Wase 43: ‘E a dua na Parofita ni Kalou o Koya’: Na Veika Era Yaco ena Bula nei Josefa Simici era Vakadinadinataka na Nona iLesilesi Vakaparofita

Wase 43

“E a dua na Parofita ni Kalou o Koya”: Na Veika Era Yaco ena Bula nei Josefa Simici era Vakadinadinataka na Nona iLesilesi Vakaparofita

“Au dau via qolouvaka Aleluiya, ena veigauna taucoko au nanuma kina na neirau sa mai veikilai kei na Parofita, o Josefa Simici.” (Brigham Young)

Na Bula nei Josefa Simici

E Nauvoo, dau vakavuqa na nodra soqoni vata yani na Yalododonu me ra rogoci Josefa Simici me vosa vei ira. Me vaka ni sega ni dua na vale levu e tu e Nauvoo, ka veirauti me ra soqoni vata yani kina na Yalododonu, sa dau vakavuqa me dau vosa tu ga e tautuba na Parofita. Dau vakavuqa na nona dau vosa ena so na rara ka toka ena yasa-i-ra ni valetabu, na vanua ka rawa ni ra vakasoqoni vata kina e udolu, ena dua na vatavata ka buli vakatabakidua me baleti ira na iliuliu ni lotu kei ira na dau vakaitavi, ka ra sa dau dabe ena veico na lewe ni ivavakoso se ena so na tolo ni kau se vatubuli (bricks). E dau vosa talega ena vuqa tale na veivanua e Nauvoo na Parofita, e okati kina na valetabu tara vakavo kei na so na veivale vakataukei. E dua na vulagi mai ki Nauvoo ena tekivu ni 1843 e a kaya ni a raica ni vakayacori tiko e dua na soqoni ena “fuloa sukusukura ni rumu ena boto ni valetabu ka sa dau vakavuqa talega na nona vunau kina.”¹

Ena gauna e dau vosa kina e tautuba na Parofita e dau vakavuqa na nona dau kerei ira na Yalododonu na Parofita, me ra dau masulaka na cagi se na uca me ruru me yacova ni sa oti na nona vosa. Ena dua na koniferedi ka vakayacori e Nauvoo ena ika 8 ni Epereli, 1843, e a tekivutaka na nona vosa na Parofita ena nona kaya: “E tolu tiko na noqu kerekere vei kemuni na ivavakoso: Na imatai sai koya, ni oi kemuni vakayadudua ka tiko vei kemuni na vakabauta mo ni masuta na Turaga me vakamaravutaka na cagi; me vaka ni sa kaukauwa sara tiko mai ena gauna oqo, sa na yaco meu na vakaleqa tiko na noqu bula kevaka meu na vosa tiko vakabalavu; ikarua sai koya na noqu kerea na nomuni veimasulaki me na vakaukauwataka na noqu yatevuso na Turaga, me rawa kina ni rogo yani vei kemuni kece sara na ka au kaya; kei na kena ikatolu, ni masuta na Yalo Tabu me sobuti au, ka me rawa kina vei au meu vakaraitaka na veika dina.”²

Na nona veilesilesi me vosa na Parofita e a ka bibi sara vei ira na lewe ni Lotu, ka sa dau vosa kina vei ira na ivavakoso ena so na gauna ka udolu sara na kedra iwiliwili. “E sega sara ni dua vei ira na dau vakarorogo vua me dau vucesalaka na ka e kaya.” e a nanuma lesu o Parley P. Pratt. “Au sa dau nanuma talega ena so na gauna niu dau raica talega ni ra dau vakarogoci koya vata tu me vica vata sara na auwa o ira na ivavakoso, ena maliwa ni batabata se na todra ni siga, uca se cagi, ka ra dau dredre ena dua na miniti ka tagi ena kena ka tarava.”³ O Alvah J. Alexander, e se gonetagane voli ena gauna e Nauvoo, e a nanuma, “ni sega ni dua na veivakalasai, me vaka na sara qito me a vinaka sara vei au me vaka na noqu dau vakarorogo vua.”⁴

O Amasa Potter e a vakananuma lesu na nona a tiko ena dua na nona vunau kaukauwa sara o Parofita Josefa Simici vei ira e dua na ilawalawa levu ni Yalododonu e Nauvoo:

“Ni oti na nona dau vosa me tolusagavulu na miniti [na Parofita] ka dau yaco me liwa mai e dua na cagi kaukauwa kei na cava. Sa dau yaco me vavaku sara na kuvu ka keimami sega ni veiraici rawa vakayawa, ka sa yaco me ra dau tekivu biubiu eso, ena gauna e dau vosa yani kina o Josefa ka tarovi ira ka kaya me ra masu yani ki cake vua na Kalou Kaukauwa, ka me ra kerea vua me ruru na cagi ka mudu na uca ka qai dau yaco me vakakina. Ena loma ni vica walega na miniti sa dau yaco me ruru na cagi ka mudu na uca ka yaco me marau na veika me vaka e dua na mataka ni vulaikatakata. Ka dau takali yani na cagi kaukauwa vaka ki na ceva kei na tokalau ni vanua ka yaco me keimami rai yani vakayawa ka raica ni ra veisuayaki tu na veivunikau kei na vunikau lalai, ena vanua keitou a tu kina e a vakadigagalu tu me dua na auwa, ka vakayacori kina ena gauna vata o ya e dua na vunau levu duadua ka se qai bau lutu mai ena tebenigusui koya na Parofita me baleta na iulutaga levu, na mate.”⁵

O ira na Yalododonu era rogoci Parofita Josefa Simici era a wasea na ivakadinadina e kaukauwa ka matata sara me baleta na nona ilesilesi vakalou. E vuqa vei ira era lavetaka na nodra vakanananu ni veivunau era a rogoci koya ni vunautaka, kei na veigauna talei vata kei koya, ka ra vinakata me ra kila o ira na veitabatamata era muri ira mai, me vaka na nodra kila, ni sa dua dina na parofita ni Kalou o Josefa Simici.

iVakadinadina nei Josefa Simici

Me vakataki ira na Yalododonu ena gauna eliu, eda kila ni sai Josefa Simici na parofita ka vakalesuya mai kina na Turaga na taucoko ni kosipeli.

Brigham Young, na ikarua ni Peresitedi ni Lotu: “Au dau via qolouvaka Aleluiya, ena veigauna taucoko au nanuma kina na neirau sa mai veikilai kei Josefa Simici, na Parofita ka vakatura cake, ka tabaka na Turaga, ka sai koya talega ka solia kina o koya na idola kei na kaukauwa me tara cake kina na matanitu ni Kalou e vuravura ka tokona tikoga. Era sa vakacolati talega ena veidola oqo o ira na tamata oqo, ka sa tu vei keda na kaukauwa me da tomana kina na cakacaka ka sa mai tekivutaka toka o Josefa.”⁶

Eliza R. Snow, na peresitedi raraba ni iSoqosoqo ni Veivukei mai na 1866 ki na 1887: “Ena vuku ni dina kei na dodonu—ena veika kece ka ra na vinaka kina na nona itokani, na nona yalodina oqo era ka dei me vakataka na duru kei Lomalagi. E a kila deivaki ni sa kacivi koya na Kalou ki na cakacaka oqo, ka kevaka me okati vata na kaukauwa kece e vuravura kei etesi, e a guce me tarovi se vagolei koya tani mai na nona inaki. Ena veivuke ni Kalou kei ira na veitacini vakalotu, e a vakadavora o koya na yavu ni cakacaka cecere duadua ka se bau tauyavutaki mai vua e dua na tamata— e dua na cakacaka ka sega walega ni tarai ira na bula, e vakakina vei ira na veitabatamata era qai muri mai, ia me baleti ira talega na mate.

“E a sotavi ira doudou kina na ivakarau lasu, nanuma vakailasu, veimatalotu, veivakabauta vakatani kei ira na lecaika ni vuravura—ka vakadinadinataka na nona dina ki na ivakavuvuli vakalomalagi ka sa yaco me mai kilai—dina vei ira na veitacini vakalotu ka dina vua na Kalou, ka dregata na nona ivakadinadina ena nona dra.”⁷

Bathsheba W. Smith, na peresitedi raraba ni iSoqosoqo ni Veivukei mai na 1901 ki na 1910: “Au kilai koya me vaka na ka e vakatusa baleti koya—e dua na parofita dina ni Kalou, ka vakalesuiya mai vua na kosipeli tawamudu na Turaga ka vakakina na veicakacakatabu vakalotu kei na veiedaumeni kece ka na liutaki keda ki na matanitu vakasilesitieli.”⁸

