Het evangelie en het goede leven

Ouderling Quentin L. Cook

van het Quorum der Twaalf Apostelen

Naar de toespraak ‘The Good Life’, gehouden op vrijdag 18 december 2015 tijdens een devotional aan de Brigham Young University–Idaho. Zie voor de volledige toespraak (in het Engels) web.byui.edu/devotionalsandspeeches.

Onder de slechtste omstandigheden, als al het andere instort, zijn het gezin en het evangelie van Jezus Christus de essentie.

In veel toespraken wordt benadrukt hoe belangrijk het is om je dromen en passies na te streven. Ik ben het daarmee eens, maar wil wel graag dat je een hoger doel in je leven nastreeft.

Dankbaar voor zegeningen

Om te beginnen hoop ik dat je dankbaar bent voor je zegeningen — vooral alles wat je van huis uit hebt meegekregen. Dankbaarheid en nederigheid zijn nauw met elkaar verweven. We leven in een tijd waar alles om ‘ik’ draait. Vooral sociale media kunnen gemakkelijk voor zelfpromotie worden gebruikt. Nooit is het belangrijker geweest om dankbaar en nederig te zijn. Mensen met deze eigenschappen volgen het voorbeeld van de Heiland en laten zien dat ze beseffen hoezeer ze gezegend zijn.

Een vriend van mij, Roger B. Porter, hoogleraar aan Harvard en trouw lid van de kerk, merkte in mei 2015 tijdens een buluitreiking aan Harvard op dat dankbaarheid ‘vereist dat we onze schuld aan anderen erkennen’ en ‘ons vaak bescheiden op onverdiende gaven laat reageren.’ Hij concludeerde: ‘Als je ervoor kiest dankbaarheid centraal te stellen in je leven, zal dat goed voor je uitpakken. Het helpt je om niet toe te geven aan de verleiding van hoogmoed en het gevoel dat het niet meer dan terecht is wat je krijgt. Het helpt je het goede te zien en het positieve te onderkennen. Het helpt je de hobbels in de weg en de tegenslagen die je van tijd tot tijd zult krijgen te relativeren. Het helpt je om oog te hebben voor hen die minder goed af zijn dan jij en voor wie jij wat kunt betekenen.’¹

Naar mijn idee moeten we vooral dankbaar zijn voor wat we van huis uit hebben meegekregen. Als we met goede ouders gezegend zijn, moeten we dankbaar zijn. We staan in de schuld voor het erfgoed dat we hebben gekregen. Een oud Chinees spreekwoord luidt: ‘Wanneer je water drinkt, vergeet dan niet de bron waaruit het afkomstig is.’

In de Schriften staat duidelijk dat wij onze ouders moeten eren. In Spreuken staat: ‘Bewaar, mijn zoon, het gebod van uw vader en verwerp de onderwijzing van uw moeder niet’ (Spreuken 6:20). Efeze leert ons: ‘Eer je vader en moeder’ (zie Efeze 6:2–3; zie ook Exodus 20:12). De Duitse filosoof Goethe zegt het zo: ‘Zorg dat je wat je van het erfgoed van je vader leent, opnieuw verdient zodat je het ook echt bezit!’² Het is duidelijk dat we dankbaar behoren te zijn voor onze ouders en positieve actie moeten ondernemen om datgene te krijgen wat zij ons willen meegeven.

Eeuwige beginselen versus wereldse filosofieën

Naast een aansporing om dankbaar te zijn wil ik jullie graag wat praktisch advies geven waarmee je zowel gelukkig als succesvol kunt zijn in je streven naar een zinvol leven, wat vaak ‘het goede leven’ wordt genoemd.

