Kapitulo 20

Pagsunod sa Balaod sa Kaputli

Unsa ang atong mabuhat aron sa pagbantay sa kaputli sa atong mga kaugalingon ug sa atong mga pamilya?

Pasiuna

“Kon buot ninyo nga makaangkon sa mga panalangin sa Espiritu sa Ginoo nga mag-uban kaninyo, kinahanglan gayud nga inyong himoon ang inyong lawas, ang templo sa Dios, nga limpyo ug putli,” miingon si Presidente Harold B. Lee.¹

Migamit siya og usa ka masulub-on nga sulat gikan sa usa ka tawo kinsa nakalapas sa balaod sa kaputli aron sa paghulagway sa ka importante niini nga tambag: “Sa diha nga nagpahimulos ako sa Espiritu sa Ginoo ug nagsunod sa ebanghelyo, ang mga pahina sa kasulatan kanunay nga abli ngari kanako uban sa bag-o nga pagsabut ug ang kahulugan sa mga pahina sa kasulatan molayat lamang ngadto sulod sa akong kalag. Karon sukad sa hukom sa pagpahimulag, ako nagbasa nga dili na makasabut, nagbasa ako uban sa pagduha-duha sa mga tudling nga kaniadto akong gihunahuna nga klaro nakong masabtan. Kaniadto nagpahimulos ako sa pagpahigayon og mga ordinansa sa ebanghelyo alang sa akong mga anak, sa pagpanalangin sa akong mga masuso, sa pagbunyag kanila, sa pagpakumpirma kanila, sa pagpangalagad kanila kon masakit. Karon kinahanglan gayud nga maghulat ako ug magtan-aw sa pipila ka laing tawo nga nagpahigayon niadtong mga ordinansa. Kaniadto nagpahimulos ako sa pag-adto sa templo, apan karon ang mga pultahan sa templo gisirhan ngari kanako. Kaniadto nagreklamo ako og gamay mahitungod sa mga amutan nga gipangayo sa Simbahan, pagbayad sa ikapulo, pagbayad sa mga halad sa puasa, pag-amot niini ug pag-amot niana, ug karon isip usa ka gipahimulag, dili ako tugutan sa pagbayad sa ikapulo, ang mga langit gisirhan ngari kanako karon tungod kay dili ako makabayad sa ikapulo. Dili na gayud ako sa tibuok nakong kinabuhi moreklamo pag-usab sa mga hangyo sa Simbahan sa paghimo og sakripisyo sa akong mga kapanguhaan. Ang akong mga anak nalooy kaayo kanako, apan nasayud ako nga sa kahiladman sa ilang mga kalag, naulaw sila sa amahan kansang pangalan ilang gidala.”²

Miingon si Presidente Lee, “Kana nga lalaki o kana nga babaye kinsa kanunay nagpunting sa iyang mata diha nianang mahangturon nga tumong sa kinabuhing dayon, sa pagkatinuod adunahan, tungod kay ang iyang tibuok kalag gisugnuran sa usa ka kalayo nga miabut diha kaniya kinsa mihupot sa iyang kinabuhi nga takus.”³

Mga Pagtulun-an ni Harold B. Lee

Ngano nga mahinungdanon ang pagsunod sa balaod sa kaputli?

Sa katapusan kana nga lalaki ug babaye mahimong madala sa pagkahiusa dinhi niining sagrado nga pagkigdait sa kaminyoon, diin pinaagi niana ang yutan-on nga mga lawas giandam isip mga tabernakulo alang sa langitnon nga mga espiritu, nga ang Ginoo mibutang sulod sa dughan sa matag batan-on nga lalaki ug matag batan-on nga babaye og tinguha alang sa panag-uban sa usag usa. Kini mga sagrado ug balaanon nga mga kahilig apan hilabihan ka gamhanan. Basin unya og ang kinabuhi gipakaminos kaayo og bili o kini nga proseso sa kinabuhi mahimo nga abusohan ngadto sa pagtagbaw lamang sa tawhanon nga mga kahinam, ang Dios mibutang una sa sa tanan diha sa matang sa kategoreya sa seryuso nga mga krimen nga batok sa gipahimangno diri kanato sa Napulo ka mga Sugo, una, pagbuno, ug ikaduha lamang ngadto niana, dili putli nga pakighilawas. “Dili ka magpatay! Dili ka magpanapaw!” (Tan-awa sa Exodo 20:13–14.) … Ang Simbahan nagtambag kaninyo sa pagtarung sa inyong pagsinina ug pamatasan ug sa pagdumili sa dautan nga mga hunahuna nga moaghat sa inyong mga ngabil sa paglitok og malaw-ay ug ang inyong pamatasan mahimong dautan ug dili angay. Aron makaangkon sa labing taas nga panalangin sa balaan nga kaminyoon, ang mga tuburan sa kinabuhi kinahanglan gayud nga magpabilin nga putli.⁴

