Naab’al li osob’tesink
Lix k’ihal li osob’tesink naraj xk’eeb’al qe li Dios naraj naq wanq qab’aanuhom—li b’aanunb’il xb’aan li qapaab’aal chirix li Jesukristo.
Ex was wiitz’in, li qaChoxahil Yuwa’ ut li Jesukristo neke’raj qosob’tesinkil chiqajunqal. Li patz’om, chan ru naq taqataw ut taqak’uleb’ li osob’tesink a’in, wanjenaq chi tzolb’il ut chi na’leb’anb’il xb’aaneb’ li ninq xnawomeb’ chiru k’iila cient chihab’. Wankeb’ li neke’yehok re naq li osob’tesink neke’k’ule’ jo’ tojleb’; ka’ajwi’ naru naqak’ul xb’aan qak’anjel. Wankeb’ chik li neke’yehok re naq li Dios ak xsik’ ru ani taarosob’tesi ut chan ru—ut ink’a’ naru xjalb’al li na’leb’ a’an. Xkab’ichaleb’ li na’leb’ a’in wankeb’ xmajelal. Eb’ li osob’tesink li neke’chal chaq sa’ choxa ink’a’ neke’kule’ rik’in xnumtajenaqil li yaloq q’e re xk’ulb’al “xtojb’al eek’anjel,” ut ink’a’ neke’chal rik’in yal royb’eninkil naq tooxtz’aq li loteria. Ink’a’, li yaal moko jo’ ta a’an, ut naxk’am b’an rib’ rik’in lix rahom li qaChoxahil choq’ reheb’ laj eechaninel li k’a’ru re—choq’ qe laa’o. Li tz’aqal yaal li k’ojob’anb’il wi’chik naxk’ut naq eb’ li osob’tesink maajo’q’e neke’k’ule’ jo’ tojleb’, a’ut naq li k’anjel naqab’aanu rik’in paab’aal, sa’ xtiklajik jo’ ajwi’ junelik, aajel ru.
Naq naqak’oxla chan ru naq naqak’ul li osob’tesiik rik’in li Dios, naru naqajuntaq’eeta li choxahil osob’tesiik rik’in jun nimla tuub’ chi si’. K’oxlahomaq naq sa’ xyi a’an wan b’ayaq li noq’, ut sa’ xb’een a’an b’ayaq li k’aj che’. Chirix a’an wan li si’ nim wi’chik, chirix a’an kok’ b’ar che’, chirix a’an ninqi che’. Sa’ li tuub’ chi si’ a’in naab’al li che’ wan, naru chixk’eeb’al li saqen ut li tiq chiru k’iila kutan. K’oxlahomaq naq chixk’atq li tuub’ chi si’ a’in wan jun li ch’ina fosforo, li naru nalochman.
Re rach’ab’ankil li wankilal li wan sa’ li si’, tento xlochb’al li fosforo ut xtz’ab’b’al li noq’. Li noq’ sa’ junpaat taalochq, ut taa’ok chixk’atb’al li si’ li nim wi’chik. Chirix naq xtikla li k’atok a’in, yooq chi b’eek toj reetal naq ak k’atb’il chixjunil li si’, malaj isinb’il chixjunil li iq’.
Xlochb’al li fosforo ut xtz’ab’b’al li si’ a’aneb’ kok’ k’anjel li neke’xkanab’ chi ach’ab’aak li wankilal li wan sa’ li si’. Wi ink’a’ nalochman li fosforo, maak’a’ nak’ulman, maak’a’ naxye jo’ nimal li tuub’ chi si’. Wi nalochman li fosforo ut ink’a’ nak’ehe’ sa’ li noq’, yal b’ab’ay ajwi’ li saqen ut li tiq li na’el chaq sa’ li fosforo, ut li wankilal chi k’atk li wan sa’ li si’ nakana chi b’ak’b’o. Wi nalaj li iq’ sa’ yalaq hoonal, ink’a’ naru na’ux li k’atk.
