Drie manieren om van je huis een hemel te maken
Dagelijkse activiteiten thuis scheppen gelegenheden tot liefde en dienstbaarheid, gehoorzaamheid en samenwerking.
Het was voor de pioniers een hele opgave om te midden van barre levensomstandigheden voor hun huisgezin te zorgen en ze te beschermen. Denk eens na over het verhaal van Ann Howell Burt. Ze kwam uit Wales, trouwde en woonde gedurende de zomer van 1863 in een woonhol in het noorden van Utah. Als jonge moeder moest ze hard werken om orde te houden en in de behoeften van haar gezin te voorzien. Ze schreef in haar dagboek:
‘Enkele dagen geleden doodde ik met mijn deegroller een ratelslang die de trap af kwam kruipen. Ik was net eten aan het koken en de baby was op de vloer, of liever gezegd op de grond. (…) Ik was erg bang. (…)
‘(…) Enkele dagen geleden was ik vliegen bij het gezichtje van de slapende baby aan het wegjagen toen (…) ik een (…) grote tarantula ontdekte die op het kind af kroop. Ik pakte de bezem, hield het uiteinde aan de tarantula voor, en toen die zich eraan vastklampte, (…) gooide ik hem snel in het vuur.’1
Hoewel velen van ons zich geen zorgen hoeven te maken over tarantulas en slangen in ons huis worden wij bedreigd door nog veel gevaarlijker invloeden. Onze tarantulas en slangen zijn morele gevaren, en ze zijn bijzonder subtiel, zoals bijvoorbeeld abortus, of minachting voor huishoudelijk werk, de moeilijkheid om als gezin samen te eten, de veranderende rol van moeder en vader, en de uitholling van het traditionele huwelijk door echtscheiding, samenwonen en homohuwelijken. Het zou fijn zijn als we deze indringers konden terugdringen met huishoudelijke voorwerpen, maar we zijn veel van onze deegrollers en bezems al kwijt.
Verminderd gezinsleven
Het is tegenwoordig normaal om jonge vrouwen hun toekomstige doelen te horen beschrijven als opwindende carrièreplannen. Die jonge vrouwen willen waarschijnlijk ook echtgenote en moeder worden, maar tegenwoordig lijkt het gepaster om eerst te vertellen wat je carrièreplannen zijn. Hoewel wij het waarderen dat zulke kansen voor vrouwen bestaan, krijgen de natuurlijke vrouwelijke rollen van het moederschap en de zorg voor het huishouden in de hedendaagse samenleving nauwelijks nog enige aandacht.
De boodschap lijkt integendeel te zijn dat als een moeder over alle moderne gemakken kan beschikken om voor haar huishouden en haar gezin te zorgen, zij vrij moet zijn om haar eigen vervulling na te jagen. Thuis is een plek die vaak ten onrechte wordt beschouwd als een gevangenis waar de vrouw uit moet breken. Sommige ideologieën houden de vrouwen zelfs voor dat huishoudelijke taken hen hinderen bij het verwezenlijken van hun volledige potentieel. Zowel mannen als vrouwen worden ertoe verleid om de belangrijke alledaagse aspecten van het gezinsleven te negeren — vandaar het verlies van deegrollers en bezems.
Hoewel moderne gemakken ons een aantal huishoudelijke taken uit handen hebben genomen, hebben ze ook tot een verminderd gezinsleven geleid. Wij zijn in de verleiding om de waarde van alledaagse gezinsbezigheden zoals gezamenlijke maaltijden te onderschatten. Daarmee verspelen we belangrijke kansen op individuele en gezamenlijke groei. Auteur Cheryl Mendelson legt het als volgt uit: ‘Naarmate we ons steeds meer tot externe instellingen wenden om in onze [alledaagse] behoeften te voorzien, nemen [onze] vaardigheden en verwachtingen (…) af, waardoor op zijn beurt de kans afneemt dat het gezinsleven in de behoeften van de mensen nog kan voorzien.’2
President Spencer W. Kimball (1895–1985) heeft tijdens een algemene conferentie gezegd: ‘Veel van de sociale verwachtingen die in het verleden de rol van het gezin versterkten, vallen nu weg. De tijd zal aanbreken dat alleen zij die in woord en daad in het gezin blijven geloven, in staat zullen zijn om hun gezin te behouden te midden van het toenemende kwaad om ons heen.’3
Het gezin en het gezinsleven beschermen
Hoe kunnen we ons gezinsleven met succes beschermen tegen dit ‘toenemende kwaad’ en onze eeuwige doelen verder blijven nastreven?
