Tulo ka Managsuong Babaye
Ni Presidente Dieter F. Uchtdorf
Ikaduhang Magtatambag sa Unang Kapangulohan
Responsable kita sa atong kaugalingong pagkadisipulo, ug gamay ra kini—kon duna man gani—og kalabutan kon giunsa kita pagtratar sa uban.
Minahal nga mga sister, mga higala, ang pagsugod sa kinatibuk-ang komperensya uban sa tibuok kalibutan nga sesyon sa mga sister mahinungdanon ug talagsaon. Hunahunaa lang: mga sister sa tanang edad, kaagi, nasyonalidad, ug pinulongan nagkahiusa sa pagtuo ug gugma alang ni Ginoong Jesukristo.
Sa bag-o lang namong pakigkita sa atong minahal nga propeta, si Presidente Thomas S. Monson, mipahayag siya kanamo kon unsa niya kamahal ang Ginoo. Ug nasayud ko nga si Presidente Monson mapasalamaton kaayo sa inyong gugma, mga pag-ampo, ug debosyon ngadto sa Ginoo.
Sa dugay na nga panahon sa layo nga dapit nagpuyo ang pamilya sa tulo ka managsuong babaye.
Ang unang igsoon masulub-on. Ang tanan kabahin sa iyang kaugalingon daw dili igo ang kanindot alang kaniya. Kon mosulti siya, ang iyang mga pulong usahay bakikaw paminawon, ug mangatawa ang mga tawo. Kon dunay manaway kaniya o “makalimot” sa pagdapit kaniya sa usa ka butang, mamula siya, molakaw palayo, ug mangita og tago nga dapit diin manghupaw siya ug maghunahuna nganong ang kinabuhi pait kaayo ug walay ayo.
Ang ikaduhang igsoon masuk-anon. Gihunahuna niya ang iyang kaugalingon nga utokan kaayo, apan kanunay nga dunay tawo nga mas taas og score sa mga test sa eskwelahan. Gikonsiderar niya ang iyang kaugalingon nga makalingaw, gwapa, posturado, ug madanihon. Apan sa kanunay, daw adunay tawo nga mas makalingaw, mas gwapa, mas posturado, o mas madanihon.
Wala pa gayud siya mag-una sa bisan unsang butang, ug dili siya makaagwanta niini. Ang kinabuhi dili angay nga ingon niini!
Usahay maningka siya sa uban, ug daw kanunay siyang dali nga masuko tungod sa usa ka butang o sa lain.
Siyempre, wala kini makahimo niya nga mas magustuhan o inila. Usahay magkagot ang iyang ngipon, magpangumo ang mga kamot, ug maghunahuna, “Dili makiangayon ang kinabuhi!”
Dayon anaa ang ikatulong igsoon. Dili sama sa iyang masulub-on ug masuk-anon nga mga igsoon, siya—malipayon. Ug dili kini tungod kay mas utokan siya o mas gwapa o mas makamao kay sa iyang mga igsoon. Dili, usahay ang mga tawo molikay o mobaliwala usab kaniya. Usahay magbugal-bugal sila sa iyang gisul-ob o sa mga butang nga iyang gisulti. Usahay mosulti sila og ngil-ad nga mga butang mahitungod kaniya. Apan wala niya tugoti ang bisan unsa niini nga makasamok niya pag-ayo.
Kini nga igsoon ganahan mokanta. Dili kaayo siya maayo mokanta, ug mangatawa ang mga tawo niini, apan wala kini makapugong kaniya. Miingon siya, “Dili ko motugot nga ang ubang mga tawo ug ang ilang opinyon mopugong nako sa pagkanta!”
Ang kamatuoran nga padayon siyang mokanta nakapaguol sa iyang unang igsoon ug nakapasuko sa ikaduha.
Daghang tuig ang milabay, ug sa katapusan matapos na ang panahon sa matag igsoon dinhi sa yuta.
