Kapitulo 21
Mga Baruganan sa Temporal ug Espiritwal nga Kaayohan
“Ang tanan nga may kalabutan sa ekonomiya, sosyal, ug espiritwal nga kaayohan sa tawhanong pamilya sa karon ug sa kahangturan hatagan og gibug-aton sa Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw.”
Gikan sa Kinabuhi ni Ezra Taft Benson
Niadtong 1936, ang mga tawo sa tibuok kalibutan nanlimbasog sa ekonomikanhong hagit sa Grabing Kalisud [Great Depression], ang Unang Kapangulohan mipasiugda og bag-ong programa sa welfare. Kini nga programa, gitawag og Church Security Plan, giestablisar dili sa paglibre sa mga tawo nga nanginahanglan apan “sa pagtabang sa mga tawo nga tabangan ang ilang kaugalingon.”1 Samtang ang Unang Kapangulohan ug ang ubang mga lider sa Simbahan miestablisar niining programa, gitudlo nila ang sukaranang mga baruganan sa pagkugi, pagpaningkamot sa kaugalingon, ug pagserbisyo. Giawhag nila ang mga miyembro sa Simbahan sa pagbayad sa ikapulo ug halad sa puasa, paghimo ug pagtipig og pagkaon, paglikay sa wala kinahanglanang utang, ug pagtipig og kwarta para sa umaabut nga mga panginahanglan.
Niana nga panahon, si Presidente Ezra Taft Benson nagserbisyo isip magtatambag sa kapangulohan sa stake sa Boise, Idaho. Siya usab usa ka economist, marketing specialist, ug farm management specialist sa estado sa Idaho. Iyang gidawat ang buluhaton gikan sa presidente sa iyang stake nga motambong sa miting diin ipaila ang Church Security Plan. Sa wala madugay nahinumdom siya: “Kinasingkasing kong miuyon sa tanan nga akong nadungog nianang adlawa. Mibalik ko sa Boise Stake ug mipahayag sa akong mga kaigsoonan nga kining gipahibalo nga programa epektibo sa ekonomiya, sosyal, ug sa espiritwal nga paagi, ug mipasalig nga ang mga miyembro sa Simbahan kinasingkasing nga mosunod niini isip butang nga dili lang epektibo kondili kinahanglanon usab.”2
Duha ka bulan human gipaila ni Presidente Benson ang programa ngadto sa iyang stake, “daghan nga mga proyekto sa welfare ang gisugdan: usa ka ward nananom og daghang klase nga tanom sa usa ka hektaryang tanaman, ang uban nagtanom sa 6.07 ka hektarya nga gipugasan og sugar beets, ug ang ubang Relief Society nagdelata og mga pagkaon ug naghimo og mga quilt ug mga saput. [Ang usa ka ward] gani nagtukod og gamay nga himoanan og de lata.”3
Elder Ezra Taft Benson, sa tuo, kauban si President Max Zimmer, temporaryong presidente sa Swiss Mission, nagsusi sa mga supply sa welfare sa Geneva, Switzerland, 1946
Nakita ni Presidente Benson ang dakong impluwensya sa programa sa welfare 10 ka tuig ang milabay. Isip sakop sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles, gi-assign siya sa pagdumala sa tibuok Simbahan sa Europe human gyud sa Ikaduhang Gubat sa Kalibutan. Didto nga yuta nga naguba sa gubat, siya ang nagdumala sa paningkamot sa Simbahan sa pagsangkap sa mga butang nga makatabang sa mga tawo aron makabarug og balik. Giasoy niya ang iyang kasinatian sa dihang ang unang kargamento nga mga supply sa welfare sa Simbahan miabut sa Berlin, Germany:
“Gikuyog nako ang temporaryong presidente sa misyon, si Presidente Richard Ranglack. Naglakaw mi paingon sa gubaong karaan nga bodega nga, binantayan sa armadong gwardya, diin gibutang ang mga supply. Sa tumoy nga bahin sa bodega among nakita ang mga kahon nga gipatong -patong nga hapit moabut sa kisame.