Magmahiyasnon. Kini ang usa sa labing mahinungdanon nga mga sugo.

“Himoa usab ang inyong mga kasingkasing nga mapuno sa gugma nga putli ngadto sa tanan nga mga tawo, ug ngadto sa mga sakop sa pagtuo, ug himoa ang hiyas nga modayan-dayan sa inyong mga hunahuna nga walay paghunong, unya ang inyong pagsalig mosamot pagkalig-on diha sa atubangan sa Dios, ug ang doktrina sa pagkapari motuhop diha sa inyong kalag ingon sa mga yamog nga gikan sa langit.

“Ang Espiritu Santo mao ang inyong kauban sa kanunay, ug ang inyong pagmando usa ka dili mausabon nga pagmando sa pagkamatarung ug kamatuoran; ug ang inyong kamandoan mao ang usa ka walay katapusan nga kamandoan, ug walay pagpugos nga paagi kini mokanap nganha kaninyo hangtud sa kahangturan.” (D&P 121:45–46.)

Apan dili gayud dinhi sa kalibutan makabaton kita niana nga gingharian, niana nga gahum, niana nga panag-uban sa Espiritu Santo gawas kon makakat-on kita sa pagkamahiyasnon sa hunahuna, sa pamatasan, ug sa atong mga lihok.⁵

Sul-ubi ang inyong kaugalingon sa taming sa pagkamatarung. Ayaw pag-uyon sa usa ka higayon sa kahuyang. Bantayi kana nga kota sa kaputli. Ang inyong lawas mao ang templo sa Espiritu Santo, kon inyo kining ipabilin nga limpyo.⁶

Sunda ang balaod sa kaputli sa mas labaw pa ka hingpit kay sa inyong nabuhat niini sukad kaniadto, pinaagi sa paghunahuna og lunsay nga mga hunahuna. Hinumdumi unsa ang gisulti sa Magtutudlo, “Nakadungog ba kamo sa ingon, Ayaw pagpanapaw: Apan sultihan ko kamo nga bisan kadtong magatan-aw og babaye uban sa pagkaibug kaniya nakapanapaw na kaniya diha sa sulod sa iyang kaugalingong kasingkasing” (Mateo 5:27–28). Karon, ang atong mga hunahuna kinahanglan gayud nga putli. Buntuga ang bisan unsa nga mga lihok nga naandan nga anaa kaninyo nga adunay kahilig sa imoral nga mga lihok, ug ayaw tuguti ang pagkaimoral nga sa laing bahin makalaglag sa inyong mga kinabuhi.⁷

Unsa ang mga sangputanan sa paglapas sa balaod sa kaputli?

Wala pa sukad nga dihay ingon nga hagit ngadto sa doktrina sa pagkamatarung ug kalunsay ug kaputli. Ang mga sumbanan sa moral gikutkot pinaagi sa gahum sa kadautan. Walay laing labaw pa ka importante alang kanato nga buhaton kay sa pagtudlo sa ingon ka gamhanan, giniyahan sa Espiritu sa Ginoo, kutob sa atong mahimo sa pagdani sa atong katawhan sa kalibutan sa pagpuyo duol sa Ginoo niining panahon sa grabe nga pagtintal.⁸

Ang labing dakong hulga ni Satanas karon mao ang paglaglag sa pamilya ug sa paghimo og bugal-bugal sa balaod sa kaputli ug sa pagkabalaan sa pakigsaad sa kaminyoon.⁹

