Ti Bukod a Panagdaliasat ti Maysa nga Anak ti Dios

Ni Elder Neil L. Andersen

Ti Korum dagiti Sangapulo-ket-dua nga Apostol

Kas naitulag nga annak ti Dios, ayaten, dayawen, suruan, salakniban, ken pasangbayentayo dagiti espiritu nga aggapu iti lubong sakbay daytoy a biag.

Naapektuantayo amin ti sangalubongan a pandemia, kas ti saan a napakadaan nga ipupusay dagiti pamilia ken gagayyem. Bigbigek man ti tallo a kailiwtayo, a mangibagbagi kadagiti patpatgentayo unay.

Dagitoy da Brother Philippe ken Sister Germaine Nsondi. Agserserbi ni Brother Nsondi kas patriarch ti Brazzaville Congo Stake idi pimmusay. Maysa a medikal doktor a nangibinglay a nawadwad kadagti talentona iti dadduma.¹

Daytoy ni Sister Clara Ruano de Villareal manipud iti Tulcán, Ecuador. Inawatna ti naisubli nga ebanghelio idi agtawen ti 34 ken maysa a maipatpateg a lider. Nagpakada ti pamiliana babaen iti panangkantada ti paboritona a himno, “I Know That My Redeemer Lives.”²

Daytoy ni Brother Ray Tuineau manipud iti Utah, ken kaduana ti napintas a pamiliana. Kinuna ni Juliet nga asawana, “Kayatko a [laglagipen dagiti annakko] [ti amada] a kanayonna nga unaen ti Dios.”³

Kinuna ti Apo, “Agbiagkayo a sangsangkamaysa iti ayat, iti kasta lumdaangkayo iti isisinada a matay.”⁴

Numan pay agladingittayo, agrag-otayo met iti nagloriaan a Panagungar ti Mangisalakantayo. Gapu Kenkuana, agtultuloy ti agnanayon a panagdaliasat dagiti patpatgen ken gagayyemtayo. Kas impalawag ni Presidente Joseph F. Smith: “Ditayo ida malipatan; ditayo agpatingga iti ayattayo kadakuada. … Naital-odan; maitaltal-otayo; dumurdur-astayo a kas met iti panagdur-asda.”⁵ Kinuna ni Presidente Russell M. Nelson, “Dagiti luluatayo iti panagleddaang … agbalinto a lulua iti panangnamnama.”⁶

Ammotayo maipapan iti Biag sakbay ti Pannakayanak

Saan laeng a padakkelen ti agnanayon a pannirigantayo iti panagawattayo kadagiti agtultuloy ti panagdaliasatda iti labes ti mortalidad ngem kasta met a luktanna pay ti panagawattayo kadagiti immun-una iti panagdaliasatda ken dagiti sumsumrek itan iti mortalidad.

Ti tunggal tao nga umay iti lubong ket naisangsangayan nga anak a lalaki wenno anak a babai ti Dios.⁷ Saan a nangrugi iti pannakaipasngaytayo ti bukodtayo a panagdaliasat. Sakbay a naipasngaytayo, addatayon iti maysa alubong ti panagsagana nga “inawat [tayo] dagiti immuna nga adalen iti lubong dagiti espiritu.”⁸ Imbaga ni Jehova ken ni Jeremias, “Kasakbayan ti panangbukeko kenka iti tian nabigbiganka; ket idi kasanguanan ti pannakaipasngaymo sinantificarka.”⁹

Mabalin a saludsoden ti dadduma no mangrugi ti biag iti pannakaporma ti maysa nga embryo, no agpitik ti puso, wenno no agbiag ti ubing iti ruar ti tian, ngem ammotayo nga adda dagiti naespirituan nga annak ti Dios iti bukodda a panagdliasat tapno umawatda iti pisikal a bagi ken pumadas iti mortalidad.

Kas naitulag nga annak ti Dios, ayaten, dayawen, suruan, salakniban, ken pasangbayentayo dagiti espiritu nga aggapu iti premortal a lubong.