“Kana ba mga kahon sa pagkaon?’ miingon si Richard. ‘Buot ba nimong ipasabut nako nga kanang mga kahona puno sa pagkaon?’
“Oo, brother,’ mitubag ko, ‘pagkaon ug saput ug kagamitan sa higdaanan—ug nanghinaut ko, adunay pipila ka mga supply sa medikal.’
“Si Richard ug ako mikuha og usa sa mga kahon. Amo kining giablihan. Puno kini sa labing komon nga pagkaon—pinauga nga mga liso sa batong. Sa dihang nakita kini niining buotan nga tawo, iya kining gihikap ug gihimay-himay sa iyang mga tudlo, dayon mitulo ang luha ug mihilak sama sa bata uban sa pagpasalamat.
“Giablihan namo ang lain nga kahon, puno sa ginaling nga trigo, walay gidugang o gikuha, sama nga kini gihimo sa Ginoo ug gituyo sa paghimo. Mitilaw siya og gamay niini. Dayon gitan-aw ko niya nga luhaan ang iyang mga mata—ug ako luhaan, usab—ug miingon siya, samtang hinay nga naglingo-lingo, ‘Brother Benson, lisud katuohan nga ang mga tawo kinsa wala gayud makakita kanamo makahimo og daghan para kanamo.’
“Paagi kana sa Ginoo! Boluntaryo nga mga donasyon nga gidasig sa inigsoonay nga gugma ug andam sa pagsakripisyo, ug pagtabang sa uban aron matabangan ang ilang kaugalingon. Kini nagpreserbar sa dignidad ug pagtahud sa kaugalingon.”4
Mga Pagtulun-an ni Ezra Taft Benson
1
Ang Ginoo matinguhaon ug andam sa pagpanalangin sa Iyang mga katawhan sa temporal ug espiritwal nga paagi.
Ako nakaamgo, akong mga kaigsoonan, nga sa paghisgot og mga temporal nga mga butang, ang Ginoo miingon:
“… ang tanan nga mga butang ngari kanako mga espirituhanon, ug wala mahinabo nga sa bisan unsa nga panahon nga Ako mihatag nganha kaninyo og balaod nga temporal. …” [D&P 29:34.]
Ang tuyo, sa tinuod, espiritwal. Kita nagpuyo, gani, sa usa ka materyal, pisikal, ug temporal nga kalibutan. …
… Ang tawo usa ka binuhat nga may duha ka bahin, temporal ug espiritwal, ug sa unang mga pagpadayag para niini nga mga tawo, ang Ginoo mitudlo, sa makadaghan, sa paghatag og direksyon ug sugo kabahin sa temporal nga mga butang. Iyang gisugo ang mga Santos ug ang mga lider sa Simbahan sa pagpalit og yuta ug ubang mga kabtangan; sa pagtukod og mga templo; gani sa pagpatukod og pang-imprinta, ug tindahan, ug sa pagpatindog og balay sak-anan alang sa “magpapanaw nga gikapoy” [tan-awa sa D&P 124:22–23]. Diha sa importanting pagpadayag nga nailhan nga Pulong sa Kaalam, wala lamang niya ipakita kon unsa ang maayo ug unsa ang dili maayo alang sa tawo, apan iyang gilatid ang usa ka plano alang sa pagpakaon sa mga hayop sa uma, diin, labaw sa gatusan ka mga tuig, sa hinay-hinay gisuportahan pinaagi sa siyentipikong pag-imbestiga sa tawo [tan-awa sa D&P 89]. Bisan unsa ang makaapekto sa kaayohan sa tawo sa kaniadto ug hangtud sa hangtud hatagan og gibug-aton sa Simbahan. Ang atong mga tawo sa kanunay gitambagan kabahin sa temporal nga mga kalihokan. …
