Talairawarawa: “Ni sa Vakarota na Turaga, Cakava”

“Bulataka vakadodonu sara na talairawarawa ki na ivakaro ni Kalou, ka lako Vua ena yalomalumalumu.”

Na Bula nei Josefa Simici

Mai na Tiseba 1827 kina Okosita 1830, erau a vakaitikotiko kina e Harmony, Pennsylvania, o Josefa kei Ema Simici, na Parofita edau lako vagauna ki Niu Ioka me laki qarava eso na bisini ni Lotu. Ena Sepiteba ni 1830, rau a toki kina ki Fayette, Niu Ioka Ioka ko Josefa kei Ema Simici, me rau laki tomani ira na Yalododonu era vakaitikotiko ena ra kei Niu Ioka. Ena Tiseba ka tarava, a ciqoma kina na Parofita e dua na ivakatakila ka gadrevi kina na lewe ni Lotu e Niu Ioka me ra cakava na solibula vakaitamera. Me ra biuta na nodra veivale, veiwere, kei na bisinisi ka soqoni vata yani ki Kirtland, Ohio (raica V&V 37). Era na soqoni vata kei ira na curuvou ka ra vakaitikotiko ena vanua o ya ka tara cake kina na Lotu, me vaka e a yalataka na Turaga, “dou na vakalougatataki vakaidina ena kaukauwa mai lomalagi” (V&V 38:32). Erau a tiko maliwai ira o Josefa kei Ema Simici ka ra kena isevu me ra talairawarawa ki na ivakaro ni Turaga, era a biuti Niu Ioka ena mua ni Janueri 1831. Era lakova e sivia e 250 na maile ki Kirtland ena qiqibili, ena lomadonu ni dua na vula ibatabata levu duadua, ka sa bukete tiko kina vei rau na drua o Ema.

O Newel K. Whitney ka vakaitikotiko e Kirtland, e dua vei ira na isevu ka kidavaka na Parofita, me vaka e vakamacalataka o Orson F. Whitney, na makubuna: “E rauta toka na imatai ni Feperueri, 1831, e dua na qiqibili ka ratou vodo toka kina e lewe va na tamata, qiqica yani na veigaunisala e Kirtland ka laki kele sara ena matanikatuba ni sitoa nei Gilbert kei Whitney. … E dua vei ira na tagane, e tamata gone ka bulicaki kaukauwa, e a sobu mai, cabeta cake yani vakatotolo na ikabakaba, curu yani e loma ni sitoa ki na vanua sara e tucake tu kina na itokani gone vakabisinisi.

“ ‘Newel K. Whitney! Sai kemuni na tamata o ya!’ e a kacivaka mai, dodoka yani na ligana ena vakarokoroko, me vaka ga e dua na itokani makawa ka veikilai vinaka.

“ ‘O sa vinaka cake sara mai vei au,’ sauma yani na [ivakatawa ni sitoa], ka dodoka yani na ligana me lululu—viavia dredre, ka via veilecayaki tu na irairai ni matana—’Au sega ni kacivi iko rawa ena yacamu, me vaka ko sa cakava vei au.’

“ ‘Oi au o Josefa, na Parofita,’ e kaya mai na vulagi, ena matadredredre. ‘Au sa tu oqo me baleta na nomu masumasu; na cava o vinakata vei au ena gauna oqo?’

“O Mr. Whitney, e vakidacalataki, ia e sega ni lailai na nona marau, na gauna totolo ga e rawa ena nona vakurabuitaki, kauti ira na ilawalawa … takosova na gaunisala ki na nona vale ka toka ena tutu, ka vakaveikilaitaki ira kivua na marama watina [Elizabeth Ann]. E a wasea taucoko na nona kurabui kei na marau. E kaya o Josefa ena tiki ni italanoa oqo: ‘Keimami a kidavaki ka ciqomi ena yalololoma ena lomanivale nei Baraca N. K. Whitney. O au vata kei na marama watiqu keirau a tiko vata kei na matavuvale nei Baraca Whitney me vica na macawa, ka ciqoma na veika ni loloma kei na veikauwaitaki e rawa me namaki.’ [Raica History of the Church, 1:145–46.]”¹