Allereerst moeten we de heilige aard en eeuwige bedoeling van het gezin herontdekken en in stand houden. In de Bible Dictionary staat: ‘Alleen ons thuis is in heiligheid te vergelijken met de tempel.’4 Als ons thuis te vergelijken is met de tempel, wat is het dan dat het heilig maakt? Een woordenboekdefinitie van heilig zou kunnen luiden: ‘Behorend tot of toegewijd aan God; eerbied waardig; gereserveerd voor of gewijd aan een bepaalde persoon, object of doel; dat [wat] niet geschonden of veronachtzaamd moet worden; volslagen immuun, bijvoorbeeld voor geweld of belemmering.’5
Pas deze visie op heiligheid toe op alledaagse activiteiten bij u thuis, zoals maaltijden, muziek, recreatie, was en de verzorging van huis en tuin. Routinebezigheden kunnen een hoger doel hebben en moeten niet veronachtzaamd worden. Zij geven ons kansen om deugden en ethisch gedrag te ontwikkelen en te oefenen. Door deze alledaagse activiteiten leren we morele waarheden kennen en eerlijkheid, geduld, naastenliefde en vriendelijkheid betrachten. Alledaagse huiselijke werkzaamheden en ontspanning bieden zowel kinderen als volwassenen een ruime waaier aan keuzemogelijkheden en leermomenten. Een kind, een huwelijkspartner, zelfs een kamergenoot, kan bijdragen tot de sfeer thuis door een behoefte te zien en daar blijmoedig wat aan te doen. Of hij of zij kan wachten tot het gevraagd wordt, en er zich dan over beklagen dat het slecht uitkomt.
Alledaagse gebeurtenissen thuis kunnen zo eenvoudig lijken dat we over het hoofd zien hoe belangrijk ze zijn — zoals de kinderen Israëls die last hadden van een slangenplaag. Om te genezen hoefden ze alleen maar naar de koperen slang op een paal te kijken (zie Numeri 21:8–9), maar het was zó eenvoudig dat velen het niet deden. ‘Wegens de eenvoud van het middel, ofwel de gemakkelijkheid ervan, waren er velen die omkwamen’ (1 Nephi 17:41). Alledaagse activiteiten thuis zijn misschien eenvoudig, maar juist omdat ze eenvoudig en frequent zijn, en ze zich herhalen, bieden ze belangrijke kansen om zowel individuele gezinsleden als het hele gezin op te bouwen.
Ten tweede moeten we van de gezamenlijke maaltijd een dagelijkse gebeurtenis maken. Tegenwoordig vinden velen het makkelijker om zelf in de keuken te neuzen, in de auto te eten of voor een vlugge maaltijd naar het dichtstbijzijnde restaurant te gaan dan een maaltijd te bereiden en samen als gezin aan te gaan zitten.
Wat verliezen we daarmee? Als gezin gezamenlijk de maaltijd gebruiken heeft allerlei heilzame uitwerkingen. Uit onderzoeken blijkt dat kinderen door gezamenlijke maaltijden betere voeding6 krijgen, minder psychologische problemen ontwikkelen en minder riskant of zelfvernietigend gedrag gaan vertonen.7 De gezamenlijke maaltijd in een aangename sfeer gebruiken speelt bovendien een belangrijke rol bij het voorkomen van ongezond eetgedrag dat tot overgewicht leidt.8
Zoiets eenvoudig als een maaltijd bereiden en daar samen van genieten, bevordert het onderling contact tussen gezinsleden. De maaltijd hoeft niet uitgebreid te zijn om aansluiting bij elkaar te vinden en een idee te krijgen hoe de dag van de anderen was. Afleiding van buitenaf is te beheersen, zodat de nadruk ligt op het doorgeven van voedsel en samen zijn en met elkaar praten. Kinderen leren gezamenlijk voedsel te delen in plaats van individuele bestellingen te plaatsen zoals in een restaurant. De regelmaat van de gezamenlijke maaltijden geeft kinderen een gevoel van veiligheid omdat ze weten wat ze aan het eind van de dag kunnen verwachten. Het is ook een tijd om God in gebed te danken voor de maaltijd en andere zegeningen. Bovendien, en dit is misschien wel het belangrijkste, kan de routine van de gezamenlijke maaltijd informele evangeliegesprekken bevorderen.