Importante nga tarung ang atong panghunahuna, akong mga kaigsoonan. Kanunay natong hinumduman nga ang tanang materyal nga butang mga gamit aron pagkab-ut sa mas taas nga katuyoan, kana nga taas nga katuyoan mao ang espiritwal, ang Ginoo matinguhaon ug andam sa pagpanalangin sa iyang katawhan sa temporal nga paagi. Iya kining gipaila sa daghan nga mga pagpadayag. Balik-balik Niya kining gihatagan og gibug-aton, nga kita kinahanglang mag-ampo alang sa atong mga tanom, mga kahayopan, sa atong panimalay, atong balay, ug mangamuyo sa mga panalangin sa Ginoo sa atong materyal nga mga panginahanglan. Ug Siya nagsaad nga maanaa siya ug dali ug andam sa pagpanalangin kanato. …
… Ang Ginoo dili mobuhat alang kanato sa butang nga ato rang mahimo ug angayng buhaton alang sa atong kaugalingon. Apan iyang tuyo ang pag-amuma sa Iyang mga Santos. Ang tanan nga kalabut sa ekonomiya, sosyal, ug espiritwal nga kaayohan sa tawhanong pamilya sa karon ug sa kahangturan hatagan og gibug-aton sa Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw.5
Samtang kita nangalagad sa bisan unsa nga aspeto sa programa sa welfare, ang labing dako nga tuyo sa pagtukod niini kinahanglan nga atong hinumduman. Kanang gikauyonan nga tuyo mao “ang pagpahimutang, hangtud nga kini mahimo, usa ka sistema diin ang tunglo sa pagkatapulan mawala, ang kadautan sa pagpakilimos mahunong, ug ang pagbarug sa kaugalingon, kakugi, pagdaginot, ug pagrespeto sa kaugalingon mabalik pag-usab sa atong katawhan. Ang tumong sa Simbahan mao ang pagtabang sa katawhan nga tabangan ang ilang kaugalingon. Ang trabaho kinahanglang maestablisar pag-usab isip nag-una nga baruganan sa kinabuhi sa atong mga miyembro sa Simbahan.”6
Ang kalig-on sa programa sa welfare sa Simbahan mag-agad sa matag pamilya nga nagsunod sa dinasig nga giya sa mga lider sa Simbahan aron makasuporta sa kaugalingon pinaagi sa igong pagpangandam. Buot sa Dios nga ang iyang mga Santos mangandam sa ilang kaugalingon “nga ang simbahan [ingon nga gipamulong sa Ginoo] mobarug ibabaw sa tanan nga mga nilalang ubos sa celestial nga kalibutan.” (D&P 78:14.)7
Ang sambingay sa kasulatan sa lima ka but-an ug lima ka boang-boang nga mga dalagang birhen [tan-awa sa Mateo 25:1–13] usa ka pahinumdom nga ang tawo makahulat og dugay kaayo sa dili pa siya mosulay sa paghimong hapsay sa iyang espiritwal ug temporal nga balay. Andam ba kita?8
2
Pinaagi sa maabtik, determinado, dili hinakog nga trabaho, atong makuha ang mga kinahanglanon sa kinabuhi ug motubo sa diosnong mga hiyas.
Usa sa unang mga baruganan nga gipadayag ngadto ni amahang Adan sa dihang siya gipapahawa sa Tanaman sa Eden mao kini: “Sa singot sa imong nawong magakaon ikaw sa tinapay hangtud nga mopauli ka sa yuta” (Gen. 3:19). Ang materyal nga butang nga atong naangkon niining kinabuhia produkto sa kahago ug kalooy sa Dios. Ang pagtrabaho lang maoy makasangkap sa mga panginahanglan sa kinabuhi.9
Ang tawo gimandoan sa Dios nga magkinabuhi sigon sa iyang paningkamot, dili gikan sa ubang tawo.10
Ang ato mao ang ebanghelyo sa buhat—determinado, dili hakog ug buhaton sa diwa sa tinuod nga gugma ni Kristo. Pinaagi lang niini motubo ang atong diosnong mga hiyas. Niini lang nga kita mahimong takus nga mga instrumento diha sa mga kamot sa Ginoo sa pagpanalangin sa uban pinaagi niana nga gahum nga mogiya ngadto sa kausaban sa kinabuhi sa kalalakin-an ug sa mga kababayen-an alang sa kaayohan.
