Κεφάλαιο 16º

Οι ηλικιωμένοι στην Εκκλησία

«Είθε αυτά τα χρυσά χρόνια να είναι τα καλύτερά σας χρόνια καθώς ζείτε στο έπακρο, αγαπάτε και υπηρετείτε. Και ο Θεός να ευλογεί όσους εκτελούν διακονία για τις ανάγκες σας -- την οικογένειά σας, τους φίλους σας και τα έτερα μέλη και τους ηγέτες της Εκκλησίας».

Από τη ζωή του Έζρα Ταφτ Μπένσον

Ο Έζρα Ταφτ Μπένσον ήταν 86 ετών, όταν έγινε Πρόεδρος της Εκκλησίας. Καταλάβαινε τις χαρές και τις δυσκολίες που έρχονται κατά τα μετέπειτα χρόνια της ζωής. Μία χαρά για εκείνον ήταν η συνεχής του συναναστροφή με τη σύζυγό του, τη Φλώρα. Το ζεύγος εόρτασε την 60ή επέτειο του γάμου τους κατά τον πρώτο χρόνο του ως Προέδρου. Απολάμβαναν τη συντροφιά ο ένας του άλλου και παρευρίσκονταν στον ναό μαζί σχεδόν κάθε Παρασκευή πρωί. Στο 87ο πάρτι γενεθλίων του, κάποιος ρώτησε τον Πρόεδρο Μπένσον το μυστικό της μακράς, ευτυχισμένης ζωής. «Προτού μπορέσει να απαντήσει, η αδελφή Μπένσον είπε, πειράζοντας αλλά με νόημα: “Έχει καλή σύζυγο”»¹.

Στα μετέπειτα χρόνια τους, στον Πρόεδρο και την αδελφή Μπένσον άρεσε να περνούν χρόνο με τα παιδιά τους και τα εγγόνια τους και η οικογένειά τους εξακολουθούσε να μαθαίνει από το παράδειγμά τους. «Μία εγγονή έζησε με τους παππούδες της κατά τη διάρκεια μεγάλου μέρους των πρώτων δεκαοκτώ μηνών του ως προέδρου, και κατόπιν αιτήματός τους συχνά ταξίδευε μαζί τους για να τους βοηθά και να μεριμνά για τις προσωπικές τους ανάγκες. Και παρατηρούσε από πρώτο χέρι τους παππούδες της στο σπίτι -- τα ραντεβού τους σε ένα κατάστημα παγωτών, να κάθονται στον καναπέ και να κρατιούνται από το χέρι καθώς αναπολούσαν, τραγουδούσαν και γελούσαν μαζί, τις θερμές επισκέψεις που είχαν με τους οικογενειακούς διδασκάλους και άλλους που έρχονταν να τους επισκεφθούν»².

Τα εγγόνια συνειδητοποίησαν τι ευλογία ήταν να έχουν την επιρροή σοφών και στοργικών παππούδων. «Μία εγγονή έγραψε τις ευχαριστίες της, αφού συμβούλευσε ο Πρόεδρος Μπένσον εκείνη και τον σύζυγό της αναφορικώς προς μία δύσκολη απόφαση. “Σε ρωτήσαμε τι νόμιζες και είπες: ‘Προσευχηθείτε γι’ αυτό. Έχω πίστη ότι θα λάβετε τη σωστή απόφαση’. Η πίστη σου σε εμάς μας έδωσε επιπλέον πεποίθηση”»³.

Για τη γενική συνέλευση που ακολούθησε αμέσως μετά τα 90ά γενέθλιά του, ο Πρόεδρος Μπένσον προετοίμασε μία ομιλία απευθυνόμενη «προς τους ηλικιωμένους στην Εκκλησία και τις οικογένειές τους και προς όσους μεριμνούν για τις ανάγκες τους». Στον πρόλογο, εξέφρασε την προσωπική του σχέση με το θέμα: «Έχω ξεχωριστά συναισθήματα για τους ηλικιωμένους -- για τη θαυμάσια αυτή ομάδα ανδρών και γυναικών. Αισθάνομαι ότι σε κάποιο βαθμό τους καταλαβαίνω, επειδή είμαι ένας από αυτούς»⁴.

President Ezra Taft Benson smiling. Photographed at the October 1982 general conference. — «Έχω ξεχωριστά συναισθήματα για τους ηλικιωμένους. …Αισθάνομαι ότι σε κάποιο βαθμό τους καταλαβαίνω, επειδή είμαι ένας από αυτούς».

Διδασκαλίες του Έζρα Ταφτ Μπένσον

Ο Κύριος γνωρίζει και αγαπά τους ηλικιωμένους και τους έχει δώσει πολλές από τις σπουδαιότατες ευθύνες Του.