Ang unang igsoon, nga balik-balik nga nakadiskubre nga walay kulang ang mga kasagmuyo sa kinabuhi, sa katapusan namatay nga magul-anon.
Ang ikaduha, nga kada adlaw nakakita og bag-ong butang nga dili ganahan, namatay nga masuk-anon.
Ug ang ikatulo nga igsoon, kinsa migahin sa iyang kinabuhi sa pagkanta kutob sa iyang mahimo ug nga dunay masaligon nga pahiyum sa iyang nawong, namatay nga malipayon.
Siyempre, ang kinabuhi dili gayud ingon ka yano, ug ang mga tawo dili ingon ka simple ug dili mausab sama sa tulo ka managsuon niini nga istorya. Apan bisan ang grabeng mga ehemplo sama niini makatudlo nato og usa ka butang mahitungod sa atong kaugalingon. Kon sama kamo sa kadaghanan kanato, tingali nakabantay kamo og usa ka parte sa inyong kaugalingon sa usa, duha, o tingali sa tanan niini nga managsuon. Atong tan-awon pag-ayo ang kada usa.
Ang Biktima
Ang unang igsoon mitan-aw sa iyang kaugalingon isip biktima—isip tawo nga aghaton sa paglihok.1 Daw adunay mga butang nga pasunod nga nahitabo kaniya nga nakapahimo kaniya nga miserable. Uban niini nga paagi sa kinabuhi, gihatag niya sa uban ang pagkontrolar kon unsaon niya sa pagbati ug paglihok. Kon buhaton nato kini, mapaling-paling kita sa matag hangin sa opinyon—ug niining panahon nga kanunayng anaa ang social media, kadto nga mga hangin kusog nga mohuyop sama sa bagyo.
Minahal nga mga sister, nganong itugyan man ninyo ang inyong kalipay sa usa ka tawo, o grupo sa mga tawo, nga wala kaayo magpakabana kaninyo o sa inyong kalipay?
Kon mabalaka kamo sa unsay isulti sa ubang tawo mahitungod kaninyo, mosugyot ako niini nga tambal: hinumdumi kon kinsa kamo. Hinumdumi nga kamo sakop sa halangdong balay sa gingharian sa Dios, mga anak nga babaye sa Langitnong mga Ginikanan, kinsa naghari sa tibuok uniberso.
Aduna kamoy potensyal nga mahimong sama sa Dios. Duna kamoy talagsaong mga gasa nga gikan sa inyong espirituhanong pagkalalang ug napalambo atol sa dako kaayong panahon sa inyong premortal nga kinabuhi. Kamo anak sa atong maloloy-on ug walay katapusan nga Amahan sa Langit, ang Ginoo sa mga Panon, ang Usa nga milalang sa uniberso, mipakatap sa nagtuyok nga mga bitoon sa lapad nga kawanangan, ug mibutang sa mga planeta diha sa ilang gitudlo nga tuyukanan.
Anaa kamo sa Iyang mga kamot.
Maayo kaayo nga mga kamot.
Mahigugmaong mga kamot.
Maamumahong mga kamot.
Ug walay bisan unsa nga isulti ni bisan kinsa mahitungod kaninyo ang makausab niana. Ang ilang mga pulong walay kahulugan kon itandi sa unsay gisulti sa Dios mahitungod kaninyo.
Kamo Iyang bililhong anak.
Nahigugma Siya kaninyo.
Bisan kon kamo masayop, bisan kon kamo mopalayo Kaniya, ang Dios nahigugma kaninyo. Kon inyong gibati nga nawala, gibiyaan, o nakalimtan—ayaw kahadlok. Ang Maayong Magbalantay makakaplag kaninyo. Mopas-an Siya kaninyo sa Iyang mga abaga. Ug dad-on kamo Niya sa pagpauli.2
Minahal kong mga sister, palihug tugoti kining balaanong mga kamatuoran nga motuhop sa inyong mga kasingkasing. Ug inyong makaplagan nga dunay daghang mga rason aron dili magguol, kay kamo adunay mahangturong padulngan nga tumanon.