Chi jo’kan ajwi’, lix k’ihal li osob’tesink naraj xk’eeb’al qe li Dios naraj naq wanq qab’aanuhom—li b’aanunb’il xb’aan li qapaab’aal chirix li Jesukristo. Li paab’aal chirix li Kolonel, wan rik’in a’an li k’anjel jo’ ajwi’ li wankilal. Xb’een wa, nokok’anjelak rik’in paab’aal; ut chirix a’an nachal li wankilal—jo’ chanru naraj li Dios, ut jo’q’e naraj. Aajel ru lix tusulal ru. A’ut, li k’anjel li na’ajman junelik q’axal ka’ch’in chiru li osob’tesink li naqak’ul moqon.
K’oxlahomaq li kik’ulman naq ke’chal li k’anti’ li neke’kamsink, li ke’ok sa’ xyanqeb’ laj Israelita najter naq yookeb’ chi xik sa’ li yeechi’inb’il ch’och’. Naq neke’ti’ok li k’anti’, neke’kam li kristiaan. A’ut li ani tiwb’il naru nak’ira rik’in ilok chiru jun li k’anti’ re q’an ch’iich’ bronce li kijxyiib’ laj Moises ut kixtaqsi sa’ ru’uj jun che’. Jo’ nimal li k’anjel naraj re ilok chiru k’a’ruhaq? Chixjunileb’ li ke’ilok, ke’xk’ul lix wankilal li choxa ut ke’k’ira. Wankeb’ chik laj Israelita li ke’tiwe’ li ink’a’ ke’ilok chiru li k’anti’ ch’iich’, ut ke’kam. Maare maak’a’eb’ xpaab’aal chi ilok. Maare ink’a’ neke’xpaab’ naq rik’in yal xb’aanunkil jun ch’ina k’anjel jo’ a’an, taa’uxq li k’iraak. Malaj maare ke’kawu li raameb’ ut ke’xtz’eqtaana li na’leb’ k’eeb’il xb’aan lix profeet li Dios.
Li na’leb’ ach’ab’anb’il wi’ li osob’tesink li nachal rik’in li Dios, wan chi junelik. Jo’eb’ laj Israelita najter, laa’o ajwi’ tento taqak’anjela li qapaab’aal chirix li Jesukristo re too’osob’tesiiq. Li Dios kixch’olob’ naq “wan jun li chaq’rab’, li taqlanb’il chaq chi yeemank sa’ choxa chi ink’a’ naru xjalb’al, rub’elaj chaq lix k’ojlajik li ruchich’och’ a’in, li nak’eeman wi’ chixjunil li osob’tesink—ut naq naqak’ul junaq osob’tesink rik’in li Dios, a’an xb’aan ab’ink chiru li jun chaq’rab’ a’an li nak’eeman wi’.” Us ta yaal a’in, moko nachal ta li osob’tesink jo’ tojleb’—moko yaal ta li na’leb’ a’an—a’ut tento naq wan aak’ulub’ chixk’ulb’al. Nachal li qakolb’al xb’aan lix chaab’ilal ut li rusilal li Jesukristo. Lix nimal ru lix mayej re xtojb’al rix li maak naraj naxye naq li si’ ink’a’ naru nak’ehe’ sa’ ajl; li qach’ina k’anjel laa’o yal chanchan naq maak’a’il chiru a’an. A’b’an moko maak’a’il ta, ut ninqeb’ xwankil; sa’ li q’ojyin, jun li fosforo li nalochman naru taa’ile’q chi najt. Relik chi yaal, naru na’ile’ sa’ choxa xb’aan naq neke’ajman li kok’ k’anjel re paab’aal re xlochb’al lix yeechi’ihom li Dios.
