’Ia ora na nā te Fenua Pāpua atu !

’A ha’api’i rahi mai nō ni’a i te mau tamari’i a tō tātou Metua i te ao ra ’ati a’e te ao nei.

E fenua hiva te Fenua Pāpua nō te moana Patifita. E tāpo’i ’oia i te ’āfara’a o te motu Niutinea. ’Ua hau i te 8 mirioni ta’ata e ora ra i reira !

Te mau reo

Te Fenua Pāpua e tai’ohia e rave rahi reo e parauhia i te tahi atu mau fenua nā te ao nei—fātata e 840 reo !

Yu stap gut ?

Tōna aura’a, « e aha tō ’oe huru ? » i te reo Tok Pisin !

Te mau fare purera’a

Pinepine te pape pu’e i te tupu i te Fenua Pāpua. Nō reira, e patuhia te mau fare purera’a i ni’a i te mau pou pa’epa’e. ’Ia tae ana’e mai te pape pu’e, e nehenehe te mau melo e hoe i tō rātou va’a e tae roa atu i te ’ūputa !

Te mau manu i roto te uru rā’au

E mea māmahu te mau manu paradaiso i roto i te uru rā’au. E pererau nehenehe roa ’e te rahira’a ’ū tō te mau manu ’ōtāne. Te manu paradaiso te Raggiana, e ’itehia te hōho’a i ni’a i te reva o te fenua.

Sing-Sing

E putuputu te mau ’ōpū nō te Fenua Pāpua nō te hīmene, nō te ’ori, nō te fa’a’ite i te mau peu tumu ’e nō te fa’ahoa. ’Ua hau atu i te 100 ’ōpu e ’āmui mai nei i te mau matahiti ato’a i roto i te sing-sing rahi roa a’e !

’Ohipa e rave

Te mau pepe rarahi

Tē vai ra i te Fenua Pāpua te fāito pepe rarahi roa a’e ! ’A hāmani i tā ’oe iho pepe. ’A ha’aputu mai i te mau rā’au ri’i, te mau rao’ere ’e te mau tiare nō te hāmani i te tino. ’A fa’a’ohipa i te mētera i te pae ’atau nō te hi’o e aha te fāito o te pererau o tā ’oe pepe.

Te ’ā’anora’a o te pererau o te pepe i pi’ihia te Ari’i vahine Alexandra nō Danemaka : e 28 tenetimetera

Hāmanira’a mā’a

Pāni moa

E hāmanira’a mā’a tumu teie i te Fenua Pāpua. Teie te hō’ē tunura’a ’o tā ’oe e nehenehe e tāmata !

1. ’A tu’u 1 kilo moa fa’ahu’ahu’ahia i roto i te hō’ē pāni ’e ’a tu’u 1 punu tāipu rahi hinu tunu mā’a. ’A tu’u 1 punu tāipu na’ina’i re’a puehu ’e 1 punu tāipu na’ina’i miti papa’a.

2. ’A tāpūpū 1 ’ūmara (’aore rā, te mā’a tupu tā ’oe e hina’aro) ’e 1 pūpā ’ōniāni tupu. ’A tu’u i roto i te pāni 1 ’āu’a huero tō pōpa’a.

3. E māni’i hō’ē ’āfa ’āu’a ū ha’ari nā ni’a i te pota ’e te īna’i. ’A tāpo’i i te pāni ’a tīa’i noa ai ’ia pīha’a ri’i mai. ’A vaiiho ’ia pīha’a marū roa nō te hō’ē maorora’a e 30 ē tae atu i te 40 minuti.

’Ia pāpū ē, e ta’ata pa’ari tē tauturu ra ia ’oe !

Fa’ahōho’ara’a nā Zhen Liu