Fakalāngilangiʻi e Faiako ko ʻEne Tokoni ki he Kau Ako Pasifiká
Naʻe fakalāngilangiʻi ha tangata fakatotolo Pasifika, pea naʻe ui ia ko ha “mālohi lahi,” ko ʻene ngāue ʻoku fai he Pasifikí.
Naʻe foaki ki he Mataotao Fakaako Pasifika he ʻUnivēsiti Canterbury, ko Tufulasi Taleni, ʻa e Pale 2017 NZARE Rae Munro Award for Excellence koeʻuhí ko ʻene kaveinga fakatotolo naʻe fai ki hono mataʻitohí—ko e fuofua taha ia he Pasifiká ke ne maʻu e palé ni.
Ko ʻene kaveingá (thesis)—“A true leader masters the art of navigation”: Ko e ola ʻo e taki leleí ʻi hono fakakau mai e lavameʻa ʻa e kau ako Pasifiká ʻi he ngaahi akoʻanga ʻi Nuʻu Silá—pea tokanga taha ki he ivi tākiekina ʻoku fai ʻe he tuʻunga takimuʻa fakaakó, ke fakalakalaka ange ai e ola ʻoku maʻu ʻe he kau akó.
Naʻe fakamatalaʻi ʻe he UC Associate Professor ko Jo Fletcher, ko Tufulasí ko ha tangata poto mo ʻatamai māsila, ko ha mālohi lahi ʻi he ngaahi ngāue fakaʻunivēsití pea ko ha taukapo taʻetūkua ʻo hono kakaí.
Naʻe tupu hake ʻa Tufulasi ʻi Haʻamoa, pea naʻá ne haʻu ki Nuʻu Sila ʻi he 1985 ke hoko atu ʻene akó mo ngāue ke tokoniʻi hono fāmilí ki Haʻamoa.
Naʻá ne lavaʻi hono mataʻitohi bachelor ʻi he University of Otago.
Kuo tokoni ʻa Misa Taleni ki he ako Pasifiká he ngaahi taʻu lahi ko ʻení, ʻo ʻikai ngata pē heʻene hoko ko ha faiakó, ka ʻi hono fatongia foki ko e ʻetivaisa fakaako ʻi he ngaahi akoʻangá. Kuó ne paotoloaki ha tokanga lahi ki hono fakakau mai ʻo e koló, ngaahi meʻa ʻoku hokó mo e ngaahi polokalama ʻoku tanumaki mo langaki hake ai e ngaahi vā fetuʻutaki ʻo e ngaahi ʻapiakó mo e tukui kolo Pasifiká.
ʻOkú ne lolotonga hoko ko e Talēkita ʻo e Fakalakalaka Pasifiká ʻi he College of Education, Health and Human Development, ʻi he ʻUnivēsiti ʻo Canterbury.
ʻOku taukapoʻi mālohi ʻe Tufulasi ʻa hono tuʻuaki e lelei ʻo e akó ki he ngaahi mātuʻa mo e toʻu tupu ʻi hono siteikí.
ʻOkú ne paotoloaki mo poupouʻi e ngaahi vā fetuʻutaki mo ha ngaahi siasi lahi, ʻi heʻene feinga ke tokoniʻi e toʻu tupú. ʻOku fakamoleki e konga lahi hono taimí ʻi hono hiki hake mo poupouʻi e toʻu tupú ke nau tokanga ki he akó.
Naʻe pehē ʻe Misa Taleni, “Ke hoko ko ha taki leleí, kuo pau ke ke ʻuluaki hoko ko ha tamaioʻeiki. Ako e lahi taha te ke lavá lolotonga hoʻo hoko ko ha taki maʻá e kahaʻú. Ako ke tokanga. Ako ke ʻofa. Ako ke fakaʻapaʻapa. Ako ke faʻa kātaki mo tokoni angaʻofa. ʻOua naʻa teitei ngalo ko hai koe peá ke tokangaʻi maʻu pē ho hingoá.”