E a talanoataka o Orson F. Whitney: “Na kaukauwa cava e kila rawa kina na turaga talei oqo, o Josefa Simici, e dua ka rau se bera mada ni veiraici mata mai liu ena nodrau bula voli oqo? Na cava na vuna e sega ni kilai koya kina o Newel K. Whitney? Me baleta ga ni daurairai o Josefa Simici, e dua na daurairai digitaki; ka sa raici Newel K. Whitney oti ena nona dau tekiduru voli ena masumasu, ena dua na vanua yawa sara, ena nona vakarau tiko me lako mai ki Kirtland. E veivakurabuitaki—ia e dina!”²

Ena vula o Me e rauta ni sivia na 200 na Yalododonu mai Niu Ioka era gole yani ki Kirtland—eso ena qiqidreti se qiqi bili, ia e levu ga era sokowaqa ena iKelimusu (Canal) na Erie oti qai waqasitima se sukuna me takosovi kina na Drano o Erie. Ena ilakolako oqo ki Kirtland, me vaka na levu ni bolebole era tara na nona bula, e a liutaki ira na Yalododonu o Josefa Simici ena nodra vakamuria na ivakaro ni Kalou, veitalia ga se vakacava tu na kena dredre na itavi.

Ni oti e va na yabaki, ena kedra maliwa e vuqa na icolacola ni kena liutaki na tubu ni Lotu e Kirtland, e a vakamacalataka na Parofita na nona vakaitavitaki koya ena ivakarau ni nona bula: “E sega ni dua na vula me vakatauvatani vata kei na noqu osooso vakalevu mai na vula o Noveba; ia me vaka ni noqu bula e vakayagataki ena itavi qaravi kei na cakacaka sega ni soro, au cakava kina na lawa oqo: Ni sa vakarota na Turaga, cakava.”³

iVakavuvuli nei Josefa Simici

Ni da vakasaqara me da kila na lewa ni Kalou ka cakava na veika kecega e vakarota o Koya me da cakava, ena sovaraki sobu mai vei keda na veivakalougatataki mai lomalagi.

“Me da vakabulai na kena dodonu e sega walega ni da vakayacora eso na ka, ia na veika taucoko sara ga e vakarota vei keda na Kalou. E rawa me ra vunau na tamata ka cakava na veika taucoko sara vakavo ga na veika kece e vakarota vei keda na Kalou me da cakava, ka da na vakarusai kina ena gauna mai muri. E rawa me da solia na ikatini ni botebotekoro, kei na co kecega vakaoqo, ia na lewa dodonu kei na loloma ni Kalou dou sa biuta laivi ga [raica Luke 11:42]. Na inaki e tiko vei au sa ikoya na talairawarawa ka vakatavulici ira na tani me ra talairawarawa vua na Kalou ena veika ga e vakarota vei keda me da cakava. E sega ni dua na ka kevaka e kilai levu se sega ni kilai levu na ivakavuvuli, Au na dau taqomaka tikoga na ivakavuvuli dina, kevaka sara mada ga au tu duadua kina.”⁴

“Me vaka e dua na Lotu ka dua na tamata e sa yaga ka dodonu vei keda me da yalomatua, ka vakasaqara me kila na lewa ni Kalou, ka vakayacora vakakina ; baleta ‘ni sa kalougata vakalevu ko ira sa rogoca na vosa ni Kalou, ka vakabauta,’ e kaya na iVolanikalou. ‘O koya mo dou qai vakatawa, ka daumasu tikoga,’ e kaya na noda iVakabula, ‘mo dou vakabau kina mo dou yaga me bula mai na ka kecega oqo ena yaco mai, ka tu ena mata ni Luve ni Tamata.’ [Raica Luke 11:28; 21:36.] Kevaka me ra a vakabulai o Inoke, Eparaama, Mosese, kei ira na luvei Isireli, kei ira na tamata kecega ni Kalou, ena nodra muria na ivunau ni Kalou, oi keda, kevaka mada ga eda vakabulai, eda na vakabulai ena ivakavuvuli vata ga. Ena nona vakatulewa na Kalou vei Eparaama, Aisake kei Jekope me vaka na matavuvale, kei ira na luvei Isireli me vaka e dua na vanua; ia oi keda, me vaka e dua na Lotu, e dodonu me da tiko ena ruku ni Nona veidusimaki kevaka me da tubu cake, qaqarauni, ka veitokoni. Na noda inuinui duadua walega e rawa me tiko vua na Kalou; na noda vuku duadua walega e rawa mai Vua; o Koya duadua walega e dodonu me noda itataqomaki ka dauveimaroroi, vakayalo ka vakayago, se eda na lutu.

