggoanan diha sa usa ka unos.²¹

Ayaw wad-a ang inyong paglaum niana nga batang lalaki o babaye diha nianang dili maantos nga pagkabutang sa [pagkahambug] nga gibuhat sa pipila ka mga tin-edyer. Nangamuyo ako kaninyo alang niadtong mga batang lalaki ug niadtong mga batang babaye. Ayaw ayaw wad-a ang inyong paglaum nianang batang lalaki o batang babaye diha nianang imposibleng ang-ang sa pagsalig sa kaugalingon ug pagbaliwala sa disiplina sa pamilya. Ayaw wad-a ang inyong paglaum diha kanila [sa batan-ong lalaki ug sa batan-ong babaye] kon mopakita sila og makapakugang nga pagpakita sa pagka-iresponsable. Ang nasayud sa tanan, makabarug sa kaugalingon nga tawo dili buot og bisan unsa nga tambag, diin alang kaniya usa ka sermon sa tigulang kinsa dili makasabut sa mga batan-on. …

Kami dihay usa ka misyonaryo nga apo didto sa North British Mission. Dili pa siya dugay kaayo didto sa dihang misulat siya og usa ka makapaikag nga sulat diin miingon siya nga ang tambag sa iyang mga ginikanan mibalik kaniya sa hilabihan ka kusog. Sama kini sa usa ka basahon diha sa tukador nga nagpabilin sulod sa napulog siyam ka tuig ug mao pa ang iyang pagsugod sa pagkuha niini ug pagsugod sa pagbasa niini sa unang higayon. Kana mao ang inyong anak nga lalaki ug anak nga babaye. Mahimong naghunahuna kamo nga wala sila maminaw. Mahimong naghunahuna sila nga wala sila maminaw, apan sa usa ka higayon ang inyong tambag ug ehemplo mao ang ilang pangitaon sa panahon nga sila nagkinahanglan niini og maayo.

Adunay mga gahum nga moabut nga mahitabo human mabuhat sa mga ginikanan ang tanan nilang mahimo sa pagtudlo sa ilang mga anak. Ang ingon nga gahum mi-impluwensya ni Alma nga batan-on kinsa, uban sa mga anak nga lalaki ni Mosiah, nanglakaw aron sa pagguba sa trabaho sa ilang bantugang mga amahan. Usa ka anghel, kon inyong hinumduman, gipadala, ug gitumba niya si Alma. Si Alma naghigda nga daw siya patay sulod sa tulo ka adlaw ug gabii, ug ang anghel miingon:

“Tan-awa, ang Ginoo nakadungog sa mga pag-ampo sa iyang mga katawhan, ug usab sa mga pag-ampo sa iyang sulugoon, si Alma, kinsa imong amahan; kay siya nag-ampo uban ang hugot nga pagtuo mahitungod kanimo nga ikaw unta madala ngadto sa kasayuran sa kamatuoran; busa, tungod niini nga katuyoan ako ania aron sa pagdani kanimo sa gahum ug pagtugot sa Dios, nga ang mga pag-ampo sa iyang mga sulugoon unta matubag sumala sa ilang hugot nga pagtuo.” (Mosiah 27:14.)²²

Tingali walay inahan o amahan kinsa wala makaingon, “Hinaut unta nga ang Ginoo motabang kanako nga mabuhi og ‘kawhaag lima’ ka mga oras matag adlaw aron pagpahinungod sa akong kinabuhi sa pagka-inahan ug pagka-amahan aron ako walay anak nga sa tinarung makasulti nga ako wala magbuhat sa tanang butang diha sa akong gahum sa pagdani kaniya sa paghunong.” Ang uban sa atong mga anak nagpabilin nga lig-on ug matinuuron, ug bisan pa niana ang uban nagsugod sa pagkasalaag, ug usahay dili kita makasabut kon ngano. Apan hinaut unta nga kitang tanan mohukom isip mga ginikanan karon nga kita magpakabuhi nga suod sa atong mga anak, motambag kita kanila, mohatag kita kanila sa sukaranan sa labing mahinungdanon nga mga baruganan sa balaan nga kamatuoran.²³

Mga Sugyot alang sa Pagtuon ug Panaghisgutan

Isip mga ginikanan, unsay nakatabang kaninyo sa paglig-on sa gugma tali kaninyo ug sa inyong mga anak? Sa unsa nga paagi nga ang mga ginikanan makahatag pagtagad sa linain nga mga panginahanglan sa matag bata?
Ngano nga ang mga ginikanan kinahanglan nga kanunay magpakita og respeto alang sa usag usa diha sa publiko ug sa sulod sa ilang panimalay?
Sa unsa nga paagi nga ang mga ginikanan maka-awhag sa pagkadili hakog ug sa pagsakripisyo alang sa kaayohan sa uban diha sa ilang panimalay?
Ngano nga importante alang sa mga ginikanan ang paghigugma sa ilang mga anak sa panahon nga bisan gamay sila dili angay nga higugmaon? Sa unsa nga mga paagi ang mga ginikanan makapakita og pag-uyon alang sa maayong mga butang nga gibuhat sa ilang mga anak?
Sa unsa nga paagi ang mga ginikanan makabalanse sa mga panginahanglan sa pamilya, sa simbahan, ug sa trabaho?
Unsa sa inyong hunahuna ang gipasabut ni Presidente Lee sa diha nga miingon siya, “Ang labing importante nga trabaho sa Ginoo nga mabuhat gayud ninyo anaa diha sulod sa mga bongbong sa inyong kaugalingong mga panimalay.”
Sa unsa nga paagi ang ebanghelyo makatabang sa mga ginikanan sa pagpugong sa ilang mga anak gikan sa pagkahisalaag? Ngano nga importante kini sa pag-ila nga human sa tanan natong nabuhat, ang atong mga anak sa gihapon mahimong mobuhat og sayop nga mga pagpili? Unsa nga kasiguroan ang ihatag sa ebanghelyo ngadto sa matinud-anon nga mga ginikanan kinsa nagpadayon sa paghigugma ug pagtrabaho uban sa ilang mga anak?

Si Presidente Harold B. Lee naila kaayo tungod sa iyang tambag ngadto sa mga ginikanan: “Ang labing importante nga trabaho sa Ginoo nga mabuhat gayud ninyo anaa diha sulod sa mga bongbong sa inyong kaugalingong mga panimalay.”