Usa sa among mga komperensya sa stake mitapos sa usa ka makapaikag nga mensahe pipila ka panahon na ang milabay. … Sa pagtindog sa stake president aron sa pagtapos sa komperensya, mihangad siya sa balkonahe nga napuno sa mga batan-on ug miingon, “Adunay usa ka butang nga akong isulti kaninyo batan-ong mga tawo diha sa itaas sa balkonahe. Tingali samtang ako pa ang inyong stake president, ang matag usa kaninyo moduol kanako alang sa usa ka interbyu––advancement sa priesthood, o alang sa pipila ka katungdanan diin kamo matawag, o alang sa mga rekomend sa templo––ug lakip sa ubang mga butang ako mangutana kaninyo og usa ka masusihon sa kalag nga pangutana. Kamo ba limpyo sa moral nga paagi? Kon kamo makatubag nga matinud-anon, ‘Oo, President, limpyo ako og moral,’ magmalipayon kamo. Kon motubag kamo og, ‘Dili. Dili ako limpyo,’ magmasulub-on kamo; ug kon kamo mamakak ngari kanako, kapaitan mopuno sa inyong kalag samtang buhi pa kamo.” …

Usa ka adlaw niana [kita] moatubang sa atong Tiglalang ug ingon nga si Moroni misulti niini––ug bug-at og diyutay kini nga pulong––siya miingon, “Kamo nagtuo ba nga kamo malipayon diha sa atubangan sa usa nga Balaan sa Israel uban sa kasayuran sa inyong pagkahugaw?” Siya miingon, “Mas malipayon kamo nga magpuyo uban sa mga sinilutan nga kalag sa impyerno kay sa diha sa atubangan sa Usa nga Balaan sa Israel uban sa inyong pagkadili limpyo ug sa inyong pagkalaw-ay nga anaa gihapon diha kaninyo.” [Tan-awa sa Mormon, 9:3–4.] ¹⁰

Kon molapas kita sa mga sugo, gipasakitan nato ang atong mga kaugalingon ug ang uban usab. Ang sayop sa kasagaran moresulta sa kasub-anan, kaluya, pagkamasukulon, o pagpalayo, kon kita dili maghinulsol. Kita agig epekto, mokunhod sa atong pagtahud sa kaugalingon; mopaubos sa atong mga tahas isip anak nga mga lalaki o mga babaye sa Dios; mosulay pa gani kita sa pagpalayo gikan sa dakong kamatuoran kabahin kon kinsa gayud kita!

Kon makasala kita mahimo kita nga dili kaayo epektibo nga mga miyembro sa tawhanon nga pamilya. … Mahimo nga makadaut kita sa uban; mahimo gani nga mobalos kita diha sa tawhanon nga pamilya sa usa ka gituis nga paagi tungod sa atong kaugalingong mga kapakyasan, ug sa ingon ang tawhanon nga pag-antus gipilo-pilo. Ang pagkadili putli sa mga ginikanan makadala og sunod-sunod nga reaksyon nga mahimong molungtad og mga henerasyon, bisan kon ang kasuko ug pagbatok sa nahigawad nga mga anak mahimo nga mobunga og lahi nga matang. Ang pagkawalay gugma diha sa panimalay makahimo og gagmay nga mga reaksyon nga makaapekto kanatong tanan; ang katawhan magbayad og makalilisang nga bili alang niining matang sa kapakyasan. Unsa ang mas labaw pa ka mahinungdanon sa mga panginahanglan sa tawhanon nga pamilya kay kanato nga mahimong putli, magpalambo og gugma sa panimalay––sa pagkatinuod, ang magsunod sa matag sugo?¹¹

Wala gayuy lalaki o babaye nga anaa sa taas nga katungdanan niini nga Simbahan kinsa nahagbong ubos sa mga sumbanan nga siya gilauman nga mosunod nga dili mobitad sa ubos uban kaniya sa daghan kinsa adunay hugot nga pagtuo diha kaniya. Nasamdan niya ang ilang konsyensya; nabitad niya sa ubos kadtong mas huyang og pagtuo ug daghan nag-ihap sa adlaw sa ilang pagkawalay pagbati niini nga simbahan kon ang usa ka tawo diha kinsa sila adunay hugot nga pagtuo nahagbong niana nga sumbanan nga sila milaum kaniya nga huptan.¹²

Akong gipasabut ang pagkangil-ad sa sala; nga ang balos sa sala kamatayon ug nga pinaagi sa pag-ula ni Ginoong Jesukristo, kamo kinsa nakasala mahimo pinaagi sa tinuod nga paghinulsol sa pagkakaplag og kapasayloan ug sa dalan ngadto sa hingpit nga kalipay niini nga kinabuhi ug sa kahingpitan sa umaabut nga kinabuhi.¹³

Unsa ang responsibilidad sa naghupot sa priesthood kalabut sa balaod sa kaputli?

