Kapitulo 23

Ang Pagkabanhaw, usa ka Angkla sa Kalag

Sa unsa nga paagi nga ang pagpamatuod sa Pagkabanhaw ni Jesukristo ug sa atong kaugalingong umaabut nga pagkabanhaw maglig-on kanato sa atong yutan-on nga mga pagsulay?

Pasiuna

Si Presidente Harold B. Lee adunay usa ka malungtaron nga pagpamatuod sa Pagkabanhaw ni Jesukristo, diin nadugangan ang kalig-on sa wala madugay human sa iyang tawag ngadto sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles niadtong Abril 1941. Siya nahinumdom: “Usa sa Napulog Duha miduol kanako ug miingon, ‘Karon buot namo nga ikaw ang mahimong mamumulong sa serbisyo sa Dominggo sa gabii. Alang kini sa Dominggo sa Pagkabanhaw. Isip usa ka na-orden nga apostol, ikaw ang mahimong linain nga saksi kabahin sa misyon ug sa pagkabanhaw sa Ginoo ug Manluluwas nga si Jesukristo.’ Kana, sa akong hunahuna, mao ang labing makapakugang, ug labing masanapon nga pagpamalandong sa tanan nga nahitabo.

“Akong gisirad-an ang akong kaugalingon diha sa usa sa mga kwarto sa Church Office Building ug gipagawas ang Biblia. Akong gibasa ang upat ka mga Ebanghelyo, ilabi na ang mga kasulatan kabahin sa kamatayon, paglansang, ug sa pagkabanhaw sa Ginoo, ug samtang nagbasa ako, sa kalit nakamatngon nga usa ka kahibulongan nga butang ang nahitabo. Dili lamang usa ka istorya ang akong gibasa, tungod kay daw ang mga panghitabo mahitungod sa akong gibasa mga hilabihan ka tinuod ingon og nagpuyo gayud ako didto niadto nga mga kasinatian. Sa pagka-Dominggo sa gabii akong gipamulong ang akong mapainubsanon nga mensahe ug miingon, ‘Ug karon, ako, usa sa pinakaubos sa mga apostoles dinhi sa yuta karon, mosaksi kaninyo nga ako usab nasayud nga si Jesus mao ang Manluluwas sa kalibutan ug nga siya nabuhi ug namatay ug nabanhaw alang kanato.’

“Nahibalo ako tungod sa usa ka linain nga matang sa saksi nga miabut ngari kanako sa miaging semana. Dayon usa ka tawo nangutana, ‘Giunsa nimo sa pagkahibalo? Nakita ba nimo?’ Ako makaingon nga mas labaw pa ka gamhanan kay sa panan-aw sa usa ka tawo mao ang saksi nga moabut pinaagi sa gahum sa Espiritu Santo nga nagdala og pagpamatuod nganhi sa atong mga espiritu nga si Jesus mao ang Kristo, ang Manluluwas sa kalibutan.” ¹

Mga Pagtulun-an ni Harold B. Lee

Sa unsa nga paagi nga ang kamatuoran sa pagkabanhaw usa ka “makapalipay nga saad”?

“Karon diha sa unang adlaw sa semana, sayo sa kaadlawon, sila nangadto sa lubnganan. … Ilang nakita ang bato nga giligid na gikan sa lubnganan. Ug misulod sila, ug wala makit-i ang lawas ni Ginoong Jesus. Ug nahinabo nga nangalibug sila tungod niini, tan-awa, tupad kanila dihay nagatindog nga duha ka lalaki nga may bisti nga masilaw! Ug sa nangalisang sila ug nanagduko sa yuta, ang anghel miingon ngadto kanila, Ngano nga ang buhi anha man ninyo pangitaa diha sa mga patay? Ayaw kamo kahadlok; kamo nangita kang Jesus nga Nazaretnon, nga gilansang sa krus.

“Wala na Siya dinhi, kay Siya nabanhaw, sumala sa Iyang giingon. Umari kamo, tan-awa ang dapit diin ang Ginoo nahimutang––ang dapit nga ilang gibutangan kaniya.

“Ug dumali kamo pagpanglakaw ug suginli ninyo ang iyang mga tinun-an ug si Pedro nga Siya nabanhaw gikan sa mga patay––moadto siya nga magauna kaninyo sa Galilea; didto igakita ninyo Siya. Hinumdumi ang Iyang gisulti kaninyo sa didto pa Siya sa Galilea nga nag-ingon: Ang Anak sa Tawo kinahanglan nga igatugyan didto sa mga kamot sa mga tawong makasasala, ug igalansang sa krus, ug sa ikatulo ka adlaw mabanhaw siya. Tan-awa, gibalitaan ko na kamo.” [Tan-awa sa Lucas 24:1–7; Mateo 28:5–7; Marcos 16:5–7.]

