Xtzekankil xsahil li raatin li Kristo
Xtzekankil xsahil li raatin li Kristo naru nab’aanuman yalaq jo’q’e li oor, yalaq jo’q’e hoonal, wi naqakawresi li qaam.
Li qaChoxahil Yuwa’ nokoxra. A’an kixk’e qe jun k’uub’anb’il na’leb’ tz’aqal re ru re naq taqayal xsahil li rosob’tesihom. Sa’ li yu’am a’in chiqajunilo b’oqb’ilo chi chalk rik’in li Kristo ut xk’ulb’al lix evangelio li k’ojob’anb’il wi’chik rik’in li kub’iha’, xk’ulb’al li Santil Musiq’ej, ut xyu’aminkil chi tiik li evangelio. Laj Nefi naxch’olob’ li qateneb’ankil re taakub’siiq qaha’ chanchan ta wi noko’ok sa’ jun “li laatz’ ut ka’ch’in ruhil b’e,” ut naxjultika qe naq “yooqo chixtiikisinkil qib’ chi uub’ej chi xaqxooqo junelik rik’in li Kristo, … rik’in xtzekankil xsahil li raatin li Kristo, ut yooqo chi kuyuk toj sa’ roso’jik,” re naq taqak’ul chixjunil li rosob’tesihom li qaChoxahil Yuwa’ choq’ qe (2 Nefi 31:19–20).
Jo’kan ajwi’ laj Nefi naxjultika qe naq wi “naqatzeka xsahil li raatin li Kristo,” a’an “tixye qe chixjunil li k’a’aq re ru tento taqab’aanu” (2 Nefi 32:3) ut tixk’e qe li wankilal re toonumtaaq sa’ xb’eeneb’ “li lochlookil tzimaj re li xik’ na’ilok qe” (1 Nefi 15:24).
K’a’ru naraj naxye xtzekankil xsahil?
Naq toj saajin chaq, xink’oxla naq lix tzekankil xsahil a’an ka’ajwi’ naq wanq jun li nimla wa’ak rik’in arroz, sushi, ut lix ya’al li soja. Anajwan ninnaw naq li tz’aqal xtzekankil xsahil nanumta chiru xyalb’al xsahil jun chaab’il tzakemq. A’an xk’ulb’al jun sahil ch’oolejil, re ch’olanink, re ninq’ehik, re wotzok, re xk’utb’al li qarahom reheb’ li junkab’al ut reheb’ li komon raarookeb’ qab’aan, re b’antioxink chiru li Dios, ut re xkawresinkil li qawanjik chiqib’il qib’ naq yooko chixtzekankil xsahilal li tzakemq k’a’jo’ xchaab’ilal. Nink’oxla naq naqatzeka xsahil li raatin li Kristo, tento naq yooqo chixk’oxlankil jun ajwi’ ru li na’leb’. Li xtzekankil xsahileb’ li loq’laj hu maawa’ ka’ajwi’ rilb’aleb’ ru. Tento b’an tixk’am chaq qe li tz’aqal sahil ch’oolejil li naxkab’la li qawanjik rik’in li Kolonel.
A’in nak’utman chi saqen ru sa’ lix Hu laj Mormon. Chijultiko’q qe lix matk’ laj Lehi, b’ar wi’ kiril jun li che’, “atawal wi’ li ru choq’ re xsahob’resinkil xch’ool junaq.” Li ru che’ a’in a’an nareetali lix rahom li Dios, ut naq laj Lehi kixyal li ru che’ kixnaw naq “q’axal… ki’, chiru chixjunil li ak xyalom chaq.” “Kixnujob’resi li raam rik’in sahil ch’oolejil q’axal nim” ut a’an k’a’ruhaq kiraj xwotzb’al rik’in lix junkab’al (1 Nefi 8:10–12).