Ο Κύριος γνωρίζει και αγαπά τους ηλικιωμένους ανάμεσα στον λαό Του. Έτσι ήταν πάντοτε και τους έχει δώσει πολλές από τις σπουδαιότατες ευθύνες Του. Σε διάφορες θεϊκές νομές, έχει καθοδηγήσει τον λαό Του μέσω προφητών, οι οποίοι ήσαν στα μετέπειτα χρόνια τους. Χρειαζόταν τη σοφία και την εμπειρία της ηλικίας, την εμπνευσμένη καθοδήγηση από αυτούς με πολλά χρόνια αποδεδειγμένης πίστης στο Ευαγγέλιό Του.

Ο Κύριος ευλόγησε τη Σάρα, στα γηρατειά της, να γεννήσει στον Αβραάμ ένα παιδί. Ίσως η σπουδαιότερη ομιλία του βασιλέως Βενιαμίν να δόθηκε, όταν ήταν πολύ ηλικιωμένος και κοντά στον θάνατο. Ήταν όντως όργανο στα χέρια του Κυρίου καθώς ήταν εις θέσιν να ηγηθεί και να εδραιώσει την ειρήνη ανάμεσα στον λαό του.

Πολλοί άλλοι άνδρες και γυναίκες διαμέσου των αιώνων έχουν επιτύχει σπουδαία καθώς προχώρησαν και υπηρέτησαν τον Κύριο και τα τέκνα Του, ακόμη και κατά τα χρόνια τους ως ηλικιωμένοι.

Στη θεϊκή μας νομή, από [εκείνους] τους προφήτες που έχουν κληθεί από τον Κύριο, πολλοί εκλήθησαν, όταν ήσαν στη δεκαετία των εβδομήντα ή ογδόντα τους ή ακόμη και μεγαλύτεροι. Πόσο γνωρίζει και αγαπά ο Κύριος τα τέκνα Του τα οποία έχουν δώσει τόσα πολλά μέσα στα χρόνια εμπειρίας τους!

Σας αγαπούμε εσάς που είστε ηλικιωμένοι στην Εκκλησία. Είστε το ταχύτατα αυξανόμενο τμήμα του πληθυσμού μας στον κόσμο σήμερα καθώς και εντός της Εκκλησίας.

Επιθυμίες μας είναι τα χρυσά χρόνια σας να είναι υπέροχα και ικανοποιητικά. Προσευχόμαστε ώστε να νιώθετε τη χαρά της ζωής που δαπανήθηκε καλά και εκείνης γεμάτη με γλυκές αναμνήσεις και ακόμη μεγαλύτερες προσδοκίες μέσω της εξιλέωσης του Χριστού. Ελπίζουμε ότι θα νιώθετε τη γαλήνη του Κυρίου υπεσχημένη σε όσους εξακολουθούν να προσπαθούν να τηρούν τις εντολές Του και να ακολουθούν το παράδειγμά Του. Ελπίζουμε ότι οι ημέρες σας θα είναι γεμάτες με πράγματα να κάνετε και τρόπους με τους οποίους να μπορείτε να προσφέρετε υπηρέτηση σε άλλους οι οποίοι δεν είναι τόσο τυχεροί όπως εσείς. Μεγαλύτερος σχεδόν πάντοτε σημαίνει καλύτερος, επειδή ο πλούτος σοφίας και εμπειρίας σας μπορεί να εξακολουθεί να διευρύνεται και να αυξάνει καθώς προσεγγίζετε άλλους⁵.

Μπορούμε να επωφεληθούμε των χρόνων μας ως ηλικιωμένοι.

Επιτρέψτε μας να προτείνουμε οκτώ τομείς στους οποίους μπορούμε να επωφεληθούμε των χρόνων μας ως ηλικιωμένοι:

1. Εργασθείτε στον ναό και να παρευρίσκεστε συχνά. Εμείς, οι οποίοι είμαστε μεγαλύτεροι, θα πρέπει να χρησιμοποιούμε την ενέργειά μας όχι μόνον για να ευλογούμε τους προγόνους μας, αλλά για να διασφαλίσουμε ότι στο μέτρο του δυνατού όλοι οι απόγονοί μας να μπορούν να λάβουν τις διατάξεις της υπερυψώσεως στον ναό. Εργασθείτε με την οικογένειά σας. Συμβουλευτείτε αυτούς που ενδεχομένως να μην είναι πρόθυμοι ακόμη να προετοιμασθούν και προσευχηθείτε γι’ αυτούς.

Παροτρύνουμε όλους όσοι μπορούν να παρευρίσκονται στον ναό συχνά και να αποδέχονται κλήσεις να υπηρετούν στον ναό, όταν το επιτρέπουν η υγεία, η δύναμη και η απόσταση. Βασιζόμαστε σε εσάς να βοηθάτε στην υπηρέτηση του ναού. Με τον αυξανόμενο αριθμό των ναών, χρειαζόμαστε περισσότερα μέλη μας να προετοιμασθούν για τη γλυκιά αυτή υπηρέτηση. Η αδελφή Μπένσον και εγώ είμαστε ευγνώμονες που σχεδόν κάθε εβδομάδα μπορούμε να παρευρισκόμαστε μαζί στον ναό. Τι ευλογία είναι αυτή στη ζωή μας!