Ang minahal nga Manluluwas sa kalibutan mihatag sa Iyang kinabuhi aron nga kamo makapili sa paghimong reyalidad niana nga padulngan. Inyong gidala nganha kaninyo ang Iyang ngalan; kamo Iyang mga disipulo. Ug tungod Kaniya, inyong masul-oban ang inyong kaugalingon sa mga kupo sa mahangturong himaya.
Ang Masilagon
Ang ikaduhang igsoon nasuko sa kalibutan. Sama sa iyang magul-anong igsoon, gibati niya nga ang mga problema sa iyang kinabuhi binuhatan sa laing tawo. Iyang gibasol ang iyang pamilya, mga higala, iyang boss ug kauban sa trabaho, ang pulis, mga silingan, mga lider sa Simbahan, bag-ong mga uso, bisan ang kakusog sa init sa adlaw, ug yanong dimalas. Ug iyang yawyawan kining tanan.
Wala niya gikonsiderar ang iyang kaugalingon isip ngil-ad nga tawo. Sa sukwahi, iyang gibati nga mibarug lamang siya alang sa iyang kaugalingon. Ang tanan, nagtuo siya, nadasig sa kahakog, kawalay hinungdan, ug kasilag. Siya, sa laing bahin, nadasig sa maayong mga intensyon—kaangayan, kaligdong, ug gugma.
Walay swerte, ang dagan sa panghunahuna sa masuk-anon nga igsoon komon kaayo. Nakita kini sa usa ka bag-ong pagtuon nga misusi sa panagbingkil tali sa magkaatbang nga mga grupo. Isip kabahin sa pagtuon, ang mga tigsiksik miinterbyu og mga Palestinian ug Israeli diha sa Middle East, ug sa mga Republican ug Democrat sa Estados Unidos. Ilang nadiskubrihan nga ang “matag habig mibati nga ang ilang kaugalingong grupo nadasig sa gugma kay sa kasilag, apan sa dihang gipangutana nganong ang ilang kaatbang nga grupo naapil sa kagubot, [sila] mitudlo sa kasilag nga maoy nagdasig [sa laing] grupo.”3
Sa laing pagkasulti, ang matag grupo mikonsiderar sa ilang mga kaugalingon isip ang “buotan nga mga tawo”—makiangayon, mabination, ug matinuoron. Sa sukwahi, ilang gikonsiderar ang ilang mga kaatbang isip ang “dautan nga mga tawo”—walay nahibaloan, dili matinuoron, gani dautan.
Sa tuig nga akong natawhan, ang kalibutan nasugamak sa makalilisang nga gubat nga nagdala og hilabihang kagul-anan ug makaut-ut nga kasubo sa kalibutan. Kini nga gubat gisugdan sa akong kaugalingong nasud—pinaagi sa usa ka grupo sa mga tawo nga miila og piho nga mga grupo isip mga dautan ug miawhag og kasilag ngadto kanila.
Ilang gipahilum kadtong dili nila gusto. Ilang gipakaulawan ug gipakadautan sila. Gikonsiderar nila sila nga ubos—gani minos kay sa tawo. Sa higayon nga inyong ipakaubos ang usa ka grupo sa mga tawo, mas lagmit nga inyong ipangatarungan ang mga pulong ug mga buhat sa kasilag batok kanila.
Mangurog ko kon maghunahuna ko sa nahitabo sa Germany sa ika- 20 nga siglo.
Kon adunay mobatok o mosupak kanato, makatintal ang paghunahuna nga siguradong dunay sayop diha kanila. Ug gikan niana sayon na lang ang pagbutang og pinakabati nga mga motibo sa ilang mga pulong ug mga lihok.