Ten derde moeten we inzien dat gezamenlijke activiteiten zowel wereldlijke als geestelijke gevolgen hebben. God heeft ons alleen geestelijke geboden gegeven; geen enkel gebod is wereldlijk van aard (zie LV 29:35). Wereldlijk betekent in dit geval dat het alleen maar voor het leven in deze wereld is. Maar zijn geboden zijn eeuwig. De toepassing van deze waarheid thuis houdt in dat we beseffen dat onze daden op aarde eeuwige consequenties hebben. Onze daden vormen ons nu en in het toekomende leven. Als de huwelijkspartners bijvoorbeeld ‘van elkaar en van hun kinderen houden’9, zijn ze bij zichzelf en bij hun kinderen eigenschappen aan het ontwikkelen waardoor ze in de eeuwigheid vooruitgang kunnen maken.
Thuis leren we levenslessen die een sterk karakter ontwikkelen. Gezinsonderzoekster Enola Aird herinnert ons eraan dat we thuis leren werken en onszelf in de hand houden, dat we er manieren leren en wat moreel juist is, en dat we er leren om zelfredzaam te worden — of niet.10 ‘Zonder ouders die de kinderen menselijker maken, kunnen die kinderen heel slim, goed opgeleid en succesrijk zijn, maar o, zo zelfzuchtig, egocentrisch en gevoelloos dat ze in feite onbeschaafd zijn en niet genoeg gemeenschapszin hebben om met anderen samen te leven.’11
Wie de waarde van het dagelijks leven erkent, ziet in dat zelfs het kleinste kind eigenwaarde ervaart door iets alledaags te doen als het opvouwen van de was. Kleine kinderen kunnen leren om sokken bij elkaar te zoeken, kleuren te sorteren, handdoeken te vouwen, en kunnen erkenning krijgen voor hun prestaties. Naarmate de taken in de loop der jaren ingewikkelder worden, krijgen de kinderen meer vertrouwen in hun vermogen om het juiste te kiezen en goede dingen te doen.
Ons gezin verlichten
Huishoudelijke taken zijn kansen om door gehoorzaamheid licht en waarheid te verkrijgen. Jezus Christus is het Licht der wereld. Als we Hem volgen en zijn geboden onderhouden, wandelen we in zijn licht. Hoe dichter we Hem volgen, hoe meer licht en waarheid we krijgen. We kunnen een voorbeeld van gehoorzaamheid zijn voor onze kinderen door onze taken serieus te nemen. Een voorbeeld: als ouders en kinderen leren om geregeld karweitjes te doen, kunnen ze gehoorzaamheid en nauwkeurigheid leren in kleinigheden die minder ernstige consequenties hebben. Dan zijn ze beter voorbereid om de geboden te onderhouden en heilige verbonden te sluiten.
Een van de belangrijke basisinstructies die werden gegeven bij de oprichting van de kerk was de raad om ‘alle huiselijke plichten na te komen’ (LV 20:47, 51). Drie jaar later werden enkele vooraanstaande broeders van de kerk vermaand wegens het verwaarlozen van hun huiselijke plichten (zie LV 93:41–50). En in onze tijd worden we in de proclamatie over het gezin nog eens herinnerd aan onze heilige huiselijke plichten.
Vaak denken we aan huiselijke plichten als zijnde gezinsgebed, gezinsavond en gezamenlijke schriftstudie, maar we moeten bedenken dat activiteiten als het verzorgen van onze voeding en kleding ons helpen om blijk te geven van liefde, dienstbaarheid, gehoorzaamheid en samenwerking. Deze eenvoudige, alledaagse routines hebben een krachtige uitwerking op ons.
Kunnen we door ons dagelijks leven — door gezamenlijke maaltijden en opbouwende ontspanning — dichter tot de Heer komen? Absoluut. Hoeveel licht willen we ontvangen? De Heer heeft beloofd: ‘wie licht ontvangt en in God blijft, ontvangt meer licht’ (LV 50:24) en ‘[Ik] zal de getrouwen regel op regel, voorschrift op voorschrift geven; en daarmee zal Ik u toetsen en beproeven’ (LV 98:12).
Toon dat u getrouw bent in het kleine, dan wordt het grote eraan toegevoegd. De kansen die we thuis krijgen om te leren en te oefenen, zijn heilig; het zijn kansen om geestelijk te groeien en dichter tot de Heiland te komen. Dit groeiproces is een levenslang streven. Ons gezinsleven geeft ons herhaaldelijk nieuwe kansen om ons door oefening voor te bereiden op godschap, zowel persoonlijk als in gezinsverband.
Naar een toespraak gehouden tijdens een devotional aan de Brigham Young University op 5 april 2005.