Dagiti Naisangsangayan a Tulong dagiti Babbai

Para iti maysa a babai, mabalin a naindaklan a sakripiso mainaig iti pisikal, emosional, ken ekonomikal ti maaddaan iti maysa nga anak. Ipatpateg ken daydaywentayo dagiti naisangsangayan a babbai iti idaytoy a Simbaan. Addaankayo iti laing ken sirib, baklayenyo dagiti dagensen ti pamiliayo. Agayatkayo. Agserbikayo. Agsakripisiokayo. Papigsaenyo ti pammati, agserbi iti agkasapulan, ken dakkel ti maipaayyo iti kagimongan.

Ti Sagrado a Pagrebbengan ti Panangsaluad iti Biag

Iti naglabas a tawtawen, a makarikrikna iti nalaus a pakaseknan iti bilang ti panagparegreg iti sikog iti lubong, nangted ni Presidente Gordon B. Hinckley iti mensahe para kadagiti babbai iti Simbaan nga addaan kadagiti balikas nga adda pakainaiganna kadatayo amin iti agdama. Kinunana: “Dakayo nga assawa a babbai ken inna ti angkora ti pamilia. Ipasngayyo dagiti ubbing. Anian a naindaklan ken sagrado a pagrebbengan daytoy. … Ania ti mapaspasamak iti panangdayawtayo iti pateg ti kinasagrado ti biag ti tao? Dakes ti panagpaikkat iti sikog, naranggas ken pudno ken makarimon, a mapaspasamak iti daga. Ipakaasik kadagiti babbai iti daytoy a SImbaan a dida aramiden, ta labananda, ta adaywanda dagiti pasamak a mabalin nga agparang a makaay-ayo. Nalabit nga adda dagiti sumagmamano a kasasaad a mapasamak, ngem limitado unay.¹⁰ … Dakayo dagiti inna dagiti annak ti Dios, a sagrado ti biagda. Saan a mabalin a baybay-an ti naited a nadiosan a pagrebbengan a panangsaluad kadakuada.”¹¹12

Insarita kaniak ni Elder Marcus B. Nash ti estoria ti agtawen 84 a babai, bayat ti interbyuna ti panagbuniag, “binigbigna ti panagpaikkatna iti sikog [adu a tawenen ti naglabas].” Imbagana a naimpusuan: “Binaklayko iti inaldaw ti dagsen ti panagpaikkat iti maladaga iti unos ti uppat-a-pulo-ket-innem a tawen a biagko. … Awan ti diaknaramid tapno maawan ti sakit ken basol. Naawanannak ti namnama agingga a naisuro kaniak ti ebanghelio ni Jesucristo. Nasursurok ti agbabawi … ket kellaat a napnoak iti namnama. Kamaudiananna naammuak a mapakawannak no pudno nga agbabawiak iti basbasolko.”¹³

Agyamantayo kadagiti nadiosan a sagut ti panagbabawi ken pannakapakawan.

Ania ti Mabalintayo nga Aramiden?

Ania ti pagrebbengantayo kas mamagkappia a disipulo ni Jesucristo? Tungpalentayo koma dagiti bilin ti Dios, isuro ida kadagiti annaktayo, ken ibinglay ida iti dadduma a naayat a dumngeg.¹⁵ Iburaytayo koma ti nauneg a kaririknatayo maipapan iti kinasagrado ti biag kadagiti agaramid iti pangngeddeng iti kagimongan. Dida man naan-anay a bigbigen ti pateg ti pammatitayo, ketdi ikararagtayo a naan-anay a maawatanda no apay, a nasayaat dagitoy a pangngeddeng di laeng iti labes ti kayat ti tao para iti bukodna a biag.

No adda panagsikog a di ninamnama, tumulongtayo a siaayat, mangparegta, ken no kasapulan, tulong a pinansial, a mangpapigsa iti ina a mangipasngay iti anakna ken agtultuloy iti panagdaliasatna iti biag.¹⁴

Ti Kinapintas ti Panagampon

Iti pamiliami, di matukod ti pannakaparaburmi gapu ta, iti naglabas a dua a dekada, naammuan ti maysa a balasitang nga agtawen iti 16 a masikog. Saanda a nagkasar iti ama ti ubing, ken dida mapanunot ti agdenna tapno paddakkelenda ti ubing. Namati ti agtutubo a babai a napateg ti ti biag nga adda iti sikogna. Impasngayna ti maladaga a babai ket intulokna nga ipaampon iti nasayaat a pamilia kas bukodda. Para kada Bryce ken Jolinne, isu ti sungbat kadagiti kararagda. Pinanagananda iti Emily ket insuroda nga agtalek iti Nailangitan nga Ama ken iti anakna a ni Jesucristo.