Mga kaigsoonan, kinahanglan gayud kita sa atong mga kaugalingon nga mohukom pag-usab nga kita mohupot sa balaod sa kaputli: ug kon nakahimo kita og sayop, sugdan nato karon ang pagtul-id niini nga mga kasaypanan. Manglakaw kita paingon sa kahayag; ug alang sa kaayohan, mga kaigsoonan, ayaw abusohi ang maanindot kaayo nga kahigayunan nga kamo aduna isip mga lalaki kay sa niadtong kinsa nakigtambayayong sa Tiglalang sa pagpasanay sa mga kalag sa tawo, pinaagi sa pagbuhat og usa ka matang sa ginadili sa balaod nga pakigrelasyon nga mahulog lamang ngadto sa pakaulaw ug pagsamad sa mga kasingkasing sa inyong mga asawa ug sa inyong mga anak. Mga kaigsoonan, nangamuyo kami kaninyo sa pagpabilin sa inyong mga kaugalingon nga limpyo sa moral nga paagi, ug sa paglakaw sa dalan sa kamatuoran ug pagkamatarung, ug diha niana maangkon ang mga pagdayeg sa usa ka Langitnong Amahan kansang mga anak kamo mao.¹⁴

Buot ako nga mopasidaan niining dakong pundok sa priesthood batok sa dakong sala sa Sodom ug Gomorra, diin gitatakan isip usa ka sala nga ikaduha lamang sa pagkaseryuso sa sala nga pagpatay. Namulong ako kabahin sa pagpanapaw, diin, sa inyong nahibaloan, mao ang ngalan nga gigamit sa Magtutudlo sa Iyang pagpasabut sa walay pagtugot nga sekswal nga mga sala sa pakighilawas sama usab sa pagpanapaw; ug gawas pa niini ang sama nga bug-at nga sala sa pakighilawas sa sama nga sekso, nga daw nakaangkon og kusog nga pagdawat diha sa katilingban sa Babilonia sa kalibutan, diin ang mga miyembro sa Simbahan kinahanglan nga dili gayud mahimo nga kabahin.

Samtang ania kita sa kalibutan, kinahanglan gayud nga dili kita kabahin sa kalibutan. Ang bisan unsa nga mga pagsulay nga gihimo sa mga eskwelahan o mga dapit sa kalingawan sa pagpasundayag sa sekswal nga kahiwian, diin walay mahimo apan ang pagpaukyab sa pagsulay, kinahanglan gayud nga makit-an taliwala sa mga priesthood niini nga simbahan ang usa ka lig-on ug walay hunong nga [pagbatok] pinaagi sa matag balaod nga mga paagi nga mahimong buhaton.¹⁵

Alang sa usa ka anak sa Dios, ug ilabi na sa usa nga nagdala sa priesthood ug nahimong aktibo sa Simbahan, ang paghunahuna sa iyang hinatag sa Dios nga mga gahum sa paglalang isip usa lamang ka dulaan nga butang o nga sa iyang pagpakig-uban sa iyang hinigugma una sa tanan alang sa pagtagbaw sa iyang mahigalon nga kahinam mao ang pagdula sa dula ni Satanas, kinsa nasayud nga ang ingon nga batasan mao ang sigurado nga paagi sa paglaglag sa usa sa mga paghashas nga gikinahanglan aron makadawat sa pagpakig-uban sa Espiritu sa Ginoo.¹⁶

Sa unsa nga paagi nga ang mga ginikanan makatudlo sa ilang mga anak nga makasabut ug mosunod sa balaod sa kaputli?