“Eda a vesuki tu ena liga ni Kalou ena veigauna sa oti mai na noda talaidredre ki na Nona ivunau, e dina ga ni da a sega ni voroka eso na lawa vakatamata, se talaidredre ki na so na ivakaro vakatamata; ia eda taura vakamamada na Nona ivunau, ka da gole tani mai na Nona cakacaka tabu vakalotu, ka sa vunauci keda na Turaga ena mosi, ka da vakila na Nona kaukauwa ka ciqoma na veivunauci ena vakarorogo; me da yalomatua ena veigauna sa tu e matada ka nanuma matua ni ‘sa vinaka na talairawarawa ka ca na isoro; sa vinaka na vakarorogo ka ca na uro ni sipi tagane.’ [1 Samuela 15:22.]”⁵

“Ena gauna eda vakaroti kina, e dodonu me da talairawarawa ki na domo ko ya, rokova na lawa ni matanitu ni Kalou, ni na sovaraki sobu mai vei keda na veivakalougatataki mai lomalagi. Me da cakacaka vata kecega, ke sega ena sega ni caka rawa e dua na ka, ka dodonu me da cakacaka kece me vakataki ira na Matabete ena gauna e liu; o koya gona o ira na Yalododonu e dodonu me ra tamata digitaki, wasei tani mai na ivalavala ca taucoko vakavuravura—na digidigi, bula dodonu, ka savasava. Na Turaga [e] sa na cakava ena Lotu i Jisu Karisito e dua na matanitu ni Bete, era tamata savasava, era itabatamata digitaki [raica Lako Yani 19:6; 1 Pita 2:9], me vaka na siga i Inoke, na isolisoli taucoko me vaka e vakaraitaki ki na Lotu ena ivola i Paula kei na veivakavuvuli ki na lotu ena nona gauna.”⁶

“E dua ga na tamata ena rawa me vakabauta ni o Jisu Karisito e Luve ni Kalou, ka marautaka na vakabauta ko ya, ka sega ni talairawarawa ki na nona ivunau, ka qai vakarusai e muri ena vuku ni nona talaidredre ki na nona gagadre savasava na Turaga.”⁷

“Mo bula dodonu ka savasava; mo tamata yalodina ka dina; rokova na ivunau ni Kalou; ena qai rawa kina vei iko mo kila vakavinaka cake sara na kedrau duidui na dodonu kei na cala— ena kedrau maliwa na veika va-Kalou kei na veika vakatamata; kei na nomu gaunisala ena vaka ga na rarama sa cila tu, sa levu cake tiko na kena rarama ka yacova na siga levu [raica Vosa Vakaibalebale 4:18].”⁸

E tukunikataka mai o Wilford Woodruff, ena nona a veiqaravi tiko me vaka e dua na lewe ni Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua: “O Peresitedi Josefa … e a wilika na vosa vakatautauvata ni vaini kei na tabana [raica Joni 15:1–8], ka vakamacalataka, ka kaya, ‘Kevaka eda rokova na ivunau ni Kalou, e dodonu me da vuataka na vuana ka veitokani vata kei na Kalou, ka kila na ka e a cakava na noda Turaga.’ ”⁹

Na Kalou e solia na lawa kevaka eda talairawarawa kina ena vakarautaki keda ki na vakacegu vakasilesitieli.