Wilford Woodruff, na ikava ni Peresitedi ni Lotu: “Au vakila na noqu marau ena noqu raica na ka sa yaco vei Baraca Josefa, ena vuku ni nona cakacaka vakamatanitu ka vakaitaukei ka dau tiko voli ga kei koya na Yaloi Koya sa Cecere sara, ka yaco me vakaraitaka na cecere ni yalo kau se sega vakadua ni raica vua e dua tale na tamata.”⁹

Daniel D. McArthur, e dua na lewe ni lotu taumada ka yaco e muri me liutaka e dua vei ira na imatai ni ilakolako ni qiqibili ki Salt Lake Siti: Na noqu ivakadinadina sai koya ni o koya e a dua dina na Parofita ni Kalou bula; ka ni levu ga ni noqu rogoca na nona vosa ka raica na veika e vakayacora, na levu ni noqu vakabauta ni a raica dina na Kalou na Tamada kei na Luvena o Jisu Karisito, me vakataka talega na agilosi vakalou ni Kalou. … Ka sa yaco kina vei au me dua na ka au kila vinaka sara ga ena delai vuravura oqo, sai koya ni a dua na Parofita o koya.”¹⁰

Alexander McRae, e dua vei ira na vesu vata tu kei Josefa Simici ena valeniveivesu e Liberty: Na ka oqo keimami nuidei kina vua na Parofita [o Josefa Simici], ena nona a kaya.’Sa kaya vakaoqo na Turaga,’ keimami a nuidei ni na yaco vakavakina ni a kaya; ka ni levu ga ni neimami tovolea, na levu cake tikoga ni neimami nuidei, ni keimami a sega vakadua ni raica me cala na nona vosa ena dua na gauna.”¹¹

Lyman O. Littlefield, e dua na lewe ni iLawalawa mai Saioni: E a yavu taucoko na icegu mai na yalona ena cakacaka lagilagi ni gauna e muri ka sa kacivi kina mai vua na nona iVakavuvuli Vakalou.”¹²

Mary Alice Cannon Lambert, e dua na Vavalagi saumaki mai ka a curuvanua mai ki Nauvoo ena 1843: Au a raici Josefa ena imatai ni gauna ena Vulaitubutubu ni 1843. Ena gauna e yacova mai kina na Uciwai na Mississippi na waqa keitou vodo tiko mai kina, e vica vei ira na veitacini iliuliu era wavu tu e kea me ra kidavaki ira na yalododonu lewe ni ilakolako era lako tiko mai kina. Maliwai ira tiko yani o Parofita Josefa Simici. Au a kila ni o koya ena gauna ga keirau veirai mata kina, ena gauna vata talega o ya au a ciqoma kina na noqu ivakadinadina ni sa dua dina na Parofita ni Kalou o koya. … E a sega tale ni tukuni vei au. Au a kilai koya mai na kedra maliwa na tamata tale eso, ia mai na noqu a se gone sara (au a se qai yabaki tinikava ga) au kila niu sa raica e dua na Parofita ni Kalou.”¹³

Angus M. Cannon, e dua na lewe ni Lotu ka vakaitikotiko e Nauvoo ni sa dua na itabagone ka qai yaco e muri me dua na peresitedi ni iteki ena Siti o Salt Lake: “Ena dua na gauna ka yaco meu nanumi Baraca Josefa kina vakavinaka, sai koya na nona a vosa tiko vei ira e dua na ilawalawa ni Yalododonu, ena vulaitubutubu ni 1844. Ena ruku ni veivuni oki lelevu, ena dua na vanua lala ena vualiku ni Valetabu, volekata yani na gaunisala na Parley. E a vunautaka voli na dina ni nona sa tauyavutaka na Kalou na Nona Lotu, ka vakarautaka ni dua bulu ga na tamata, sa vakatara na Kalou me ciqoma na ivakatakila ka me veivauci ena Lotu. … Sa ikoya talega ena gauna vata oqo kau a rogoci koya kina na Parofita ni a tukuna ni sa ciqoma na Matabete i Melikiseteki, ena ruku ni nodratou veiqaravi o Pita, Jemesa kei Joni.