In een recente verhandeling verwoordde Lord Jonathan Sacks, voormalig hoofdrabbi van de United Hebrew Congregations of the British Commonwealth, een zorg die ik heb over de afgenomen rol van geloof, morele waarden en zingeving in het moderne leven. Hij zei:

‘Als er iets is wat de grote instellingen in de wereld van nu niet doen, is dat zin geven. […]

Wetenschap, technologie, de vrije markt en de […] democratie hebben onze kennis, vrijheid, levensverwachting en welvaart tot ongekende hoogte gebracht. Dat zijn magnifieke prestaties van de menselijke beschaving en deze moeten verdedigd en gekoesterd worden.

‘Maar ze beantwoorden niet de drie vragen die ieder weldenkend mens op enig moment in zijn of haar leven stelt: Wie ben ik? Waarom ben ik hier? Hoe ga ik dus mijn leven leiden? Het resultaat is dat de 21e eeuw ons maximale keuzevrijheid heeft gebracht maar minimale zingeving.’³

Dit citaat drukt prima de essentie van mijn boodschap uit. Ik maak me ernstige zorgen dat het goede leven op basis van het leven en de leringen van Jezus Christus nu ondergeschikt is aan een wereldse kijk op het goede leven.

Voor wie lid van de kerk zijn, vormen het evangelie van Jezus Christus, en zijn opstanding en verzoening het fundament van alles wat essentieel is, en ze geven ons leven zin. De Heiland heeft overtuigingen geïnspireerd en gedragsnormen ingesteld voor wat moreel, rechtschapen en wenselijk is en wat tot het goede leven leidt. Maar de beginselen en morele waarden die de Heiland predikte, worden in deze tijd zwaar aangevallen. Het christendom zelf wordt aangevallen.

Dat is niet nieuw. Het recept voor een goed leven houdt de gemoederen al eeuwenlang bezig. Toen de apostel Paulus in Athene voor de Areopagus stond, trof hij daar ‘enige epicurische en stoïsche wijsgeren’ aan (Handelingen 17:18). De stoïcijnen geloofden dat deugdzaamheid het hoogste goed was, en de epicuristen geloofden dat genot het hoogste goed was. Veel stoïcijnen waren hoogmoedig geworden en gebruikten hun filosofie als ‘dekmantel voor […] ambitie en ongerechtigheid’. Veel epicuristen waren hedonist geworden en hadden als motto: ‘Laten wij eten en drinken, want morgen sterven wij.’⁴ Velen in de academische wereld gaan uit van de intellectuele beschouwing die Aristoteles voorstond als blauwdruk voor het goede leven. Het is opmerkelijk dat veel van deze zelfde wereldse filosofieën die niet met het vroege christendom te verenigen waren, vandaag de dag in iets gewijzigde vorm nog steeds bestaan.

Daarnaast zijn veel nieuwe filosofieën direct in strijd met het evangelie van Jezus Christus. Dat is snel gegaan. In de taal van het Boek van Mormon: ‘na verloop van niet vele jaren’ (Helaman 7:6) noemt een groot deel van de wereld het kwade goed en het goede kwaad (zie 2 Nephi 15:20). In feite geven deze twee Schriftteksten aan wat er in deze tijd gebeurt. Wat als goede moraal wordt beschouwd, is snel veranderd. Men heeft zich in ongelooflijk tempo afgekeerd van zedelijk gedrag als basis van het goede leven. Sommigen bagatelliseren het christendom door het fabeltje te geloven dat geluk volgens het christendom niet voor dit leven zou zijn maar voor in de hemel.⁵ Ik verzeker je dat de Heiland volgen je geluk in dit leven en in de hemel zal brengen.

