Na Marau Nida sa Vakabulai
Na loloma i Jisu Karisito kei na kaukauwa e rawa ni vakabulai keda yadua mai na noda cala, malumalu, kei na ivalavala ca ka vukei keda duatani sara.
Rauta ni 10 na yabaki sa oti au vakauqeti meu droinitaka e dua na itaba ni iVakabula. Dina niu dua na daudroini, au vakila ni icolacola levu. E rawa vakacava meu boroya na droini Jisu Karisito ka matanataka na Yalona? Meu na tekivu beka evei? Ka meu na kunea vakacava na gauna?
Mai na vei taro oqo, au nanuma meu toso sara ka nuitaka ni na vukei au na Turaga. Ia meu toso e liu ka biuta na dredre vei Koya. Au masulaka, vakasamataka, vakadikeva, ka vakatovotovotaka au kalougata niu kunea eso ivurevure me vukei au. Na papa ni droini vulavula qo sa teviku me veisau mai.
E sega ni ka rawarawa. Eso na gauna e sega ni vakataka na veika au namaka. Eso na gauna au dau vakauqeti ena so na itosi se vakasama vovou. Ka vuqa na gauna, au dau saga, saga, ka saga tikoga.
Gauna au nanuma kina ni sa mamaca mai ka sa cava na noqu droini ena iboro, au qai biuta e dua na vanisi me taqomaka mai ena duka kei na kuvu. Niu vakayacora oqo, au liaca ni veisau na drauniulu e tiko ena droini, waicala, ka seyavu sara. Au qai liaca ni totolo na noqu biuta na vanisi, e se suasua tuga na tiki ni droini oya.
Au qusia tani vakataki au e dua na tiki ni noqu droini ena vanisi. E luvuci na lomaqu. Au vakila niu sa vakacacana na veivuke a solia vei au na Kalou. Au tagi ka veilecayaki. Ena noqu rarawa, au vakayacora na ka ena cakava tale e dua ke donuia na leqa vata vaka oqo: Au qiriti tinaqu. Tukuna sara mai vakamalua o koya, “Ena sega ni lesu mai na veika e sa yaco oti, ia mo vakayacora na nomu igu taucoko ena veika e se vo tiko.”
Okoya au masu kina ka kerea na veivuke ka qai droini ena bogi taucoko meu vakavinakataka. Au nanuma sara noqu qai taleva tale na droini ena mataka oya—e sa totoka cake sara mai na kena e liu. E rawa vakacava oya? Na noqu nanuma me iwali ni noqu vakacalaka qai yaco me imadigi ni Ligana loloma me vakaraitaki koya. Se sega ni oti na Nona boroboro, ka sega ni se oti o Koya vei au. Vakasinaiti na yaloqu ena marau kei na vakacegu. Au vakalagilagia na Turaga ena Nona loloma, na nona cakamana e sega walega ni maroroya na droini ka vakavulici au vakalevu ni Nona loloma kei na kaukauwa e vakabulai keda yadua mai na vakacalaka, malumalumu, kei na ivalavalaca ka vukei keda me da vinaka cake sara.
Vaka ga ni kena tubu na noqu vakavinavinaka vua na iVakabula ni a vukea na noqu vakavinakataka na droini “tawaveisau rawa”, vakatalega kina na tubu ni noqu lomana ka vakavinavinakataka na noqu iVakabula niu vakasaqara meu cakacaka vata kei Koya me wali na noqu malumalumu ka vosoti na noqu caka cala. Au vakavinavinaka tawamudu vua na iVakabula ni rawa meu veisau ka vakasavasavataki E kila o Koya na yaloqu, kau niutaka meu na vakayacora na veika cavaga e gadreva o Koya meu kitaka ka vakataka.
Na veivutuni e sala meda vakila kina na loloma ni Kalou ka meda kilai Koya ka lomani Koya ena dua na sala eda sega vakadua tu ni kila. Vua na marama koya savata na yava ni iVakabula, a tukuna o Koya, “A nona ivalavala ca sa vuqa, sa bokoci, a sa loloma vakalevu kina o koya: ia ko koya sa lailai ga na nona ka sa bokoci, sa loloma vakalailai.” A lomani Jisu vakalevu o koya, ka sa vosoti koya vakalevu o Koya.
Dua na inuinui dina kei na vakacegu e dau lako mai nida kila ni rawa meda tovolea tale—ni, vakatavulica o Elder Bednar, eda rawa ni ciqoma na veivakavoui ni noda caka cala mai na kaukauwa ni Yalo Tabu ni vakanamata na yaloda vei Koya ka veivutuni ena yalodina.