Naq naqatzeka xsahil, maare taqataw naq lix nimal ru malaj lix paayil li tzakemq li wan qik’in maare maak’a’ naxye, wi li qaam nujenaq rik’in b’antioxink. Lix junkab’al laj Lehi ka’ajwi’ rik’in li rax tib’ ke’tzekan sa’ li yamyookil ch’och’, a’b’an laj Nefi kixch’olob’ li ch’a’ajkilal ke’xnumsi naq kixye: “K’a’jo’ xnimal li rosob’tesihom li Qaawa’ sa’ qab’een” naq eb’ li ixq sa’ qayanq … kaweb’ chaq rib’ ” ut ke’alan k’uula’al “chi ink’a’ neke’wech’in” (1 Nefi 17:1–2).
Li wa’ak wan naq naraj xyeeb’al xyalb’al rix ut xtzekankil xsahil. Laj Alma na’aatinak chirix jun li chaab’il iyaj li narawman sa’ li qaam. Naq naqab’aanu li yalok-ix rik’in, taqil naq li iyaj na’ok “chi tamk xsahil choq’ qe” (Alma 32:28–33).
Xtzekankil xsahil li raatin li Kristo
Eb’ li osob’tesink re xtzekankil xsahil li raatin li Kristo nim xwankil ut naxjal li qayu’am. Wan oxib’ chi na’leb’ li nawulak raj chiwu eeb’oqb’al chiroksinkil sa’ lee yu’am.
Xb’een, li raatin li Kristo naru tooxtenq’a “chixkawresinkil li qawankilal chixk’ulb’al li k’utb’esinb’il na’leb’ ” (Russell M. Nelson, “Li k’utb’esinb’il na’leb’ choq’ re li Iglees ut choq’ re qayu’am,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2018) ut naxk’am qab’e sa’ xyaalalil chiru li qayu’am. Laj Mormon naxk’ut naq li raatin li Kristo “k’a’jo’ naq naxk’ameb’ xch’ool li tenamit chixb’aanunkil li k’a’ru tiik” ut naq q’axal nim wi’chik xwankil chiru k’a’aq re ru naru nab’aanuman chiru “li yok’leb’ ch’iich’ ” (Alma 31:5). Sa’ xsik’b’al lix chaab’il na’leb’ li Dios naq ninyal inq’e chiru li k’a’ru nat’ilok we, junelik naq ninyal rix “xchaab’ilal li raatin li Dios” (Alma 31:5musiq’anb’ilin ut k’eeb’il inwankil re xk’eeb’al inch’ool rik’in chaab’il na’leb’, re elk chi uub’ej chiruheb’ li aaleek, ut re rosob’tesinkil lin yu’am rik’in xkomon chik inpaab’aal chirix li Kristo ut xkomon chik inrahom choq’ reheb’ li wankeb’ sa’ lin sutam. Li qaprofeet, laj Russell M. Nelson, kixk’ut chiqu naq “sa’ li kutankil chalel, tookamq raj sa’ musiq’ej chi maak’a’ li b’eresink, li k’amok b’e, li k’ojob’ank ch’oolej, ut li ochb’eeniik chi rajlal xb’aan li Santil Musiq’ej” (“Li k’utb’esinb’il na’leb’ choq’ re li Iglees ut choq’ re qayu’am,”Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2018). Li aajel ruhil k’utb’esinb’il na’leb’ taachalq naq taqayal “xchaab’ilal li aatin,” ut li aatin a’an k’a’jo’ wi’chik xwankil chiru k’a’aq chik ru li tooruuq chixyalb’al malaj chixk’oxlankil qajunes qib’.