“Na Kalou ena sega ni vunautaka e dua na ka, e sega na ka e tautauvata me veisautaka na ivunau ko ya, me vakavinakataka [vakatorocaketaka] na ituvaki ni veitamata yadua ena veidraki ni bula cava ga e tu kina ena gauna e soli kina na ivunau, e sega ni dua na ka na matanitu cava se vanua cava ga e tiko kina.”¹⁰

“E soli vua na tamata na lawa vakalomalagi, baleta ni sa ikoya na lawa vakalomalagi ka vakadeitaka e dua na kena isau vei ira kecega era talairawarawa kina ka cecere cake sara mai na isau cava ga vakavuravura; ia e sega ni yalataki ni o ira na vakabauta ni veitabayabaki e dodonu me ra vagalalataki mai na vakararawataki kei na vakaleqai e dau tubu mai ena duidui ni ivurevure ena vuku ni nodra cakacaka na tamata ivalavala ca e vuravura. Ena kedra maliwa taucoko na vakararawataki kei na vakaleqai e dua tiko na yalayala ka yavutaki mai na kena dina ni sai koya na lawa vakalomalagi, ka cecekia sara mai na lawa vakatamata, me vaka ni bula tawamudu e cecekia sara mai na bula vakayago; kei na lawa vakalomalagi e cecekia sara mai na lawa vakatamata me vaka na levu ni veivakalougatataki e rawa me solia na Kalou era vakaitamera sara mai na kena e rawa me ra solia na tamata. Ia, e dina, kevaka me vakaukauwataki na lawa vakatamata kivei ira na tamata ena gauna e ciqomi kina, e dodonu me vakalevutaki vakacava na lawa vakatamata ena kena vakaukauwataki! Ena kena taucoko tu vakaoti na lawa vakalomalagi mai na lawa vakatamata, ena vakaitamera sara na kena isau kevaka eda talairawarawa kina. … Na lawa va-Kalou e yalataka ni bula sa ikoya e tawamudu, ena isolisoli mada ga ena liga imatau ni Kalou, e maroroi mai na kaukauwa kecega ni vu-ni-ca. …

“… Na Kalou e maroroya tiko e dua na gauna, se gauna digitaki e lomaserena, me na qai kauti ira kece mai na Nona tamata, o ira era talairawarawa ki na Nona vosa ka rokova na Nona ivunau, ki na Nona ivakavakacegu vakasilesitieli. Na vakacegu oqo sa ikoya e sa rui totoka vakaoti ka lagilagi, ni tamata e gadreva na vakavakarau ni bera ni qai rawa, me vaka na lawa ni matanitu ko ya, me curuma ka marautaka na kena veivakalougatataki. Sa ikoya oqo na kena dina, e sa solia na Kalou eso na lawa ki na matavuvale vakatamata, ia, kevaka me rokovi, era sa na veirauti vata sara ga kei na nodra vakavakarautaki ira me ra vakaivotavota ena vakacegu oqo. Sa ikoya gona oqo, me da tinia, e sa inaki ni Kalou ena nona solia na Nona lawa kivei keda. … Na ivunau taucoko era tiko ena lawa ni Turaga, e okati talega kina na yalayala tudei ni dua na isau kivei ira taucoko sara era talairawarawa kina, vakadeitaka na dina ni nona yalayala e dua na Tamata ka sega ni rawa me lasu, e Dua ka sa rawata tu vakalevu me vakayacora na veika matailalai ni Nona vosa.”¹¹

E a vakatavulica na veika oqo o Josefa Simici ena Epereli 1843, e a qai volai e muri ena Vunau kei na Veiyalayalati 130:20–21: “E dua tiko na lawa, ka sega ni veisautaki rawa ena kaukauwa vakalawa mai lomalagi ni bera na kena tauyavutaki na vuravura oqo, ka tukuni taumada kina na veivakalougatataki kecega—kei na gauna eda rawata kina na veivakalougatataki mai vua na Kalou, e sa ikoya na talairawarawa ki na lawa oqori e a tukuni taumada e liu.”¹²

“Na veivakalougatataki taucoko sara era a tabaki me baleti ira na tamata mai na Matabose mai Lomalagi me vaka na kena ivakarau ena talairawarawa ki na lawa oqori.”¹³

O ira era yalodina me yacova na ivakataotioti era na ciqoma na isala vakatui ni yalododonu.

