Nodra iVakavuvuli na Peresitedi ni Lotu
Wase 33: Na iSolisoli Vakayalo ni Veivakabulai, Duivosavosa, Parofisai, kei na Kilai ni Veiyalo Eso


Wase 33

Na iSolisoli Vakayalo ni Veivakabulai, Duivosavosa, Parofisai, kei na Kilai ni Veiyalo Eso

“E sega ni dua na tamata e rawa me dauveiqaravi i Jisu Karisito vakavo ga me tiko vua na ivakadinadina i Jisu; ka sai koya oqo na yalo ni parofisai.”

Na Bula nei Josefa Simici

Esalamuria e dua na gauna lekaleka ni nodra tu vakadro mai Quincy, Illinois na Yalododonu, ena matai ni veimama ni yabaki 1839, era tekivu toso ni rauta e 50 na maile ki na vualiku ki na itikotiko e Commerce, Illinois. Ni oti na nona dro mai ena nona vesu tu mai Missouri, e tekivu me voli qele na Parofita ena vanua kei na veivanua vakavolivoliti Commerce me nodra vanua ni vakasoqoni na udolu vakaudolu era dro mai Missouri ka ra vinakata e dua na vanua me ra tauyavutaka tale na nodra bula. Ena Jiulai ni 1839, e drau vakadrau na Yalododonu era a keba tiko ena valelaca kei na qiqi ena tokalau ni Mississippi River e Commerce, ka so era vakaitikotiko ena veibareki ni sotia ka ra sa vagalalataki tu ena tai kadua ni uciwai e Montrose, Iowa. Ena nodrai tikotiko vou oqo, era cakacaka na Yalododonu me ra samaka ka keli ivakata ni wai ena vanua lolobo volekata na uciwai. E dua na iwiliwili levu ni Yalododonu era kati namu ka ra tauvimate bibi ena malaria, vakakina na veimate tale eso. Eso vei ira na Yalododonu era mate, ka so era volevoleka sara ni mate. Erau kauti ira e lewe levu ki nodrau valekau o Josefa kei Ema Simici me ra laki qaravi kina, ka vakavuna me solia na nona imocemoce na Parofita ka laki moce ena dua na valelaca e tautuba.

Ena ika 22 ni Julai, ena gauna ni tauvimate, ka tauvi ira tu e lewe levu, era vakadinadinataka na Yalododonu na ka e rawa me vakayacana o Elder Wilford Woodruff “e dua na siga ni kaukauwa ni Kalou.”1 E yadra ena mataka ko ya na Parofita, ka masu, ia ni sa vakasinaiti ena Yalotabu, e masulaki ira na tauvimate e loma ni nona vale, nona lomanibai e tuba kei na vanua volekata na uciwai. E takosova na uciwai ka sikova yani na vale nei Brigham Young e Montrose me solia vua e dua na veivakalougataki ni veivakabulai. Eratou qai lako vata kei Sidney Rigdon, Brigham Young, kei na so tale na lewe ni Le Tinikarua, ka tomana na ilakolako ni itavi ni loloma veivueti. E a vakananuma ko Elder Woodruff, ni siga ko ya, e dua na veivakabulai ena nanumi tu ga:

“Keitou takosova na rara ni koro,” ka curuma yani na vale nei Baraca [Elijah] Fordham. E sa wawa mate tu ko Baraca Fordham ka keitou sa waraka tu ga me gole ena dua ga na gauna lekaleka ena neitou tu ekea. Au vakila na kaukauwa ni Kalou ka tara tu na nona Parofita. Ni keitou curu yani ki loma ni vale e a gole sara ko Baraca Josefa vei Baraca Fordham, ka tauri koya cake ena ligana imatau. E raica na yaloka ni matai Baraca Fordham ni sa wadra balavu tu ka sa sega ni vosa ka sega ni vakilai koya tu yani.

“Ni oti na nona taura na ligana e a raica sobu na Parofita na matana mate ka kaya: ‘Baraca Fordham, ko sa sega ni kilai au?’ Ena imatai e sega ni sauma mai; ia keitou rawa ni raica vua na cakacaka ni Yalotabu.