Kita kinahanglang mapainubsanong magpasalamat niini nga hagit, niini nga panulundon, niini nga oportunidad nga makaserbisyo ug sa mabungahong ganti niini. Bulahan kadtong mosunod sa plano sa Ginoo sa pagpalambo niini nga gahum ug sa paggamit niini alang sa pagpanalangin sa uban. Kana mao ang gibuhat ni Kristo. Kini ang atong pribilehiyo nga buhaton.11
Ang mga nakadawat sa welfare kinahanglang motrabaho kutob sa ilang mahimo aron makadawat sa gikinahanglan o sa tabang sa halad sa puasa. Kon dili ikahatag ang igong trabaho, kon ang mga tawo dili awhagon sa pagtrabaho, usa ka makauulaw nga pagpakilimos ngadto sa Simbahan ang mahitabo, ug ang giestablisar nga katuyoan sa programa sa welfare magkahuyang. Balaod kini sa langit, ug balaod nga wala nato hingpit makat-uni dinhi sa yuta, nga kamo dili permanenting makatabang sa mga tawo pinaagi sa pagbuhat alang kanila sa unsay ilang mabuhat, ug kinahanglang buhaton, alang sa ilang kaugalingon.12
Kinahanglan natong pangayoon ang panalangin sa Ginoo sa tanan natong gibuhat ug dili mangayo og panalangin sa wala nato mabuhat. Dili kita magdahum nga buhaton sa Ginoo ang butang nga mahimo ra natong buhaton. Mituo ko sa hugot nga pagtuo ug pagkugi, ug ang Ginoo mas mopanalangin sa tawo nga motrabaho sa iyang gipangamuyo kaysa sa tawo nga nag-ampo ra.13
Ang makugihon, may tumong nga trabaho moresulta sa panglawas nga lig-on, takus daygon nga kalampusan, walay kahasol sa konsensya, ug hayahay nga pagkatulog. Ang trabaho mao kanunay ang panalangin sa tawo. Unta kamo makadayeg sa trabaho nga gigamit ang hunahuna, kasingkasing, o kamot. Unta kamo makatagamtam sa matinud-anong paghago. … Dili gyud mo malangit kon kamo magadamgo lamang. Kinahanglan ninyong haguan og maayo ang trabaho, sakripisyo, ug matarung nga pagpakabuhi.14
3
Kon kita magtigom ug magtipig og pagkaon, maani dayon nato ang mga kaayohan ug maandam alang sa umaabut nga mga panginahanglan.
Nahunahuna ba ninyo bisan kadiyot kon unsa ang mahitabo sa inyong komunidad o nasud kon ang transportasyon maparalisar o kon adunay gubat o depresyon? Unsaon ninyo o sa inyong mga silingan pagkuha og pagkaon? Unsa kadugay ang tindahan diha sa eskina—o ang supermarket—pagsustiner sa mga panginahanglan sa komunidad?