2. Συλλέξτε και γράψτε οικογενειακές ιστορίες. Σας ζητούμε να επιδιώξετε σθεναρώς τη συγκέντρωση και το γράψιμο προσωπικών και οικογενειακών ιστοριών. Συχνά, εσείς μόνον γνωρίζετε πληροφορίες για την ιστορία, την ανάμνηση αγαπημένων προσώπων, τις ημερομηνίες και τα γεγονότα. Σε ορισμένες περιπτώσεις εσείς είστε η οικογενειακή ιστορία. Με λίγους τρόπους θα διατηρηθεί η κληρονομιά σας καλύτερα παρά από τη δική σας συλλογή και γράψιμο των ιστοριών σας.

3. Συμμετέχετε στην ιεραποστολική υπηρέτηση. Χρειαζόμαστε αυξανόμενους αριθμούς γηραιότερων ιεραποστόλων στην ιεραποστολική υπηρέτηση. Εκεί όπου η υγεία και τα μέσα το καθιστούν δυνατόν, καλούμε εκατοντάδες περισσότερα από τα ζεύγη μας να θέσουν τη ζωή τους και τις υποθέσεις τους σε τάξη, προκειμένου να πάνε σε ιεραποστολές. Πόσο σας χρειαζόμαστε στο ιεραποστολικό πεδίο! Είστε εις θέσιν να επιτελέσετε ιεραποστολική υπηρέτηση με τρόπους που οι μικρότεροι ιεραπόστολοί μας δεν μπορούν.

Είμαι ευγνώμων που δύο από τις χηρευάμενες αδελφές μου ήσαν εις θέσιν να υπηρετήσουν ως συνάδελφοι ιεραπόστολοι μαζί στην Αγγλία. Ήσαν εξήντα οκτώ και εβδομήντα τριών ετών, όταν εκλήθησαν και αμφότερες είχαν μία θαυμάσια εμπειρία.

Τι παράδειγμα και ευλογία είναι για τους απογόνους μίας οικογένειας, όταν παππούδες υπηρετούν ιεραποστολές. Τα περισσότερα γηραιά ζεύγη που πηγαίνουν, ενδυναμώνονται και αναζωογονούνται από την ιεραποστολική υπηρέτηση. Μέσω αυτού του αγίου είδους υπηρετήσεως, πολλοί καθαγιάζονται και νιώθουν τη χαρά που έφεραν άλλους στη γνώση της πληρότητας του Ευαγγελίου του Ιησού Χριστού…

4. Να παράσχετε ηγεσία, οικοδομώντας οικογενειακή σύμπνοια. Παροτρύνουμε όλα τα γηραιά μέλη, όταν είναι δυνατόν, να καλούν την οικογένειά τους μαζί. Οργανώστε τους σε συνεκτικές μονάδες. Ηγηθείτε των οικογενειακών συναθροίσεων. Καθιερώστε οικογενειακές επανενώσεις όπου μπορούν να νιώσουν και να μάθουν αλληλεγγύη και την οικογενειακή κληρονομιά. Ορισμένες από τις πιο γλυκές αναμνήσεις που έχω, είναι από τις δικές μας οικογενειακές επανενώσεις και συναθροίσεις. Αναπτύξτε υπέροχες οικογενειακές παραδόσεις οι οποίες θα σας ενώσουν μαζί αιωνίως. Κάνοντάς το αυτό, μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα μικρό τμήμα των ουρανών εδώ ακριβώς επάνω στη γη εντός των οικογενειών ξεχωριστά. Εξάλλου, η αιωνιότητα δεν θα είναι παρά μόνον μία επέκταση της χρηστής οικογενειακής ζωής.

5. Αποδεχθείτε και εκπληρώστε κλήσεις στην Εκκλησία. Ευελπιστούμε ότι όλα τα γηραιά μέλη, τα οποία πιθανώς να μπορούν, θα αποδεχθούν κλήσεις στην Εκκλησία και θα τις εκπληρώσουν με αξιοπρέπεια. Είμαι ευγνώμων που γνωρίζω προσωπικώς αδελφούς οι οποίοι είναι στη δεκαετία των εβδομήντα ή των ογδόντα και υπηρετούν ως επίσκοποι και πρόεδροι κλάδου. Πόσο χρειαζόμαστε τη συμβουλή και την επιρροή από εσάς που έχετε βαδίσει στο μονοπάτι της ζωής! Όλοι χρειάζεται να ακούσουμε για τις επιτυχίες σας και το πώς έχετε υπερνικήσει ψυχικό άλγος, πόνο ή απογοήτευση, έχοντας γίνει δυνατότεροι, επειδή τα βιώσατε.