Dimmakkel ni Emily. Aagyamankami ta ni Emily ken ti apokomi a ni Christian, naginnayatda ket nagkasarda iti balay ti Apo. Naaddaan da Emily ken Christian iti bukoddan nga anak a babai.

Insurat ni Emily itay nabiit: “Iti unos daytoy siam a bulan a panagsikog, naaddaannak iti panawen a nangutob kadagiti pasamak [ti] pannakaipasngayko. Napanunotko ti ina a nangipasngay kaniak, nga agtawen laeng idi ti 16. Bayat ti pannakapadasko kadagiti sakit ken panagbaliw nga isangbayti panagsikog, mapanunotko no kasano ngatan ti kinarigatna iti naubing a tawen a 16. … Makaluaak uray ita no mapanunotko ti ina a nangipsangay kaniak, nga ammona a saanna a maited ti biag [a tinarigagayanna para kaniak ket sitatallugod] iti panangpaamponna kaniak. Diak mapanunot no ania ti mabalin a nagpasaranna iti siam a bulan—a malalais bayat ti panagbaliw ti bagina, ti dina napadasan a panagbalasang, nga ammona a kalpasan ti panaganakna, ikabilna ti anakna kadagiti takiag ti sabali nga inanga. Agyamanak la unay ti saan a managimbubukod a pilina, ta pinilina nga agbiagak ken usarek met ti pagrebbengak nga agpili.” Inggibus ni Emily, “Agyamanak iti nadiosan a plano ti Nailangitan nga Ama, dagiti nasayaat a nagannakko a [nangipateg ken nangaywan] kaniak, ken kadagiti templo a pakailantipan kadagiti pamiliatayo iti agnanayon.”¹⁵

Ti Mangisalakan “nangala iti maysa nga ubing, ket pinagtakderna iti tengngada: ken idi sinaklotna, kinunana kadaakuada,Ti umawat iti maysa [kadagiti] kakastoy nga ubbing gapu kaniak, siak ti awatenna.”¹⁶

No Saan Pay a Napatgan dagiti Nalinteg a Tarigagay

Yebkasko ti panagayat ken pannakipagriknak kadagiti nalinteg nga agassawa nga agkallaysa ken saan a makabael a maaddaan kadagiti annak a sigagagar unay a namnamaenda ken kadagiti babbai ken lallaki nga awanan ti gundaway nga agkallaysa a maibatay iti linteg ti Dios. Dagiti saan a matungpal nga arapaap ket narigat a maawatan no kitaen laeng iti mortal a pannirigan. Kas katulongan ti Apo, ikarik kadakayo a no napudnokayo ken ni Jesucristo ken kadagiti katulaganyo, maawatyonto dagiti bendision ditoy a biag ken dagiti nalinteg a tarigagayyo iti agnanayon a linia ti panawen ti Apo.¹⁷ Adda mabalin a ragsak iti panagdaliasat iti mortalidad uray man no saan a matungpal ti amin a nalinteg a namnamatayo.¹⁸

Kalpasan a naipasngay, agtultuloy a kasapulan dagiti ubbing ti tulongtayo. Adda dagiti agkasapulan la unay. Tunggal managayat a bishop ken ti nawadwad a tulongyo iti daton iti panagayuno ken humanitarian fund, riniwriw a biag ken riniwirw nga ubbing ti mabendisionan. Impakaammo itay kallabes ti Umuna a Panguluen nga adda nayon a 20 million dollars a pangtulong iti UNICEF iti sangalubongan a kagumaanda nga agbakuna iti dua a billion.¹⁹ Ipatpateg ti Dios dagiti ubbing.