Na ivakaraitaki ka buli ena noqu vakasama gone ena veivosa veivakauqeti oqo nei Josefa Simici e sa dau tomani au tu ena noqu ilakolako ni bula taucoko; o koya gona ni gauna me solega mai kina na noqu vakasama na butobuto, sa dau votu mamaca mai vei au na nona ivakadinadina, ka sa dau vakadinadinataka mai vei au ni sa tauyavutaki na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai ka liutaki vakamatata tiko ena kaukauwa kei na lewa ni Kalou.”¹⁴

Hyrum Smith, na tuakana na Parofita ka Peteriaki ni Lotu: “Era a sa liu taumada mai eso na parofita, ia o Josefa e sa tu vua na yalo kei na kaukauwa ni veiparofita kece sara.”¹⁵

Sai Josefa Simici na ivakaraitaki ka rawa ni da vakatotomuria ena noda vakaqaqacotaka tiko e dua na ivakarau Vakarisito

Parley P. Pratt, e dua na lewe ni Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua mai na 1835 ki na 1857: “O Peresitedi Josefa Simici e a dua na turaga wadrovu ka musudonu, kaukauwa ka waribariba; kuliniyago damusa, ulu via sigasiga toka, karakarawa na yaloka ni matana, ka lekaleka toka ga na kumina, ka via duatani toka ga vakataki koya na kena irairai. … E mata malumu, veiciqomi, ka serau ena vuku kei na vakasama savasava; ka waki vata tu ena irairai ni veikauwaitaki kei na matadredredre, se veivakamarautaki, ka galala tu mai na veidreti se kauwai ni idre vakavuravura, ka vaka me dua na ka e semai ki na maravu kei na dei ni titobu ni nona rai, e vaka me dau raibasikata sara tu ga na boto ni vakasama kei na vakanananu ni yalo, na raiyawataki ni tawamudu, ka curubasikata na lomalagi, ka kila vinaka tu na veivuravura. E taukena tu e dua na ivakarau vakaturaga e qaqa ka tu vakaikoya; e a rawarawa ka kilai vinaka tu ga na nona ivakarau, na nona veivakaroti e voravora me vaka na laione; na nona vakasama savasava e sega ni ologi rawa me vaka na wasawasa; kei na nona vuku e robota na vuravura.”¹⁶

John Needham, e dua na Vavalagi ka saumaki taumada mai ki na lotu: “O Josefa Simici e dua na turaga rogo, e dua na tamata vakaivakarau, e dua ka dauvosa vakadodonu, sega ni dua na yalododonu vakarairai, ia e kena veibasai. Sa yaco kina me ra lomani koya sara vakalevu na tamata.”¹⁷

Emmeline B. Wells, na peresitedi raraba ni iSoqosoqo ni Veivukei mai na 1910 ki na 1921: “Au … vakadinadinataka ni sai koya na tamata rogo duadua, na parofita cecere duadua ka ivakaraitaki cecere duadua ena itabatamata oqo, na kena e levu duadua, sa rawa vei au meu kaya, me railesuvi ki na nona gauna na iVakabula. Na irairai ni nona cecere e ka talei. Sa na yaco mo na nanuma kina ni balavu cake ka levu cake mai na kena irairai dina. Ena rairai so beka vei kemuni o ni sa raica eso era rairai vakakina, ni ra duri cake ka lako. Sa vakakina oqori vei Josefa Simici. Mai na ka au kila e sega ni dua na kena itaba e se tiko, ka veiganiti kei na kena irairai totoka ka vakaturaga.¹⁸

Mary Alice Cannon Lambert: “E sega ni cavuti rawa na levu ni nodra lomani koya na yalododonu. E sa rawa kina vei ira me ra solia na nodra bula ena vukuna. Ke sa gauna me vosa kina, sa na biu vakatikitiki tu na veicakacaka era vakayacora tiko me rawa ni ra vakarorogo mada vua. E a sega ni dua na tamata walega. O ira na Yalododonu ka vakakina vei ira na ivalavala ca era vakila ruarua na veivakayarayarataki kaukauwa ka tu vua. E a ka dredre me dua e sotavi koya ka se sega ni kurabuitaka na kaukauwa ni nona ivakarau kei na veivakayarayarataki.”¹⁹

John M. Bernhisel, e dua na vuniwai ka mai vakaicili ena nodrau vale o Josefa kei Ema e Nauvoo me vica na vula ena 1843 kei na 1844: “O Josefa Simici e dua na turaga kaukauwa sara na nona vakasama, ka levu sara na nona icegu kei na vakatulewataki ni ivakarau, kila vinaka ka dau nanuma na ivakarau ni yalo ni tamata. E dua ka dau vakatulewa matau, raivakayawa, ka dauvakasama savasava, dauveimaliwai vinaka ka mamarau, ka dau veinanumi ka titobu na nona vakasama. E dau yalodina, vosa vakadodonu, sega ni moici rawarawa, ka galala mai na vakarairai, e dua na ka ra dau vakayacora e vuqa na tamata. … Me vaka e dua na ivakavuvuli ni lotu, me vaka e dua na tamata, e a lomani sara vakalevu mai vei ira oqo.”²⁰