“E kaya tale ko [ Josefa]: ‘Elijah, ko sa sega ni kilai au?’ E vakasolokakana mai ko Baraca Fordham ka sauma, ‘Io!’ E qai tukuna na Parofita, ‘E tiko li vei iko na vakabauta mo vakabulai?’

“Na kena isau ka sa via matata mai e vakaoqo: ‘E kani rarawa ni sa bera. Ke ko a lako totolo mai, au nanuma [au] na vakabulai beka.’ E vaka sara ga na irairai ni dua na tamata e se qai yadra mai na moce, na moce ni mate. E qai tukuna ko Josefa: ‘Ko vakabauta ni ko Jisu na Karisito?’ ‘Au vakabauta, Baraca Josefa,’ e a kena isau mai.

“E a qai vosa ena domo rogo levu, na Parofita ni Kalou, ka vakaturaga kune ena lewe tolu Vakalou: ‘Ilaija, Au vakaroti iko ena yaca i Jisu na kai Nasareci mo tucake ka vakabulai!’

“Na vosa na Parofita e a sega ni vaka na vosa ni tamata, ia e vaka na domo ni Kalou. E vaka vei au ni yavavala na yavu ni vale. E a lade cake mai na nona idavodavo ko Elijah Fordham me vaka e dua na tamata e vakaturi mai na mate. E seavu na vulaci ni matana ka sa vakabulai. E a botani tu na yavana ena ibulu ni mavoa, caqeta tani mai na yavana, tasova wavoki tu na lewe ni botani oqo, kacivaka me kau mai na nona isulu, ka daramaka. E kerea e dua na peleti madrai kei na sucu, ka kania; [e] qai tokara na nona isala, ka muri keitou ki na saqata ni koro, me keitou sikovi ira eso tale, era tauvi mate tu.”2

Ena dua na gauna ni nodra gagadre bibi, era vakila na Yalododonu na drodro vakayauyau ni isolisoli ni veivakabulai ena ligana na Parofita.

iVakavuvuli nei Josefa Simici

Era rawa ni vakabulai na tauvimate ena vakabauta kei na kena vakayagataki na kaukauwa vakabete, me vaka na loma ni Turaga.

“Na cava na ivakaraitaki ni ra vakabulai na tauvimate? Na veitabaki, e ivakatakilakila se sala e vakaraitaka tu ko Jemesa, kei na nodra ivakarau na Yalododonu ena gauna makawa, me vaka e vakarota na Turaga, ka da sega ni rawa ni taura na veivakalougatataki ena noda vakasaqara e dua tale na sala vakavo ga na sala e vakaraitaka tu na Turaga [raica Jemesa 5:14–15].”3

Ena, Julai 1839, ni ra sa qai toso walega ki Commerce, Illinois, ka sa levu vei ira e tauvinate, e a vola kina vakaoqo o Josefa Simici: “Era sa tekivu tauvimate vakalewelevu na turaga kei ira na taukei ni vanua oqo, o koya sa vakayagataki kina na macawa oqo kei na macawa ka tarava me ra sa sikovi na tauvimate ka ra masulaki; eso e tu vei ira na vakabauta e veirauti kaya na nodra vakabulai; eso tale e sega. …

“Sigatabu na ika 28.—e a caka na lotu me vaka na kena ivakarau. … Au vosa kau vakasalataki ira na lewe ni Lotu yadudua me ra tuva vakavinaka na nodra vale, me savasava na yalodra, ia me keimami sota tale ena Sigatabu ka tarava me keimami votai ena sakaramede ia ena noda talairawarawa ki na vunau kei na ivakavuvuli, e vukei keda me da qaqa vata kei na Kalou ena saqati nei koya na dauveivakarusai, ka me ra vakabulai na tauvimate. Na macawa oqo, e vakayagataki vakatabakidua, vei ira na tauvimate, ka tauri vakararaba era sa kaukauwa tiko mai, ka bula tiko mai ena tauvimate.”4

“E levu vei ira na Yalododonu era sa itoki ni tauvimate, mate dewa, kei na so tale, e baleta ni malumalumu na yago, ia era na vakabulai ena Matanitu ni Kalou. O koya gona e ivakavuvuli cala me tukuni ni ko ka kei ka erau ivalavala ca baleta ni rau e itoki ni tauvimate kei na mate, baleta ni yago kece ena mate, ia e sa kaya na iVakabula, ‘Dou kakua ni daulelewa, de dou lewai.’ [Raica Maciu 7:1.]”5

Na inaki ni iSolisoli ni Duivosavosa me Vakavulici kina na Kosipeli vei ira na Tani.