Ti Sagrado a Pangngeddeng a Maaddaan iti Maysa nga Anak

Makapadanag nga uray pay dagiti nababaknang a pagilian iti lubong, bumasbassit dagiti ubbing a maipaspasngay.²⁰ “Ti bilin ti Dios para kadagiti annakna nga agpaadu ken punnuenda ti daga ket sitatalinaed a bilin.”²¹ No kaano a maaddaan iti anak ken no mano nga annak ti mabalin ket pribado a keddeng nga aramiden iti nagbaetan dagiti agassawa ken iti Dios. Babaen iti pammati ken kararag, mabalin a napintas a padas ti paltiing daytoy sagrado a keddeng.²²

Ibinglayko man ti estoria ti pamilia Laing iti Southern California. Insurat ni Sister Rebecca Laing:

“Idi kalgaw ti 2011, kasla man lang perpekto ti biag ti pamiliami. Naragsakkami nga agassawa nga addan iti uppat nga annak —agtawen iti 9, 7, 5, ken 3. …

“Ti panagsikog ken panaganakko [ket nagbalin] a delikado unay … [ken] nariknami [unay] ti bendision ti addaan iti uppat nga annak, [pampanunotek] a kumpleton ti pamiliami. Idi Oktubre bayat panagdengngegmi iti sapasap a kumperensia, nariknak a maaddaankami iti maysa pay a maladaga. Iti panangutob ken panagkararagmi ken ni LeGrand, … ammomi nga adda sabali a plano ti Dios para kadakami ngem iti planomi.

Kalpasan ti maysa a narigat a panagsikog ken panaganak, naparaburankami iti maysa a napintas nga anak a babai. Pinanagananmi iti Brielle. Isu ti maysa a milagro. Kalpasan ti pannakaipasngayna, bayat ti kaaddak iti [delivery room], nagngeggak manen ti timek ti Espirirtu: ‘Adda pay maysa.’

“Kalpasan iti tallo a tawen, adda maysa pay a milagro, ni Mia. Nalaus a liwliwa para iti pamiliami da Brielle ken Mia.” Inggibusna, “Makaited iti naindaklan a ragsak ti panagdengngeg iti panangiturong ti Apo ken panagtungpal iti planona kadatayo ngem iti … panagtalek iti ipagaruptayo nga ammotayo.”²³

Ay-ayaten ti Mangisalakan ti tunggal napateg nga anak.

“Ket inubbana dagiti ubbingda, a sinaggaysa, ken binendisionanna ida, …

“Ket … naiturong dagiti matada iti langit, … ket nakitada dagiti anghel a bumabbaba manipud iti langit … iti tengnga ti apuy [dagiti anghel] … ken linawlawda dagiti ubbing, … ket tinulongan ida dagiti anghel.”²⁴

Ipaneknekko kadakayo a ti bukodyo a panagdaliasat kas maysa nga anak ti DIos, saan a nangrugi iti umuna a panaganges ken saan nga aggibus inton matayka ditoy a lubong.

Kanayontayo koma a malaglagip a sumangbay iti lubong ti tunggal anak ti Dios para iti bukodda a panagdaliasat.²⁵ Pasangbayentayo koma ida, salaknibantayo ida, ken kanayon nga ayatentayo ida. Iti panangawatyo kadagitoy napateg nga ubbing gapu iti Mangisalakan ken panangtulongyo kadakuada iti awan patinggana a panagdaliasatda, ikarik a ti Apo bendisionannakayo ket ipaayna ti ayat ken pananganamongna kadakayo. Iti nagan ni Jesucristo, amen.

Dagiti Nagadawan

1. Personal a surat.

2. Personal a surat. I Know That My Redeemer Lives,” Hymns,, no. 136.

3. Personal a surat.

4. Doktrina ken Katulagan 42:45.

5. Joseph F. Smith, iti Conference Report, Apr. 1916, 3.

6. In Trent Toone, “‘A Fulness of Joy’: President Nelson Shares Message of Eternal Life at His Daughter’s Funeral,” Church News, Ene. 19, 2019, thechurchnews.com.

7. Kitaen iti “The Family: A Proclamation to the World,” ChurchofJesusChrist.org.

8. Doktrina ken Katulagan 138:56.

9. Jeremias 1:5. Naisurat iti Baro a Tulag ti panaggaraw ti ubing a Juan Bautista iti tian ni Elisabet idi nagkitada ken Maria, a masikog iti ubing a Jesus (kitaen iti Lucas 1:41).