Υπάρχουν πλούσιες ευκαιρίες να υπηρετήσετε στις περισσότερες από τις οργανώσεις της Εκκλησίας. Έχετε τον χρόνο και το γερό θεμέλιο του Ευαγγελίου που σας δίδει τη δυνατότητα να προσφέρετε σπουδαίο έργο. Με τόσους πολλούς τρόπους είστε υπεύθυνοι για πιστή υπηρέτηση στην Εκκλησία. Σας ευχαριστούμε για όλα όσα έχετε κάνει και προσευχόμαστε ώστε ο Κύριος να σας ενδυναμώσει να κάνετε περισσότερα.

6. Σχεδιάστε το μέλλον σας από οικονομικής απόψεως. Καθώς προχωρείτε στη ζωή προς τη συνταξιοδότηση και τις δεκαετίες που ακολουθούν, προσκαλούμε όλα τα γηραιά μέλη μας να σχεδιάσουν λιτά τα έτη που θα ακολουθήσουν την εργασία πλήρους απασχολήσεως. Ας αποφεύγουμε το περιττό χρέος. Επίσης συνιστούμε προσοχή στη συνυπογραφή γραμματίων, ακόμη και με μέλη, όπου μπορεί να τεθεί σε κίνδυνο το εισόδημα της συνταξιοδότησης.

Να είστε ακόμη πιο προσεκτικοί στα μετέπειτα χρόνια με τα σχέδια πλουτισμού, με υποθήκη σπιτιού ή την επένδυση σε αβέβαιο εγχείρημα. Προχωρήστε με προσοχή, ούτως ώστε να μη διαταραχθεί ο σχεδιασμός μιας ζωής από μία ή σειρά κακών οικονομικών αποφάσεων. Σχεδιάστε το οικονομικό σας μέλλον νωρίς, κατόπιν ακολουθήστε το σχέδιο.

7. Προσφέρετε υπηρέτηση σαν του Χριστού. Η υπηρέτηση σαν του Χριστού υπερυψώνει. Γνωρίζοντας αυτό, καλούμε όλα τα γηραιά μέλη τα οποία είναι εις θέσιν να βάλουν το δρεπάνι τους στην υπηρεσία των άλλων. Αυτό μπορεί να είναι μέρος της διαδικασίας καθαγιασμού. Ο Κύριος έχει υποσχεθεί ότι όσοι χάνουν τη ζωή τους υπηρετώντας τους άλλους, θα βρουν τον εαυτό τους. Ο Προφήτης Τζόζεφ Σμιθ μάς είπε ότι θα πρέπει «να αναλώσουμε τη ζωή μας» στο να πραγματοποιήσουμε τους σκοπούς του Κυρίου (Δ&Δ 123:13).

Γαλήνη, χαρά και ευλογίες θα ακολουθήσουν όσους προσφέρουν υπηρεσία στους άλλους. Ναι, επαινούμε την υπηρέτηση σαν του Χριστού προς όλους, αλλά είναι ειδικώς γλυκιά στη ζωή των ηλικιωμένων.

8. Παραμείνετε σε καλή σωματική κατάσταση, υγιείς και δραστήριοι. Είμαστε κατενθουσιασμένοι με τις προσπάθειες που γίνονται από τόσους πολλούς ηλικιωμένους, ώστε να διασφαλίσουν την υγεία στα γηρατειά…

Πόσο μας αρέσει να βλέπουμε τους ηλικιωμένους μας να παραμένουν δυναμικοί και δραστήριοι! Με το να διατηρούνται δραστήριοι, τόσο ο νους όσο και το σώμα λειτουργούν καλύτερα⁶.

A Brazilian man reading the scriptures. He is sitting on a bus. — «Είθε αυτά τα χρυσά χρόνια να είναι τα καλύτερά σας χρόνια καθώς ζείτε στο έπακρο, αγαπάτε και υπηρετείτε».

Το να υπηρετούν άλλους βοηθά στην ίαση όσων έχουν χάσει αγαπημένα πρόσωπα ή φοβούνται να είναι μόνοι τους.

Προς όσους έχουν χάσει τον/τη σύζυγό τους, θα θέλαμε επίσης να εκφράσουμε την αγάπη μας. Ενίοτε, υπάρχει για κάποιους από εσάς ένα αίσθημα ότι είστε άχρηστοι και μόνοι, το οποίο μπορεί να είναι ακατανίκητο. Σε τόσες πολλές περιπτώσεις, δεν πρέπει να είναι έτσι. Εκτός από τις οκτώ μόλις αναφερθείσες προτάσεις, ορίστε ένα δείγμα δραστηριοτήτων το οποίο έχει αποδειχθεί χρήσιμο σε άλλους.