Siyempre, kinahanglang kanunay kitang mobarug alang sa matarung, ug dunay mga panahon nga kinahanglang atong iisa ang atong mga tingog alang niana nga katuyoan. Hinoon, kon mobuhat kita niini uban sa kasuko o kasilag sa atong mga kasingkasing—kon moataki kita sa uban sa pagpasakit, pakaulaw, o paghilum kanila—malagmit wala kita magbuhat niini diha sa pagkamatarung.
Unsa ang gitudlo sa Manluluwas?
“Magaingon ako kaninyo, higugmaa ninyo ang inyong mga kaaway, ug pag-ampo kamo alang sa mga magalutos kaninyo;
“Aron mahimo kamong mga anak sa inyong Amahan nga anaa sa langit.”4
Kini ang paagi sa Manluluwas. Kini ang unang lakang sa pagguba sa mga babag nga nagmugna og hilabihang kasuko, kasilag, kasungian, ug kasamok sa kalibutan.
“Oo,” tingali moingon mo, “andam ko nga mohigugma sa akong mga kaaway—kon andam usab silang mobuhat sa ingon.”
Apan dili na kana importante, dili ba? Responsable kita sa atong kaugalingong pagkadisipulo, ug gamay ra kini—kon duna man gani—og kalabutan kon giunsa kita pagtratar sa uban. Dayag lang nga maglaum kita nga sila mahimong masinabtanon ug manggiloy-on agig balos, apan ang atong gugma alang kanila wala mag-agad sa ilang mga pagbati ngari kanato.
Tingali ang atong paningkamot sa paghigugma sa atong mga kaaway makalukmay sa ilang mga kasingkasing ug moimpluwensya kanila alang sa kaayohan. Tingali dili kana mahitabo. Apan wala kana mousab sa atong pasalig sa pagsunod ni Jesukristo.
Busa, isip mga miyembro sa Simbahan ni Jesukristo, higugmaon nato ang atong mga kaaway.
Atong buntugon ang kasuko o kasilag.
Atong pun-on ang atong mga kasingkasing sa gugma alang sa tanang mga anak sa Dios.
Maningkamot kita sa pagpanalangin sa uban ug mangalagad kanila—bisan kadto tingaling “[mopahimulos kanato] ug magalutos [kanato].”5
Ang Tinuod nga Disipulo
Ang ikatulo nga igsoon nagrepresentar sa tinuod nga disipulo ni Jesukristo. Mihimo siya og butang nga hilabihan ka lisud nga buhaton—misalig siya sa Dios bisan kon nagsinati og pagbiay-biay ug kalisdanan. Hinoon gipabilin niya ang iyang pagtuo ug paglaum, bisan sa pagbugal-bugal ug pagkamatahapon sa naglibut kaniya. Nagpuyo siya nga malipayon dili tungod kay ang iyang mga sirkumstansya malipayon apan tungod kay siya malipayon.
Walay usa kanato nga makahimo niining panaw sa kinabuhi nga walay pagsupak. Uban sa daghang mga pwersa nga naningkamot sa pagbira kanato, unsaon nato nga ang atong mga tumong nakatutok sa mahimayaong kalipay nga gisaad ngadto sa matinud-anon?
Nagtuo ko nga ang tubag makita diha sa usa ka damgo sa usa ka propeta liboan ka mga tuig na ang milabay. Ang pangalan sa propeta mao si Lehi, ug ang iyang damgo narekord diha sa bililhon ug talagsaong Basahon ni Mormon.
Sa iyang damgo, si Lehi nakakita og lapad nga umahan, ug diha niini mao ang usa ka talagsaon nga kahoy, nga lisud ihulagway ang kanindot. Nakakita usab siya og dagkong mga pundok sa katawhan nga nagpadulong ngadto sa kahoy. Gusto nilang matilawan ang mahimayaong prutas niini. Ilang gibati ug misalig nga mohatag kini kanila og dakong kalipay ug malungtarong kalinaw.