Karon ang labing epektibo nga pagtudlo sa simbahan gihimo diha sa pamilya diin ang responsibilidad sa amahan ug sa inahan sa panimalay mao ang pagtudlo sa ilang mga anak samtang mga bata pa sila sa mga sukaranan sa mga baruganan sa hugot nga pagtuo, sa paghinulsol, sa pagtuo sa Manluluwas, kadtong unang mga baruganan sa kaputli, hiyas, dungog, ug uban pa. Ang labing dako nga kalig-on nga maangkon sa mga bata sa paglikay niini nga mga butang sa kalibutan mao ang kahadlok sa pagkawala sa ilang dapit diha sa alirong sa mahangturong pamilya. Kon natudloan sila sa ilang pagkabata ug sa pagkabatan-on sa paghigugma sa pamilya ug sa pagtahud sa panimalay, maghunahuna sila og makaduha sa dili pa gayud sila mobuhat og usa ka butang nga mobabag kanila sa hangtud gikan sa pagpasakop nianang panimalay sa mahangturon nga pamilya. Alang kanato, ang kaminyoon, pagpanganak, kaputli, hiyas mao ang pipila sa labing bililhon nga mga kamatuoran nga ania kanato––ang labing mahinungdanon nga mga butang.¹⁷

Gisiguro ba nato nga diha sa paglambo nianang gamay nga kalag nga gisalig sa atong pag-amuma, nga wala gayud nato siya pasagdi nga wala makapahimulos sa atong pagkahingkod sa mga katuigan sa pagtudlo kaniya sa “kon sa unsa nga paagi” kitang tanan nasayud? Gihimo ba nato, sa iyang nagtubo nga mga katuigan, ang pagpahimutang sa pundasyon ug bayanan alang sa usa ka lig-on, malampuson, ug malipayon nga kinabuhi, o gipasagdan ba nato kining tanan ngadto sa walay mga kasiguroan nga pagsulbad sa mga problema pinaagi sa pagsuway-suway hangtud nga makakaplag sa tukma nga paagi, ug maglaum nga sa laing paagi kana nga Magbalantay mopanalipod sa atong minahal nga anak samtang nakabaton siya og kasinatian?

Tingali ang usa ka tinuod sa kinabuhi nga panghitabo makadani sa panghunahuna nga akong gipaningkamutang ipaila. …Usa ka batan-ong piloto nagbinugtong nga naglupad sa taas ibabaw sa tugpahanan sa ayroplano sa usa ka naandan nga pagbansay …sa kalit misinggit diha sa sistema sa komunikasyon sa radyo ngadto sa opisyal sa control tower: “Dili ako makakita! Nabuta ako.” Kon ang kalisang mipasulabi pa unta usab diha sa control tower, kadaut ngadto sa batan-on nga piloto ug ngadto sa bililhon nga ayroplano sigurado gayud unta; apan, maayo gani, siya usa ka hingkod nga opisyal kinsa, base sa kasinatian, nasayud nga ubos sa pipila ka mga sitwasyon ang temporaryo nga pagkabuta mahimo nga moabut ngadto sa usa ka batan-on nga estudyante ubos sa hilabihang kakuyaw. Sa malinawon nga paagi ang opisyal nakigsulti ngadto sa batan-on didto sa itaas, nagtudlo kaniya sa proseso sa pagtuyok aron sa pagpawala sa gitas-on sa inanay samtang sa samang higayon nagtawag og kagamitan nga pang-emerhensya nga dad-on, diha dayon, kon ugaling adunay paghagsa. Human sa pipila ka kulbahinam nga mga minuto sa dakong kabalaka nga ingon og walay katapusan ngadto sa tanan nga nagtanaw, ang nabuta nga piloto mipasagyad sa mga ligid sa iyang ayroplano nganha sa tugpahanan ug mibulhot hangtud nga mihunong diha sa landinganan. Ang mga tig-atiman sa ambulansya dinalian nga midala sa batan-ong lalaki ngadto sa ospital sa militar aron tambalan.

Unsa kaha ang mahitabo kon ang opisyal diha sa control tower natarantar o nagligoy-ligoy sa iyang katungdanan, o wala makahibalo kon unsaon sa pag-atubang niini nga matang sa emerhensya? Ang tubag mao nga ang sama nga butang mahimong mahitabo unta diin mahimong mahitabo ngadto sa [usa ka batanon] kon wala pa kaniya ang maalamon nga magtatambag sa kasinatian sa dihang miatubang siya og makalilisang nga krisis nga wala siya maanad. Sa duha ka mga panghitabo, usa ka kinabuhi ang mahimo nga maangol, kon dili malaglag, ug ang kahigayunan alang sa labing taas nga makab-ut mababagan. …