Ορισμένοι που είναι μόνοι, παραμένουν πολυάσχολοι, καπιτονάροντας κουβέρτες για κάθε νέο εγγόνι που θα παντρευτεί ή κάθε νέο μωρό που γεννιέται στην οικογένεια. Άλλοι γράφουν γράμματα σε γενέθλια ή παρευρίσκονται σε σχολικές και αθλητικές εκδηλώσεις εγγονιών, όταν μπορούν. Ορισμένοι συγκεντρώνουν άλμπουμ με φωτογραφίες κάθε εγγονιού για να το δώσουν στα γενέθλια…

Βλέπουμε αναρίθμητες άλλες από τις χήρες μας που προσφέρονται ως εθελόντριες… στα νοσοκομεία ή προσφέρουν άλλα είδη κοινοτικής υπηρεσίας. Τόσοι πολλοί βρίσκουν ικανοποίηση, βοηθώντας με αυτούς τους τρόπους.

Το κλειδί για την υπερνίκηση της μοναξιάς και του αισθήματος ότι είναι άχρηστος για κάποιον που είναι σωματικώς ικανός, είναι να ανησυχείτε λιγότερο για τον εαυτό σας βοηθώντας άλλους που έχουν πραγματικώς ανάγκη. Υποσχόμαστε σε όσους θα προσφέρουν αυτό το είδος υπηρεσίας ότι, σε κάποιο βαθμό, θα θεραπευθείτε από την απώλεια αγαπημένων προσώπων ή τον φόβο να είστε μόνοι. Ο τρόπος να νιώσετε καλύτερα για τη δική σας κατάσταση είναι να βελτιώσετε τις συνθήκες ζωής κάποιου άλλου⁷.

Σε στιγμές ασθενείας και πόνου, μπορούμε να παραμείνουμε δυνατοί σε στάση και ηθικό.

Προς όσους είναι άρρωστοι και υποφέρουν από πόνο και τις μεταπτώσεις αυτής της ζωής, απευθύνουμε ιδιαίτερη αγάπη και ενδιαφέρον. Ανησυχούμε και προσευχόμαστε για εσάς. Θυμηθείτε τι είπε ο πατέρας Λεχί στην ευλόγηση του υιού του, του Ιακώβ, ο οποίος είχε υποφέρει στα χέρια των μεγαλύτερων αδελφών του, Λάμαν και Λεμουήλ. Είπε: «Εσύ γνωρίζεις τη μεγαλοσύνη τού Θεού. Εκείνος λοιπόν θα καθαγιάσει τις ταλαιπωρίες σου προς όφελός σου» (Νεφί Β΄ 2:2). Και έτσι θα κάνει και για εσάς.

Προσευχόμαστε ώστε να εξακολουθήσετε να προσπαθείτε να παραμείνετε δυνατοί σε στάση και ηθικό. Ξέρουμε ότι δεν είναι πάντοτε εύκολο. Προσευχόμαστε ώστε αυτοί, οι οποίοι κάνουν τώρα για εσάς τις δουλειές τις οποίες εσείς δεν είστε εις θέσιν πλέον να κάνετε αφ’ εαυτού σας, να το κάνουν με αγάπη, ηπιότητα και με πνεύμα στοργής.

Ελπίζουμε ότι θα εξακολουθήσετε να παράγετε καλές σκέψεις και συναισθήματα στην καρδιά και στον νου σας και ότι θα αποβάλλετε γρήγορα αυτά που είναι επιβλαβή και καταστρεπτικά για εσάς. Ευελπιστούμε ότι οι προσευχές σας προσφέρονται καθημερινώς και ακόμη και ανά ώρα, αν υπάρχει ανάγκη. Όπως διδάσκει το Βιβλίο του Μόρμον: «Να ζείτε δίνοντας ευχαριστίες καθημερινά, για τα πολλά ελέη και τις πολλές ευλογίες που σας απονέμει [ο Θεός]» (Άλμα 34:38).

Θα ανακαλύψετε ότι το καθημερινό διάβασμα του Βιβλίου του Μόρμον θα αναπτερώσει το ηθικό σας, θα σας φέρει πιο κοντά στον Σωτήρα σας και θα σας βοηθήσει να είστε μαθητής του Ευαγγελίου, ο οποίος μπορεί να διαδώσει στους άλλους σπουδαίες αλήθειες⁸.

Είναι σημαντικό να δίδουν οι οικογένειες στους ηλικιωμένους γονείς και παππούδες την αγάπη, τη φροντίδα και τον σεβασμό που αξίζουν.

Τώρα, για λίγα λεπτά, επιτρέψτε μου να μιλήσω στις οικογένειες των ηλικιωμένων. Επαναλαμβάνουμε μία γραφή από τους Ψαλμούς: «Στην εποχή των γηρατειών μη με απορρίψεις· όταν εκλείπει η δύναμή μου, μη με εγκαταλείπεις» (Ψαλμοί 71:9).

