Raica na Mata ni Kalou vei Ira Noda Meca

Mai vei Chad Ford

Parofesa ni Intercultural Peacebuilding, Brigham Young University–Hawaii

Na veilesoni oqo ena kena vakadrukai na veisaqasaqa mai na ivola ni i Vakatekivu e rawa ni vakarautaka e dua na iwalewale me baleta noda bula vakaikeda.

Droini mai vei David Green

Me vaka ni’u dua na dautataro ni veisaqasaqa, au sa kumuna vata e levu sara na rai vuku ena kena veisautaki na veisaqasaqa ka sureta na veivakaduavataki, ena kena raici na ivakaraitaki kei na ivakavuvuli i Jisu Karisito ena Veiyalayalati Vou. Ia, na Veiyalayalati Vou e sega ni ivola duadua ga ni ivolanikalou e dusimaki au ena ilakolako ni noqu cakacaka. Na Veiyalayalati Makawa e tiko kina eso na rai titobu bibi ka rawa ni vukei keda ni da mai tao ena veisaqasaqa veivakarusai.

Na cava na veisaqasaqa veivakarusai? Sa ikoya na noda sega ni rawa ni walia vata kei ira na tani na leqa, ka muataki keda meda vakamavoataki ira se o keda sara mada ga.

E salavata mai kei na veisaqasaqa veivakarusai na rerevaki ni mosi ka namaki se vu mai na veisaqasaqa, na rere ni na sega ni lomani se raici ena sala eda via raici kina, kei na rere ni da sega ni kunea na iwali ni leqa e yaco vei keda. Ni da vakalaiva na rere me vesuki keda, eda na vakila ni da sega ni vakaiyaragitaki vinaka me walia na leqa eda sotava, ka vakavuqa e dau yaco mai na yalolailai, madua, se lomaleqa.

Na veisaqasaqa vakaoqori e vakilai ni rerevaki vei ira e vuqa na tamata, o ya na vuna eda laki vakayagataka kina eso nai walewale sega ni vinaka me vaka na levei, ciqomi, se veiqati me sala ni kena tovolei me kau tani na veisaqasaqa. E ka ni rarawa, ena veisaqasaqa veivakarusai, e sega ni dua vei ira na iwali oqori ena cakacaka vakaidina.

Io, e dodonu meda kakua ni veileti (raica na 3 Nifai 11:29). Ia me da kakua ni levea, soro, se ravuti ira na tamata eda veisaqasaqa vata tiko. Ia, e dodonu me da vulica na sala meda lomani ira kina na tamata eda veisaqasaqa vata tiko. E gadrevi kina na vakayagataki ni loloma cecere, na loloma savasava i Karisito, kivei ira na keda meca (raica na Moronai 7:47).

E vakavuvulitaka o Jisu ni rawarawa na nomu lomani ira era lomani iko. E vakavulica talega o Jisu, “Dou lomani ira na nomudou meca, vosavinaka vei ira sa rulaki kemudou, caka vinaka vei ira sa cati kemudou” (Maciu 5:44). Sa kerei keda na iVakabula meda loloma me vakataki Koya ka yaco meda uasivi sara me vakataki Koya (raica na Joni 13:34; 3 Nifai 12:48). Oqo e rawa ni kena ibalebale me da lomana na tani, dina ga ni loloma vaka o ya e rawa ni vakatubu leqa. Eda na rawa beka ni lomalomarua baleta sa noda ivakarau meda dau levea na leqa. Ia na noda lewa me da lomani ira e rawa ni ra vakamavoataki keda, e vakatarai keda meda ulabaleta na rere ka yaco me vakasinaiti ena loloma cecere.

Na mataqali loloma vakaoqo e gadrevi kina na yaloqaqa ni sotavi na veisaqasaqa. E gadrevi kina vei keda meda dolavi keda vei ira eda veisaqasaqa vata tiko ena dua na sala e “dau vosota vakadede, yalovinaka, … sega ni qara na ka me nona ga, sega ni cudrucudru, sega ni daulomaca, … ubia na ka kecega, vakabauta na ka kecega, vakanuinuitaka na ka kecega, vosota na ka kecega. … Sa sega ni mudu na loloma” (1 Korinica 13:4–5, 7–8). Na loloma cecere e vakaraitaki kina na mataqali loloma vakaoqo, ka sega ni vakadeitaka ni o ira na tamata ena yasa kadua ni veisaqasaqa era na vakayacora vakakina.

Na loloma e vakatara meda raici ira vakamatata sara na tacida kei na ganeda eda veisaqasaqa tiko, ni nodra gagadre kei na ka era vinakata e bibi vei keda me vaka ga e noda, veitalia ga na ivakarau ni nodra raici keda. Eda na vakayacora na cava ga e gadrevi me kunei kina na iwali ka na sotava na nodra gagadre vakakina na noda.