Ena dua na Koniferedi nodra na qase ni Lotu ena yabaki 1834 e a vosa kina na Parofita: “E a vakamacalataka ko Josefa Simici na isolisoli ni duivosavosa, ni tauyavutaki vakatabakidua ena kena vunautaki na Kosipeli vei ira na eso tale na veimatanitu kei na duivosavosa ia e a sega ni soli me lewai kina na Lotu.”6

“Me baleta na isolisoli ni duivosavosa, na ka eda rawa ni tukuna, sai koya, ena vanua oqo, eda sa taura oti me vaka era a taura ena gauna makawa: ia, keimami vinakata, mo ni qaqarauni de ko ni na qai vakacalai ena ka oqo … e sega ni vakabekataki, ni na vakasagai kemuni ko Setani me baleta na isolisoli ni duivosavosa, vakavo ke ko ni qaqarauni; ko ni na sega ni rawa ni vakaraici koya vakavoleka sara, ka masu vakalevu. Me solia vei kemuni na Kalou na yalomatua ena veika kecega.”7

“Au wilika na wase 13 ni Matai ni Korinica [ena dua na soqoni e a vakayacori ena 26 ni Tiseba, 1841], ka vakakina e dua na tiki ni iwase e 14, ka tukuna ni isolisoli ni duivosavosa e dodonu me tiko ena Lotu; … na isolisoli ni duivosavosa ena kaukauwa ni Yalotabu ena Lotu, e yaga vei ira na talai ni Kalou me ra vunau vei ira na sega ni vakadinata, me vaka e a yaco ena siga ni Penitiko.”8

“E soli na duivosavosa me baleta na vunau vei ira e sega tu ni kilai na nodra vosa; me vaka na siga ni Penitiko, vts., Ia e sega ni yaga me vakavulici na duivosavosa ena Lotu vakabibi, vua e dua na tamata ka tu vua na Yalotabu, e rawa ni tukuna na veika ni Kalou ena nona vosa ka vaka talega kina ena dua tale na vosa; ni vakabauta e sega ni lako mai ena ivakatakila ia mai na rogoca ga na vosa ni Kalou.”9

“Kakua sara ni via kila na duivosavosa, Kakua ni vosataka na duivosavosa vakavo ga ke tiko e dua na dau vakavakadewa; na itinitini ni ka e nakiti me baleta na duivosavosa me da vosa vei ira na tani, ia kevaka era nuiqawaqawataka na nodra kila ka, me ra vosa ga vei ira ena nodra vosa. Na isolisoli ni Kalou era dui yaga ga ena kena vanua, ia ke ra vakayagataki ena ka e sega ni nakita na Kalou, ena yaco na mavoa, tacori kei na cudruvi ka sega ni veivakalougatataki.”10

“Sa yaco talega vei ira eso na tacida kei na ganeda era lasutaka ni tu vei ira na isolisoli ni duivosavosa; era vosa ena vosa minimini, sega ni domodra dina, ka vukici vakatani na yagodra … ; ia, e sega na ka vakatani, ena Yalo ni Kalou.”11

“Mo kua ni vosa, ena isolisoli ni duivosavosa, ni o sega ni kila, se sega ni dua e vakavakadewa. Na tevoro e rawa ni vosa ena duivosavosa; na meca ena lako mai vata kei na nona cakacaka; e rawa ni temaka na veikalasi kecega ni tamata; e rawa ni vosa ena vosa Vakavalagi se vaka-Dutch. Me kua ni dua e vosa ena duivosavosa kevaka ga e vakadewataka, vakavo ke sa vakadonuya o koya e vakatulewa; ena qai rawa ni vakalewa se vakadewataka, se dua tale e rawa ni cakava.”12