Re xk’ulb’al jun li osob’tesink rik’in li Dios, tatk’anjelaq rik’in paab’aal, chi jo’kan xlochb’al li musiq’ejil fosforo li k’eeb’il wi’ li choxahil osob’tesink a’an. Jo’ jun eetalil, jun xyaalalil li tijok a’an xk’ulb’al li osob’tesink li wan xch’ool li Dios chixk’eeb’al, a’ut aajel ru xb’een wa naq tootz’aamanq. Laj Alma kixjap re re xtz’aamankil li uxtaan, ut ki’oso’ lix rahilal; ink’a’ chik tawasinb’il xb’aan xjultikankil lix maak. Li sahil ch’oolejil kireek’a kinumta sa’ xb’een lix rahilal—yal rik’in naq kixjap re sa’ xch’ool rik’in paab’aal chirix li Jesukristo. Li k’anjel li na’ajman ru choq’ qe, a’an naq taawanq tz’aqal li qapaab’aal chirix li Kristo re toopatz’oq chi anchal qach’ool chiru li Dios rik’in tijok, ut naq taawanq qach’ool chixkanab’ankil naq taasumenq jo’ chanru naraj, ut jo’q’e naraj.
Wan naq li k’anjel li na’ajman ru re te’chalq li osob’tesink maawa’ yal li ilok ut li patz’ok; wan naq na’ajman ru naq k’iila sut taab’aanumanq li k’anjel rik’in paab’aal. Numenaq jun cient chihab’ rik’in meer, laj Brigham Young kixye re jun teep chi aj Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan naq te’xik ut te’xyiib’ rochocheb’ sa’ Arizona, jun na’ajej sa’ li tenamit Estados Unidos li q’axal chaqi. Chirix wulak sa’ Arizona, li teep a’an ke’laj lix ha’eb’, ut ke’xxuwa naq maare te’kamq. Ke’xtz’aama xtenq’ankil chiru li Dios. Sa’ junpaat kichal li hab’ ut li saqb’ach, ut ke’ru chixnujob’resinkil chi ha’ lix k’uuleb’aaleb’, ut chixk’eeb’al xha’ileb’ lix xul. Ke’b’antioxin ut ke’kawu xmetz’eweb’, toja’ naq ke’sutq’i Lago Salado, ut ke’xnima ru lix chaab’ilal li Dios. Chirix xsutq’ijikeb’, ke’xye resil lix xikikeb’ re laj Brigham Young, ut ke’xye naq neke’xk’oxla naq ink’a’ neke’ru chi wank li ochoch sa’ Arizona.
Chirix rab’inkil li esil, laj Brigham Young kixpatz’ re jun winq sa’ li kab’l k’a’ru naxk’oxla chirix lix xikikeb’ ut chirix li sachb’a-ch’oolej li kik’ulman. Li winq a’an, aj Daniel W. Jones xk’ab’a’, kichaq’ok, “Laa’in xinnujob’resi raj ink’uuleb’aal, xkohin raj chi uub’ej, ut xintijok raj wi’chik.” Li Hermano Brigham kixk’e li ruq’ sa’ xb’een li Hermano Jones ut kixye, “A’in li winq li taajolominq naq tooxik wi’chik Arizona.”
Chiqajunil wankeb’ li kutan li jultikeb’ qe naq xookoho chi uub’ej ut xootijok wi’chik, ut kichal li osob’tesink. Li k’a’ru kixk’ul laj Michael ut li xMarian Holmes naxk’ut xyaalal li na’leb’ a’in. Laj Michael ut laa’in xook’anjelak sa’ komonil jo’ Setenta re Area. Laa’in junelik nawulak chiwu naq nab’oqe’ a’an chi tijok sa’eb’ li qach’utam, xb’aan naq k’utk’u naq kaw lix musiq’ a’an; naxnaw chan ru aatinak rik’in li Dios. Xinsaho’ rik’in rab’inkil a’an chi tijok. Sa’ xtiklajik chaq lix sumlajikeb’, laj Michael ut li xMarian ink’a’ yookeb’ chaq chi tijok ut chi wulak sa’ li iglees. Laatz’eb’ ru rik’in oxib’ li kok’al, ut yoo chaq laj Michael chi k’anjelak jo’ aj kab’lanel. Laj Michael naxk’oxla naq a’an maawa’ winq aj paab’anel. Sa’ jun ewu, kichal lix obiisp sa’ rochocheb’ ut kixtz’aama chiruheb’ naq te’ok chi tijok.