Na kaukauwa ni veivakabulai i Jisu Karisito e dua dina na veivakalougatataki cecere e yalataki vei keda. Nanuma na veika oqo nio vakaitavi ena cakacaka vakalotu tabu. Ke yali oqo, eda na sega ni rawa ni lesu kina nona iserau na Tamada Vakalomalagi keira ira eda lomana.
Au kila ni noda Turaga ka iVakabula, o Jisu Karisito, e dauniveivakabulai levu. Ni Luvena na Kalou ka mai sorovaka na ivalavalaca kei vuravura, mai solia na Nona bula me mai mate, tucake tale, e tiko vei Koya na kaukauwa ni veivakabulai kei na tucaketale. E vakarawarawataka o Koya vei keda kece na bula tawamudu meda rawata na veivakabulai kei na bula vakacerecerei. Au kila ena vuku ni Nona veisorovaki, eda rawa ni veivutuni e veisiga ka savai vakaidina ka vakabulai. E dua dina na cakamana ni lomani iko kei au o Koya.
Tukuna o Koya, “Koni na sega ni lesu mai vei au, ka veivutunitaka na nomuni ivalavala ca, ka saumaki mai, meu vakabulai kemuni?” E rawa ni vakabulai o Koya na “vanua benuci” ni nomu bula— na vanua mamaca, voravora, ka vakalalai mai na ivalavala ca kei na vutugu, ka qai “veisautaka na nomu lekutu me vakai iteni.”
Me vaka nida sega ni rawa ni kila taucoko na titobu ni mosi e lako curuma na Karisito e Kecisemani ena kauveilatai, vakakina o keda, eda na “sega ni solia e dua na ivakarau kina titobu ni Nona veivosoti vakalou vei keda,” kei na loloma cecere, kei na loloma.
Eso na gauna eda na sega ni vakila ni sega ni rawa meda vakabulai, de dua na cala eda vakayacora ena sega ni yacova na loloma ni Kalou kei na kaukauwa ni Nona veisorovaki na iVakabula, baleta na dredre e lako curumi tiko se na veika e sa yaco oti. Au vakadinadinataka nio se tiko ga ena ruku ni Nona veivueti na iVakavuvuli levu. Na iVakabula e “lako sobu mai sara mai ” ka tiko ena nona itutu vakalou me laveti iko ka vakabulai iko mai na butobuto titobu ki na “Nona iserau.” Baleta na Nona veisorovaki, e vakarautaka e dua na sala o Koya vei keda kece meda vorata kina na noda malumalumu yadua kei na ivalavala ca. “E tiko vei koya na kaukauwa kecega me vakabula na tamata kece na tamata era vakabauta na yacana ka kauta mai na vua ni veivutuni.”
Vaka ga ni gadrevi na cakacaka kei na veivuke mai lomalagi me vakavinakataki na droini, vakakina na cakacaka, yalodina, kei na yalo malumalumu me rawa kina na “ivalavala sa vaka na veivutuni.” Na ivua oqo e oka kina na noda vakabauta ka niutaki Jisu Karisito kei na Nona veivosorovaki, solia vua na Kalou na yalo malumalumu ka bibivoro, ka veivutunitaka na nomu caka cala, saga nomu igu mo vakavinakataka na veika e sa mavoa, ka sasagataka na bula kilikili.
Na veivutuni kei na veisau vakaidina, e tekivu ena noda “liaca na noda ivalavalaca.” E sega ni gadrevi mo gunu wainimate vakavo sara ke kila nio sa tauvimate. Ena tu eso na gauna eda na sega ni via dikevi keda ka raica na veika e gadreva me vakabulai se vakavinakataki.
E vola o C. S. Lewis, e vakaraitaka na vosa oqo o Aslan vua e dua na tagane sa mai coriti koya ga na nona ivalavala: “Isa, [na kawatamata], eda taqomaki keda vakavuku mai na ivalavala saraga e rawa me vukei keda.”
Na vanua cava beka eda na via taqomaki keda kina mai na ivalavala e rawa ni vakavinakataki keda?
Meda kua ni taqomaki keda tiko mai na vinaka e gadreva na Kalou me vakalougatataki keda kina. Mai na loloma cecere e gadreva o Koya vei keda meda vakila. Mai na rarama kei na kilaka e gadreva o Koya me solia vei keda Mai na veivakabulai e kila o Koya nida sa gadreva dina. Mai na isema ni veiyalayalati titobu e vinakata o Koya me nodra kece na Luvena tagane kei na yalewa.