E rua na italanoa mai na Veiyalayalati Makawa e rau ivakaraitaki cecere ni loloma oqo.

Iso kei Jekope

Rau Veimokomoko ko Iso kei Jekope, mai vei Robert T. Barrett

Ena i Vakatekivu 25, eda raica kina e dua na veisaqasaqa vakamatavuvale vei rau e rua na veitacini, o Iso kei Jekope, o irau na luvei Aisake. E a volitaka o Iso na nona itutu ni ulumatua vei Jekope ena dua na kuro rourou damudamu (raica na i Vakatekivu 25:30–31). E muri, ni vakamuria na ivakasala nei tinana, a lawakitaki Iso o Jekope me rawa ni ciqoma kina na iotioti ni veivakalougatataki nei Aisake (raica na i Vakatekivu 27:6–29).

E a cati Jekope o Iso ka yalataka me vakamatei tacina. A dro o Jekope me laki vakaitikotiko vata kei Lepani na ganei tinana. (Raica na i Vakatekivu 27:41–45.) E muri e a sotava o Jekope na leqa kei nona momo ka mani vakasaurarataki me lesu ki na vale nei tamana (raica na i Vakatekivu 31). E kila o Jekope ni kena ibalebale o ya ni na sotavi Iso, ka tiko edua na nona mataivalu levu. A rere ena vuku ni nona bula kei na bula ni nona matavuvale (raica na i Vakatekivu 32:7–8).

Ena siga me rau sota kina, a tala o Jekope e dua na qele ni me levu, na kameli, bulumakau, sipi, kei na asa me iloloma ni veivinakati. A qai cuva vakavitu ni torovi tuakana yani. A cakava ko Iso e dua na ivukivuki ka sega ni namaka o Jekope. A tagi o Iso, mokoti tacina, ka tukuna vua ni sega ni gadrevi na iloloma ni veivinakati.

A tarai o Jekope ena loloma nei Iso ka kaya:

“Me kakua mada, kevaka ko sa yalovinaka vei au mo taura mada vei au na noqu ka ni loloma: ni sa vaka na noqu raica na mata ni kalou na noqu raica na matamuni, ka ni ko sa yalovinaka vei au.

“Mo ni kauta mada na noqu ka ni loloma sa kau vei kemuni oqo; ni sa loloma vei au na kalou, ia ka’u sa rawata na ka kecega. A sa cikevi koya; a sa qai kauta” (Vakatekivu 33:10–11).

E Tolu na Ka e Gadrevi meda Bula Vakacegu tiko

A vakaraitaka eke o Jekope e dua na ivakarau ni loloma ka’u sa raica ni sala mana duadua me sureti kina na veivakaduavatataki kei ira eda caka cala kina se o ira era caka cala vei keda.

Same 85:10 e vakamacalataka na ivakarau ni veivakaduavatataki: “Sa veitavaki na loloma kei na dina; sa veireguci na yalododonu kei na veivinakati.” Na itovo ni nodrau veivinakati o Jekope kei Iso e sotava vakavinaka na ituvaki ka kunei ena Same.

E a taura na yaloqaqa vei Jekope kei Iso me rau tusanaka na dina ni rau sega ni veimecaki—e rau veitacini. E taura na loloma veivueti me rau veivosoti vaka i rau. E taura na ivalavala dodonu—na mataqali lewa dodonu ka vakadodonutaka na veika, eda sa mai vakacala se o ira na tani—me solia o Jekope vei Iso e dua na iwase ni veika sa vakalougatataki kina. Ni ratou tiko kece na tolu na veika oqori, a vakatara vei rau me rau bula vakacegu.

E rawa ni da vakamuria na ivakarau vata oqo ena noda bula.

Ni da mai tao ena veisaqasaqa veivakarusai, na noda rere kei na noda rerevaki ira na tani ena rawa ni tarovi keda meda yavala se vakavuna meda cakacaka ena sala e vakacacana, ka sega ni vakavinakataka na ka. Eda dau vakasamataka ni na sega ni mana edua na ka eda na cakava me kau tani kina na viko ni veivakarusai. Eda yaco me sega ni vakabauta ni o ira na tani e rawa ni ra veisau.

Ia, na ivakaraitaki nei Jekope e vakarautaka vei keda e dua na sala me vakadrukai kina na veisaqasaqa vaka o ya. A tusaqata o Jekope na nona rerevaka na tuakana kei na nona rerevaka na veisaqasaqa vata kei koya. E kauwai vakalevu cake o koya me baleta na “maroroi ni nodrau” veiwekani mai na nona “nanumi koya ga vakaikoya” ena gauna oya, ka mani vuki kina vei tuakana, me solia ruarua vua na dina kei na lewa dodonu ena vuku ni cakacala sa vakayacora oti. Na yalo i Iso, ka nakita taumada me vakamatei Jekope, e a vakamalumalumutaki; ka qai drodro lesu vua na loloma veivueti kei na vakacegu. A kunea o Jekope e dua na sala me lomana kina na nona meca, ni vakayacora vakakina, a raica “na mata ni Kalou” ni wanonovi koya lesu mai.