“Ke dua na ka ko via vakaraitaka, me vakaraitaki ga ena nomu vosa; Kakua ni goleva vakalevu na kena vakatovotovotaki na isolisoli ni duivosavosa, de na qai vakayagataki ira na sega ni cala kei na sega ni nanamaki na tevoro. O rawa ni vosa ena duivosavosa me nomu kina na vakacegu, ia au biuta sobu oqo me lawa, ni kevaka e dua na ka e vakavulici ena isolisoli ni duivosavosa, me kua ni ciqomi me ivunau.”13

E dina sara ni dua walega na tamata e vosa me parofita ni Lotu, na yalo ni parofisai e vakarawarawataka vei keda kece me da vakadinadinataki Jisu Karisito.

“E sega ni dua na tamata e dauveiqaravi nei Jisu Karisito me a sega mada ni Parofita. E sega ni dua na tamata e dauveiqaravi nei Jisu Karisito vakavo ni tiko vua na ivakadinadina nei Jisu; ia oqo na yalo ni parofisai [raica Ai Vakatakila 19:10].”14

“Ko Joni na Dauvakatakila e tukuna ni na ivakadinadina nei Jisu e yalo ni parofisai [raica ivakatakila 19:10]. Ia oqo ke dua na tamata e tiko vua na ivakadinadina nei Jisu, e sega li ni tiko vua na yalo ni parofisai? Ia, ke tiko vua na yalo ni parofisai, au taroga mada, e sega li ni parofita ko koya? Ia ke sa parofita ena sega li ni yaco mai vua na ivakatakila? Ia e dua na tamata e sega ni ciqoma na ivakatakila me baleti koya e dodonu me muduki tani, ni na ivakadinadina nei Jisu e yalo ni parofisai. Ni tukuna ko Karisito, dou kerekere, dou na qai rawata; ia kevaka e ciqoma e dua na ka, au taroga, e sega li ni ivakatakila? Ia, ke, dua na tamata e sega vua na ivakadinadina nei Jisu se na yalo ni Kalou, e sega ni ka oqo, me nei Karisito. Ia kevaka e sega ni nona, e dodonu me muduki tani.”15

E volaitukutukutaka e dua na vulagi ki Nauvoo ni ko Josefa Simici e vakavulica na veika oqo ena dua na mata veitalanoa: “O Parofita Josefa [e kaya ni]… me dauveiqaravi nei Jisu, e dua na tamata, e dodonu me vakadinadinataki Jisu; ia me vakadinadinataki Jisu e dodonu me tiko vua na tamata oqo na yalo ni parofisai; baleta, e kaya ko Joni, na vakadinadinataki Jisu e yalo ni parofisai.

“Ia kevaka e dua na tamata e vakatusa ni dauveiqaravi nei Jisu ka sega vua na yalo ni parofisai, e dua na ivakaidinadina vakailasu, ka ni sega ni tiko vua na isolisoli ko ya, me rawata kina na itutu ko ya, ia na duidui e tiko vei [ Josefa Simici] kei ira na vakaitutu ena lotu ena tabatamata oqo, sai koya, e tukuna ko koya, ni tiko vua na yalo ni parofisai ko ya, ka rawa kina ni vakadinadinataki Jisu kei na Kosipeli ni veivakabulai; ia ko ira na vakaitutu ena lotu tale eso, era cakitaka na yalo ko ya, na yalo ni parofisai, o koya duadua e rawa ni solia vei ira na veivakadonui me ra ivakadinadina dina, se dautukuna na Turaga ko Jisu, ia era tukuna ni ra dauveiqaravi dina ni veivakabulai.”16

“Na vakabauta e lako mai ena noda rogoca na vosa ni Kalou, mai na nodra ivakadinadina na italai ni Kalou; na ivakadinadina oqori e dau tarava yani na yalo ni parofisai kei na vakatakila.”17

Na isolisoli ni kila na veiyalo, e vukei ira na yalodina, me ra kila rawa kina na duidui ni ivakaraitaki ni yalo vinaka kei na yalo ca.