Sa bag-o pang nahuman ang Ikaduhang Gubat sa Kalibutan, gitawag ko sa Unang Kapangulohan sa pag-adto sa Europe aron sa pag-establisar og usab sa mga misyon ug paghan-ay sa programa sa pag-apud-apod sa pagkaon ug saput ngadto sa mga Santos. Tin-aw pa sa akong panumduman ang mga tawo nga mosakay sa tren kada buntag uban sa tanang matang sa gagmay nga mga butang nga ilang bitbit sa pag-adto sa kaumahan aron ibaylo ang ilang mga kabtangan og pagkaon. Inigkagabii, ang estasyonan sa tren puno sa mga tawo nga nagbibit og daghang mga utanon ug prutas, ug daghang baboy ug manok. Kamo wala pa sukad makadungog og ingon ani nga kaguliyang. Kining mga tawhana, sa tinuod, andam nga makigbayloay hapit bisan unsa alang niana nga butang nga makasustiner sa kinabuhi—ang pagkaon.
Ang hapit nakalimtan nga paagi aron ekonomikanhong makabarug sa kaugalingon mao ang home production sa pagkaon [pagpanamon, pagpamuhi ug pagtigom og pagkaon sa panimalay]. Naanad na gyud ta nga moadto lang sa mga tindahan ug mamalit sa atong gikinahanglan. Pinaagi sa home production sa pagkaon atong gipaubsan og maayo, ang epekto sa pag-ubos sa bili sa kwarta. Ang labing importante, kita makakat-on kon unsaon sa paghimo sa atong kaugalingong pagkaon ug pagpaapil sa tibuok sakop sa pamilya sa makaayo nga proyekto. …
Ang tanang sakop sa pamilya makaapil sa paningkamot sa home production sa pagkaon.
… Akong isugyot nga buhaton ninyo unsay gibuhat sa uban. Magtinabangay ug mangayo og pagtugot nga gamiton ang bakante nga lote para himoong tanaman, o mag-abang og luna ug maghimo og inyong tanaman. Pipila ka elders quorum nagbuhat niini isip korum, ug ang tanan nga miapil nakaani na og mga utanon ug prutas ug nakaangkon sa mga panalangin sa kooperasyon ug pagtinabangay sa pamilya. Daghang pamilya ang nagbugwal og luna sa nataran para himoong tanaman.
Kami nag-awhag kaninyo nga maningkamot sa kaugalingon, sama sa gipahayag sa Ginoo, “bisan pa sa kalisdanan nga moabut diha kaninyo, … ang simbahan unta mobarug ibabaw sa tanan nga mga linalang nga ubos sa celestial nga kalibutan” (D&P 78:14). Ang Ginoo gusto nga kita dili magsalig lang ug gusto nga kita maningkamot sa kaugalingon tungod kay kini ang mga adlaw sa kalisdanan. Siya mipasidaan ug nakapasidaan nang daan kanato sa posibling manghitabo. …
Ang home production sa pagkaon usa lang ka bahin sa gibalik-balik nga gihatagan og gibug-aton nga kamo magtipig og pagkaon … kon kini legal nga buhaton. Ang Simbahan wala magsulti kaninyo unsa nga mga pagkaon ang kinahanglan nga tipigan. Ang desisyon anaa ra sa indibidwal nga mga miyembro. …
… Ang pagpadayag nga maghimo ug magtipig og pagkaon mahinungdanon sa atong temporal nga kaayohan karon sama sa pagsakay sa mga tawo ngadto sa arka sa panahon ni Noe. …
… Planoha ang pagpadaghan sa supply sa pagkaon sama sa inyong pagtipig og kwarta sa bangko. Pagtigom og ginagmay matag sweldo. Isulod sa lata o sa garapon ang mga prutas ug utanon gikan sa inyong mga tanaman ug prutasan. Kat-uni unsaon sa pagpreserba og pagkaon pinaagi sa pagpauga ug pagpabagtok sa yelo. Himoa ang pagtipig og pagkaon nga usa ka bahin sa inyong badyet. Pagtipig og mga liso ug pagbaton og igo nga mga gamit alang sa pagpanom. Kon kamo nagdaginot ug nagplano alang sa segunda manong sakyanan o TV set o sa pipila ka butang nga makadugang sa inyong kahayahay o kalipay, tingali kinahanglan ninyong usbon ang inyong mga prayoridad. Nag-awhag mi ninyo sa pagbuhat niini nga mainampuon ug buhata kini karon. …
Kasagaran kita komportableng magpahayahay sa paglangay-langay ug pagpangatarungan nga ang mga kadaut sa gubat, ekonomikanhong kalisdanan, kalamidad, ug linog dili mahitabo dinhi. Kadtong nagtuo niini tingali wala masayud sa mga pagpadayag sa Ginoo, o wala motuo niini. Kadtong naghinambog sa paghunahuna nga kining mga kalamidad dili mahitabo, nga sila dili maapil tungod sa pagkamatarung sa mga Santos, nalingla ug magmahay sa adlaw nga sila nagtuo niining sayop nga hunahuna.