“Bulataka vakadodonu sara na talairawarawa ki na ivunau ni Kalou, ka lako Vua ena yalomalumalumu, ena qai vakacerecerei iko o Koya ena Nona gauna ga.”¹⁴

“E dodonu me ra qarauna vakavinaka na tamata na veika era vakayacora ena iotioti ni itabagauna oqo, ke sega era na muduki tani mai na nodra nanamaki, kei ira era nanuma ni ra sa tucake e dodonu me ra lutu, baleta ni ra sega ni rokova na nona ivunau na Turaga; ia oi kemuni, o ni cakava tiko na lewa ni Turaga ka rokova na Nona ivunau, e dodonu mo ni reki ena reki e sega ni tukuni rawa, baleta na veika oqori o ni na vakacerecerei kina, ka laveti cake ena qaqa me cecere sara mai na veimatanitu taucoko ena vuravura oqo.”¹⁵

“Ena wase 22 ni [Maciu] e tukuni kina na Mesaia, eda raica ni matanitu vakalomalagi e tautauvata kei na dua na tui ka a vakarautaka na vakamau ni luvena tagane [raica Maciu 22:2–14]. Na luvena tagane oqo sa ikoya na Mesaia ena sega ni veiletitaki, me vaka ni matanitu vakalomalagi e a matataki ena vosa vakatautauvata; ka ni ko ira na Yalododonu, se o ira era laurai ni ra yalodina kivua na Turaga, sa ira era na tamata vakayadua era laurai ni ra kilikili me ra taukena e dua na idabedabe ena ivakayakavi ni vakamau, sa ikoya na ivakadinadina mai na vosa i Joni ena ivakatakila ka a matataka kina na vosa e a rogoca mai lomalagi me vaka e ‘dua na domo ni lewe vuqa,’ se me vaka ‘na domo ni kurukuru levu, sa kaya, sa lewa na Turaga na Kalou sa Kaukauwa sara. Tou marau ka reki, ka ia na vakarokoroko vei Koya; ni sa yaco na vakawati ni Lami, a sa vakarautaki koya vakaikoya na watina yalewa. A sa soli vua me vakaisulu ena lineni matailalai, sa savasava ka lumilumisa: Ia na lineni matailalai na nodra ivalavala dodonu na tamata Yalododonu’ [Ai Vakatakila 19:6–8].

“O ira era rokova na ivunau ni Turaga ka vakamuria na Nona ivakaro me yacova na ivakataotioti, sai ira walega na tamata vakayadua oqo era na vakatarai me ra dabe ena kana vata lagilagi oqo, ka sa ivakadinadina ni veika oqo mai na iotioti ni ivola i Paula vei Timoci, ka a volai koto e liu ni bera na nona mate,—e kaya: ‘Au sa vala oti ena ivalu vinaka, au sa ciciva oti na cere, au sa taura matua na vakabauta: e muri, sa maroroi me noqu na isala vakaturaga ni ivalavala dodonu, o koya ena solia mai vei au na Turaga, o koya na Turaganilewa dodonu, ena siga ko ya; ia ena sega vei au duadua ga, vei ira kece talega era sa vinakata na Nona rairai mai.’ [2 Timoci 4:7–8.] E sega ni dua vei ira era vakabauta na ka e yaco, me na vakatitiqataka ena dua na gauna na vakatulewa oqo nei Paula ka a cakava, me vaka na nona kila, ni bera wale sara ga na nona biuta na vuravura oqo. E dina ga ni a vakadua, me vaka na nona vosa vakaikoya, ni a vakacacana vakalevu sara na isoqosoqo Lotu ni Kalou ka vaqeavutaka, ia ena nona sa ciqoma na vakabauta, sa sega ni vakaiyalayala na nona cakacaka me vakatetea yani na itukutuku lagilagi: ka vaka e dua na sotia yalodina, ena nona kacivi me solia na nona bula ena vuku ni ka e a vosataka, e a biuta vakatikitiki, me vaka e kaya, vata kei na dua na veivakadeitaki ni dua na isala vakatui tawamudu.