Ni se qai tauyavu na Lotu vakalesui mai, ko ira na lewe ni Lotu kei ira na lewe ni veilotu tale eso, ena so na gauna, era dau cakacaka mai na vakaraitaki ni ca se yalo lasulasu, ka vakabauta ni sa vakaraitaki ni Yalotabu. E vakavulica o Parofita Josefa Simici: “Na veika e yaco walega oqo ena keda maliwa, e sa vakavuna, me soli vei au, e dua na itavi vakatotolo, meu tukuna e dua na ka me baleta na yalo e vakauqeti ira na tamata.

“E macala vinaka mai na nodratou volavola na iApositolo [ena Veiyalayalati Vou], ni levu na yalo e lasu era bula tu ena nodratou gauna, ‘ka ra sa lako yani ki vuravura,’ ka vinakati na vuku, e solia taudua ga na Kalou, me rawa ni kilai kina na yalo e lasu, ka vakadinadinataka na yalo cava e lako mai vua na Kalou [raica 1 Joni 4:1–4]. Na vuravura raraba era lecaika vakalevu me baleta e dua na ka oqo, ia a cava li me ra vakatanitaka kina—‘ni sega ni dua na tamata e kila na ka Vakalou, ia ena yalo ga ni Kalou.’ [Raica 1 Korinica 2:11.] …

“E dau yaco, ena veitabayabaki kece, me dau vaka me yali na vuku me baleta na lesoni oqo. Era sa vakaraitaki, na veimataqali yalo kece, ena veitabayabaki kecega ka voleka ena kedra maliwa na tamata kecega. … E tu yadudua vei ira na yalo, e tu kece vei ira na digidigi vakalou, ka ra veiletitaka, ni yalo e tu vei ira, e ka Vakalou. Ko cei ena vakaraitaka na ka vuni oqo? ‘E kaya ko Joni, Vakatovolei ira na yalo [1 Joni 4:1], ia ko cei ena kitaka? Ko ira na vuli vinaka, matai ena vosa, daunivuku, qaseqase, cakacaka vakalotu— era lecaika. … Ko cei ena kauta mai ki na rarama, ka sereka, na veika vuni ni yalo e lasu ka sa dau vakaraitaki vakalevu ena kedra maliwa na … Yalododonu Edaidai? Eda sauma, ni sega ni dua ena rawata oqo, ke sega na Matabete, ka kila na lawa e vakatulewataki kina na yalo; ni me vaka ‘ni sega ni dua na tamata e kila na veika Vakalou, ia ena yalo ga ni Kalou,’ o koya gona e sega ni dua na tamata e kila na yalo ni tevoro, kei na nona kaukauwa kei na nona idre, ia me tiko vua na vuku e levu mai na kena vakatamata, ka sa tasereki mai ena veivuke ni Matabete na veika vuni ni kena cakacakataki na nona ilawaki…

“E dodonu me tiko vua e dua na tamata, na kila, ni duidui yalo, ni bera ni vakilaitaka na veidre ni eli ka vakaraitaka ki vuravura na kena dau vakacacana na yalo, na vakamadua kei na vakasisila ni kena irairai; ni sega ni dua na ka, e veivakacacani vakalevu vei ira na luve ni tamata, na veivakauti, ni veidre ni yalo e lasu, ni ra nanuma ni Yalo ni Kalou. E udolu era sa vakila, na vakadomobula ni kaukauwa ni nona idre kei na veivakarusai e kauta mai…

