Ngaahi Maʻuʻanga Tokoní

Ngaahi Fakakaukau ki he Mālōloó

Mūsika	ʻOku ʻi ai ha fakamoʻoni ʻe ala tokoni e mūsiká ke ne holoki e loto-hohaʻá mo e loto-mafasiá. ʻI he taimi ʻokú ke ongoʻi mafasia pe loto-foʻi aí, hivehiva pē kiate koe pe fanongo ki ha hiva manakoa. “ʻOku lava ʻe he ngaahi himí [mo e mūsika langaki moʻui kehé] ʻo ueʻi hake hotau laumālié, pea fakalotolahiʻi, mo fakalotoʻi kitautolu ke tau fai ha ngāue ʻoku māʻoniʻoní. Te ne lava ʻo fakafonu hotau laumālié ʻaki ha ngaahi fakakaukau ʻoku fakalangí pea tau maʻu ai ʻa e laumālie ʻo e melinó” (“Talamuʻaki ʻa e Kau Palesitenisī ʻUluakí,” Ngaahi Himí, [1985], viii).
Fakamālohisino Fakahokohoko ʻo e Mālōloó	ʻOku tokoni e mālōlō lelei ʻaupitó ke toe fakaake ʻa e sinó mei he loto-mafasiá. Ako fakahoko ʻa e ʻekitivitī ko ʻení ʻi he taimi poʻulí kimuʻa peá ke mohé ke akoʻi ho sinó ke fiemālie. Fakahoko nounou e fakamālohisino ko ʻení he lolotonga ʻo e ʻahó, ʻi ha faʻahinga taimi pē te ke ongoʻi mafasia ai. Tokoto pe tangutu fiemālie ʻo kuikui ho matá. Fekumi ki ha faʻahinga haʻihaʻisia ʻokú ke fuesia, tokanga taha ki ha kupu pē ʻe taha ho sinó he taimi ʻe taha: ko ho ʻulú mo e matá, ongo foʻi matá, kaungaó, kiá, umá mo e tuʻá, ongo nimá, laʻinimá mo e louhiʻinimá, fatafatá mo e keté, ongo vaʻé, mo e laʻivaʻé mo e louhiʻivaʻé. Fakamolū ke fiemālie e konga takitaha ho sinó. Fakatokangaʻi e mole atu ʻa e haʻihaʻisiá, hangē ha ʻoneʻone ʻoku mokulu ʻi ho vahaʻa louhiʻi nimá. Kapau ʻokú ke kei ongoʻi haʻihaʻisia pē, fakafefeka e kupu ho sinó ʻoku haʻihaʻisiá ʻi ha sekoni ʻe 10 pea toki tukuange ʻi ha sekoni ʻe 10. ʻAi māmālie pē. Fakakaukauʻi e konga kotoa ho sinó ke ʻilo pe ʻoku kei ʻi ai ha feituʻu ʻoku kei haʻihaʻisia, pea mālōlō lelei kakato. Tokanga taha ki ha manatu melie pe fakakaukauloto ki ha feituʻu ʻokú ke maʻu mei ai e nongá mo e fiefiá. Feinga ke ke fakakaukauloto ki he feituʻu ko iá ʻi he lelei taha te ke ala lavá kae ʻoua kuó ke ongoʻi mateuteu ke toe ʻāʻā ho matá.
Tokanga ʻo Fakaʻaongaʻi e Ngaahi Ongoʻanga ʻe Nimá	ʻE ala tokoni hoʻo tokanga taha ki ho ngaahi ongoʻangá ke ke akoako ʻa e loto-tokangá. Vakavakai fakalongolongo ʻi ha ngaahi miniti siʻi ki hoʻo ʻātakaí. ʻI hoʻo fai iá, feinga ke fai ʻa e ngaahi meʻa ko ʻení: Fakatokangaʻi ha meʻa ʻe nima ʻokú ke lava ʻo sio ki ai. Vakavakai holo pea tuku hoʻo tokangá ki ha meʻa ʻe nima ʻokú ke lava ʻo sio ki ai. Fili ha meʻa ʻoku ʻikai ke ke faʻa fakatokangaʻi, hangē ko ha ʻata pe ko ha meʻa ‘oku kiʻi masisi. Fakatokangaʻi ha meʻa ʻe fā ʻokú ke lava ʻo ongoʻi. Tokanga ki he ngaahi meʻa ʻe fā ʻokú ke lolotonga ongoʻí, hangē ko e matolu ho valá, ongo ʻo e havilivilí ʻi ho kilí, pe ko e hamolemole ʻo e funga tēpile ʻoku hili ai ho nimá. Fakatokangaʻi ha meʻa ʻe tolu ʻokú ke lava ʻo fanongo ki ai. Fakaʻaongaʻi ha kiʻi taimi ke ke fakafanongo ai, pea fakatokangaʻi ha meʻa ʻe tolu ʻokú ke fanongo ki ai. ʻE lava pē ko ha kiokio ʻeni ʻo ha kiʻi foʻi manupuna, ongo ʻuʻulu ʻo ha ʻaisi tuʻu, pe ko e ongo ʻo e feleleaki ʻa e ʻū meʻalelé ʻi ha hala ofi mai. Fakatokangaʻi ha meʻa ʻe ua ʻokú ke lava ʻo nanamu ki ai. Tokanga ki ha nanamu ʻe ua ʻoku ʻikai te ke faʻa fakatokangaʻi, ʻo tatau ai pē pe ʻoku namu lelei ia pe ʻikai. Mahalo te ke fakatokangaʻi ha māʻiliʻili ʻa e ʻulu painí kapau ʻokú ke ʻi tuʻa pe ko e vala ʻokú ke tuí. Fakatokangaʻi ha meʻa ʻe taha te ke lava ʻo ʻahiʻahiʻi. Tukutaha hoʻo tokangá ʻi ha foʻi meʻa pē ʻe taha te ke lava ʻo ʻahiʻahiʻi he taimí ni, ʻi he foʻi momeniti ko ʻení. Te ke lava ʻo ʻahiʻahi ha inu, lamu ha foʻi pululole, kai ha meʻa, pe fakatokangaʻi e meʻa ʻokú ke fakaʻamu ke kaí.
Fakakaukauloto	ʻI he founga fakafiemālie ko ʻení, te ke fokotuʻu ha ngaahi ʻīmisi ʻi ho ʻatamaí ʻokú ke fononga ki ha feituʻu pe tūkunga ʻoku nonga mo fiemālie. Kamata ʻaki haʻo fakakaukauloto ki ha feituʻu ʻokú ke fiefia ai. ʻE lava pē ko ha feituʻu moʻoni pe feituʻu faʻu pē. Lolotonga e fakakaukaulotoá, feinga ke ke fakaʻaongaʻi ki he lahi tahá ʻa e ngaahi ongoʻangá, kau ai e nanamú, sió, ongó, mo e alá. Kapau ʻokú ke fakakaukauloto ʻokú ke mālōlō ʻi he matātahí, mahalo te ke fakakaukau ki he nanamu ʻo e tahí, ko e ongo ʻo e fasi e peaú, pea mo e māfana ʻo e laʻaá ʻi ho sinó. Mahalo te ke fie kuikui, tangutu ʻi ha feituʻu lōngonoa, pea fakapapauʻi ʻokú ke ongoʻi fiemālie pē ʻi ho valá.

Fakatokangaʻi ange: Te ke lava foki ʻo fakaʻaongaʻi ʻa e ʻekitivitī ki he loto-tokangá mei he vahe ko ʻení.

Ngaahi Fakamatalá