Dihay usa ka pig-ot nga dalan nga nagpaingon sa kahoy, ug buyon niini may sa usa ka gunitanan nga puthaw nga nakatabang kanila nga magpabilin sa dalan. Apan dihay usa usab ka gabon sa kangitngit nga misalipod sa ilang panan-aw sa dalan ug sa kahoy. Ug tingali mas peligro mao ang tingog nga kusog nga katawa ug pagbiay-biay gikan sa usa ka dako ug lapad nga gambalay sa duol. Makatingala, ang pagbugal-bugal nakakombinser bisan sa ubang mga tawo kinsa miabut sa kahoy ug nakatagamtam sa talagsaong bunga aron mosugod sa pagbati og kaulaw ug mahisalaag.6
Tingali misugod sila sa pagduha-duha nga ang kahoy sama gayud kanindot sa ilang paghunahuna niini kaniadto. Tingali misugod sila sa pagduda sa reyalidad sa unsay ilang nasinati.
Tingali naghunahuna sila nga kon mobiya sila sa kahoy, ang kinabuhi mahimong mas sayon. Tingali dili na sila biay-biayon ug kataw-an.
Ug sa tinuoray, ang mga tawo nga nagbugal-bugal kanila daw mga tawo nga malipayon kaayo ug nalingaw pag-ayo. Busa tingali kon ilang biyaan ang kahoy, sila abi-abihon sa kongregasyon sa dako ug lapad nga gambalay ug dayegon sa ilang paghukom, salabutan, ug pagkakalibutanon.
Pabilin diha sa Dalan
Minahal nga mga sister, minahal nga mga higala, kon maglisud kamo sa paggunit og maayo sa gunitanang puthaw ug sa paglakaw nga makanunayon ngadto sa kaluwasan; kon ang mga katawa ug pagbiay-biay sa uban nga daw masaligon kaayo makahimo kaninyo sa pagduhaduha; kon kamo nabalaka sa wala matubag nga mga pangutana o mga doktrina nga wala pa ninyo masabti; kon nagguol kamo tungod sa mga kasagmuyo, moawhag ko ninyo sa paghinumdom sa damgo ni Lehi.
Pabilin diha sa dalan!
Ayaw gayud pamuhi sa gunitanang puthaw—ang pulong sa Dios!
Ug kon adunay mosulay sa paghimo kaninyo nga maulaw tungod sa pag-ambit sa gugma sa Dios, ibaliwala sila.
Ayaw gayud kalimot nga kamo anak sa Dios; grasya gitagana; kon sugo Niya tumanon, Dios ang ikauban!7
Ang mga saad sa pagdayeg ug pagdawat sa kalibutan dili masaligan, dili tinuod, ug dili makatagbaw. Ang mga saad sa Dios sigurado, tinuod, ug makalipay—karon ug sa kahangturan.
Dapiton ko kamo sa pagkonsiderar sa relihiyon ug pagtuo gikan sa mas taas nga panglantaw. Walay gitanyag diha sa dako ug lapad nga gambalay nga makatandi sa bunga sa pagsunod sa ebanghelyo ni Jesukristo.
Sa pagkatinuod, “ang wala makita sa mata, ni madungog sa dalunggan, ni mosantop sa kasingkasing sa tawo, ang gikatagana sa Dios alang kanila nga nahigugma kaniya.”8
Akong nakat-unan sa akong kaugalingon nga ang dalan sa pagkadisipulo diha sa ebanghelyo ni Jesukristo mao ang dalan sa kalipay. Mao kini ang dalan ngadto sa kahilwasan ug kalinaw. Mao kini ang dalan ngadto sa kamatuoran.
Mopamatuod ko nga pinaagi sa gasa ug gahum sa Espiritu Santo, makakat-on kamo niini sa inyong kaugalingon.
Sa pagkakaron, kon ang dalan lisud alang kaninyo, manghinaut ko nga makaplagan ninyo ang dangpanan ug kalig-on diha sa atong talagsaong mga organisasyon sa Simbahan: Primary, Young Women, ug Relief Society. Susama sila sa mga hununganan diha sa dalan, diin mabag-o ninyo ang inyong pagsalig ug pagtuo alang sa biyahe sa unahan. Luwas sila nga panimalay, diin mobati kamo nga nahisakop ug makadawat og pagdasig gikan sa inyong mga sister ug mga isigka-disipulo.