Chirix naq xko’o li obiisp, laj Michael ut li xMarian ke’xk’e xch’ool naq te’xyal xq’e chi tijok. Naq xikeb’ re chi wark, ke’wiq’la chire lix ch’aat, ut chi moko kaw ta xch’ool, laj Michael ki’ok chi tijok. Chirix xyeeb’al junjunq li aatin sa’ lix tij, kixaqli laj Michael ut kixye, “Marian, ink’a’ naru ninb’aanu a’in.” Naq kixxaqab’ rib’ ut ok re chi elk, li xMarian kixchap chi ruq’, kixwiq’ib’ wi’chik, ut kixye, “Mike, naru nakab’aanu a’in. B’aanu wi’chik.” Naq kixtz’aama a’in, laj Michael kixchoy jun li ch’ina tij.
Eb’ laj Holmes ke’ok chi tijok wulaj wulaj. Ke’b’oqe’ xb’aan jun rech kab’aleb’ chi wulak sa’ li iglees, ut xkoheb’. Naq ke’ok sa’ li ch’utleb’aal ut ke’rab’i li b’ich sa’ xtiklajik, li Musiq’ej kixye reheb’ sa’ hasb’, “Tz’aqal yaal a’in.” Moqon, chi ink’a’ patz’b’il, laj Michael ki’ok chirisinkil chaq b’ayaq li mul chiru li ch’utleb’aal. Naq kixb’aanu, kireek’a li aatin sa’ xch’ool, “A’in li wochoch.”
Laj Michael ut li xMarian ke’xk’ul xb’oqb’aleb’ ut ke’ok chi k’anjelak sa’ lix teep ut sa’ li oqech. Ke’tz’ape’ sa’ junajil sa’ wiib’al, ut rik’in oxib’eb’ lix kok’al. Ke’yo’la chik li kok’al toj reetal naq kab’laju ke’wan. Eb’ laj Holmes ke’k’anjelak sa’ wiib’al choq’ awa’b’ej re mision ut rixaqil—wiib’ sut.
Li xb’een ch’ina tij a’an jun li ch’ina k’anjel, b’aanunb’il rik’in paab’aal, li kitikib’ank re li rosob’tesihom li choxa. Eb’ laj Holmes ke’xk’e xsi’ lix xamlel li paab’aal rik’in wulak sa’ li iglees ut k’anjelak aran. Lix k’anjeleb’ jo’ tzolom xkanab’ jun nimla xam li toj wan chi lochlo ut nawaklesin ch’oolej toj sa’ li kutan a’in.
Rajlal tento taawanq li iq’ choq’ re li xam, re naq taa’ach’ab’aaq li wankilal li wan sa’ li si’. Jo’ k’utk’u sa’ xyu’am laj Michael ut li xMarian Holmes, sa’ xpaab’ankil li Kristo, tento taawanq li b’aanuhom rajlal re naq toj lochlooq li xam. Li kok’ k’anjel naru neke’xk’e qawankil chi b’eek chiru xb’ehil li sumwank, ut naru neke’xk’am chaq li xninqal ru osob’tesink li naxk’e li Dios. A’ut ka’ajwi’ nanume’ li iq’ wi eb’ li qoq yookeb’ chi b’ehek. Wan naq na’ajman ru naq taqayiib’ jun li tzimaj ut roq tzimaj xb’een wa chiru naq nak’utb’esiman chiqu b’ar tooxik re xsik’b’al li tzakemq. Wan naq na’ajman ru xyiib’ankil li k’anjeleb’aal xb’een wa chiru naq nak’utb’esiman chiqu chan ru xyiib’ankil jun li jukub’. Wan naq chi b’eresinb’il xb’aan lix profeet li Qaawa’, na’ajman ru naq taqak’uub’ jun ch’ina wa rik’in xka’ch’inal li aseeyt ut k’aj li wan qik’in, xb’een wa chiru naq taqak’ul li meet re aseey ut li uk’al chi k’aj li ink’a’ nalaj. Ut wan naq tento naq “ch’anch’o toowanq, ut taqanaw naq li Dios a’an li Dios,” ut taqakanab’ chiqosob’tesinkil jo’q’e naraj.
