Koaua aika Itiaki ao A Kakaawaki
Ti kakabwaiaki ni karekea te boki ae tabu ibukin boong aika kaitira ni ikotaki naba ma te Baibara bwa a na reireiniira rongorongon ao ni kakoaua ibukin Iesu Kristo. Iai inano 25 taian koaua iaon rongorongon te Tia Kamaiu ma taian koroboki aika tabu ao aia reirei burabeti ni boong aika kaitira aika botau kanoaia. (Te tiaata aio bon tiaki te rinan ae bwanin ibukin taian reirei iaon atu ni iango aikai. Ibukin riki te kan ataibwai iaon taian atu ni iango aikai, tara “Te Kristo ae Maiu: Aia Kakoaua Abotoro,”i aon iteraniba 42 n te boki aei.)
Reirei |
Man te Baibara |
Man Boki Aika Tabu ni Boong Aika Kaitira ao Burabeti |
1 Te Tama, Te Nati, ao Te Tamnei ae Raoiroi bon teniman aomata aika maenako ma ni kaokoro. |
“Bwa tenua taani kaotioti i karawa, te Tama, te Taeka, ao te Tamnei ae Raoiroi: ao naaka teniman aikai bon tii teuana” (1 Ioane 5:7; tara naba Mataio 3:16–17, Mwakuri 7:55). |
“I katanoata n taainako te Atua bwa te aomata ae okoro irouna, Iesu Kristo bwa te aomata ae okoro ma te Atua te Tama, ao te Tamnei ae Raoiroi bon te aomata ae okoro ao te Tamnei: ao naaka teniman aikai a riki bwa teniman aomata aika okoro ao teniman Atua” (Iotebwa Timiti, Teachings of Presidents of the Church: Joseph Smith [2007], 41–42). |
2 Te Tama ao te Nati a karekei rabwataia ae iai irikoia ao riia; te Tamnei ae Raoiroi bon te aomata ae te tamnei. |
“Kam na ringai ao taraai; bwa akea irikon te tamnei ao rina, n ai aron ae kam nori i Rou ngkai” (Ruka 24:39; tara naba Te Otinako 5:1; Ioane 14:9; I-Biribi 3:21). |
Te Tama ao te Nati a karekei irikon rabwataia ao riia n aron rabwataia aomata ae kona n ringaki. Te Tamnei ae Raoiroi akea irikon rabwatana ao riina ma bon te aomata ae te Tamnei. Ngke arona bwa e aki riki aei, e na bon aki kona ni maeka inanora te Tamnei ae Raoiroi (tara D&C 130:22; tara naba 3 Nibwaai 11:13–15). |
3 Taian Atua aika teniman aikai a bon katiteuanaaki ma te kororaoi n aia kantaninga. |
“Tamau ae Ko Raoiroi, kaawakinia n aram aika Ko anganai, bwa a aonga n riki n teuana, n ai arora” (Ioane 17:11). |
“Bon rabwata aika okoro, ma ti teuana ngaiia inanon te kantaninga ao te mwakuri. A katiteuanaki bwa teuana ni kakoroan bukin te babaire mai iroun te Atua ae tamaroa, ibukin kamaiuakia ao karietataakia natin te Atua” (Gordon B. Hinckley, “I Kakoauaia Naaka Teniman Aikai,” Riaona, Turai 2006, 8; tara naba 3 Nibwaai 11:27). |
4 Ana mwakuri ao mimitongin te Atua bon te kakoroa bukin te maiu ae aki maamate ao te maiu ae akea tokina irouia aomata. |
“Ma e kaotaki ngkai n noran ara Tia Kamaiu are Iesu Kristo, are kamauna te mate, ao E kaota te maiu ma te aki-mka n te euangkerio” (2 Timoteo 1:10; tara naba Ioane 3:16–17; 1 I-Korinto 15:22; I-Ebeto 9:11–12, 28). |
Ana mwakuri ao mimitongin te Atua E na kakoroa bukin te maiu ae aki maamate ao te maiu ae akea tokina irouia aomata (tara Moses 1:39; tara naba D&C 29:43). |