Ang mga butang nga inyong nakat-unan sa Primary moandam kaninyo alang sa dugang nga mga kamatuoran nga inyong makat-unan isip young women. Ang dalan sa pagkadisipulo nga inyong gilakaw diha sa inyong mga klase sa Young Women naggiya ngadto sa panagdait ug panag-igsoonay sa Relief Society. Sa matag lakang diha sa dalan, hatagan kamo og dugang nga mga oportunidad sa pagpakita sa inyong gugma alang sa uban pinaagi sa mga buhat sa pagtuo, kalooy, gugmang putli, hiyas, ug pagserbisyo.
Ang pagpili niini nga dalan sa pagkadisipulo mosangput ngadto sa dili masulti nga kalipay ug katumanan sa inyong diosnong kinaiya.
Dili kini sayon. Magkinahanglan kini sa labing maayo nga anaa kaninyo—tanan ninyong salabutan, pagkamamugnaon, pagtuo, kaligdong, kalig-on, determinasyon, ug gugma. Apan usa ka adlaw kamo motan-aw og balik sa inyong mga paningkamot, ug oh, magmapasalamaton kamo pag-ayo nga nagpabilin kamo nga lig-on, nga kamo mituo, ug nga wala kamo mobiya sa dalan.
Padayon
Tingali adunay daghang mga butang sa kinabuhi nga dili ninyo makontrolar. Apan sa katapusan, kamo adunay gahum sa pagpili sa inyong destinasyon ug daghan sa inyong mga kasinatian sa inyong pagpanaw. Dili kaayo ang inyong abilidad apan ang inyong mga pagpili nga makahimo og kalainan sa kinabuhi.9
Ayaw tugoti ang mga sirkumstasya nga makahimo ninyong magul-anon.
Ayaw kini tugoti nga makahimo ninyong masuk-anon.
Mahimo kamong magmaya nga anak kamo sa Dios. Makakaplag kamo og kalipay diha sa grasya sa Dios ug sa gugma ni Jesukristo.
Mahimo kamong magmalipayon.
Moawhag ako ninyo sa pagpuno sa inyong mga kasingkasing og pasalamat alang sa buhong ug walay kinutuban nga kaayo sa Dios. Minahal nga mga sister, makahimo kamo niini! Mag-ampo ko uban sa tanang pagbati sa akong kalag nga mohimo kamo sa pagpili nga mopadayon ngadto sa kahoy sa kinabuhi. Mag-ampo ko nga mopili kamo sa pag-isa sa inyong tingog ug mohimo sa inyong kinabuhi nga usa ka mahimayaong simponiya sa pagdayeg, maglipay sa unsay madala sa gugma sa Dios, mga kahibulongan sa Iyang Simbahan, ug sa ebanghelyo ni Jesukristo ngadto sa kalibutan.
Ang tinuod nga pagkadisipulo tingali dili komportable o bug-at ra kaayo alang sa uban. Sukad sa pagsugod sa panahon, ingon niini na kini.
Apan alang sa atong Langitnong Amahan ug niadtong naghigugma ug nagtahud Kaniya, kini usa ka labing bililhon ug matahum nga kanta—ang kahamili ug makapabalaang awit sa matubsanong gugma ug pagserbisyo ngadto sa Dios ug sa isigkatawo.10
Akong ibilin kaninyo ang akong panalangin isip usa ka Apostol sa Ginoo nga makakaplag kamo og kalig-on ug kaisug aron malipayong molambo isip anak nga babaye sa Dios samtang malipayong naglakaw matag adlaw diha sa mahimayaong dalan sa pagkadisipulo. Sa sagradong pangalan ni Jesukristo, amen.