Xkab’, naq wan li qach’a’ajkilal xb’aan naq ink’a’ naqataw qib’ malaj ink’a’ naqara qib’, li “raatin li Dios li nasahob’resink ch’oolej” (Jacob 2:8) sa’eb’ li loq’laj hu tooxtenq’a chixnawb’al tz’aqal aniho laa’o ut tookawob’resi rik’in metz’ew li naq’ax ru qametz’ew laa’o qajunes. Xtawb’al ru anihin jo’ jun ralal li Dios kikana sa’ lin ch’ool jo’ jun hoonal jwal nim xki’il innumsihom chaq. Sa’ xtiklajik lin saajil maak’a’ ninnaw chirix lix k’utum li Kolonel. Li xb’een sut naq kiwil ru li Ak’ Chaq’rab’, li raatin li Kristo kixk’irtesi lin toch’ol aam. Xink’e reetal naq moko injunes ta wankin ut naq laa’in jun ralal li Dios. Naq xink’e reetal anihin tz’aqal laa’in chiru li Dios xintaw ru lix nimal ru li wankilal maak’a’ roso’jik wan wik’in xb’aan naq li Kristo kixtoj rix lin maak.
Laj Enos ajwi’ kixwotz li k’a’ru kixk’ul chaq xb’aan li saqen li nachal rik’in xtz’ilb’al rix li raatin li Kristo. Naq laj Enos kixkanab’ naq li aatin kik’ute’ chaq chiru xb’aan lix yuwa’ chirix “li junelik yu’am, ut lix sahileb’ xch’ool laj santil paab’anel, taa’ok sa’ xchamal xch’ool,” li raam “kitz’okaak; ut kiwiq’la chiru laj yiib’ahom re … rik’in tijok ut tz’aamank rik’in nimla metz’ew” (Enos 1:3–4). Sa’ li tijok a’an, kixnaw ru li Kolonel ut kixtzol naq k’a’jo’ xnimal ru qaloq’al, naq raab’ilo ut naru te’kuye’q li qamaak, ut naq laa’o ralal xk’ajol li Dios.
Rox, naru naqawaklesi xyu’ameb’ li qas qiitz’in rik’in li raatin li Kristo. Jo’ chanru naq laj Enos kixk’ul lix hoonal ut lix na’aj b’ar wi’ li raatin li Kristo kixtoch’ li raam, li Qaawa’ tixb’aanu ajwi’ lix k’anjel re xtoch’b’aleb’ li raam li ani naqaj wi’ xwotzb’al li evangelio. Naab’al qe laa’o ak xqeek’a li luktaak ch’oolej naq naqayal qaq’e chixb’oqb’al anihaq chirab’inkil li evangelio xb’aan naq li qajom ink’a’ kiru chi’uxmank. Chi maak’a’ na’ajman re k’a’ru xooru chixb’aanunkil, li Qaawa’ nokoxb’oq chixteeb’al li qe ut chixwotzb’al li evangelio rik’ineb’ li qas qiitz’in.
Wiib’ chihab’ chaq, li Qaawa’ kixtoch’ li raam lin raarookil na’, li kixtenq’a chixk’eeb’al xch’ool chixk’ulb’al li k’ojob’anb’il k’anjel re li kub’iha’. Chiru 35 chihab’ yookin chaq chiroyb’eninkil lix wulajik li kutan a’an. Re naq kiru chixk’eeb’al xch’ool, naab’aleb’ li qakomon sa’ li Iglees ke’k’anjelak chiru jo’ chanru tixb’aanu raj li Kristo. Sa’ jun domingo, kireek’a naq tento taaxik sa’eb’ li ch’utam re li Iglees. Kixtaaqe li reek’ahom. Naq yoo chiroyb’eninkil lix tiklajik li ch’utam re li loq’laj wa’ak, jun li ch’ina al kaahib’ chihab’ xyu’am kixaqli chiru ut kixka’ya. Lin na’ kixk’e xsahil xch’ool chi se’se’ ru Li ch’ina al sa’ junpaat kisutq’i sa’ lix na’aj li wan sa’ junpak’al b’ar wi chunchu chaq lin na’. Kixxok chaq jun k’a’aq re ru chiru lix chunleb’aal, ut kisutq’i b’ar wi wan lin na’, kixk’e re jun li b’ichleb’aal, ut kisutq’i sa’ lix na’aj b’ar wi’ chunchu chaq. Lin na’ kiril naq wan junjunq li b’ichleb’aal rajlal wiib’ chunleb’aal. Kiru raj chixchapb’al chi maak’a’ xch’a’ajkilal jun chixk’atq b’ar wi’ chunchu chaq. A’b’an, kixtoch’e’ li raam xb’aan xchaab’ilal lix b’aanuhom li ch’ina al, li kixtzol chaq sa’ li rochoch ut sa’ li Iglees. K’a’jo xch’ina’usal li hoonal a’an choq’ re lin na’. Kireek’a sa’ xch’ool naq li Dios yoo chaq chixb’oqb’al chi chalk ut chixtaaqenkil li Kolonel. Kireek’a naq tento taakub’eeq xha’. Li ch’ina al a’an moko yoo ta chixsik’b’al naq taanawmanq li k’a’ru xb’aanu, a’b’anan, yal kixyal xq’e chixyu’aminkil li raatin li Dios ut chixraab’aleb’ lix komon. Lix chaab’ilal xch’ool kixk’e chi uxq jun nimla jalok ch’oolej rik’in lin na’.