5 Ngke a tuai ni karikaki bwaai ao e maeka Iesu Kristo ma te Tama ao bon te Karimoa. |
“Ngke a tuai ni karikaki bwaai ao bon iai te Rokou, ao E memena te Rokou iroun te Atua, ao bon te Atua te Rokou. “E memena Teuarei iroun te Atua ngke a tuai ni karikaki bwaai.” (Ioane 1:1–2, tara naba I-Rom 8:29; I-Ebeto 1:5–6). |
“Bon raou te Tama ma ngke a tuai ni karikaki bwaai, ao bon Ngai te Karimoa” |
6 N te aonaaba i mwain te maiu aei, Tamara are i Karawa e rinea Iesu bwa te Tia Kamaiu. |
“E bon ataaki [Kristo] ma ngkoangkoa ngke a tuai ni karikaki aonaaba, ma E kaotaki ni boong aika kaitira i bukimi ngkami” (1 Betero 1:20; tara naba Te Kaotioti 13:8). |
Iesu, te Nati ae Tatangiraki iroun te Tama, are bon Natina ae Tatangiraki ao ae Rineaki ma ngke a tuai ni karikaki bwaai, e taku bwa e na karaoaki nanon te Tama ao bon Ana bwai te Tama te mimitong n aki totoki (tara Moses 4:2, tara naba Ita 3:14). |
7 Iaan ana kairiiri Tamana, Iesu bon te Tia Karika te aonaaba. |
“A bane ni karikaki bwaai i Rouna; ao ngke tao akea Ngaia, ao e aki karikaki te bwai teuana ae karikaki.” (Ioane 1:3, tara naba Itaia 40:28; I-Korote 1:16). |
“Nooria, bon Ngai Iesu Kristo Natin te Atua. I karika karawa ma aonaaba, ao bwaai ni kabane ake a mena iai” (3 Nibwaai 9:15, tara naba Motiaea 3:8; Moses 1:33). |
8 Iesu Kristo bon Iehova n te O Tetemanti. |
“E taku Iesu nakoia, E boni koaua ae I a tuangngkami bwa ngke e tuai ni bungiaki Aberaam, ao bon iai Ngai” (Ioane 8:58, tara naba Te Otinako 22:14; 1 I-Korinto 10:1–4). |
“Ti uouota i nanora te koaua ae matoatoa ao ae aki mwainging n ana mition Iesu Kristo mairoun te Atua. Bon Iehova ae korakora Ngaia n te O Tetemanti, te Tia Karikibwai ae, karaoi bwaai ni kabane, iaan ana kairiiri Tamana” (Gordon B. Hinckley, “A Season for Gratitude,” Riaona, Ritembwa 1997,4; tara naba Abraham 2:8). |
9 Iesu bon te Riki Temanna iroun te Tama n te iriko. |
“Ao E riki n iriko te Rokou ao E maeka i buakora (ao ti nora mimitongina, are kaanga mimitongin ana rikitemanna te Tama), ae on n te akoi ma te koaua.” (Ioane 1:14; tara naba Ioane 3:16). |
“I ataia bwa Iesu Kristo e na roko, eng, te Nati, ae ana Riki Temanna te Tama, ae e onrake n te akoi ao te nanoanga, ao te koaua. Ao nooria, bon ngaia are e na roko n anaa buren te aonaaba, eng, aia bure aomata ni kabane ake a teimatoa ni kakoaua arana” (Aramwa 5:48; tara naba Aramwa 9:26; D&C 93:11). |
10 Iesu bon te banna ae tamaroa ibukia aomata. |
“Bwa I anganingkami te bwai ni kakairi, bwa kam na katotonga ae I karaoia nako imi” (Ioane 13:15; tara naba 1 Betero 2:21). |