Παροτρύνουμε τις οικογένειες να δίδουν στους ηλικιωμένους γονείς και παππούδες την αγάπη, τη φροντίδα και την προσοχή που αξίζουν. Ας θυμηθούμε την εντολή στις γραφές ότι πρέπει να ενδιαφερόμαστε για τα άτομα της οικίας μας, ώστε να μην βρεθούμε «χειρότερο[ι] από έναν άπιστο» (Προς Τιμόθεον Α΄ 5:8). Είμαι τόσο ευγνώμων για τη δική μου αγαπητή οικογένεια και για τη στοργική φροντίδα που έχουν προσφέρει στους γονείς τους τόσα πολλά χρόνια.

Θυμηθείτε ότι οι γονείς και οι παππούδες είναι η ευθύνη μας και πρέπει να ενδιαφερόμαστε για αυτούς καθ’ όσον δυνάμεθα. Όταν οι ηλικιωμένοι δεν έχουν οικογένεια να τους φροντίζει, οι ηγέτες της ιεροσύνης και οι ηγέτιδες της Ανακουφιστικής Εταιρείας θα πρέπει να καταβάλουν κάθε προσπάθεια για να καλύψουν τις ανάγκες τους με τον ίδιο στοργικό τρόπο. Υποβάλλουμε λίγες προτάσεις προς τις οικογένειες των ηλικιωμένων.

Από τότε που ο Κύριος εγχάραξε τις Δέκα Εντολές στις πέτρινες πλάκες, τα λόγια Του από το Σινά αντηχούν διαμέσου των αιώνων «τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου» (Έξοδος 20:12).

Να τιμούμε και να σεβόμαστε τους γονείς μας σημαίνει ότι έχουμε μεγάλο θαυμασμό για αυτούς. Τους αγαπούμε και τους εκτιμούμε και ενδιαφερόμαστε για την ευτυχία και την ευημερία τους. Τους φερόμαστε με ευγένεια και στοχαστική αβρότητα. Επιζητούμε να καταλάβουμε την άποψή τους. Ασφαλώς η υπακοή στις χρηστές επιθυμίες και ευχές των γονέων αποτελεί μέρος του γεγονότος ότι τους τιμούμε.

Περαιτέρω, οι γονείς μας αξίζουν την τιμή και τον σεβασμό μας που μας έδωσαν την ίδια τη ζωή μας. Πέραν τούτου, σχεδόν πάντοτε έκαναν αναρίθμητες θυσίες καθώς ενδιαφέρονταν για εμάς και μας γαλουχούσαν από τη νηπιακή και παιδική μας ηλικία, μας παρείχαν τα αναγκαία της ζωής και μας περιέθαλπαν σε σωματικές ασθένειες και τα συναισθηματικά άγχη της ενηλικίωσης. Σε πολλές περιστάσεις, μας παρείχαν την ευκαιρία να αποκτήσουμε μόρφωση και, σε έναν βαθμό, μας μόρφωσαν εκείνοι. Πολλά από όσα γνωρίζουμε και κάνουμε, τα μάθαμε από το παράδειγμά τους. Είθε να είμαστε πάντοτε ευγνώμονες σε αυτούς και να δείχνουμε αυτήν την ευγνωμοσύνη.

Ας μάθουμε επίσης να συγχωρούμε τους γονείς μας, οι οποίοι ίσως, έχοντας κάνει λάθη καθώς μας μεγάλωναν, σχεδόν πάντοτε έκαναν το καλύτερο που ήξεραν. Είθε να τους συγχωρούμε πάντοτε όπως θα θέλαμε ομοίως να συγχωρεθούμε από τα παιδιά μας για λάθη που κάνουμε.

Ακόμη και όταν οι γονείς μεγαλώσουν, οφείλουμε να τους τιμούμε, επιτρέποντάς τους την ελευθερία επιλογής και την ευκαιρία για ανεξαρτησία όσο είναι δυνατόν. Ας μην τους αφαιρούμε επιλογές που μπορούν ακόμη να κάνουν. Ορισμένοι γονείς είναι εις θέσιν να ζουν και να φροντίζουν τον εαυτό τους καλά σε μεγάλη ηλικία και θα προτιμούσαν να το κάνουν. Όταν μπορούν, αφήστε τους.

Αν γίνουν λιγότερο ικανοί να ζουν ανεξάρτητα, τότε μπορεί να χρειασθεί η οικογένεια, η Εκκλησία και μέσα της κοινότητας να βοηθήσουν. Όταν οι ηλικιωμένοι δεν είναι εις θέσιν να φροντίσουν τον εαυτό τους, ακόμη και με συμπληρωματική βοήθεια, μπορεί να υπάρξει φροντίδα στο σπίτι ενός μέλους της οικογένειας, όταν είναι δυνατόν. Τα μέσα της Εκκλησίας και της κοινότητας μπορεί να χρειασθούν σε αυτήν την περίπτωση επίσης.

Ο ρόλος του δότη φροντίδος είναι ζωτικής σημασίας. Υπάρχει μεγάλη ανάγκη για υποστήριξη και βοήθεια να δοθεί σε ένα τέτοιο άτομο. Συνήθως, είναι κάποιος ηλικιωμένος σύζυγος ή μία μεσόκοπη κόρη με δικά της παιδιά να φροντίζει καθώς και να φροντίζει τον ηλικιωμένο γονέα⁹.