Deugden op je cv en deugden in je grafrede

Sommige dilemma’s gaan niet alleen over goed en kwaad. Soms moeten we kiezen wat het beste is, niet alleen wat goed is.⁶

In een redactioneel artikel getiteld ‘The Moral Bucket List’ beschrijft David Brooks de visie dat er ‘twee soorten deugden zijn, die voor je cv en voor je grafrede. De deugden op je cv zijn de vaardigheden waarmee je je op de werkvloer begeeft. De deugden in je grafrede worden besproken op je begrafenis.’⁷ Brooks concludeert terecht dat de deugden in je grafrede veel belangrijker zijn. Dat raakte me, want toen ik rond de 25 was, gebeurde er iets wat diepe indruk op me maakte. Twee goede mannen werden binnen enkele dagen na elkaar begraven. Het is echt gebeurd, maar ik heb de namen veranderd en ben opzettelijk een beetje vaag over een paar van de feiten gebleven.

Ik was 25 jaar oud, afgestudeerd aan de Stanford Law School, en was net door een advocatenkantoor aangenomen. Mijn werkkring bestond uit hoog opgeleide mensen die grote rijkdom hadden vergaard. Het waren vriendelijke en over het algemeen hoffelijke en aantrekkelijke mensen.

De kerkleden met wie ik omging, kwamen uit alle rangen en standen. De meesten van hen hadden het niet breed. Het waren geweldige mensen, die hun leven over het algemeen zinvol vonden. Het was onder die omstandigheden dat twee oudere, gepensioneerde mannen die ik al geruime tijd kende, overleden. De uitvaartdiensten vonden vlak na elkaar plaats en ik bezocht beide. Ik heb besloten een van de mannen Rijk te noemen en de andere Trouw. Die twee uitvaartdiensten staan me nog helder voor de geest, omdat ze duidelijk maakten voor welke belangrijke keuzes alle mensen staan, vooral jongeren. Ze laten ook zien hoe complex het onderscheid is tussen deugden op je cv en in je grafrede.

Zowel Rijk als Trouw was als jongeman op zending gegaan. Zij waren beiden zonder meer een toegewijde zendeling. Na hun studie gingen ze beiden een andere richting uit. Rijk trouwde een mooi meisje dat na verloop van tijd minderactief in de kerk werd. Trouw huwde een net zo mooi meisje dat volledig actief in de kerk was. Meer dan wat ook bepaalde dit de keuzes in de rest van hun leven. Het is mijn ervaring dat als een echtpaar de Heiland en het eeuwig belang van het gezin getrouw blijft, de deugden in de grafrede bijna altijd aanwezig blijven.

Ik zal nu wat meer over Rijk vertellen. Hij kon heel goed met mensen overweg en gaf veel om hen. Hij ging werken voor een groot bedrijf en bracht het uiteindelijk tot president-directeur van dat bedrijf. Hij had een hoog inkomen en woonde in een prachtig landhuis op een groot stuk grond. Daarom heb ik besloten om hem Rijk te noemen. We mogen stellen dat zijn carrièrekeuzes niet slechts goed of beter waren, ze waren de beste.

Maar zijn keuzes in gezin en kerk waren niet zo goed. Hij was een goed mens en deed niets dat in zichzelf slecht was, maar zijn keuzes in het gezin en invloed op zijn kinderen draaiden bijna alleen om opleiding en werk — de cv-deugden die op de arbeidsmarkt zo belangrijk worden gevonden. Zijn zoons hadden ook een voortreffelijke carrière. Ze bleven echter niet actief in de kerk en trouwden met jonge vrouwen die geen lid van de kerk waren. Ik weet niet alle feiten over hen, maar die huwelijken eindigden alle in een echtscheiding.

Rijk en zijn vrouw werden ook minderactief. Ze hielden zich vooral bezig met activiteiten met een hoge sociale status. Hij beschouwde zichzelf als mormoon en was trots op zijn zending, maar hij ging niet naar de kerk. Hij droeg af en toe bij aan bouwprojecten van de kerk en adviseerde leden in hun carrière. Bovendien was hij in al zijn posities eerlijk en integer, waardoor hij veel goodwill kweekte.