Nanghinaut ako nga ang tanan nga mga inahan nakadungog sa mga hilak sa kasingkasing ug ang mga pangutana sa usa ka minahal, buotan nga batang babaye kinsa, sa diha nga maingon og ang iyang pagkabatang babaye nga damgo og kaminyoon sa templo hapit na unta niya makab-ut, nakalapas sa balaod sa kaputli ug karon … nagpuyo og lawak nga gisakit sa naghasol nga konsyensya. Ang iyang mga pangutana mao: “Sa unsa nga paagi ako masayud nga anaa ako sa kuyaw? Ngano nga wala akoy kalig-on sa pagbatok?” Sama sa nabuta nga piloto, nagsige na siya og lupad nga buta, apan, alaot ngadto kaniya, walay tig-atiman sa control tower nga mogiya kaniya ngadto sa luwas nga tugpahanan sa iyang krisis. O, nga unta nakasulti siya sa iyang problema ngadto sa maalamon nga inahan!

Nagkapuliki ba pag-ayo ang inahan sa trabaho sa Simbahan o sa iyang buluhaton sa balay o sa uban nga mga sosyal o mga kapunongan nga aron unta makapalambo og panaghigalaay nga makadapit sa iyang anak nga babaye og labing suod nga mga pagsalig sa ingon ka sagrado nga mga butang? Tingali aniay usa ka inahan kinsa nakontento nga matudloan ang iyang anak nga babaye sa mga kurso sa eskwelahan kabahin niining delikado nga hilisgutan diin, sa kasagaran kaayo, nag-awhag lamang sa mga estudyante sa pag-eksperimento. Tingali wala siya makaamgo nga sulod gayud sa iyang lawak-dawatanan sa bisita, kada adlaw, pinaagi sa radyo, mga magasin, ug sa telebisyon miabut ang gituis ug gani hanas nga pagtakuban sa mga ideya sa gugma ug kinabuhi, ug kaminyoon nga, sa kasagaran kaayo nasaypan sa mga batan-on isip ang dalan paingon sa kalipay.¹⁸

Kamong mga inahan, pakigsuod gayud sa inyong anak nga mga babaye. Sa gagmay pa sila nga mga bata, ayaw tugoti nga laing tawo ang mosulti kanila sa giingon nga kamatuoran mahitungod sa pagpasanay sa tawo. Kon ang inyong gagmay nga mga anak magsugod sa pagpangutana kaninyo, gagmay’ng mga bata mahitungod sa gagmay’ng tinago nga mga butang, lingkuri ug sultihi sila mahitungod sa mga butang nganha kutob sa ilang salabutan. Sila moingon dayon, “Sige, Mama, maayo kana.” Ug dayon sa dili madugay kon tin-edyer na sila, mobalik na usab sila sa ikaduhang higayon, niining higayuna madugangan og gamay ang pagkadili yano. Dayon magsugod sila sa pagpakig-date, ug asa man sila moduol alang sa tambag? Kon nahimo na ninyo ang inyong trabaho, moduol sila ug mangutana ni Mama mahitungod sa iyang tambag kabahin niini ug niana, ug sa gabii sa iyang kaminyoon, mangayo siya og tambag gikan sa iyang inahan, dili gikan sa mga babaye sa karsada.

Ug kamo mga amahan, himoa nga makig-uban sa inyong anak nga mga lalaki. Ayaw gayud balibari ang inyong batang anak nga lalaki kon buot siya nga mangayo sa inyong tambag mahitungod sa mga butang nga buot niya nga madungog gikan sa iyang amahan ngadto kaniya. Diha niana ang pagkawalay kuyaw sa panimalay. Diha ang pagkawalay kuyaw sa inyong mga batan-on. Ayaw ihikaw kanila kana nga pagkawalay kuyaw, kamo nga mga amahan ug kamo nga mga inahan.¹⁹

Usa sa mga butang nga kinahanglan gayud nato nga buhaton sa pagtudlo sa atong mga batan-on mao ang pag-andam kanila unsaon sa pag-atubang sa pagtintal nga modangat sa wala mabantayi nga higayon. …

Ang usa ka tawo kinsa adunay nag-una nga responsibilidad mao ang amahan sa batang lalaki. Wala kini magpasabut nga ang amahan kinahanglan nga momata sa pipila ka buntag ug tawgon ang iyang anak nga mga lalaki ngadto sa kiliran sa iyang katre ug sulod sa kinse ka minutos sultihan siya sa tanang kamatuoran mahitungod sa pagpasanay sa tawo. Dili kana mao ang mga gikinahanglan sa batang lalaki. Nagkinahanglan siya og amahan nga motubag kon buot siyang mangutana kabahin sa delikado nga butang. Siya nangandoy nga masayud, siya masusihon mahitungod sa mga butang.