10. Ti opisial a posision ti Ti Simbaan ni Jesucristo dagiti Santo iti Ud-udina nga Aldaw

    “Patien ti Ti Simbaan ni Jesucristo dagiti Santo iti Ud-udina nga Aldaw ti kinasagrado ti biag ti tao. Ngarud, ti Simbaan supiatenna ti panagpaikkat iti sikog para iti bukod wenno sosial a pakalag-anan, ket mabalakadan dagiti miembrona a saanda nga umanamong, nga ubraen, iyawis, mangbayad para iti wenno makitulag iti kasata nga aramid a panagpaikkat iti sikog.

    “Ipalubos ti Simbaan a ti sumagmamano a pakailaksidan a kasasaad para kadagiti miembro no:

    “Ti panagsikog ket bunga ti seksual a relasion ti agkabagian wenno pannakarames, wenno

    “No inkeddengen ti nalaing a mangngagas nga agpeggad ti biag wenno salun-at ti ina, wenno

    “Natakuatan ti nalaing a mangngagas nga adda nakaro a diperensia ti fetus a saan a mangpalugod nga agbiag ti maladaga no maipasngay.

    “Isuro ti SImbaan kadagiti miembrona a dagitoy sumagmamano a pakailaksidan ket saanna a maikalintegan ti dagus a pannakaaramid ti panagpaikkat iti sikog. Serioso a banag ti panagpaikkat iti sikog ken masapul a maibilang laeng no nalpasen a nakiuman dagiti tao a karaman kadagiti local lidersda iti simbaan ken nariknada a pudno ti pangngeddedngda babaen iti bukodda a kararag.

    “Saan a paboran wenno supiaten ti SImbaan ti maisingasing a linteg wenno demonstrasion iti publiko maipapan iti panagparegreg iti sikog” (“Abortion,” Newsroom, newsroom.ChurchofJesusChrist.org; see also General Handbook: Serving in The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints, 38.6.1, ChurchofJesusChrist.org).

11. Gordon B. Hinckley, “Walking in the Light of the Lord,” Ensign, Nob. 1998, 99 Liahona, Ene. 1999, 117.

    Kinuna ni Presidente Gordon B. Hinckley:

    “Naalas a banag ti panagpaikkat iti sikog , makaibaba iti kinatao, maysa a banag a saan a malisian a makaited iti napalaus a napalaus a panagbabawi ken panagleddaang.

    “Ibagatayo man a dakes daytoy, mangtedtayo iti pawayway iti sumagmamano a pakailaksidan a kasasaad kas koma no ti panagsikog ket bunga ti seksual a relasion ti agkabagian wenno pannakarames, no inkeddengen ti nalaing a mangngagas nga agpeggad ti biag wenno salun-at ti ina, wenno natakuatan ti nalaing a mangngagas nga adda nakaro a diperensia ti fetus a saan a mangpalugod nga agbiag ti maladaga no maipasngay.

    “Ngem manmano laeng iti kakasta a pasamak ken mabalin a saan a mapasamk dagitoy. Kadagitoy a kasasaad dagiti maipasango iti saludsod ket maidawat a makiumanda kadagiti lokal ecclesiastical liderda ken ipasnekda ti agkararag, tapno maawatda ti pammatalged babaen iti kararag sakbay nga agtultuloy” (Gordon B. Hinckley, (“What Are People Asking about Us?,” Ensign, Nob. 1998, 71; Liahona, Ene. 1999, 83–84).

12. Kitaen iti Neil L. Andersen, The Divine Gift of Forgiveness (2019), 25.

    Iti maysa a pasamak idiay France, bayat ti interbyu iti panagbuniag, maysa a babai ti nangibaga kaniak maipapan iti panagpaikkatna iti sikogna adun a tawen ti naglabas. Nagyamanak iti kinasayaatna. Nabuniagan isuna. Kalpasan iti maysa a tawen, nakaawatak iti maysa a tawag ti telepono. Insuro ti Espiritu Santo ti nasayaat a babai manipud iti tawen a pannakabuniagna. Immawag nga agsangsangit: “Malagipmo kadi … daydi imbagak kenka maipapan iti panagpaikkat iti sikog adu a tawenen ti napalabas? Maladingitannak iti naaramidko. Ngem binalbaliwannak [daytoy] naglabas a tawen. … Naiturong ti pusok iti Mangisalakan. … Nasaktannak la unay iti kinadagsen ti naaramidko a basol ket awan ti ammok a wagas a makasubliak.”

