2014
Tuifio e Anga Fakafonuá ʻi Tolonitō
Sepitema 2014


Fakamatala Puipuituʻa e Kakai lalahi Kei Talavoú

Anga Fakafonua ʻi Tolonitō

ʻOku nofo e tokotaha naʻá ne fai e talanoá ʻi ʻIutā, USA.

ʻOku fēfē ʻa e hoko ko ha taha lahi kei talavou faivelenga ʻi ʻOniteliō, Kānatá? ʻOku vahevahe ʻe ha taha ʻo e kakai lalahi kei talavoú hono ʻulungaanga fakafonuá mo ʻene tuí.

ʻĪmisi
Editorial shots of Jonathan Porter from Toronto, Canada

ʻOku tuʻu e Māketi Kenisingitoní ʻi he loto kolo ʻo Tolonitō ʻi Kānatá, ʻa ia ʻokú ne ʻomi ha ngaahi anga fakafonua kehekehe mei he māmaní. ʻOku fokotuʻutuʻu ʻi he ngaahi hala fāsiʻí ha ngaahi fakatauʻanga meʻa, ngaahi falekoloa, mo e falekai ʻoku nau ʻomi e meʻakai mei he ngaahi anga fakafonua lahi—Salavatoa, Mekisikou, Pelū, mo faka-Falaniseé, maʻá e kau kamakamatá. Te ke lava ʻo maʻu ʻi ha faʻahinga tuliki pē, ha ngaahi kato fuaʻiʻakau mo e vesitapolo lanu fakaʻofoʻofa, ngaahi tēpile fakaneifua mafana, mo e ngaahi vala fakafonua lanu fakaʻofoʻofa mei ha ngaahi anga fakafonua kehekehe.

ʻOku faʻu ʻa e ngaahi anga fakafonua ʻo Tolonitoó mei he kau hikifonua maí, kakai totonu ʻo e fonuá, kau kumi hūfangá, mo e fānau akó. ʻOku pehē ʻe Sonatane Pota, ko ha tamasiʻi taʻu 25 kei talavou ʻoku nofo ʻi Tolonitō, “ʻOku tokoni ʻeku ngāue fakataha mo e kaingalotu ʻi hoku uōtí mei he ngaahi anga fakafonua kehekehé ke u lava ʻo sio ki he faikehekehe ʻi he anga fakafonua ʻi hoku ʻātakaí—kau ai hoku anga fakafonua Kānatá— mo e tukufakaholo ʻo e ongoongoleleí. ʻOku fakamāfana ke mamata ki hono tali ʻe he anga fakafonua taki taha ko e ngaahi ʻulungaanga ʻoku akoʻi ʻe he ongoongoleleí ʻoku māʻoniʻoni. ʻOkú ne ʻomi leva ha fetuʻutaki ʻoku fakatefito ʻi he Laumālie Māʻoniʻoní, ʻa ia ʻoku tokoni ki he kakaí ke nau femahinoʻaki pea ʻilo lahi ange ki honau ʻulungaanga fakafonuá.”

Kuo mamata ʻa Sonatane ki he takiekina ʻa e ongoongoleleí ʻi he ngaahi fatongia fakatakimuʻá foki: “Neongo ʻoku faʻa kehekehe ʻa e founga fakatakimuʻa ʻa e kau takí makatuʻunga ʻi honau anga fakafonuá, ka ʻoku ʻikai mahuʻinga ia. Naʻe ui kotoa kinautolu ʻe he ʻOtuá ʻi he fakahā ʻo fakafou ʻi he mafai ʻo e lakanga fakataulaʻeikí, pea ʻoku faitāpuekina kinautolu.”

ʻOku ʻomi ʻe he ʻinisititiutí kia Sonatane ha meʻa ʻokú ne mataʻikoloa ʻaki: “ʻI heʻeku tupu hake ʻi Tolonitoó, naʻe ʻikai tokolahi hoku toʻu naʻe mēmipa ʻi he Siasí, ko ia ʻoku ou ongoʻi malu mo lata ʻi he ʻinisititiutí. ʻOku mau faaitaha ʻi heʻemau ʻofa ʻi he ongoongoleleí. ʻOku fakatokangaʻi ʻe he kakai kehé ʻemau tōʻonga moʻuí, vakai ki heʻemau ngaahi tuʻunga moʻuí, mo ʻiloʻi ʻoku mau makehe.”

Kuo akoʻi ʻe he ngaahi aʻusia ʻa Sonatané ia ki hono mahuʻinga ʻo e ʻofa faka-Kalaisí, “ko e ʻofa haohaoa ʻa Kalaisí” (Molonai 7:47). ʻOkú ne pehē, “ʻOku makehe ʻaupito ʻa e kakai lalahi kei talavou ʻi he ʻinisititiutí, ʻoku ʻikai faʻa fakanatula pē ke tau feʻofaʻaki.” “Kuó u ako ʻoku ʻuhinga ʻa e ʻofa faka-Kalaisí ke tokoniʻi e niʻihi kehé, tatau pē ʻi ha fanga kiʻi founga iiki, mo ʻofaʻi kinautolu tatau ai pē pe ko fē feituʻu ʻoku nau haʻu mei ai.”

ʻOku tāpuakiʻi ʻe he ʻofa mo e feohi ʻo e matakali kehekehe ko ʻení ʻa e ngāue fakafaifekaú. “Ko e kakai tokolahi ʻi heni ko e toʻu tangata ʻuluaki pe ua ʻo e kau papi uluí. Taimi ʻe niʻihi ʻoku kau e kakaí ki he Siasí ʻi heni pea nau foki ki honau ngaahi fonuá ʻo vahevahe ʻa e ongoongoleleí mo honau ngaahi fāmilí mo ʻomi ʻa e mālohi ki honau ngaahi anga fakafonuá. Ko e tukufakaholo ia ʻo e Siasí ʻi Tolonitō, kiate au.”

ʻĪmisi
Editorial shots of Jonathan Porter from Toronto, Canada

FAITĀ ʻA Kevan Ashworth

Paaki