Kon ang iyang amahan prangka ug matinuuron, ug mosulti kaniya hangtud kutob sa iyang salabutan samtang siya nagtubo, kana nga amahan mao ang tawo kang kinsa ang anak nga lalaki mobalik alang sa tambag sa mosunod nga katuigan. Kana nga amahan mahimo nga angkla niana nga kalag sa bata nga lalaki, samtang ang amahan nagkuha gikan sa iyang basahon sa kasinatian og mga leksyon nga iyang ikahatag ngadto sa iyang anak nga lalaki aron motabang sa paglig-on kaniya batok sa posibilidad nga mahulog ngadto nianang makalaglag nga lit-ag sa usa ka wala mabantayi nga higayon.²⁰

Kadako sa akong panghinaut nga makadani unta kaninyo karon, kinsa kinahanglan gayud nga kada adlaw maglakaw diha sa nagtuya-tuya nga taytayan [ibabaw] sa pagkakalibutanon ug sa sala nga nagdagayday isip usa ka mapintas nga sulog sa sapa diha sa inyong kahiladman, kadako sa akong panghinaut nga kon kamo adunay mga kahapdos sa pagduha-duha ug kahadlok nga makahimo kaninyo sa pagwagtang sa pag-ampo ug sa hugot nga pagtuo ug gugma, unta paminawon ninyo ang akong tingog isip usa ka tawo nga nagtawag kaninyo gikan sa unahan subay sa taytayan sa kinabuhi, “Pagbaton sa hugot nga pagtuo––mao kini ang dalan––tungod kay makakita ako og mas layo pa kay kaninyo.” Ako nagtinguha ngadto sa Dios nga kamo karon makahimo sa pagbati sa gugma nga nagdagayday gikan sa akong kalag nganha kaninyo, ug masayud sa akong lawom nga kapuangod nganha sa matag usa kaninyo samtang kamo nag-atubang sa inyong mga problema niining adlawa. Ang panahon ania nga ang matag usa kaninyo kinahanglan gayud nga mobarug sa inyong kaugalingong mga tiil. Ang panahon ania nga walay mga lalaki o babaye nga molahutay sa hinulaman nga kahayag. Ang matag usa kinahanglan nga magiyahan pinaagi sa kahayag sulod sa iyang kaugalingon. Kon wala kamo niini dili kamo makabarug.²¹

Mga Sugyot alang sa Pagtuon ug Panaghisgutan

Ngano nga maghunahuna kita og lunsay nga mga hunahuna kon buot kita nga mosunod sa balaod sa kaputli?
Unsa nga mga panalangin ang moabut niadtong kinsa putli ug mahiyason?
Ngano nga ang pagkadili putli mao ang dalan ngadto sa kalaglagan sa pisikal ug espirituhanon nga paagi? Sa unsa nga paagi ang pagkadili putli nagpaila sa pagpalayo “gikan sa dakong kamatuoran kon kinsa gayud kita”?
Unsa ang responsibilidad sa mga naghupot sa priesthood sa pagbantay sa ilang mga kaugalingon ug sa ilang mga minahal gikan sa mga kuyaw sa pagkadili putli?
Unsay kinahanglan nga itudlo sa mga amahan ug mga inahan sa ilang mga anak mahitungod sa sekswal nga kaputli? Unsa ang mabuhat sa mga ginikanan aron sa pagsiguro nga ang ilang mga anak mobati nga may igo nga pagsalig sa pagpakigbahin sa tinago nga mga butang ngadto kanila?
Unsa nga mga impluwensya sa kalibutan karon ang makapaminos sa atong kasarang sa pagbatok sa mga pagtintal nga mahimong imoral? Ngano nga ang tambag nga “walay lalaki ug babaye nga molahutay sa hinulaman nga kahayag” kalabut ilabi na sa paghupot sa balaod sa kaputli sa karon nga kalibutan?