Naq laa’at nakak’ul junaq osob’tesink rik’in li Dios, naru taanaw naq xat-ab’ink chiru jun chaq’rab’ li nak’eeman wi’ li osob’tesink a’an. A’ut chijultiko’q aawe naq li chaq’rab’ li “ink’a’ naru xjalb’al” moko k’eeb’il ta xhoonal lix tz’aqlojik; sa’ jalan chik aatin, nachal li osob’tesink jo’q’e naraj li Dios. Jo’kan ajwi’ eb’ li najteril profeet li yookeb’ chixsik’b’al lix choxahil ochocheb’ sa’ li paab’aal ke’kamk, … chi ink’a’ koxe’xtaw li yeechi’inb’il chaq reheb’, ka’ajwi’ ke’ril toj chi najt ut ke’saho’ sa’ xch’ool.” Wi ink’a’ xak’ul—malaj wi maji’ nakak’ul—jun osob’tesink rik’in li Dios li ajb’il aab’aan, mapo’resi aach’ool rik’in xpatz’inkil k’a’ chik ru tento taab’aanu. Ruuchil a’an, chapaab’ li raatin laj Jose Smith naq “chi sa aach’ool chab’aanu chixjunil li k’a’aq re ru li naru chawu; toja’ ut naq tatruuq chi xaqliik, chi anchal xkawilal aach’ool, re taawil … naq taak’utb’esimanq lix tel li Dios.” Wankeb’ li osob’tesink li k’uulanb’ileb’ toj moqon, choq’ reheb’ ajwi’ li ralal xk’ajol li Dios li q’axal kaweb’ xch’ool.
Waqib’ po chaq, xk’utman chiqu jun k’uub’anb’il na’leb’, b’aanunb’il sa’ li ochoch ut tenq’anb’il xb’aan li Iglees, re xtzolb’al li tzol’leb’, xnimob’resinkil li paab’aal, ut xkawob’resinkileb’ li komon ut li junkab’al. Li Awa’b’ej Russell M. Nelson xyeechi’i naq eb’ li jalok a’in taaruuq toohe’xtenq’a chi kanaak chi yo’yo sa’ musiq’ej, te’xnimob’resi xsahil qach’ool sa’ li evangelio, ut te’xchamob’resi lix jalajik qach’ool chirix li qaChoxahil Yuwa’ ut li Jesukristo. A’ut a’ yaal qe laa’o ma taqak’uleb’ li osob’tesink a’in. A’ yaal qe chiqajunqal ma taqate ut taqatzol Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al, rochb’eeneb’ li loq’laj hu ut xkomon chik li hu re Kim, Taaqehin. Aajel ru naq too’aatinaq chirixeb’ li hu a’in rik’in li qajunkab’al ut rik’ineb’ li qamiiw, ut taqoksi li qahilob’aal kutan re xlochb’al jun li musiq’ejil xam. Malaj ut naru yal taqakanab’eb’ li hu a’an chi tustu sa’ li qochoch, chi ink’a’ ach’ab’anb’il li wankilal li wan chi sa’.
Nink’e eeb’oqb’al naq rik’in paab’aal teerach’ab’ li choxahil wankilal re xk’ulb’aleb’ li osob’tesink rik’in li Dios. Chek’anjela li paab’aal re xlochb’al li fosforo ut re xtz’ab’b’al li xam. Chek’e li iq’ li na’ajman ru, ut cheroyb’eeni li Qaawa’ rik’in xnimal eekuyum. Rik’ineb’ li b’oqok a’in, nintz’aama naq li Santil Musiq’ej chixk’amaq eeb’e ut chexxb’eresi, re naq jo’ li ani “tiik xch’ool” li yeeb’il resil sa’ Proverbios, “naab’aleb’ li te’osob’tesinq eere.” Ninch’olob’ xyaalal naq lee Choxahil Yuwa’ ut li Jesukristo, lix raarookil Alal, yo’yookeb’, neke’xk’oxla lee chaab’ilal, ut neke’saho’ xch’ool cherosob’tesinkil, sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.