Sa ingon ang mga tigsulat sa mga ebanghelyo ni Mateo, Marcos, ug Lucas, mitala sa labing mahinungdanon nga panghitabo sa kasaysayan sa kalibutan, ang tinuod nga pagkabanhaw ni Ginoong Jesukristo, ang Manluluwas sa katawhan. Sa madulaon nga paagi napasundayag ang labing mahinungdanon sa tanang balaan nga mga gahum sa usa ka nabanhaw nga Anak sa Dios. Siya mipahayag ngadto sa nagmasulub-on nga si Marta, atol sa pagkamatay sa iyang igsoon nga lalaki, nga si Lazaro: “Ako mao ang pagkabanhaw ug ang kinabuhi: siya nga mosalig kanako, bisan siya mamatay, mabuhi siya.” (Juan 11:25.)

Ngadto sa mga Judeo nga may mabunuon nga katuyoan, ang Iyang pahayag sa Iyang balaan nga gahum labaw pa gani ka tataw ug ka makahuluganon. “Sa pagkatinuod, sa pagkatinuod, magaingon ako kaninyo, nga ang takna nagsingabut, ug karon mao na nga ang mga patay managpakabati sa tingog sa Anak sa Dios: ug kadtong magapatalinghug mabuhi.

“Kay maingon nga ang Amahan may kinabuhi diha sa iyang kaugalingon, maingon man gitugot niya sa Anak ang magpakabaton usab og kinabuhi diha sa iyang kaugalingon;

“Ug … gihatagan siyag kagahuman sa pagpanghukom tungod kay siya Anak man sa [Dios].” [Juan 5:25–27.]

Human dayon sa Iyang kaugalingon nga pagkabanhaw, dihay miabut nga usa ka ebedinsya sa ikaduhang talagsaon nga gahum sa pagbangon gikan sa lubnganan, dili lamang sa Iyang Kaugalingon, apan sa uban, “kinsa bisan tuod og namatay, adunay pagtuo diha Kaniya.” Si Mateo mihimo niini nga yano, madayganon nga talaan sa milagroso nga pagkabanhaw sa matinud-anon, gikan sa mortal nga kamatayon, “Ug nangaabli usab ang mga lubong, ug namangon ang daghang mga lawas sa mga balaan nga nangamatay na, ug sa nanagpanggula sila gikan sa mga lubong tapos sa iyang pagkabanhaw, nangadto sila sa siyudad nga balaan ug mipakita ngadto sa daghang mga tawo.” [Mateo 27:52–53.]

Ni kini mao ang mahimong katapusan sa matubsanong mga gahum niining dungganan nga Anak sa Dios. Ngadto sa mga panahong nanglabay, sa matag dispensasyon, miabut ang makalipay nga saad: “Kay maingon nga diha kang Adan ang tanan nangamatay, maingon man usab diha kang Kristo ang tanan mangabuhi.” (1 Mga Taga-Corinto 15:22), “… ug ang mga nanagbuhat og maayo managpanggula nga binanhaw ngadto sa kinabuhi; ug ang mga nanagbuhat og mangil-ad managpanggula nga binanhaw ngadto sa pagkahinukman sa silot.” (Juan 5:29.) Ang panahon kusog kaayo nga nag-irog paingon sa pagkahingpit sa Iyang balaan nga misyon.

Kon ang hingpit nga kahulugan niining kulbahinam nga mga panghitabo nasabtan niining panahona sa diha, nga sama sa gipanagna nang daan sa mga propeta: Ang mga dautan nangandam sa pagpatay sa mga dautan; ug ang “kahadlok moabut diha sa matag tawo” (D&P 63:33), kini nga panabut mopapahawa sa daghang mga kahadlok ug mga kabalaka nga nagsamok sa mga katawhan ug mga kanasuran. Sa pagkatinuod kon kita “mahadlok sa Dios ug mopasidungog sa emperador” [tan-awa sa 1 Pedro 2:17] niana kita makahimo sa pag-angkon sa mahimayaon nga saad sa Magtutudlo: “Kon kamo mohubo sa inyong mga kaugalingon gikan sa mga kasilag ug mga kahadlok, kamo makakita Kanako” [tan-awa sa D&P 67:10].²

Ang katuyoan sa kinabuhi mao ang pagpahinabo sa pagkaimortal ug sa kinabuhing dayon sa tawo” (Moises 1:39). Karon, ang pagka-imortal nagpasabut nga sa katapusan makabaton og lawas nga dili na ubos sa mga kasakit sa pagka-mortal, dili na ubos sa laing mortal nga kamatayon, ug dili na malingla, ang tanan niining nangagi nga mga butang nakalabay na.³

Sa unsa nga paagi nga ang kahibalo sa pagkabanhaw motabang kanato sa mga panahon sa pag-antus o sa kamatayon?