Jesse N. Smith, e dua erau veitatacini kei Josefa Simici: “[Na Parofita e a] dua na tamata au raica me vaka na Kalou. … Au kila ni vakatamata e a sega ni rawa vua me lasu se veivakaisini, ka tu vua na ivakarau ni loloma kei na ivakarau vakaturaga e cecere sara. Au vakila ena noqu dau tu kei koya ni kilai au vakavinaka. Au kila ni sa dina sara na veika e kaya me baleti koya.”²¹

William Clayton, e dua na Vavalagi ka saumaki mai ki na lotu ka veiqaravi vakavunivola vei Josefa Simici: Na balavu ga ni neirau tikovata, levu ni noqu lomani koya; na levu ni noqu kilai koya na levu ni nuidei ni yaloqu vua.”²²

Joseph F. Smith, na ikaono ni Peresitedi ni Lotu: “E a sinai sara ena ivakarau vakatamata e vakaturaga ka savasava, ka dau yaco vakavuqa ena mamarau tawacala—ena qito polo, ka dau veibo ka veibilibili vata kei iratou na tacina; e sega ni vakataka e dua na tamata lecaika se sega ni dau kauwai, se matabalavu tu ga ka sega ni matadredredre rawa, se sega na reki e lomana. Isa, e sinai sara ena reki; e sinai ena marau; ka sinai ena loloma, ka vakakina na veivakarau vakaturaga ka dau vakavuna me cecere ka vinaka e dua, ka vakakina me tamata rawarawa ka tawacala, ka rawa me kevu sobu ki na ivakarau era; ka sa tu talega vua na kaukauwa, mai na loloma soliwale ni Kalou, me kila rawa talega kina na veinaki nei koya sa Cecere Sara. Sai koya oqori na ivakarau ni Parofita o Josefa Simici.”²³

Me vaka na parofita ka yaco me vakasukai mai vua na kosipeli; e a vakavulica vakamatata o Josefa Simici ena loloma kei na kaukauwa na yavu ni nona veivakabulai na Kalou.

Brigham Young: Na cecere ni lagilagi ni ivakarau nei Josefa Simici sai koya na nona rawa ni vakamacalataka me kila rawa na tamata na veika vakalomalagi. Ena gauna e vunau kina vei ira na tamata—vakatakilaitaka na veika ni Kalou, na lewa ni Kalou, na yavu ni veivakabulai, na inakinaki i Jiova, na keda isema vua kei ira kece na veika bula vakalomalagi—e a vakamatatataka na nona ivakavuvuli ki na nona na kila rawa na turaga, marama, kei na gone yadua, ka vakatara me rawarawa sara me vaka e dua na salatu. Oqo e sa dodonu me vakayarayarataka na tamata kece sara era sa rogoci koya, ka vakatakila na nona lewa kei na kaukauwa vakalou, me vaka ni sega tale ni dua na tamata me veivakavulici rawa me vakataki koya, ka sega ni dua tale e rawa me vakatakila na veika ni Kalou, ia mai na ivakatakila ga i Jisu Karisito.”²⁴

Howard Coray, e dua na vunivola nei Josefa Simici: “Au a sa vulica na Kosipeli me vaka e vakatakila o Josefa Simici ka qai vakasamataka se rawa vakacava vua e dua me vakatakila e dua na ivakarau ni vakabulai kei na vakalagilagi ni tamata me sega ni vukei mai na Yalo ni Kalou. Au sega ni vakasamataka rawa. Au a dabe ka vakarogoca ena vuqa sara na gauna na nona ivunau ena dua na tavata e Nauvoo ka veigauna kece oqori au dau kuitaki sara ena nona ivunau sega ni vakamacalataki rawa—kaukauwa ni nona ivakamacala—ka vosa me vaka au se sega vakadua ni se bau rogoca e dua me vakayacora vakakina.”²⁵