“Me vaka e sa kunei eliu, na dredre levu e tiko, na lecaika ni tuvaki ni yalo, na lawa era vakatulewataki kina, kei na ivakatakilakila me ra kilai kina; kevaka e vinakati me kilai na veika Vakalou ena Yalo ni Kalou; ia na yalo ni tevoro ena rawa ni vakatakilai mai ena gaunisala ko ya, ka muria mai, na ka vakayago e yaco kina, kevaka me dua, se levu na tamata e dua na nona veivosaki, se vakatakila mai vua na Kalou, me vakaraitaki vei ira na kena cakacaka na yalo, ena tawamudu na nodra lecaika me baleti ira na ivakavuvuli oqo; au veiletitaka, ni kevaka, e dua na tamata, e sega ni macala vinaka vei koya na veika oqo, e tini na udolu na tamata ena sega ni rawa talega vei ira; ena sega ni tara rawa talega na nodra yalomatua na tamata vuli, na yamedra na daunivosa, na nodra kaukauwa na qaqa. Ia eda na qai yacova mai na itinitini oqo, ni na cava ga eda nanuma me baleta na ivakatakila, ni sega oqori, eda na sega ni kila, se na macala vei keda, na ka Vakalou, se tevoro; ia, e veitalia na nona lomadredre na vuravura me vakatusa na ivakavuvuli oqo, e kilai vinaka tu mai na levu ni vakabauta kei na nanuma me baleta na ka oqo ni sega ni macala vinaka vei ira na ivakavuvuli oqo, ka tautauvata na kena matata ni sega na veitalanoa vakalou era na tu ga ena lecaika. …

“E dua na tamata e dodonu me kila na duidui ni yalo, me vaka keitou sa vakaraitaka oti, me kila kina na veika oqo, ia ena rawata vakacava na isolisoli oqo ke sega na isolisoli ni Yalotabu? Ia ena rawa vakacava ni tauri na isolisoli oqo ke sega na vakatakila? ‘E cabe cake ki lomalagi na Karisito, a sa solia na isolisoli eso vei ira na tamata; ia sai koya sa solia eso me ra iApositolo, ka so me ra Parofita, ka so me ra tamata Dauvunau voli, ka so me ra iVakatawa ka iVakavuvuli’ [raica Efeso 4:8, 11]. Ia era a digitaki vakacava na iApositolo, Parofita, Dauvunau voli, iVakatawa kei na iVakavuvuli? ena parofisai (ivakatakila) kei na veitabaki ni liga:— ena veivosaki kei na Kalou, kei na cakacakatabu vakalou e digitaki— ena gaunisala ni Matabete, e vakarautaki, me vaka na ituvatuva ni Kalou, ena veilesi vakalou. Era a taura tu na idola ni matabete oqo, na iApositolo ena gauna makawa—na veika vuni ni matanitu ni Kalou, o koya gona era rawa ni dolava ka vakaraitaka na veika kece me baleta na kena lewai na Lotu, na welefea ni veitokani, nai votavota ni tamata ena gauna mai muri, kei na digidigi, kaukauwa kei na veidre ni yalo; e ka rawarawa ni ra lewai ira, vakatalai ira ena yaca i Jisu ka raica rawa na nodra inaki ca kei na inaki vuni ni ra saga me ra veidabuitaka na Lotu ena nodra vakaraitaka na irairai vakailasu ni daulotu, ka ra valuta na sasaga ni Lotu kei na kena vakatetei na dina. …

“… Na noda iVakabula kei iratou na iApositolo ka vakakina ko ira na lewe ni Lotu e a soli vei ira na isolisoli oqo, e baleta, e kaya ko Paula, ‘vua tale e dua me cakava na ka mana, vua tale e dua me parofisai, vua tale e dua me kila na veiyalo, vua tale e dua na vosa tani eso, vua tale e dua me laveta na vosa tani eso. [Raica 1 Korinica 12:10.] Na veika kece oqo e lako mai ena Yalo ni Kalou vata ga ko ya, ka isolisoli mai vua na Kalou. … E sega ni dua na tamata se mata tamata, e rawa ni tukuna na yalo e dina mai na yalo e lasu ni sega na kaukauwa e vinakati, me vaka na kena ivakarau, na Matabete kei na kila na veiyalo.”18

“Era sa lako voli e vuravura na yalo e lasu. Ena levu na ivakaraitaki ni yalo, koi rau ruarua, na lasu kei na dina. … Na veiyalo kece, se raivotu, se lagasere e sega ni soli mai vua na Kalou… Na isolisoli ni kila na veiyalo ena soli vua na Talatalaqase Vakatulewa. Masulaki koya me tiko vua na isolisoli oqo.”19

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Taurivaka na veivakasama oqo ni ko vulica na iwase ni ivola oqo se ni ko vakavakarau mo veivakavulici. Raica na tabana e vii–xii, me ikuri ni veivuke.