“Vakamuria na cakacaka ni iApositolo oqo mai na gauna ni nona curuvou ki na gauna ni nona mate, ena ivakaraitaki vinaka vei iko na cakacaka kei na vosota ena kena vakatetei yani na Kosipeli i Karisito. Vakalialiai, vakanakuitataki, ka lauviri, ena nona a dro tani mai na ligadra na dauveivakacacani e sa qai gumatuataka sara ga na nona vakadewataka yani na ivunau ni iVakabula. Ka rawa me da kila taucoko ni a sega ni ciqoma na vakabauta me dokai kina ena bula oqo, ka sega ni baleta me rawata kina na veika vakavuravura. Na cava mada, e rawa me a bacani kina me vorata rawa kina na cakacaka se sasaga veivakaocai oqo? Sa ikoya, me vaka e kaya, ni rawa me taukena na isala vakatui ni yalododonu mai na liga ni Kalou. E sega ni dua, eda vakasamataka, me na vakatitiqataka na yalodina nei Paula me yacova na ivakataotioti. E sega ni rawa me dua e kaya ni a sega ni rokova na vakabauta, ni a sega ni valuta na ivalu vinaka, ni a sega ni vunau ka veivakayarayarataki me yacova ni mai cava na nona bula. Kei na cava me qai taura o koya? E dua na isala vakatui ni yalododonu. …

“Vakananuma mada ena dua na gauna, kemuni na taciqu, ka vaqaqa, kevaka o ni vakasamataki kemuni mo ni kilikili [me ] dua na nomuni idabedabe ena kana magiti ni vakamau vata kei Paula kei ira tale eso era tautauvata kaya, kevaka mo ni a sega ni vakabauta? Kevaka mo ni a sega ni valuta na ivalu vinaka, ka rokova na vakabauta, e rawa ni o ni namaka mo ni na taura? E tiko vei kemuni e dua na yalayala mo ni na taukena e dua na isala vakatui ni yalododonu mai na liga ni Turaga, vata kei na Lotu ni Ulumatua? Eke gona, eda vakabauta kina, ni o Paula e a biuta na nona vakanuinui kivua na Karisito, baleta ni a rokova na vakabauta, ka vinakata na nona rairai mai ka lako mai kina e ligana e dua na yalayala me taura e dua na isala vakatui ni yalododonu. …

“… Na itabatamata e liu, e dina ga ni ra vakacacani ka vakararawataki mai vei ira na tamata, e solia mai na Kalou na yalayala ni veika bibi ka lagilagi, ni dau vakasinaiti vakawasoma na yaloda ena vakavinavinaka ena kena vakatarai kivei keda me da vulica na veika e baleta na nodra bula ena noda vakasamataka ni sega na veidokai vei ira na tamata ena Nona iserau, ia ena veivanua kecega sa vinaka vua ko koya sa rerevaki Koya, ka caka dodonu vei Koya [raica Cakacaka 10:34–35]. …

“Eda rawa ni raitayaloyalotaka na kena itinitini sa ikoya ni na dua na siga eda na veilewaitaki taucoko kina mai na nodra cakacaka, ka vakaicocovi me vakatau mai na nodra cakacaka; ni o ira era rokova na vakabauta era na vakaisalataki ena isala vakatui ni yalododonu; ka daramaka na isulu vulavula vakarautaki; ka vakatarai me tiko ena kana magiti ni vakamau; ka vagalalataki mai na veivakararawataki, ka tiko vakaturaga vata kei na Karisito e vuravura, evei, me vaka na yalayala ena gauna e liu, era na kania vata kei Koya na vua ni vaini vou ena matanitu lagilagi; eda qai kila kina ni yalayala vakaoqori era a caka kivei ira na Yalododonu ena gauna e liu. E dina ga ni sega ni rawa me da taukena na yalayala oqori ka ra a caka kivei ira na itabatamata e liu, e baleta ni ra a sega ni noda, e baleta walega ni ra a caka kivei ira na Yalododonu ena gauna e liu, kevaka eda sa luvei koya sa Cecere Sara, ka da kacivi vata kei na veikacivi vata ga era a kacivi kina, ka rokova na veiyalayalati vata ga era a rokova, ka ra yalodina ki na ivakadinadina ni noda Turaga me vaka na kena ivakarau, e rawa me da torova yani na Tamada ena yaca i Karisito me vaka na nodra torovi Koya yani, ka da rawata me noda na yalayala vata ga.