Se cava ga na nuiqawaqawa eda na rairai vakila ena noda torova na veisaqasaqa ena sala vakaoqo, ena mana cake sara ena kena veisautaki na veisaqasaqa vakaoqo mai na dua tale na sala. Na loloma Va Karisito e vakavurea vei keda e dua na rai, meda raici ira kina vakavinaka na tamata eda sasaga bula vata tiko, ena sala ka na veisautaki keda vakaidina vata kei ira.

Josefa kei Iratou na Tuakana

Josefa mai Ijipita, mai vei Michael T. Malm

Ni oti e dua na itabatamata mai vei Jekope, eda raica e dua tale na ivakaraitaki kaukauwa ni loloma mai vua na luvei Jekope tagane gone duadua, o Josefa.

E volitaki o Josefa me vakabobulataki mai vei iratou na tuakana dauvuvu ni se gone. Me vakataki Iso, eratou vakila na tuakai Josefa ni vakatabakidua tiko na loloma nei tamadratou ka taleitaki sara vakalevu o Josefa. A vakararawataki sara vakalevu o Josefa ena vuku ni nodratou cati koya na tuakana. E a tawasei tu o koya mai na nona matavuvale ena vica vata na yabaki, yaco me dua na dauveiqaravi, ka biu ki valeniveivesu me dua na gauna. Kena itinitini, a vukei koya na Turaga me vorata rawa na veika dredre a sotava, ka yaco o koya me dua na iliuliu qaqa mai Ijipita. (Raica na i Vakatekivu 37–45.)

Eratou a vakararawataki talega na tuakana, ena dua na gauna ni dausiga, eratou a gole ki Ijipita, ena waloloi kei na bula druka. Ni ratou sotavi Josefa, eratou a sega ni kilai koya ka kere veivuke vua.

Sa tu vei Josefa na dodonu kece me biuti iratou na tuakana ki vale ni veivesu me tau kina na lewa dodonu vei iratou. O ya na ka e a ganiti iratou. A digitaka o koya me vakaraitaka na loloma soliwale—me vosoti iratou, me lomani iratou.

“Dou toro mada mai vei au.” a kaya vei iratou. “A ra sa toro vua. A sa kaya ko koya, Koi au ko Josefa na tacimudou, ko koya dou a volitaka ki Ijipita.

“Mo dou kakua ni rarawa, se veicudruvi vakai kemudou, ni dou a volitaki au ki ke: ni sa talai au na Kalou me’u liutaki kemudou, me ia na veivakabulai” (Vakatekivu 45:4–5).

E a sega walega ni vosoti iratou na tuakana o Josefa ia a raica talega e dua na inaki yaga ena nodratou veisaqasaqa. E kila o koya ni liga ni Kalou e tu ena ka kecega, veitalia na rarawa eratou a sotava kece, “A sa talai au na Kalou me’u liutaki kemudou, me maroroi na nomudou kawa e vuravura, ka me vakabulai kemudou ena veivakabulai levu” (Vakatekivu 45:7).

Vakadua tale, e dua na ivakarau vakaoqori e rawa ni taurivaki ena noda bula ni da vakadinadinataka ni mosi ni veisaqasaqa e rawa ni muataki keda ki na veika ka na vaqaqacotaka na noda matavuvale kei na itikotiko kevaka eda cakacaka vata meda vaqara iwali.

O keda kece eda na lako curuma na veisaqasaqa. Ena mosi. Ena so na gauna, vakalevu sara. Au dau qoroya tu ga na mosi era vakila na tani ka ra sotava tiko na veisaqasaqa, vakabibi vei ira eda dau lomana. Ia, e sega ni dodonu me mai icavacava ni veisaqasaqa na mosi kei na rere.

E rawa ni da digitaka me da raica na veisaqasaqa kei ira na tamata eda veisaqasaqa vata ena duatani tale na rai, me vaka a vakayacora o Josefa. E rawa ni da digitaka me da biuta tani na cudru, yaloca, kei na veibeitaki ka mokoti ira na noda meca.

E rawa ni da digitaka na loloma mai na rere ka kunea—me vakataki Jekope, Iso, Josefa, kei iratou na tuakana—ni o ira na noda meca era sa tacida ka ganeda. Ena noda segata me da vakaduavatataki kei ira, o keda talega eda rawa ni raica na mata ni Kalou.