Gibati ba ninyo sukad sa inyong kaugalingon ang espirituhanong pagkahugno tungod sa usa ka dili mahupay nga kaguol?

Mahimo ba nga dad-on ko kamo sa usa ka sagradong talanawon nga naghulagway sa usa ka tawo kansang tanan ingon og nagkadailos gikan sa iyang pagkupot ug mipabati kaninyo sa iyang kalig-on diha sa usa ka makalilisang nga takna! Nagpundok diha sa tiilan sa krus mao ang hilum nga pamayhon sa usa ka matahum nga hamtong nga inahan nga may kupo nga gipandong hugot libut sa iyang ulo ug mga abaga. Sa walay kalooy nga gisakit diha sa krus ibabaw kaniya mao ang iyang unang natawo nga anak. Ang usa ka tawo makahimo apan dili kaayo makasabut sa hilabihan nga pag-antus sa inahan nga kasingkasing ni Maria. Siya karon nag-atubang sa kamatuoran sa makahuluganon nga masulub-ong panagna sa tigulang nga Simeon samtang gipanalanginan niya kini nga anak nga lalaki isip usa ka gamay’ng masuso nga bata, “Siya mahimong ingon nga ilhanan nga pagasupakon; Oo, ug ang imong kasingaksing usab pagalapsan sa espada.” [Tan-awa sa Lucas 2:34–35.]

Unsa ang nakapalahutay kaniya sa panahon sa iyang masulubong pait nga kaagi? Nasayud siya sa kamatuoran sa pagkabuhi lapas niining mortal nga kinabuhi. Wala ba diay siya makigsulti uban sa usa ka anghel, usa ka mensahero sa Dios? Sa walay pagduha-duha siya nakadungog sa katapusang natala nga pag-ampo sa iyang anak sa wala pa ang pagluib Kaniya ingon nga kini nasulat ni Juan: “Ug karon Amahan,” siya nag-ampo, “pasidunggi ako diha uban gayud kanimo nianang kadungganan nga gihuptan ko kaniadto uban kanimo sa wala pa ang kalibutan.” (Juan 17:5) Kining gisantos nga inahan nga nagduko ang ulo nakadungog sa Iyang katapusan nga pag-ampo nga gihagunghong gikan sa krus pinaagi sa gipaantus nga mga ngabil: “Amahan nganha sa imong mga kamot itugyan ko ang akong espiritu,” (Lucas 23:46) sa ingon nagdasig kaniya uban sa pagdawat ug sa pagpamatuod sa giusab nga pasalig sa usa ka paghiusa og balik sa dili madugay uban Kaniya ug uban sa Dios ang iyang Langitnong Amahan. Ang langit dili layo gikan kaniya kinsa, sa hilabihan ka subo, masaligon nga naglantaw ngadto sa mahimayaong pagkabanhaw.⁴

Aduna bay bisan unsa nga giusab nga pasalig sa paghiusa og balik ug usa ka katumanan sa atong mga damgo human dinhi? Kana mao ang hilak sa pagbangutan sa usa ka inahan samtang gipahiluna niya ang iyang masuso nga bata diha sa kamatayon. Ang ingon mao ang hagawhaw apan sa kasagaran dili madungog nga pangutana sa masakiton ug sa tigulang kon ang panahon sa kinabuhi nagkaduol na. Unsa nga kalig-on ug paghupay ang kinahanglan gayud nga moabut ngadto kaniya sa bisan unsa niini nga kahimtang, kinsa nakadungog sa mahimayaong saad sa Ginoo:

“Ang imong mga patay mangabuhi, ang akong mga minatay mga banhaw. Pagmata ug pag-awit kamo nga nagapuyo sa abug; kay ang imong yamog maingon og yamog sa kabalilihan, ug ang yuta magasalibay sa mga patay.” (Isaias 26:19.)