Ang Ginoo mipasidaan ug nagpasidaan nang daan sa adlaw sa dakong kasakitan ug mitambag kanato, pinaagi sa Iyang mga suluguon, kon unsaon nga kita maandam alang niining malisud nga mga panahon. Kita ba misanong sa Iyang tambag? …
Pagmatinud-anon, mga kaigsoonan, niini nga tambag ug kamo mapanalanginan—oo, ang labing bulahan nga mga katawhan sa tibuok kalibutan. Mga maayo kamong tawo. Ako nahibalo niana. Apan kitang tanan kinahanglang mas mamaayo pa kaysa karon. Kinahanglang anaa ta sa posisyon nga kita makapakaon dili lang sa atong kaugalingon pinaagi sa home production ug pagtipig og pagkaon sa panimalay, apan sa uban usab.
Hinaut nga panalanginan kita sa Dios nga maandam sa umaabut nga mga adlaw, nga tingali mas lisud pa.15
4
Atong mabati ang kalinaw ug katagbawan kon kita magtipig og bahin sa atong mga kinitaan ug maglikay sa wala kinahanglanang utang.
Ako mabinationg moawhag kaninyo sa pagsunod sa sukaranan nga mga baruganan sa trabaho, pagdaginot, ug pagbarug sa kaugalingon ug sa pagtudlo sa inyong mga anak pinaagi sa inyong mga ehemplo. … Pagkinabuhi subay sa inyong kinitaan. Pagtipig kanunay og bahin sa inyong mga kinitaan. Paglikay sa wala kinahanglana nga utang. Pagmaalamon pinaagi sa dili pagpalit og daghang kabtangan. Pagkat-on sa paggamit kon unsay anaa kaninyo sa dili pa mopalit.16
Subo lang, adunay pipila ka tawo naghunahuna nga kon kita makasinati og kalisud, tungod kay kita nagpatuyang ra ug waldas sa atong mga kapanguhaan ug nagkinabuhi sobra sa atong kinitaan, kita mangayo ra dayon sa Simbahan o sa gobyerno aron paghaw-as kanato. Nakalimtan sa pipila sa atong mga miyembro ang sukaranang baruganan sa plano sa welfare sa Simbahan nga “walay matinuoron nga Santos sa Ulahing mga adlaw, samtang lig-on pa og lawas, buot ra nga magpabuhi sa uban.” …
Kaniadto pa, kinahanglan natong makat-unan ug gamiton ang mga baruganan sa ekonomikanhong pagbarug sa kaugalingon. Wala kita masayud kon kanus-a moabut ang krises lakip ang pagkasakit o mawad-an og trabaho makaapekto nato. Kita nasayud nga pagbuot sa Ginoo ang umaabut nga mga kalamidad sa tibuok kalibutan ug mipasidaan nato nga mangandam. Tungod niini nga rason ang mga Kaigsoonan nagbalik-balik sa paghatag og gibug-aton nga “i-focus ang nag-unang” programa sa temporal ug espiritwal nga kaayohan.17
Nagtinguha ang Ginoo nga ang iyang mga Santos makalingkawas ug makasugakod sa umaabut nga mga adlaw sa kalisud. Walay tawo nga tinuorayng gawasnon kinsa anaa sa pinansyal nga pagkaulipon.18
Diha sa basahon sa Mga Hari atong mabasa ang kabahin sa usa ka babaye kinsa naghilak nga miadto kang Eliseo, ang propeta. Ang iyang bana namatay, ug siya may utang nga dili niya mabayran. Ang giutangan nagpadulong na aron kuhaon ang iyang duha ka anak nga mga lalaki ug ibaligya isip ulipon.