“Teuana mai buakon oin bukin rokora nakon te aonaaba bwa ti na riki n ai arona ao ni katootonga are e roko ni maeka n te iriko n akea barekana—e kororaoi, e itiaki ao akea barekana! E roko Kristo tiaki tii ibukina bwa E na kabwara ana bure te aonaaba, ma e na katea te banna i mataia aomata ni kabane bwa a na katea anuan maiun te Atua ae tamaroa, ibukin ana tua te Atua, ao n ongeaba iroun te Tama” (Joseph F. Smith, Teachings of Presidents of the Church: Joseph F. Smith [1998], 151; tara naba 2 Nibwaai 31:16; 3 Nibwaai 18:16). |
11 Ngke e moana Ana mwakuri iaon te aonaaba te Uea, E katea Ana Ekaretia. |
“Ao e anga temwangina bwa taan tuatua; ao temwangina, bwa burabeti; ao temwangina, bwa taan taekina te euangkerio; ao temwangina, bwa taani kawakin Ekaretia, ao taan reirei; “I bukini karaoiroaia ake a itiaki nakoni mwakurian nakoaia, nakoni katean rabwatani Kristo” (I-Ebeto 4:11–12; tara naba Mataio 16:18; Ruka 6:13). |
“Ti kakoaua te bootaki are maiu ngkoa inanon te Ekaretia ni Kawai, aika abotoro, burabeti, mitinare, taan reirei, minita ao tabeman riki” (Taekan Te Onimaki 1:6; tara naba 3 Nibwaai 12:1). |
12 E anga Maiuna te Tia Kamaiu ibukin kabwaraan aia bure aomata ni kabane. |
“Bwa rarau aei ae raraan te berita naba ngkai, are kawawaeaki i bukiia aomata aika bati bwa bwaini kabwaran aia bure” (Mataio 26:28; tara naba Itaia 53:5–6; 1 Ioane 2:1–2). |
E taku Iesu bwa e maraki ni bwaai aikai ibukiia aomata ni kabane bwa aonga n aki maraki ngkana a rairi nanoia. E roko te maraki irouna, n ai aron naba te Atua, ae korakora iaoia ni kabane, bwa e ruru ibukin marakina, ma n tinako raraana man bwangabwangan rabwatana, ao e maraki ni kauoua rabwatana ao tamneina. E bon rangi ni korakora marakina ai ngaia are e bubuti ngkana e kona ni kainaomataaki mai iai; E ngae n anne, e anga te neboaki nakon te Tama, E taui ao ni katiai Ana katauraoi ibukira (tara D&C 19:16, 18–19; tara naba 1 Nibwaai 11 332–33) |
13 Iesu n tii ngaia e kona ni kabooi tuaara man ara bure. |
“Ao akea te kamaiu iroun temanna; bwa bon akea te ara teuana i aani karawa ae a anganaki aomata, ae ti konaki ni kamaiuaki iai” (Mwakuri 4:12). |
“E bon kona ni katiaa Ana mition ibukina bwa Ngaia bon Natin te Atua ao iai Irouna te mwaaka n Atua… . “Akea te aomata ae mamaate ae iai irouna te mwaaka ke te konabwai ni kabooia aomata ni kabane ake a mamaate man buan ao kabwakan aroia, ao akea naba temanna ae kona n anga maiuna ao ni kakoroa bukin te mangauti ibukia aomata ni kabane n te aonaaba. “Bon tii Iesu Kristo ae kona ao E anga nanona bwa e na katiaa te mwakuri n tangira ni kaboomwi” (Ezra Taft Benson, “Jesus Christ—Our Savior and Redeemer,” Tambuli, Ritembwa 1990, 5; tara naba Aramwa 34:8–10). |
14 E a tia Iesu n urua ana kabaebae te mate. |
“Ma E a bon tia ni kautaki Kristo mai buakoia maate, ae te moa n uaa i buakoia aika matu” (1 I-Korinto 15:20; tara naba Ioane 14:19; 1 I-Korinto 15:54). |
“Ao ngkanne, iai te mate are e aranaki bwa te mate n rabwata; ao maten Kristo e na kabwara ana kabaebae te mate n rabwata, bwa ni kabane aomata a na kateirakeaki man te mate n rabwata” (Aramwa 11:42; tara naba Motiaea 16:7–8; Aramwa 22:14). |