Όσοι είναι ευλογημένοι να έχουν κοντά τους παππούδες και άλλα ηλικιωμένα άτομα, έχουν πλούσια συναναστροφή και σχέση.

Ελπίζουμε επίσης ότι θα συμπεριλαμβάνατε τους ηλικιωμένους σε οικογενειακές δραστηριότητες, όταν είναι δυνατόν. Τι χαρά είναι να βλέπουμε ζωηρά, γλυκά εγγόνια με έναν στοργικό παππού ανάμεσά τους. Στα παιδιά αρέσουν τέτοιες περιστάσεις. Τους αρέσει να τα επισκέπτονται οι παππούδες τους και να είναι εκεί για βραδινό, για οικογενειακές βραδιές και για άλλα ξεχωριστά γεγονότα. Αυτό παρέχει ευκαιρίες για διδασκαλία τρόπων να τιμούν, να αγαπούν, να σέβονται και να φροντίζουν όσους είναι στα μετέπειτα χρόνια τους.

Οι παππούδες μπορούν να έχουν βαθιά επίδραση στα εγγόνια τους. Συνήθως έχουν περισσότερο ελεύθερο χρόνο και δεν είναι τόσο πολυάσχολοι όσο οι γονείς, έτσι βιβλία μπορούν να ανοίξουν και να διαβασθούν, ιστορίες μπορούν να λεχθούν και μπορεί να διδαχθεί η εφαρμογή αρχών του Ευαγγελίου. Τα παιδιά κατόπιν αποκτούν μία προοπτική για τη ζωή που όχι μόνον είναι ικανοποιητική, αλλά μπορεί να τους φέρει ασφάλεια, γαλήνη και δύναμη. Είναι πιθανόν να αποστέλλονται γράμματα, [ηχογραφήσεις] και φωτογραφίες, ειδικώς εκεί όπου οι αποστάσεις είναι μεγάλες και δεν είναι δυνατόν να βλέπει ο ένας τον άλλον συχνά. Όσοι είναι ευλογημένοι να έχουν κοντά τους παππούδες και άλλα ηλικιωμένα άτομα, έχουν πλούσια συναναστροφή και σχέση. Μπορεί να υπάρξουν στιγμές όπου μπορούν να παρευρεθούν σε αποφοιτήσεις, γάμους, εκδρομές στον ναό… και άλλα ειδικά γεγονότα με μέλη της οικογένειας.

Απολαμβάνουμε να βλέπουμε τα παιδιά και τα εγγόνια μας να μεγαλώνουν και να επιτυγχάνουν με ξεχωριστούς τρόπους καθώς μοιραζόμαστε πολλές από τις χαρές τους και αγαλλιάζουμε με τις νίκες τους. Η ευτυχία ευλογεί τη ζωή μας καθώς τα παιδιά μας προσπαθούν και επιτυγχάνουν στη ζωή τους. Στο Ιωάννου Γ΄ 1:4 διαβάζουμε: «Μεγαλύτερη χαρά απ’ αυτό δεν έχω, από το να ακούω ότι τα δικά μου παιδιά περπατούν μέσα στην αλήθεια». Και το να γνωρίζουμε αυτό μπορεί να φέρει ανανέωση αγάπης και θάρρους να συνεχίσουμε στον αγώνα μας¹⁰.

A young woman visting with an elderly woman in a wheelchair. — «Οι παππούδες μπορούν να έχουν βαθιά επίδραση στα εγγόνια τους».

Οι ηγέτες της Εκκλησίας θα πρέπει να επιζητούν με προσευχή το Πνεύμα στο να βοηθούν τα μέλη να καλύψουν τις ανάγκες των ηλικιωμένων.

Παροτρύνουμε ηγέτες της ιεροσύνης των ηλικιωμένων να είναι ευαίσθητοι στο Πνεύμα του Πατέρα μας στους Ουρανούς, όταν αποτιμούν και καλύπτουν τις πνευματικές, σωματικές, συναισθηματικές και οικονομικές ανάγκες των ηλικιωμένων. Ευελπιστούμε ότι θα χρησιμοποιήσετε τους συμβούλους σας, ηγέτες απαρτίας της Μελχισεδικής Ιεροσύνης και τις ηγέτιδες της Ανακουφιστικής Εταιρείας, τους οικογενειακούς διδασκάλους και τις επισκέπτριες διδασκάλισσες σε αυτήν τη σπουδαία ευθύνη, διότι πρέπει να εκπληρώσουμε αυτά τα καθήκοντα χωρίς απροθυμία ή δισταγμό.

