Mga Baruganan sa Pagpangalagad
Pagpalambo sa Empatiya [Empathy] aron Mangalagad
Ang pagpangalagad mao ang pagdasig. Makadasig kita sa uban samtang maningkamot kita sa pagsabut sa unsay ilang gisinati ug sa pagpakita nga andam kitang motabang kanila tadlas niini.
Liahona, Pebrero 2019
Tungod kay ang atong Langitnong Amahan gustong motabang kanato nga mahimong sama Kaniya, ang mga hagit nga atong giatubang niini nga kinabuhi mahimo nga mga kahigayunan sa pagkat-on kon kita mosalig Kaniya ug magpabilin sa dalan. Ikasubo, ang pagpuyo sumala sa mga pagtulun-an sa ebanghelyo mahimong lisud gayud kon gibati nato nga nag-atubang kita niadto nga mga pagsulay nga kita ra.
Apan dili gayud tuyo nga atubangon nato kadto nga mga pagsulay nga mag-inusara. Ang Manluluwas nakakab-ot sa hingpit nga empatiya, mikunsad ubos sa tanan nga mga butang aron mahibalo Siya unsaon sa pagtabang kanato sa atong mga kasakit ug mga kahuyang (tan-awa sa Alma 7:11–12; Doktrina ug mga Pakigsaad 122:8). Siya nagpaabut nga ang matag usa kanato mosunod sa Iyang ehemplo ug magpakita usab og empatiya. Ang matag miyembro sa Simbahan mipakigsaad nga “magbangutan uban niadto nga nagbangutan; oo, ug mohupay niadtong nagkinahanglan sa kahupayan” (Mosiah 18: 9). Bisan pa sa atong kaugalingong mga hagit, gitudloan kita sa tibuok kasulatan nga maghunahuna sa uban ug “iisa ang inyong nahoyhoy nga mga kamot, ug lig-ona ang inyong mahuyang nga mga tuhod” ug “himoang matul-id ang pagaagian sa inyong mga tiil, aron ang mga bakol dili malisa” (Mga Hebreohanon 12:12–13; tan-awa usab sa Isaias 35:3–4; Doktrina ug mga Pakigsaad 81:5–6).
Samtang mogiya kita sa uban, mosuporta kanila, ug molakaw uban kanila, gitabangan nato sila nga mosunod sa mga pagtulun-an sa ebanghelyo sa igong gidugayon aron ang Manluluwas dili lamang mokabig kanila—usa sa mahinungdanong mga katuyoan sa pagpangalagad—apan usab moayo kanila (tan-awa sa Doktrina ug mga Pakigsaad 112:13).
Unsa Ang Empatiya?
Ang empatiya mao ang pagsabut sa mga pagbati, mga hunahuna, ug kahimtang sa usa ka tawo sumala sa ilang panglantaw imbis nga sa atong kaugalingong panglantaw.1
Ang pagbati og empatiya importante sa atong mga paningkamot sa pagpangalagad sa uban ug sa pagtuman sa atong katuyoan isip tigpangalagad nga mga brother ug mga sister. Nagtugot kini kanato sa pagkonsiderar sa mga butang gikan sa panglantaw sa laing tawo.
Pagkonsiderar sa mga Butang gikan sa Panglantaw sa Laing Tawo
Adunay istorya mahitungod sa usa ka maulawon nga Santos sa Ulahing mga Adlaw nga lalaki kinsa kanunay nga naglingkod nga nag-inusara sa luyo nga lingkuranan sa chapel. Sa dihang ang usa ka sakop sa elder’s quorum kalit nga namatay, ang bishop mihatag og mga panalangin sa priesthood aron sa paghupay sa mga sakop sa pamilya sa elder. Ang mga sister sa Relief Society midala og pagkaon. Ang maayo’g tuyo nga mga higala ug mga silingan nakig-istorya sa pamilya ug miingon, “Pahibaloa mi kon aduna kami ikatabang.”
Apan sa dihang mibisita sa pamilya kining maulawong tawo wala madugay nianang adlawa, gibagting niya ang doorbell ug sa dihang giablihan sa biyuda, yano siyang miingon, “Mianhi ko aron limpyohan ang inyong sapatos.” Sulod sa duha ka oras, ang tanang sapatos sa pamilya nalimpyohan ug napasinaw agig pagpangandam alang sa lubong. Pagkasunod Dominggo ang pamilya sa namatay nga elder milingkod tupad sa maulawong tawo sa luyo nga lingkuranan.
Ania ang usa ka tawo kinsa nakahimo sa pagsangkap sa wala matubag nga panginahanglan. Sila ug siya napanalanginan sa iyang pagpangalagad nga nagiyahan sa empatiya.
Sa Unsang Paagi Moepekto ang Empatiya?