Pinaagi sa milagro nahimo ni Eliseo nga ang babaye makaangkon og abundang supply sa lana. Dayon miingon siya ngadto sa babaye: “Lakaw, ibaligya ang lana, ug bayran mo ang imong utang, ug magpanginabuhi ka ug ang imong mga anak sa salin.” (Tan-awa sa 2 Mga Hari. 4:1–7.)
“Bayari ang imong utang, ug mapanginabuhi ka.” Pagkamabungahon niini nga mga pulong! Pagkamaalamon niini nga tambag para kanato karon! …
Daghang mga tawo ang dili motuo nga ang makuyaw nga pagkunhod sa ekonomiya mahitabo pag-usab. Nagsalig nga padayon ang kasiguroan sa ilang panarbaho ug maayo nga suhol ug sweldo, ilang gitahan ang ilang umaabut sa walay paghunahuna unsay ilang buhaton kon sila mawad-an sa ilang trabaho o kon ang ilang mga kita mahunong tungod sa ubang mga rason. Apan ang mga eksperto balik-balik sa pagsulti nga dili pa igo ang atong katakus sa pagkontrolar sa ekonomiya nga walay ngil-ad nga ekonomikanhong mga panghitabo. Sa madugay o sa mubong panahon kini nga mga panghitabo moabut.
Ang lain pa nga rason sa pagtubo sa utang mas impluwensyal ug mas makapabalaka. Kini mao ang pagkakalibutanon, nga sukwahi sa pasalig sa espirituhanong mga hiyas. Daghang pamilya, aron lang “dalaygon nga tan-awon,” mopuyo sa mas dako ug mas mahal nga balay kay sa gikinahanglan, diha sa mahalon nga kasilinganan. … Uban sa nagkamahal nga pamaagi sa pagpakabuhi, kana nga tintasyon nagkagrabe usab uban sa mga bag-ong gadget nga anaa sa mga tindahan. Ang inanay, mabinantayong pagkaplano nga mga pamaagi sa modernong pahinumdom [advertisement] gitumong sa labing huyang nga bahin aron maagni ang pumapalit. Agi og resulta, subo lang hunahunaon, nagkadako ang tinguha sa pag-angkon dayon sa materyal nga mga butang, dili makapaabut, dili magtigum, ug dili mosakripisyo.
Mas grabe pa, daghang pamilya ang adunay personal nga utang nga walay pundo nga kwarta [tinigom] bisan unsa aron kasandigan. Grabing kalisud ang mahitabo kon kalit lang mawad-an o moubos ang ilang kinitaan! Kitang tanan adunay kailang mga pamilya nga daghan kaayo og bayranan kaysa ilang ikabayad. Hilabihan ang kasubo sa likod niini nga panghitabo.19
Ang pagpakinabuhi nga sobra pa sa atong kinitaan makamugna og “hilabihan nga kasubo.”
Karon wala ko magpasabut nga ang tanang utang ngil-ad. Siyempre dili. Ang pangpangutang para puhunan sa negosyo elemento sa kalamboan. Ang maayong pagpangutang makatabang sa pamilya aron makabalay.20
Sa katapusan, mas sayon nga magkinabuhi sumala sa atong kinitaan ug magpugong sa paggasto sa atong tinigom gawas lang kon gikinahanglan—dili alang sa luhong mga butang. Dili makiangayon para kanato o sa atong mga komunidad ang walay pagmatngon nga paggasto unya kon wala na tay kinitaan modangop dayon ta sa mga ahensya sa kahupayan o sa Simbahan alang sa pinansyal nga tabang.