  • Raica lesu na veika e yaco ena tabana e 437–39. Ena vukei ira vakacava na Matabete i Melikiseteki na veika e yaco oqo me ra vakarautaki ira me ra masulaki ira na tauvimate? Ena vukei keda vakacava ni da gadreva na veivakalougatataki ni Matabete? Na cava na nomuni nanuma ni a bibi kina vei Baraca Fordham me vakaraitaka na nona vakabauti Jisu Karisito ena gauna ko ya?

  • Raica lesu na ivakavuvuli nei Parofita o Josefa ena tabana e 440. Na cava so koni sa sotava moni kila kina na kaukauwa ni matabete ena nodra vakabulai na tauvimate? Na ivakavuvuli cava e dodonu me tuberi keda ni da wasea na ka eda sotava me baleta na nodra vakabulai na tauvimate? Na cava era sega ni dau vakabulai kina eso na tamata kevaka mada ga era vakaraitaka na nodra vakabauta ka ciqoma na veivakalougatataki ni matabete?

  • E tukuna o Josefa Simici ni isolisoli ni duivosavosa “e a tauyavutaki vakatabakidua ena kena vunautaki na kosipeli vei ira eso tale na veimatanitu kei na duivosavosa” (raica na tabana e 440–42). E sa veivuke tiko vakacava na isolisoli oqo ena kena vakatetei na kosipeli ki vuravura taucoko? E a rawa vakacava vei iko, se dua tale ko kila me taura na isolisoli oqo me vukea na kena vunautaki na kosipeli?

  • Raica lesu na ivakavuvuli nona na Parofita baleta na yalo ni parofisai (tabana e 442–43). Na cava na ibalebale vei kemuni ni ko ni kila ni lewe ni Lotu yadudua e rawa ni tiko vei koya na yalo ni parofisai?

  • Raica lesu na ivakavuvuli nona na Parofita me baleta na isolisoli ni kila na veiyalo (raica tabana e 443–46). Na cava na isolisoli ni kila na veiyalo? Eda rawa ni levea vakacava me da kakua ni veidabuitaki ena veidre ni ka e ca? Era vukei keda vakacava na Parofita kei ira tale eso nai liuliu ni Lotu me da raica vakamatata kina na veidreti ni ka e ca?

iVolanikalou veisemati: 1 Korinica 12:1–31; 14:1–6, 22–28; Jemesa 5:14–15; Moronai 10:8–17; V&V 46:1–33; 50:1–36, 40–44; 52:14–19

iVakamacala

  1. iVolaniveisiga nei Wilford Woodruff, 1833–98, vakacurumi ena 22 ni Jiulai, 1839, iYau Maroroi ni Lotu, Na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai, Salt Lake City, Utah.

  2. Wilford Woodruff, “Draunipepa mai na noqu iVolaniveisiga,” Millennial Star, 17 ni Okot., 1881 t.670; vakavoui na matanivola lelevu; sa veisau na iwasewase ni parakaravu.

  3. History of the Church, 4:555; mai na dua na vunau e solia ko Josefa Simici ena 20 ni Maj., 1842, e Nauvoo, Illinois; iTukutuku nei Wilford Woodruff.

  4. History of the Church, 4:3–5; sa veisau na iwasewase ni parakaravu; sa bokoci na vosakala; mai na ka e vakacurumi ena ivolaniveisiga nei Josefa Simici, 8–10, 28 ni, Julai, 1839, e Commerce, Illinois.

  5. History of the Church, 4:11; mai na ivakasala e solia ko Josefa Simici ena 29 ni Sepi., 1839, e Commerce, Illinois; itukutuku nei James Mulholland.