Zijn uitvaart vond plaats op een openbare begraafplaats. Er waren veel topmanagers en hoogwaardigheidsbekleders, onder wie de gouverneur van de staat waar hij woonde. Zijn kinderen, kleinkinderen en mij uitgezonderd, was iedereen ouder dan vijftig. Al met al was het een sombere uitvaartdienst. Er werd niet in basisbeginselen van het plan van geluk onderwezen en er werd weinig over Jezus Christus gezegd. Het leven van Rijk was bijna uitsluitend gebaseerd op cv-deugden.

Trouws carrièrekeuzes waren veel minder succesvol. Zijn eerste poging om een klein onafhankelijk bedrijf op te zetten liep stuk toen het bedrijf afbrandde en hij alles verloor. Hij begon weer opnieuw, maar kon de eindjes maar net aan elkaar knopen. Hij had een kleine, maar adequate woning. Hij genoot van zijn werk en zijn omgang met mensen. Zijn carrière was goed en zeker bevredigend, maar niet opmerkelijk of wat het beste genoemd kan worden. Zijn carrière dreef niet op cv-deugden.

Zijn keuzes in gezin en kerk waren daarentegen absoluut de beste. Hij en zijn vrouw waren volledig actief in de kerk. Hij accepteerde alle roepingen, vaak als leerkracht, ging vaak naar de tempel, en was een trouwe priesterschapsdrager. Hij had een fijne band met zijn grote familie, vooral zijn vele kleinkinderen. Ze waren allemaal goed opgeleid, maar hij legde de nadruk altijd op christelijke waarden. Na zijn pensioen vervulden hij en zijn vrouw samen een zending. Hoewel hij de nodige beproevingen kreeg, bijvoorbeeld toen zijn zoon in de Tweede Wereldoorlog sneuvelde, vond hij zijn hele leven lang voldoening en vreugde dankzij het doel en de zin die zijn familie en het evangelie van Jezus Christus hem gaven.

Zijn uitvaartdienst in het kerkgebouw was druk en vreugdevol. Er waren mensen van alle leeftijden, ook veel kleinkinderen en jonge mensen die hij had gediend. Er werd in het plan van geluk onderwezen en de Heiland stond in de dienst centraal. Het was een voorbeeldige mormoonse uitvaartdienst. De toespraken gingen over zijn karakter, vriendelijkheid, zorg voor anderen, en geloof in en liefde voor de Heer Jezus Christus.

Keuzes en het goede leven

Zoals ik al zei, kwamen deze twee uitvaartdiensten in een voor mij belangrijk periode. Ik had een zending vervuld en ik hield van de kerk. Ik stond aan het begin van mijn carrière en was onder de indruk geraakt van de mensen die succesvol waren in hun beroep en veel geld verdienden. Ik besefte dat de keuzes die ik maakte mijn geluk zouden bepalen, en ook het erfgoed dat ik zou achterlaten. Ik besefte ook het eeuwige belang van de keuzes die voor mij lagen. Het was mij duidelijk geworden dat keuzes eeuwige gevolgen hebben. Wat voor mij het belangrijkste was in de mannen die ik zojuist heb beschreven, is dat ik besefte dat de keuzes die het belangrijkste zijn door iedereen kunnen worden gemaakt, ongeacht hun talent, capaciteiten, kansen of economische omstandigheden. Ik besefte dat het voor mij, mijn toekomstige kinderen, en eenieder die ik zou kunnen beïnvloeden, van essentieel belang was om de Heiland, mijn gezin en de kerk op de eerste plaats te stellen. Dat doen zou tot het goede leven leiden.

In het slechtste geval, als al het andere instort, zijn het gezin en het evangelie van Jezus Christus de essentie. Denk aan vader Lehi in het Boek van Mormon, waar beschreven wordt hoe hij de wildernis introk. ‘En hij liet zijn huis en zijn erfland en zijn goud en zijn zilver en zijn waardevolle dingen achter, en nam niets mee, behalve zijn gezin en voorraad en tenten, en trok de wildernis in’ (1 Nephi 2:4).