Li raatin li Kristo q’axal naq tixtoch’ li raameb’ ut tixte li ruheb’ li toj maji’ neke’ilok re. Wiib’eb’ li tzolom ke’b’eek rik’in li Jesus sa’ li xb’ehil Emaus. Raheb’ xch’ool ut ink’a’ neke’xtaw ru naq li Kolonel ki’el chi uub’ej sa’ xb’een li kamk. Sa’ xrahilaleb’ xch’ool, ink’a’ ke’xnaw ru li yo’yookil Kristo li yoo chaq chi b’eek rik’ineb’. Us ta li Jesus “kixk’ut reheb’ chixjunil li nayehe’ chaq chirix sa’ eb’ li loq’laj hu,” moko ke’ru ta chixnawb’al ru jo’ li yo’yookil Kolonel toj reetal naq ke’chunla ut ke’xjach li kaxlan wa rik’in a’an. Toja’ naq kitehe’ li rilob’aaleb’. Naq laa’o—malaj eb’ li qamiiw, eb’ li qochb’een, ut eb’ li qech kab’lal—naqatzeka xsahil ut naqajach li kaxlan wa rik’in a’an, taatehe’q li rilob’aal qanawom. Naq eb’ li tzolom aran Emaus ke’k’oxlan chirix li hoonal ke’xnumsi rik’in li Kolonel waklijenaq chi yo’yo, ke’xye naq naxamamnak li raameb’ naq a’an kixte chiruheb’ li loq’laj hu (chil’ilmanq Lukas 24:27–32). Jo’kanaq ajwi’ taawanq choq’ qe.
Xraqik
Re xchoyb’al li waatin, ninwotz eerik’in lix nawom inch’ool naq lix tzekankil xsahil li raatin li Kristo naru nab’aanuman yalaq jo’q’e li oor, yalaq jo’q’e hoonal, wi naqakawresi li qaam re xk’ulb’aleb’. Xtzekankil xsahil li raatin li Kristo tooxk’am chixk’ulb’al li k’utb’ensinb’il na’leb’ li tixkol rix li qayu’am, tixk’ut chiqu aniho tz’aqal laa’o, ut tixk’e xkawil qach’ool chiru li Dios jo’ ralal xk’ajol a’an, ut tixk’ameb’ li qamiiw rik’in li Kristo ut sa’ li yu’am chi junelik. Nawaj raj ajwi’ xka’sutinkil li raatin laj Nefi naq kixye: “Tento teetiikisi eerib’ chi uub’ej chi xaqxookex junelik rik’in li Kristo, rik’in tz’aqal xlemtz’unkil li yo’onink, ut rik’in rahok choq’ re li Dios ut reheb’ chixjunil li winq. Jo’kan ut, wi teetiikisi eerib’ chi uub’ej rik’in xtzekankil xsahil li raatin li Kristo, ut texkuyuq toj sa’ roso’jik, k’ehomaq reetal, jo’ka’in naxye li Yuwa’b’ej: Taawanq eeyu’am chi junelik” (2 Nefi 31:20). Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.