15 Iesu bon te Tia Kamaiua ao te Tia Kabooa te aonaaba. |
“Ao ti a tia n noria ao ti kaotioti naba bwa E a tia te Tama ni kanakomaia te Nati bwa te Tia Kamaiuiia kaain aonaaba.” (1 Ioane 4:14; tara naba Ruka 2:11). |
“Ao e roko nakon te aonaaba bwa e na kamaiuiia aomata ni kabane ake a ongo ni bwanaana; bwa taraia, e a tia ni kammarakaki ibukiia aomata ni kabane, eng, ni marakiia bwaai ni kabane aika maiu, n ai aroia mwaane, aine, ma ataei” (2 Nibwaai 9:21; tara naba D&C 66:1; Moses 1:6). |
16 Iesu bon te Meetia n te Nu Tetemanti. |
“E taku te aine nakoina, I ataia bwa e na roko te Meetia, ae aranaki bwa Kristo: ngkana e roko, e na tuangira bwaai ni kabane. “E taku Iesu nako ina, Boni Ngaia Ngai ae I taetae nako im.” (Ioane 4:25–26; tara naba Ruka 4:16–21). |
“Eng, onobubua te ririki imwiin kitanan Ierutarem iroun tamau, ao e na kaikawaarake te burabeti te Uea ae te Atua ibuakoia I-Iutaia—ae te Meetia, ke n atongana teuana, te Tia Kamaiua te aonaaba” (1 Nibwaai 10:4; tara naba 2 Nibwaai 2:26; Moses 7:53). |
17 E ibuobuoki te Uea ibuakoia Ana “tiibu ake tabeman” i America ngkoa. |
“Ao bon iai au tiibu tabemwaang, ake tiaki kaain te ne aei: ao e riai bwa N na kairiia, ao a na ongo bwanau; ao a na ti te nanaina, ao ti temanna te tia kawakintiibu” (Ioane 10:16). |
“Ao e koaua ae I tuangkami, bwa bon ngkami ake I taetae ibukimi ni kangai: Iai au tiibu tabemwaang ake tiaki kaain te nanai aio; ao N na kawaria naba; ao a na ongo bwanaau; ao e na ti teuana te nanai ao temanna te tia kaawakin tiibu” (3 Nibwaai 15:21; tara naba 3 Nibwaai 19:2–3; 26:13, 15). |
18 Iesu bon ara Tia Raoi ao te Tia Ua rongorongo i marenara ma te Tama. |
“Bwa ti temanna te Atua, ao ti temanna te tia raoi i marenan te Atua ma aomata, are te aomata ae Iesu Kristo” (1 Timoteo 2:5; tara naba 1 Ioane 2:1). |
E taku te Uea bwa ti na tabeki rake nanora ao ni kimwareirei, bwa E bon mena i buakora ao bon ara tia ua rongorongo i marenara ma te Tama (tara D&C 29:5; tara naba 2 Nibwaai 2:27–28; D&C 45:3–5). |
19 Te Uea bon te Ota ao Maiun te aonaaba. |
“Ao E a manga taetae Iesu nako ia, ao E taku, Ootan te aba Ngai: ane irai ao e na bon aki Nakonako n te ro, ma e na karekea te oota ni Kamaiu” (Ioane 8:12; tara naba Taian Areru 27:1; Ioane 1:9). |
Iesu bon te Areba ao te Omeka, te moan ao te kabane, te oota ao maiun te aonaaba, te oota are e otanako n te roo ao te roo ae aki raonaki iai (tara D&C 45:7; tara naba Motiaea 16:9; D&C 12:9). |
20 E kona ni buokia Ana aomata Iesu ni kaineti nakon mamaaraia. |
“Bwa ngke E a tia ni maraki Ngaia ngke E kaririaki, ao E boni kona ni buokia akana kaririaki.” (Ebera 2:18; tara naba Itaia 53;5). |
“Ao e na uota iaona te mate, bwa e aonga ni kabwara ana kabaebae te mate are e kabaeiia ana aomata; ao e na on nanoia n te nanoanga ni kaineti ma te maiu n iriko, bwa e na ataia ni kaineti ma te maiu n iriko bwa e na kanga ni buokiia ana aomata ni kaineti ma mamaaraia.” (Aramwa 7:12; tara naba D&C 62:1). |