    Nariknak ti napalaus a panangipateg ti Apo kadaytoy a babai. Kinuna ni Presidente Boyd K. Packer: “Ti mismo a panggep ti Pannubbot ni Cristo ket ti panangisubli iti dimo mabalin nga isublin, ti panangpaimbag iti sugat a dimo mapaimbagen, ti panangatur iti nadadaelmon a dimo maaturen. No natibker ti tarigagaymo ken natallugodka a bayadam ti ‘amin a multam,’ [kitaen iti Mateo 5:25–26], saan a mapasamak ti linteg ti panangisubli. Mayakar ti obligasionyo iti Apo. Bayadannanto dagiti utangyo” (“The Brilliant Morning of Forgiveness,” Ensign,, Nob. 1995, 19–20). Impatalgedko kenkuana ti ayat ti Mangisalakan. Saan laeng a pinakawan ti Apo ti basolna, pinatibker ken pinasayaatna ti espirituna. (Kitaen iti Neil L. Andersen, The Divine Gift of Forgiveness,154–56.)

13. Kitaen iti Dallin H. Oaks, “Protect the Children,” Liahona, Nob. 2012, 43–46.

14. Pagrebbengan ti maysa nga ama a saluadan ti biag ti maysa nga anak ti Dios a babai wenno lalaki. Addaan iti pagrebbengan nga emosional, espiritual, ken pinansial iti tunggal ama, iti panangpasangbayna a siaayat ken panangtaripatona iti ubing a maipasngay.

15. Personal a surat.

16. Marcos 9:36–37.

17. Kitaen iti Neil L. Andersen, “A Compensatory Spiritual Power for the Righteous” Brigham Young University devotional, Ago. 18, 2015), speeches.byu.edu.

18. Kitaen iti Dallin H. Oaks, “The Great Plan of Happiness,” Ensign, Nob. 1993, 75; kitaen met iti Russell M. Nelson, “Choices,” Ensign, Nob. 1990, 75.

19. Kitaen iti “Bishop Caussé Thanks UNICEF and Church Members for COVID-19 Relief,” Newsroom, Mar. 5, 2021, newsroom.ChurchofJesusChrist.org.

20. Kas pagarigan, no ti Estados Unidos naitultuloyna ti fertility rate iti 2008, iti 13 a tawen lang a naglabas, adda koma pay 5.8 million nga ad-adu nga ubbing a sibibiag iti agdama (kitaen iti Lyman Stone, “5.8 Million Fewer Babies: America’s Lost Decade in Fertility,” Institute for Family Studies, Peb. 3, 2021, ifstudies.org/blog).

21. “The Family: A Proclamation to the World,” ChurchofJesusChrist.org. Naisurat iti nasatuan a kasuratan a “dagiti annak ti pagpatawid ti Apo” (Salmo 127:3). Kitaen iti Russell M. Nelson, “How Firm Our Foundation,” Liahona, Hulio 2002, 83–84; kitaen met iti Dallin H. Oaks, “Truth and the Plan,” Liahona, Nob. 2018, 27.

22. Kitaen iti Neil L. Andersen, “Children,” Liahona, Nob. 2011, 28.

23. Personal a surat, Mar. 10, 2021.

24. 3 Nephi 17:21, 24.

25. “Iti kinapudno, agbambaniagatayo amin—ken agsuksukisok iti mortalidad. Awan kadatayo ti pagimbagan iti napalabas a bukod a padas. Masapul nga aglasattayo kadagiti rangkis ken nadawel nga ayus iti bukodtayo a panagdaliasat ditoy lubong” (Thomas S. Monson, “The Bridge Builder,” Liahona, Nob. 2003, 67).