Ang kabug-at sa pag-antus nga dala sa kamatayon mahimong mas magaan, ang naglagitom nga tabon sa kangiub gilagbasan ug ang hilabihan ka sakit nga samad gihupay samtang ang hugot nga pagtuo nagbayaw kanato lapas sa makauulaw nga mga pagsulay ug mga kasub-anan sa mortal nga kinabuhi ug naghatag kanato og panan-awon sa mas mahayag nga mga adlaw ug mas daghan nga malipayong pagpaabut, ingon nga gipadayag, sa diha nga ang “Dios mopahid sa tanang mga luha gikan sa ilang mga mata, ug ang kamatayon wala na; ug wala nasab unyay pagminatay, ni paghilak, ni kasakit: kay ang unang mga butang nangagi na” (Pinadayag. 21:4) pinaagi sa pag-ula ni Ginoong Jehova. Uban sa ingon nga hugot nga pagtuo ug pagsabut kamo kinsa mahimong tawagon sa pagbangutan mahimo nga mokanta tungod kay nahisulat kini, “Ang kamatayon gilamoy diha sa kadaugan. O kamatayon hain na ang imong ikot? O kamatayon hain na ang imong pagkamadaugon?”(I Cor. 15:54–55.)⁵

Kamo usab, mahimo nga masayud nga ang inyong Manunubos buhi, sama sa gihimo ni Job taliwala sa mga pagtintal kaniya sa “pagtunglo sa Dios, ug magpakamatay,” [tan-awa sa Job 2:9; 19:25] ug masayud usab nga kamo, usab, makaabli sa pultahan ug dapiton Siya sa pagsulod “aron makipagsalo sa pagkaon uban kaninyo.” [Tan-awa sa Pinadayag 3:20.] Tan-awa usab ang inyong mga kaugalingon usa ka adlaw niana isip usa ka nabanhaw nga mga tawo nga nag-angkon sa pagkabanay ngadto Kaniya kinsa mihatag sa Iyang kinabuhi nga ang mga ganti sa mga tawo alang sa yutan-on nga pakigbisog ug kasinatian mao ang mga bunga sa kinabuhing dayon bisan tuod kon gisukod pinaagi sa tawhanon nga mga sumbanan ang mga kabudlay sa kinabuhi sa usa ka tawo ingon og daw gibuntog.⁶

Sa unsa nga paagi nga ang pagsabut sa pagkabanhaw usa ka angkla sa atong mga kalag

Atong tan-awon ang ehemplo ni Pedro, [kinsa] … milimod sa Magtutudlo sa makatulo nianang gabii sa pagluib. Itandi kining hilabihan ka nahadlok nga si Pedro ngadto sa kaisog nga diha kaniya nga gipakita sa wala madugay human niana diha sa atubangan niadtong mao gihapon nga relihiyusong mga panatiko kinsa bag-o pa lamang nga midemanda sa kamatayon ni Jesus. Siya miakusar kanila nga mga mamuno ug mipahimangno kanila sa paghinulsol, miantus sa pagkabilanggo, ug sa kaulahian walay kahadlok nga miatubang sa iyang kaugalingong pagkamartir.

Unsa kini nga nakapausab kaniya? Nahimo siya nga personal nga saksi sa kausaban nga miabut ngadto sa nabali, napuno sa sakit nga lawas nga gikuha gikan sa krus, ngadto sa usa ka nahimaya nga nabanhaw nga lawas. Ang yano ug simple nga tubag mao nga si Pedro usa ka nausab nga tawo tungod kay nasayud siya sa gahum sa nabanhaw nga Ginoo. Dili na siya mag-inusara sa kabaybayonan sa Galilea, o sa bilanggoan, o sa kamatayon. Ang iyang Ginoo maduol kaniya.⁷

Ako nasayud … kon unsay gipasabut sa makahugnong makalaglag nga kamingaw diha sa pagsakmit sa usa ka minahal. Sa akong panuigon nga nanglabay, natawag ako ug naningkamot sa paghupay niadtong kinsa nagbangutan, apan hangtud nga akong balikon kadtong mao gayud nga mga butang ngari sa akong kaugalingon ang kanunay nakong gisulti sa uban, diha lamang niana ako makaamgo og usa ka butang nga dili ikasulti sa mga pulong, nga kinahanglang bation sa kinahiladman sa kalag sa dili pa ang usa ka tawo makahatag sa tinuod nga paghupay. Kinahanglan nga inyong makita ang kabahin ninyo nga gilubong diha sa lubnganan. Kinahanglan nga inyong makita ang usa ka minahal nga namatay ug dayon kinahanglan nga pangutan-on ninyo ang inyong kaugalingon––Nagtuo ba kamo sa unsay inyong gitudlo sa uban? Nakasiguro ug nakapiho ba kamo nga ang Dios buhi? Nagtuo ba kamo sa Pag-ula sa Ginoo ug Magtutudlo––nga giablihan Niya ang mga pultahan ngadto sa pagkabanhaw sa mas labaw pa ka mahimayaon nga kinabuhi? Usahay kon magbarug kita diha sa tuman nga pag-inusara, diha pa nga ang atong pagpamatuod kinahanglan nga motubo og lawom aron dili kita mahugno ug mahulog ngadto sa pagkadili aktibo.