Noqu masu meda biuta tani na “iyaragi ni valu” koya eda vakayagataka tiko meda taqomaki keda mai na veivakalougatataki ni Nona loloma na Kalou. Na iyaragi ni dokadoka—kocokoco, taqaya, veicacati, cala, vucesa, tawadodonu, vakalelewa, veiqati—na veika cavaga e sega ni vakatara meda lomana na Kalou mai na vu ni yaloda taucoko ka maroroya taucoko na noda veiyalayalati kei Koya.
Nida bulataka na noda veiyalayati, na Turaga na vukei keda ka solia vei keda na kaukauwa eda gadreva meda kila ka vorata na malumalumu, wili kina na malumalumu vakayalo ni dokadoka. E kaya na noda parofita:
Na veivutuni sa salatu kina bula savasava, ka sa vakavure kaukauwa na bula savasava.”
Io, eda sa gadreva sara na Nona kaukauwa ena veisiga ni mataka.”
Vaka na noqu droini, sebera ni oti na nona vukei keda na Turaga ni da cakacala, e sega ni dro tani o koya nida lutu. Na noda gadreva na veivakabulai kei na veivuke e sega ni vaka ogai Koya, ni sa iusutu ni Nona lako mai. Na iVakabula vakataki Koya a kaya:
“Raica, au sa lako mai i vuravura meu kauta mai na veisereki i vuravura, meu vakabula kina na vuravura mai na ivalavala ca.”
“Sa dodo tu yani vei kemuni na liga ni noqu loloma cecere, ia ko koya yadua sa lako mai, au na ciqomi koya; sa kalougata ko ira sa lako mai vei au.”
Dou lako mai—lako mai o kemudou sa oca, ka rarawa, mai biuta na nomudou icolacola bibi ka kune vakacegu vei Koya e lomani kemudou sara vakalevu. Vakataqara vei kemudou na Noqu ivua, niu sa yalomalua ka yalomalumalumu.
Na Tamada Vakalomalagi kei na iVakabula e raici kemuni. E rau kila na yalomu. Erau kauwaitaka na veika o kauwai kina, oka kina o ira o lomana.
E rawa ni vakalesuiya mai na iVakabula na veika e sa yali, oka kina na sema e sa kasere se vakamavoataki. E vakarautaka o Koya na sala vei ira kece era gadreva me ra vakabulai—ceguva na bula vei ira na mate se nuiqawaqawa vakayalo.
Kevaka o sotava tiko edua na dredre o nanuma ni sa dodonu mo lako sivita, kua ni yalo lailai. Waraka na kena gauna donu, maroroya na nomu veiyalayalati, veivutuni vakawasoma, vakasaqara na veivuke mai vei ira nomu iliuliu kevaka o gadreva, gole vakawasoma kina vale ni Turaga. Vakarorogo ka vakamuria na veivakayarayarataki e lako mai vei iko. Ena sega ni laiva o Koya na Nona isema ni veiyalayalati kei iko.
E vuqa sara na veiwekani drigidrigita ka veibolei ena noqu bula, kau saga ena yalodina meu vakavinakataka. E so na gauna au vakila ni sa lutu tiko ga vakalevu. Au vakasamataka, “E sega beka niu sa walia oqo? E sega beka niu vorata na malumalumu oqo?” Au vulica ni toso tiko na gauna niu sega niu ca; ia, e levu ga na ka meu cakacakataka ka levu na veivakabulai au gadreva.
Vakavulica o Elder D. Todd Christofferson: “E dina sara ni na matadredre na Turaga vua e gadreva me lako mai kina veilewai ena bula kilikili, o koya sa cakacaka ena yalodina e veisiga yadua me vakaisosomitaka na malumalumu ena kaukauwa. Na veivutuni dina, kei na veisau dina ena gadrevi me sasagataki tiko ga, ia e koto ena veisasaga vakaoqori e dua na ka veivakasavasavataki ka tabu. Ena taladrodro yani kina yalo vakaoqori na veivosoti kei na veivakabulai vakalou.”
Na veisiga yadua e solia tu na madigi meda vakasinaiti keda ena inuinui kei na veika eda rawata baleti Jisu Karisito. Veisiga eda rawa nida kila, vaka e tukuna o Ivi, “na marau ni noda sa vakabulai,” na marau ni sa taucoko, na marau nida vakila tiko na loloma tawavakaiyalayala ni Kalou vei keda.
Au kila nio Tamada Vakalomalagi kei na iVakabula e lomani kemuni. Jisu Karisito na iVakabula kei na Dauniveivueti ni tamata kece ga. E bula tiko o Koya. Ena Nona veisorovaki, e sereka vakadua na ivesu ni ivalavalaca kei na mate me rawa nida bula galala digia mo vakabulai, vueti, ka bula tawamudu kei ira eda lomana. Au vakadinadinataka na veika oqo ena Yacana, Jisu Karisito, emeni.