Awhagon ko kamo sa tinuoray, ayaw tuguti ang inyong kaugalingon nga mapuno sa dagkong bayranan. Pagtigom karon ug palit kon naa nay kwarta, ug kamo mas moasenso. Malikayan ninyo ang dagkong mga interes ug ubang bayranan, ug ang kwarta nga inyong gitigum sa kadugayan makahatag ninyo og oportunidad sa pagpamalit nga may dagkong diskwento.
… Buntuga ang tintasyon sa pagpangutang aron lang makapalit og kabtangan nga wala kinahanglana o nga sobra kaysa gikinahanglan.
Mas maayo pa, ilabi na sa magtiayong nagsugod pa, nga mopalit lang una mo og gamay nga balay nga inyo rang mabayran sa mubo nga panahon. …
Ayaw itugot nga ang inyong kaugalingon o ang inyong pamilya mapasagdan nga walay panalipud batok sa mga kalisud sa pinansyal. Kalimti una ang pagpahayay, bisan sa pagkakaron lang, aron makatigom. Pagkamaalamon nga mapangandaman ang umaabut nga edukasyon sa inyong mga anak ug ang inyong katigulangon. …
Mga kaigsoonan, kalinaw ug katagbawan ang inyong mabati kon kamo magkinabuhi sumala sa inyong kinitaan. Gihatagan kita sa Dios og kaalam ug hugot nga pagtuo sa pagsunod sa dinasig nga tambag sa priesthood sa dili pagpangutang, magkinabuhi sumala sa atong kinitaan, ug mobayad dayon—sa mubo nga pagkasulti, “bayari ang utang, ug magkinabuhi.”21
Mga Sugyot alang sa Pagtuon ug Pagtudlo
Mga Pangutana
-
Sa seksyon 1, gilatid ni Presidente Benson ang sukaranang mga baruganan sa programa sa welfare sa Simbahan. Sa unsa nga mga paagi kini nga mga baruganan nakatabang sa atong temporal nga kaayohan? Sa unsa nga mga paagi kini nakatabang sa atong espiritwal nga kaayohan?
-
Unsa ang pipila ka kaayohan sa “makugihon, may tumong nga trabaho”? (Alang sa pipila ka ehemplo, tan-awa sa seksyon 2.) Unsa ang mga butang nga inyong nalingawan sa inyong trabaho? Unsa ang atong mabuhat aron sa pagtabang sa mga bata ug kabatan-onan nga malingaw sa trabaho?
-
Unsa ang mga panalangin nga moabut kon atong sundon ang tambag ni Presidente Benson diha sa seksyon 3? Hunahunaa unsa ang inyong buhaton, ikonsiderar ang inyong kahimtang karon, sa pagsunod niini nga tambag.
-
Sa inyong hunahuna ngano man kaha nga ang maalamong paggamit sa kwarta mosangput sa “kalinaw ug katagbawan”? Sa sukwahi, unsa ang atong masinati kon kita dili “magkinabuhi subay sa [atong] kinitaan”? (Tan-awa sa seksyon 4.)
May Kalabutan nga mga Kasulatan
Jacob 2:17–19; Alma 34:19–29; D&P 19:35; 42:42; 75:28–29; 104:78; Moises 5:1
Tabang sa Pagtudlo
“Aron sa pagtabang sa mga estudyante sa pagpangandam sa pagtubag sa mga pangutana, mahimong sultihan nimo sila sa dili pa mobasa o ipahayag nga mangayo ka sa ilang tubag. … Sama pananglit, mahimo kang moingon nga, ‘Paminaw samtang akong basahon kining tudling aron ikaw makapaambit unsay mas nakapaikag kaninyo’” (Pagtudlo, Walay Labaw Ka Mahinungdanon Nga Tawag [1999], 69).