Joseph L. Robinson, e dua na daunivakasala ena matabisopi e Nauvoo: “Eda sa vakabauta mai ena dua na gauna balavu, ka kila vakaidina sara ni sa dua dina na Parofita yalomalumalumu ni Kalou o Josefa Simici, ia oqo e sa raici koya na matada, ka rogoci koya na daligada, ka vaka na rorogo ni kurukuru vadugu ni Lomalagi, ia na nona vosa e malumu ka dauveivakasalataki, ka veivakavulici dina sara. Ia e tiko e dua na kaukauwa kei na lagilagi ena nona vosa kei na ivunau ka da se sega ni bau rogoca vua e dua tale na tamata eliu, ni sa dua dina na Parofita cecere o koya, na tamata vakalou ni Kalou. E sa vakavulici dina tu ena veika ni matanitu ni Kalou ka vakasinaiti vakalevu sara tu ena Yalo Tabu, o koya ka sa dau nona itokani tudei.”²⁶

O Orson Spencer, e dua na italatala ni lotu Baptist ka lewena na Lotu ena 1841: “Vakaivunau e vakasakiti dina vakaivolanikalou o Simici, Au sega ni rogoci koya vakadua me vakalasuya se vakalailaitaka e dua bulu na dina mai na Veiyalayalati Makawa kei na Veiyalayalati Vou; ia au kilai koya me dau vakamacalataka ka tutaki rau ena dua na ivakarau maqosa sara. Ia me vaka ni lumuti tu mai vua na Kalou, ena inaki ni veivakavulici kei na vakaqaqacotaki ni lotu, e sa ka yaga sara me kila tiko na kena veibiuyaki vakamatata na veika e gadrevi me kauta mai kina na veika vou kei na veika makawa, me vaka e dua na qasenivuli vuli vinaka. Na itutu kei na ilesilesi vakaiapositolo ka vakalevulevuya tiko oqo, ena yavala ni ligana, sa yaco na bula, ka sa yaco me vakilaitaki ira mai vakataki ira na totoka kei na kaukauwa ni nodra ivakatakila, ka rogo vinaka sara vei ira kece era rogoca rawa.”²⁷

Jonah R. Ball, e dua na lewe ni Lotu ka vakaitikotio e Nauvoo: “Lako ki na soqoni. Rogoca na Parofita ni vunau tiko ena buturara ni valetabu. E vica vata na udolu era vakarogoci koya. E sega na cala. Na ivakarau ni nona tasereka na ivolanikalou e sega ni vikataki se vakamelei rawa. Na nona iulutaga na matai ni iwase ni ikarua ni Pita. E a vakamacalataka me vaka na matata ni siga [ena yakavi]”²⁸

William Clayton: “Keitou a sotava e dua na gauna vinaka ni veitalanoa kei Josefa Simici Jr. (Lailai) ka keitou marautaka sara vakalevu na nona veitokani. … E sa … dua na turaga lewa matau ka vuku vakalevu sara, ka ni gauna ga o rogoca kina na nona veitalanoa sa na nomu sara ga e dua na kilaka levu ka na vakarabailevutaka na nomu vakasama ka vakamarautaka na yalomu. E dau rawarawa tu ga ka dau marautaka na vakasalataki ira na yalododonu dravudravua. E rawarawa sara na neirau veitalanoa me vaka ga na nodaru, ka sa vakakina na nona dau yalorawarawa me soli ivakasala e dau kaya kina vakaoqo, ‘Au a ciqoma walega kau na solia wale talega.’ E dau tu vakarau me sauma na taro cava ga au tarogi koya kina ka dau marautaka ni da tarogi koya. E marautaka sara vakalevu na ivolanikalou, ka vakakina me veivosakitaka e dua ga na iulutaga, sa dau yaco me vakatakilai na rarama kei na totoka ka se sega mada niu raica eliu. Kevaka meu na lako mai Igiladi meu laki veivosaki kei koya me vica na siga au sa dau vakila sara ga ni sa sotavi vinaka na noqu gagadre.”²⁹

Mercy Fielding Thompson, e dua na kai Peritania ka saumaki mai ki na Lotu, ka a veiqaravi vakavunivola vei Josefa Simici o Robert B. Thompson, na watina: “Au a sa dau … vakarogoca na nona ivakamacala me baleta eso na veitaro titobu ka dredre. Vei koya, sa dau vaka me rawarawa tu ga me ra kilai na veika kece, ka sa vakakina na nona dau rawa ni vakamatatataka vei ira tale eso, mai na nona rawa ni vakayacora vakakina e dua tale.”³⁰

Me vakataki ira na Yalododonu ena gauna eliu, sa rawa me da vakamareqeta na veivosa nei Josefa Simici ka bulataka vakakina na veivakavuvuli e a vakavulica.