“Na veiyalayala oqo, ena gauna eda rawata kina, kevaka me o keda, ena sega ni baleti Pita, Joni, kei ira na iApositolo tale eso … era lako ena nodra rerevaka na Kalou ka tu vei ira na kaukauwa kei na vakabauta me ra vakarawarawataki ka rawati ira; ia ena baleta walega ni oi keda, vakaikeda, e tu vei keda na vakabauta ka torova yani na Kalou ena yaca ni Luvena o Jisu Karisito, me vaka mada ga era sa cakava; kei na gauna era sa rawati kina na yalayala oqo, era na yalayala ka ra vakadodonutaki kivei keda, se era na sega ni cakava vei keda na ka vinaka. Era na veitaratara ena vuku ni kena yaga vei keda, me vaka ni noda iyau vakaikeda (mai na isolisoli ni Kalou), eda rawata mai na noda gugumatua ena noda muria tikoga na Nona ivunau, ka caka dodonu e matana.”¹⁶

“Keimami na vakadreti kemuni, na veitacini, main a vei oca, veivakatovolei, lailai ni vakacegu, kei na veivakacacani, ka ra vosota tu na yalododonu ena gauna e liu ena vuku ni inaki duadua ga me ra vakauqeti na tamata me uasivi sara ka ivalavala dodonu ena vakabauti Karisito, kevaka me na yaga sara na neimami vakanananu, se kevaka me yaga ena dua tale na kena sala me vakauqeti iko mo cakacaka ena loga ni vaini ni Turaga ka gugumatua vakalevu cake sara. Ia e tiko na vuni neimami vakabauta (ni kevaka mo cakava na iVolanikalou me dua na tiki yaga ni nomu vuli), ni nodra tudei tu e kilai vei kemuni kece; me vakatalega ni ra yalogu me ra solibula ki na dokai ni gauna oqo kei na veika taleitaki vakavuravura oqo, ni rawa me ra rawata e dua na veivakadeitaki ni dua na isala vakatui ni bula mai na liga ni noda Turaga; kei na nodra ivakaraitaki uasivi ni cakacaka, ka vakatikora vei keda na nodra gumatua ena vuku ni veika era rokova, o sa tovolea tiko mo muria ena veisiga. Ka sega walega ni nodra veivakaraitaki oqo na Yalododonu, ia na ivunau ni noda Turaga, eda nuitaka ni ra na moica tiko na yalomu e veigauna, vakavulici iko, e sega walega ni Nona lewa ena vunautaki ni Nona Kosipeli, ia ena Nona yalomalumalumu kei na totoka ni ivalavala ena matadra na tamata kecega, ena gauna mada ga ni veivakacacani bibi kei na vosa vakacacataki ka bini yani ki Vua mai na dua na itabatamata ca ka dauyalewa.

“Ni nanuma, na veitacini, ni sa kacivi kemuni vakalou o Koya; ka gadrevi me da kaya, me da vakataki Koya ena savasava? Sa dua dina na ka vuku, sa dua dina na ka vakalou; sa dua dina na ivalavala savasava, sa dua dina na ka vinaka sara, oti o ya, e dodonu mo vakayacora o iko ena Nona iserau; ka nanuma, talega, ni matana e vakaraici iko tu ga e veigauna. Ena kena vakadikevi na veika oqo vata kei na kila vakavinaka, e sega ni rawa mo yalowai, ni sega ni vakadikevi matua na Nona gagadre vakalou, e rawa vei iko, mo sa qai, laurai ni yali vei iko na bula dodonu; ke vakakina, o na vakadinadinataka, ni nomu itotogi ena tautauvata kei na kedra itotogi na tamata tawa yaga. Keimami sa vakamasuti kemuni, o koya gona, kemuni na veitacini, mo ni vakatorocaketaka na veika taucoko sara e dodonu mo ni cakava, me kakua ni yali na kemuni isau.”¹⁷