  6. History of the Church, 2:162; mai na itukutuku ni dua na nodra koniferedi na italatalaqase ka vakayacori ena 8 ni Sepi., 1834, e New Portage, Ohio; itukutuku nei Oliver Cowdery.

  7. History of the Church, 1:369; mai na dua na ivola nei Josefa Simici kei rau na nona daunivakasala ena Mataveiliutaki Taumada vei ira na turaga e Missouri, 2 ni Jiulai, 1833, Kirtland, Ohio.

  8. History of the Church, 4:485; mai na dua na vunau e solia ko Josefa Simici ena 26 ni Tise., 1841, e Nauvoo, Illinois; itukutuku nei Willard Richards.

  9. History of the Church, 3:379; mai na dua na vunau e solia ko Josefa Simici ena 27 ni June, 1839, e Commerce, Illinois; itukutuku nei Willard Richards.

  10. History of the Church, 5:31–32; mai na “iSolisoli ni Yalo Tabu,” e dua nai tukutuku ni edita ka tabaki ena Times and Seasons, 15 ni June, 1842, tt. 825–26; e a edita tu kina o Josefa Simici ni niusipepa dau tabaki vagauna.

  11. History of the Church, 4:580; vakavoui na pagitueti; mai na “Vakatovolea na Yalo,” e dua na itukutuku ni edita ka tabaki ena Times and Seasons, ena 1 ni Epe., 1842, t. 747; e a edita tu kina o Josefa Simici ni niusipepa dau tabaki vagauna.

  12. History of the Church, 3:392; mai na dua na ivunau nei Josefa Simici rauta na Jiulai 1839 e Commerce, Illinois; itukutuku nei Willard Richards.

  13. History of the Church, 4:607; mai na dua na ivunau nei Josefa Simici ena 28 ni Epe., 1842, e Nauvoo, Illinois; itukutuku nei Eliza R. Snow.

  14. History of the Church, 3:389; mai na dua na ivunau nei Josefa Simici rauta na Jiulai 1839 e Commerce, Illinois; itukutuku nei Willard Richards.

  15. Lavetaka ko James Burgess, ena kena biuvata na itukutuku leleka mai na vunau nei Josefa Simici; James Burgess, ivolaniveisiga, 1841–48, ivola. 2, iYau Maroroi ni Lotu.

  16. History of the Church, 5:407–8; vakavoui na pagitueti; sa veisau na iwasewase ni parakaravu; mai na ivakasala nei Josefa Simici ni rauta na Janu. 1843 e Nauvoo, Illinois; itukutuku mai na dua na ivola mai vua e dua e kilai ena yaca buli Boston Bee veivolavolai, 24 ni Maj., 1843, Nauvoo, Illinois, tabaki ena Times and Seasons, 15 ni Me, 1843, t. 200.

  17. History of the Church, 3:379; mai na dua na ivunau nei Josefa Simici ena 27 ni June, 1839, e Commerce, Illinois; itukutuku nei Willard Richards.

  18. History of the Church, 4:571–75, 580; vakavoui na pagitueti kei na qarama; mai na “Vakatovolea na Yalo,” e dua na itukutuku ni edita ka tabaki ena Times and Seasons, ena 1 ni Epe., 1842, tt. 743-45, 747; e a edita tu kina ko Josefa Simici ni niusipepa dau tabaki vagauna.

  19. History of the Church, 3:391–92; sa veisau na iwasewase ni parakaravu; mai na dua na ivunau nei Josefa Simici ni rauta na Jiulai, 1839 e Commerce, Illinois; itukutuku nei Willard Richards.

Joseph healing Elijah Fordham

Ena ika 22 ni Julai, 1839,e a duri kina ko Elijah Fordham mai na “moce ni mate” ni oti na nona curuma na nona vale o Josefa Simici ka tukuna,”Ilaija, Au sa vakaroti iko, ena yacai i Jisu Karisito na kai Nasareci, mo tucake ka taucoko mai!”

missionaries teaching

“Na isolisoli ni duivosavosa mai na kaukauwa ni Yalo Tabu ena Lotu, o ya ni na yaga vei ira na italai ni Kalou me ra vunau kivei ira na tawa vakabauta.”