21 E kona ni bita aron rikin te aomata te Tia Kamaiu |
“Ma ngaia aei ngkana e mena te aomata i nanoni Kristo, ao bon te aomata ae tibwa karikaki nabangkai: a bwaka nako bwaai ni kawai; noria, a riki bwa bwaai nabangkai” (2 I-Korinto 5:17; tara naba 1 Ioane 5:4). |
“Ko na tai mimi bwa aomata ni kabane, eng, mwaane ma aine, aaba, reeti, neewe, ao botanaomata ni kabane, a na bane ni manga bungiaki; eng, manga bungiaki inanon te Atua, ni bitaki man aia bwai n rabwata ma aroia ni bwaka, nakon aro n raoiroi, ao ni kabooaki iroun te Atua, n riki bwa natina mwaane ma aine; “Ao ngkanne a na riki bwa aomata aika boou, ma ngkana a aki karaoa aio, e na bon aki kona n reke irouia uean te Atua” (Motiaea 27:25–27; tara naba Motiaea 5:2, 7; Aramwa 5:14). |
22 E a tia te Uea ni manga kaoka Ana Ekaretia ni boong aika kaitira. |
“Ao e aonga ni kanakomaia te Kristo, are e a kaman rineaki ibukimi: “Are e riai bwa e na mwaneia karawa ni karoko bongini kaetani bwaai ni kabane, ake E taekin te Atua ni wiia ana burabeti ake a raoiroi ni kabaneia ake iai ma ngkoangkoa” (Mwakuri 3:20–21; tara naba Mataio 17:11). |
Ao bwa naake a anganaki naba taian tua aikai a riai ni karekea te mwaaka ni kawenea aan te Ekaretia aio ni kaotinakoa man aki ataakina ao te roo; bon tii te Ekaretia ae koaua ao e maiu i aon te aonaaba ae bwanin (tara D&C 1:30; tara naba D&C 20). |
23 E bairea Ana Ekaretia Iesu rinanoia Ana burabeti aika rineaki. |
“Ao [kam] kateaki i aon taiani boua ake taan tuatua ma burabeti, ao Iesu Kristo naba te atibu are bouan te maninganinga are moan te kakannato” (I-Ebeto 2:20). |
“Atuun te Ekaretia bon te Uea Iesu Kristo. Bon Ana Ekaretia. Ma atuun te Ekaretia i aon te aonaaba bon ara burabeti” (Gordon B. Hinckley, “The Church Is on Course,” Ensign, Nobembwa 1992; tara naba D&C 21:1–5). |
24 E na bon oki Iesu n te bong teuana nakon te aonaaba. |
“Bwa Iesu aei, are uotaki rake mai roumi nako karawa, E na manga nako mai n ai arona ngkai kam noria, bwa E a nako karawa” (Mwakuri 1:11; tara naba 1 I-Tetaronike 4:16; Te Kaotioti 1:7). |
E taku te Tia Kamaiu bwa E na kaotia n rabwatana mai karawa ma te mwaaka ao te mimitong ae korakora. Aio bon te bong ni karawawata ao ni kananokawaki irouia ake a buakaka. E na maeka te Tia Kamaiu inanon te raoiroi ma aomata i aon te aonaaba ibukin 1000 te ririki. |
25 E na motika taekan te aonaaba te Uea n te raoiroi. |
“E motika te bong, are e na kaeti iai taekaia kaain aonaaba n te raoiroi” (Mwakuri 17:31; tara naba Taian Areru 9:8; Itaia 11:3–4). |
“Ane e rairananona ma ni bwabetitoaki n arau e na nuai; ao ngkana e teimatoa n uaa te toki, nooria, e na bon akea ana bure imatan Tamau n te bong arei ngkana I tei ni motika taekan te aonaaba” (3 Nibwaai 27:16; tara naba D&C 19:1–3). |