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Taurivaka na veivakasama oqo ni ko vulica na iwase ni ivola oqo se ni ko vakavakarau mo veivakavulici. Raica na tabana e vii–xii, me ikuri ni veivuke.

Wilika na iotioti ni parakarvu ena tabana e 179, vakanamata ena lawa e a vakayagataka ena nona bula o Josefa Simici. Vakasamataka me baleta na matailalai ni ivunau o se qai ciqoma walega oqo, mai na veivosa ni parofita bula se na veivakauqeti ni Yalo Tabu. O sa vakalougatataki vakacava ena gauna o talairawarawa kina ena veivunau oqo ka sega ni lomalomarua?
Raica lesu na imatai ni parakaravu ena tabanna e 180. Na cava na vuna e dodonu kina ena so na gauna me da “tu duadua kina” ka “taqomaka tikoga na ivakavuvuli dina”? Ena veigaunisala cava soti e sega ni rawa ni da tu duadua kina ena so na gauna? (Raica na tabana e 181–83, me kena ivakaraitaki. E rawa vakacava me da vukei ira na gonelalai kei na itabagone me ra dina tu ga ena ivakavuvuli vakosipeli kevaka mada ga e sega ni matau me vakayacori vakakina?
Vulica na iwase ka tekivu ena tabana e 183. Na cava na vuna e solia kina vei keda na Kalou na ivunau? Na cava na vuna e dodonu kina me da talairawarawa ki na Nona ivunau?
Raica lesu na ivakavuvuli nei Josefa Simici me baleti Maciu 22:2–14 kei 2 Timoci 4:7–8 (tabana e 184–89). Vakasamataka se cava o na vakila ena nomu vakatarai mo tiko ena kana magiti ni vakamau. Me da mataqali tamata vakacava oi keda me rawa kina ni da kilikili ena noda vakatarai? Na cava nomu vakasama ni kena ibalebale me da valuta na ivalu vinaka ka rokova na vakabauta? Vakasamataka e dua o kila ni sa valuta oti na ivalu vinaka ka rokova na vakabauta. Na cava e rawa mo vulica mai na tamata oqo?
E vakayaloqaqataki keda o Parofita Josefa me da nanuma ni Turaga e a “kacivi [keda] vakalou” (tabana e 170). Na cava na kena ibalebale vei iko ena nomu kacivi vakalou? E rawa vakacava na ivakananumi ni “veikacivi” oqo me vukica na noda ivakarau ni bula? ena bula ni lewe ni noda matavuvale kei ira na noda itokani?

iVolanikalou Veisemati: Lako Yani 20:1–17; Joni 7:17; 1 Nifai 3:7; V&V 58:26–29; Eparaama 3:25

Joseph and Newel K. Whitney — Ena Feperueri 1831, a tadu yani ki Kirtland, Ohia, o Josefa Simici curu yani ki loma ni sitoa nei Newel K. Whitney ka kaya, “Koi au ko Josefa, na Parofita. … Au sa tu oqo me baleta na nomu masumasu; na cava o vinakata vei au ena gauna oqo?”

child paying tithing — “Ni sa vakarota na Turaga, cakava,” a tukuna ko Josefa Simici. Na lawa ni ikatini, me vaka na ivakaro kece e soli mai vua na Turaga, ena kauta na veivakalougatataki cecere kivei ira era talairawarawa kina.

Paul testifying — Ko Paula ni vakadinadina e matai Akaripa na Tui. E sega ni dua,” e kaya o Josefa Simici, “me na vakatitiqataka na yalodina nei Paula me yacova na ivakataotioti. … Kei na cava me qai taura ko koya? E dua na isala vakatui ni yalododonu.”