Emmeline B. Wells: “Ena vukui Josefa Simici na Parofita, au vakabauta niu raica rawa kina na kaukauwa levu vakayalo ka kauta mai na vakacegu kei na reki vei ira na Yalododonu. … E a dau sobuti koya vakavuqa na kaukauwa ni Kalou ena dua na kena ivakatagedegede ka vaka me vakamataliataki tu kina. E dau vakatu ga na gone na nona imoimoi, ka ni gauna e dau vosa kina vei ira na tamata e dau ka vakamarautaki sara, na lagilagi ni nona bula e sega ni vakamacalataki rawa. Ena so tale na gauna na kaukauwa cake mai ni domona mai na veika e vakayacora, (ka dau rogorogo lagilagi sara vei au), e dau vaka me kureitaka na vanua keimami tu kina ka sikabotea yani na loma ni yalodra na vakarorogo, kau vakabauta ni rawa sara ga kina vei ira me ra solia na nodra bula ena vukuna. Au dau vakarorogo ena na yaloqu taucoko ki na nona veivosa—na digitaki ni Kalou ena ivakataotioti ni tabagauna oqo.”³¹

Lorenzo Snow,na ikalima ni Peresitedi ni Lotu: Na imatai ni gauna au a raici Parofita Josefa kina sai koya niu a se gonetagene [rauta beka na yabaki 17]. E a vosa tiko ki na dua na ivavakoso lailai. E a tukuna tiko vei ira me baleta na nona rairai mai vua na agilosi. … Era a taleitaka sara na vakarorogo vua na tamata, baleta ni a vakasinaiti sara tu ena ivakatakila. … Me vaka ga na yalayala ni Turaga, o ira vakayadua era vakadinata na ivakavuvuli e vakavulica era a ciqoma mai vua naTuraga e dua na ivakadinadina ni kedra dina.”³²

Edward Stevenson, e dua na lewe ni Vitusagavulu mai na 1844 ki na 1897: “Au a raici koya ena imatai ni gauna e Potiac [Michigan] ena 1834 ka yaco kina na veika e vakayacora vei au ena gauna o ya e vakavuna vei au na marau levu meu talanoataka vei ira e vuqa sara na nona itokani. Na loloma me baleti koya, me vaka e dua na Parofita dina ni Kalou, e a vakatikori tawataqusi rawa ena noqu vakasama, ka sa yaco tiko me tu vata ga kei au mai na gauna o ya, dina ga ni sa via sivi yani oqo e voleka ni onosagavulu na yabaki. Ena yabaki vata talega o ya, 1843, ena kedra maliwa na veivavakoso lelevu, e a dau vakadinadinataka na Parofita ena kaukauwa levu na nodrau veisiko mai na Tamana kei na Luvena, ka vakakina na veivosaki eratou a vakayacora vata. Se sega vakadua niu se bau raica na kaukauwa ni vakamataliataki me vaka ena veigauna vakaoqo.”³³

Mary Ann Stearns Winters, e dua na gone yalewa luvei Elder Parley P. Pratt vakacabecabe: “Au a tu volekati koya na Parofita ena gauna e a vunau tiko kina vei ira na Idia ena Veikau e yasa ni Valetabu. E a laveti koya cake na Yalo Tabu me yacova ni sa serau vakavolivoliti koya, ka sa yaco sara me curu basikata na yalodra na vakarogoci koya tiko. …

“Au a raica na yagodrau o Baraca Josefa kei Hyrum ena nodrau davo no e loma ni Vale na Mansion ni oti nodrau a kau mai Carthage, ka raica talega eso na nodrau isulu erau a daramaka, ni takava tu na nodrau dra. Au kila ni rau a tamata ni Kalou, Parofita kei na Peteriaki, dina ka yalodina. Me da kilikilli kaya na sotavi rau ena vuravura sa bera mai!”³⁴