Aan deze generatie de uitdaging om het geloof en het gezin te beschermen. Een historicus is terug in de tijd gegaan tot het oude India en Griekenland en kwam tot de conclusie dat geen enkele niet-religieuze samenleving in de geschiedenis stand heeft gehouden.⁸ Onlangs was er in de media aandacht voor het dalende geboortecijfer in een groot deel van de wereld. De Wall Street Journal kopte op de voorpagina: ‘The World’s New Population Time Bomb: Too Few People.’ [De nieuwe bevolkingstijdbom: te weinig mensen.] In het artikel stond dat in 2016, ‘voor het eerst sinds 1950 […] de gezamenlijke beroepsbevolking zal krimpen.’⁹

Gebrek aan geloof en een krimpende populatie houden duidelijk verband met elkaar. Het eeuwige plan van de Vader voor zijn kinderen hangt af van zowel geloof als gezinnen. Ik ben dankbaar dat heiligen der laatste dagen, in onderzoek na onderzoek, aan hun geloof in de Heer Jezus Christus vasthouden, en blijven trouwen en kinderen nemen.

Sommigen hebben mogelijk niet de kans om te trouwen of kinderen te krijgen. Maar personen die de Heiland en zijn geboden in rechtschapenheid volgen — en die de kinderen van onze Vader onzelfzuchtig dienen — ‘zullen alle beloofde zegeningen in de eeuwigheid ontvangen.’¹⁰

Het leven brengt veel problemen en beproevingen met zich mee waar we weinig of geen controle over hebben. Maar over zaken als principes, gedrag, godsdienstige gebruiken en rechtschapen leven hebben we wel controle. Ons geloof in en onze aanbidding van God de Vader en zijn Zoon Jezus Christus zijn keuzes die wij maken.

Ouderling Neal A. Maxwell (1926–2004) van het Quorum der Twaalf Apostelen citeerde William Law, een 18e-eeuwse Engelse geestelijke toen hij heel treffend zei: ‘Als je niet eerst voor het koninkrijk van God hebt gekozen, maakt het uiteindelijk niet uit wat je in plaats daarvan hebt gekozen.’¹¹

Besef goed dat ik met het vertellen van het waargebeurde verhaal over de mannen die ik Rijk en Trouw heb genoemd, niet wil zeggen dat we minder geïnteresseerd moeten zijn in onze opleiding of ons beroep. Integendeel, we moeten al het mogelijke doen om op deze twee gebieden succesvol te zijn. Wat ik wel zeg is dat wanneer doelen in opleiding en carrière belangrijker worden dan het gezin en de kerk en een getuigenis van de Heiland, de onbedoelde gevolgen van al te veel nadruk op de cv-deugden zeer nadelig kunnen uitvallen.

Ik heb er alle vertrouwen in dat je het geluk en de vreugde die je verlangt en die God je toewenst, kunt bereiken als je:

Dankbaar bent voor je zegeningen — in het bijzonder voor wat je van huis uit hebt meegekregen.
Toegewijd bent aan eeuwige beginselen die je leven zin geven.
Besluit dat de deugden voor je grafrede belangrijker zijn dan de deugden voor je cv.
Je zo leeft dat je straks de Heiland kunt zeggen dat je een goed leven hebt geleid.

Het belangrijkste gesprek dat ieder van ons aan de andere kant van de sluier zal hebben, is met de Heiland, ‘de poortwachter’ (2 Nephi 9:41). Ongeacht wie onze voorouders zijn en of we rijk of arm zijn, wij zullen verslag uitbrengen in hoeverre wij ons hebben gehouden aan de geboden die ons zijn gegeven. We moeten zo leven dat we ‘zijn poorten [binnengaan] met een lofoffer, zijn voorhoven met een lofzang; loof Hem, prijs zijn naam’ (Psalmen 100:4).

We zullen met vreugde willen kunnen zeggen dat we waarlijk een goed leven hebben geleid.