Sama sa gisulti sa asawa … ni Job, “Nganong dili nimo tungluhon ang Dios ug magpakamatay.” [Tan-awa sa Job 2:9.] Apan diha sa kahalangdon sa pag-antus ni Job, mihatag siya og pamahayag sa usa ka butang nga sa akong hunahuna walay serbisyo sa lubong nga daw kompleto nga dili balik-balikon. Siya miingon, “Nasayud ako nga ang akong Manluluwas buhi man, ug sa kaulahian nga adlaw siya motindog sa ibabaw sa yuta: ug sa tapos ang akong panit, kining lawas ko malaglag, unya sa wala ang akong unod makita ko ang Dios: kang kinsa ako, ako gayud, … nga dili ingon sa dumuloong; naut-ut ang akong kasingkasing sa sulod kanako.” [Job 19:25–27.] Kamo nga mga katawhan karon, kon nasayud kamo nga inyong giangkla ang inyong mga kalag nianang balaanon nga pagpamatuod nga Siya buhi ug nga sa kaulahian nga adlaw siya motindog sa ibabaw niini nga yuta ug kamo moatubang Kaniya––kon kamo nasayud niana, bisan unsa pa nga mga risgo ug mga responsibilidad ug mga trahedya nga mahitabo––kon inyong gitukod ang inyong balay diha sa bato, dili kamo magduha-duha. Oo, moagi kamo sa makahahadlok nga kasinatian sa kagul-anan tungod sa nawala nga minahal, apan dili kamo magduha-duha; sa katapusan molampos kamo gani uban sa mas dako pa nga hugot nga pagtuo kay sa inyong naangkon sukad pa kaniadto.⁸

Kon labaw pa kalisud ang kahimtang sa atong mga kinabuhi ug kalibutan nga mahimo, mas labaw pa gayud ka importante kini alang kanato nga huptan nga tataw ang mga katuyoan ug mga baruganan sa ebanghelyo ni Jesukristo. Dili kalihokan sa relihiyon ang pagtubag sa tanang mga pangutana mahitungod sa moral nga pangagamhanan sa Dios sa kalibutan, apan ang paghatag sa usa ka tawo og kaisug, pinaagi sa hugot nga pagtuo, sa pagpadayon diha sa giatubang nga mga pangutana nga wala gayud niya makaplagi ang tubag diha sa iya karon nga pagkabutang.⁹

Karon agig paghandum sa labing mahinungdanon nga kadaugan sa kalibutan akong gidapit ang matinuoron sa kasingkasing sa bisan diin diha sa tumang pagpaubos sa pagbangon ibabaw sa ilang tawhanon nga mga kahadlok ug mga kapakyasan ug magmaya sama sa gibuhat sa apostol ngadto sa mga Hentil “Salamat sa Dios nga mao ang naghatag kanato sa kadaugan pinaagi sa atong Ginoong Jesukristo.” (I Mga Taga-Corinto 15:57.)¹⁰

Mga Sugyot alang sa Pagtuon ug Panaghisgutan

Unsa ang gipasabut sa Manluluwas sa diha nga miingon Siya, “Ako mao ang pagkabanhaw, ug ang kinabuhi”? (Juan 11:25.) Unsa ang inyong gibati kon kamo maghunahuna mahitungod sa Pagkabanhaw sa Manluluwas?
Sa unsa nga paagi ang pagsabut sa pagkatinuod sa pagkabanhaw nakaapekto sa inyong matag adlaw nga kinabuhi?
Sa unsa nga mga paagi ang usa ka pagpamatuod sa pagkabanhaw motabang kanato kon ang usa ka tawo nga atong gimahal mamatay? Sa unsa nga laing mga sitwasyon ang pagpamatuod sa pagkabanhaw magdala kanato og kahupayan ug makatabang kanato nga mobuntog sa kahadlok?
Unsa ang atong mabuhat aron makabaton og mas dako nga pagsabut ug pagpamatuod sa pagkabanhaw?

Ang nabanhaw nga Manluluwas mipakita ni Maria didto sa lubnganan. Pinaagi sa pagsaksi sa Espiritu Santo, matag usa kanato makadawat sa mahupayon nga pasalig nga ang Manluluwas mibangon gikan sa mga patay ug mibugto sa higot sa kamatayon alang sa tanan nga katawhan.