Sulod sa milabay nga 30 ka tuig, ang nagkadaghan nga mga tigsiksik nagtuon sa empatiya. Samtang daghan kanila ang nagtuon sa hilisgutan sa lain-laing mga paagi, kadaghanan kanila miuyon nga ang empatiya usa ka butang nga mahimong makat-unan.2
Aron mapalambo ang atong abilidad nga moempatiya, makatabang nga adunay mas maayong pagsabut kon sa unsang paagi moepekto ang empatiya. Ang mosunod nga mga sugyot kasagaran nga gidawat isip sukaranang mga elemento sa empatiya.3 Samtang kanunay kining mahitabo nga dili gani kita makabantay niini, ang pagkabantay niini makahatag kanato og kahigayunan nga makakita og mga oportunidad sa paglambo.
1. Pagsabut
Ang empatiya nagkinahanglan og pipila ka pagsabut sa sitwasyon sa usa ka tawo. Kon mas maayo nimong masabtan ang ilang mga kahimtang, mas mahimong sayon ang pagsabut kon unsay ilang gibati mahitungod niini ug unsay imong mahimo sa pagtabang.
Ang tinud-anay nga pagpaminaw, pagpangutana, ug pakigtambag kanila ug sa uban mao ang importante nga mga buhat aron masabtan ang ilang sitwasyon. Makakat-on ka og dugang mahitungod niini nga mga konsepto sa miagi nga mga artikulo sa Mga Baruganan sa Pagpangalagad:
-
“Lima ka Butang nga Buhaton sa Maayong mga Tigpaminaw,” Liahona, Hunyo 2018, 6.
-
“Makigtambag mahitungod sa Ilang mga Panginahanglan,” Liahona, Sept. 2018, 6.
-
“Involve Others in Ministering—as Needed [Pagpaapil sa Uban diha sa Pagpangalagad—sumala sa Panginahanglan],” Liahona, Okt. 2018, 6.
Samtang magtinguha kita sa pagsabut, kita kinahanglang mogahin og panahon sa pagsabut sa ilang partikular nga sitwasyon kay sa paghimo ug mga pangagpas base sa laing tawo kinsa adunay susama nga kasinatian. Kon dili, kita posibleng mapakyas ug atong mapabati sa uban nga wala sila tukma nga masabti.
2. Paghanduraw
Sa atong mga paningkamot sa pagtuman sa atong pakigsaad sa pagbangutan uban niadtong nagbangutan ug paghupay niadtong nagkinahanglan sa kahupayan, mahimo usab kitang mag-ampo alang sa Espiritu Santo nga motabang kanato nga makasabut kon unsay gibati sa usa ka tawo ug sa unsang paagi kita makatabang.4
Hinoon, sa higayon nga makasabut kita sa mga kahimtang sa laing tawo, ang matag usa kanato—kon natural man kining mahitabo o dili—mahimong mosulay sa paghanduraw kon unsay atong hunahunaon o bation kon kita ang anaa sa ilang sitwasyon. Kon ato kining buhaton, mahimo natong tugutan ang atong kaugalingong mga hunahuna ug pagbati nga motabang sa paggiya sa atong tubag.
Samtang makasabut kita sa mga kahimtang sa laing tawo ug maghanduraw kon unsa kaha ang atong bation diha sa ilang sitwasyon, importante nga magbantay kita kon giunsa nato sila sa paghukom (tan-awa sa Mateo 7:1). Ang pagpanaway kon sa unsang paagi ang usa ka tawo miabut sa sitwasyon makahimo kanato sa pagbaliwala sa sakit nga nahimo sa sitwasyon.
3. Pagresponde
Unsaon nato sa pagresponde importante tungod kay diha nato mapakita ang atong empatiya. Anaay dili maihap nga mga paagi nga mapahibalo ang atong pagsabut sa pulong ug sa buhat. Importante nga hinumduman nga ang atong tumong dili ang pagsulbad dayon sa problema. Kasagaran ang tumong mao lamang ang pagsuporta ug paglig-on pinaagi sa pagpahibalo kanila nga wala sila mag-inusara. Mahimong nagpasabut kini sa pagsulti og, “Nalipay kaayo ko nga imo kong gisultihan” o “Naguol ko. Nasayud ko kon sama sa unsa kana” o “Morag sakit gyud na.”
Sa matag sitwasyon ang atong pagresponde dili pagpakaaron-ingnon; kinahanglan gayud kini nga tinuod. Ug kon angay, ang pagkahimong sensitibo aron mapakita sa laing tawo ang imong kaugalingong mga kahuyang ug mga pagduha-duha makamugna og bililhong pagbati sa pagkakonektado.
Pagdapit sa Paglihok
Samtang ikonsiderar nimo ang mga kahimtang niadtong imong gipangalagaran, ihanduraw nga anaa ka sa ilang sitwasyon. Pag-ampo nga makasabut kon unsay ilang gibati ug unsay imong makita nga labing makatabang kon anaa ka sa ilang lugar. Ang imong pagresponde mahimong yano, apan makahuluganon kini.