Wilford Woodruff, itukutuku ni dua na nona ivunau ena ika 6 ni Epereli, 1837: “E a tucake mai o Parofita Josefa Simici Lailai ka vosa vei ira na ivavakoso me tolu taucoko na auwa, ka ologi tu ena kaukauwa, yalotabu, kei na iserau ni Kalou. E a vakaraitaka na nona vakasama kei na yalona ena nodra vale na nona itokani. E a vakavotuya e vuqa na veika bibi ki na nodra vakasama na qase e Isireli. Me volai mada na nona vosa ena yaloda me ceuti ena peni aironi me vatu me tu ga ka tawamudu me rawa ni da bulataki ira ena noda bula [raica Jope 19:23–24]. Na ivurevure ni rarama, ivakavuvuli, kei na ivakarau vinaka ena tovure tiko mai na yalona kei na gusuna na Parofita o Josefa, o koya ka dau buroro ki na tawamudu na yalona me vakataki Inoki—au na kaya kina, ni na ivakarau ni soli ivakadinadina kaukauwa vakaoqo e sa na vakavuna dina na kena vakaseavutaki na tawa vakabauta se lomalomarua mai na nodra vakasama na dauvakarorogo, ka ni sa sega sara ni rawa ni vu mai na butobuto na veivosa, vakasama, ivakavuvuli kei na yalo vakaoqo. O Josefa Simici Lailai e dua dina na parofita ka vakatura mai na Kalou me baleta na nodra sereki na Isireli e dina me vaka na kena katakata tiko e lomaqu na yaloqu.”³⁵

Brigham Young: “Ena imatai ni gauna au raici Parofita Josefa kina au a sega ni guilecava e dua na vosa mai vua me baleta na matanitu. Sai koya oqori na idola ni kila ka ka tu vei au nikua, sai koya na noqu a talairawarawa ki na vosa nei Josefa, ka vakamareqeti ira matua ki yaloqu, maroroi ira yani, ka kerea na Tamaqu ena yaca ni Luvena o Jisu me dau vakananuma vei au ni gadrevi vakakina. Au a vakamareqeta na veika ni Kalou, ka sai koya oqori na idola ka tu vei au nikua. Au a dau tu vakarau meu vuli mai vei Josefa ka vakakina na Yalo ni Kalou.”³⁶

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Taurivaka na veivakasama oqo ni ko vulica na iwase ni ivola oqo se ni ko vakavakarau mo veivakavulici. Raica na tabana e vii–xii, me ikuri ni veivuke.

Wilika na veivakadinadina me baleta na Parofita o Josefa Simici ena tabana e 569–71. Na cava e veivakurabuitaki kina vei iko na veivakadinadina vakaoqo? Na cava na yavu ni nomu ivakadinadina vakataki iko me baleti Josefa Simici? Ko a rawata vakacava na ivakadinadina oqori? Ko na via vola beka ena nomu ivolaniveisiga na ivakadinadina oqori se wasea vei iratou na nomu lewe ni matavuvale.
Na tabana e 571–74 e tiko kina na veivakamacala me baleta na kena irairai, nona ivakarau kei na nona itovo ni bula o Josefa Simici. Era vakayarayarataka vakacava na nomu ivakarau ni vakasama me baleti Josefa Simici na veivakamacala oqo? Vakasamataka eso na sala ka na rawa ni ko taura me nomu vakataki iko e so na veivakarau oqo?
Vulica na veivakadinadina me baleta na sala e dau vakavulica kina o Parofita Josefa Simici na kosipeli (tabana e 571–74). E rawa vakacava ni ra vukei keda ena noda vulica ka vakavulica na kosipeli?
Raica lesu na iotioti ni iwasewase ni iwase oqo (tabana e 576–79). Ko na vakamurimuria vakacava na nodrau ivakaraitaki o Wilford Woodruff kei Brigham Young ena nomu vulica na ivola oqo? Ko na talairawarawa vakacava ki na nodrau ivakaraitaki ena nomu vulica tiko na ivakavuvuli ni parofita bula? Na cava beka o nanuma me kena ibalebale mo vakatara me “ceuti e yaloda ena peni aironi”?

iVolanikalou Veisemati: 2 Nifai 3 6–19; V&V 24:1–9, 124:1

Joseph Smith teaching — “Era a taleitaka sara na vakarorogo vua [o Parofita Josefa Simici] na tamata, baleta ni a vakasinaiti sara tu ena ivakatakila,”e kaya vakaoqo o Lorenzo Snow. “Me vaka ga na yalayala ni Turaga, o ira vakayadua era vakadinata na ivakavuvuli e vakavulica era a ciqoma mai vua na Turaga e dua na ivakadinadina ni kedra dina.”