Ελπίζουμε ότι οι ηγέτες της ιεροσύνης και των βοηθητικών οργανώσεων θα εξακολουθήσουν να δίδουν στους ηλικιωμένους κλήσεις από τις οποίες μπορούν να χρησιμοποιούν τα αποθέματά τους σοφίας και συμβουλής. Ελπίζουμε, όπου είναι δυνατόν, ότι καθένας/καθεμία μπορεί να είναι οικογενειακός διδάσκαλος ή επισκέπτρια διδασκάλισσα. Ακόμη και όσοι είναι κάπως περιορισμένοι στο κρεβάτι και το σπίτι τους μπορούν ενίοτε να βοηθήσουν σε αυτήν την ευθύνη μέσω τηλεφωνικών κλήσεων, με το να γράψουν σημειώματα ή μέσω άλλων ειδικών αναθέσεων.

Ένας ηγέτης της ιεροσύνης μπορεί να κάνει πολλά για να βοηθήσει και να ενθαρρύνει άτομα και ζεύγη καθώς προετοιμάζονται να υπηρετήσουν ιεραποστολές. Η εξαγωγή ναού [τώρα αποκαλείται δημιουργία ευρετηρίου οικογενειακής ιστορίας] και τα προγράμματα πρόνοιας έχουν ευλογηθεί σε μεγάλο βαθμό από αυτούς που είναι σε μεγάλη ηλικία και έχουν ευκαιρίες να υπηρετήσουν σε αυτούς τους τομείς.

Ελπίζουμε ότι σε καθένα από τα ηλικιωμένα άτομα και ζεύγη έχουν ανατεθεί ευαίσθητοι και στοργικοί οικογενειακοί διδάσκαλοι και επισκέπτριες διδασκάλισσες. Μεγάλη παρηγοριά και γαλήνη μπορούν να έλθουν σε όσους γνωρίζουν ότι έχουν κάποιον στον οποίον να μπορούν να προσφύγουν εν καιρώ εκτάκτου ανάγκης. Είναι σημαντικό να είναι προφανής η κρίση, η διπλωματία και η ειλικρίνεια στην αξιολόγηση και την αντιμετώπιση τέτοιων αναγκών.

Ελπίζουμε ότι θα συμπεριλάβετε τους ανεξάρτητους ηλικιωμένους σε συμπονετικές αναθέσεις υπηρετήσεως. Συμπεριλάβετέ τους επίσης σε κοινωνικές δραστηριότητες πασσάλου και τομέως, ειδικώς ανύπανδρα μέλη και εκείνα με προστατευόμενο/η σύζυγο. Τόσες πολλές φορές είναι ξεχασμένοι. Ειδικώς σε στιγμές θανάτου ενός/μίας συζύγου, μπορεί να δοθεί στοργική φροντίδα. Αυτή είναι μία πολύ τρυφερή στιγμή για τους περισσοτέρους.

Μερικές φορές, η παροδική ανακούφιση χρειάζεται πάρα πολύ και εκτιμάται από τα μέλη της οικογένειας τα οποία παρέχουν συνεχή σωματική και συναισθηματική φροντίδα στα άτομα με ειδικές ανάγκες. Είναι σημαντικό να βοηθούμε την οικογένεια να διατηρεί τις λειτουργίες της ως οικογένειας με περιστασιακή ελευθερία από τις βαριές ευθύνες τις οποίες μπορεί να επιβάλει η μακροχρόνια ή στο τελευταίο στάδιο ασθένεια. Όλοι χρειάζονται στοργική υποστήριξη και ανακούφιση από τα συγκλονιστικά καθήκοντα σοβαρής ασθένειας ή προβλημάτων.

Η μεταφορά αποτελεί συχνά μεγάλη ανησυχία για τους ηλικιωμένους. Μπορούμε να βοηθήσουμε, παρέχοντας έναν τρόπο γι’ αυτούς να παρευρίσκονται στις συγκεντρώσεις της Κυριακής, να επισκέπτονται αγαπημένα πρόσωπα, να ψωνίζουν και να πηγαίνουν στον ιατρό ή την κλινική.

Πάλι, θα πρέπει να επιζητούμε προσευχόμενοι, έμπνευση και καθοδήγηση στη φροντίδα των ηλικιωμένων. Υπάρχει πάντοτε μία μεγάλη ποικιλία ατόμων και ατομικών αναγκών¹¹.

Τα μετέπειτα χρόνια μπορούν να είναι τα καλύτερα χρόνια μας.

Ο Θεός να ευλογεί τους ηλικιωμένους στην Εκκλησία. Σας αγαπώ με όλη την καρδιά μου. Είμαι ένας από εσάς.

Έχετε τόσα πολλά για να ζήσετε. Είθε αυτά τα χρυσά χρόνια να είναι τα καλύτερά σας χρόνια καθώς ζείτε στο έπακρο, αγαπάτε και υπηρετείτε. Και ο Θεός να ευλογεί όσους εκτελούν διακονία για τις ανάγκες σας -- την οικογένειά σας, τους φίλους σας και τα έτερα μέλη και τους ηγέτες της Εκκλησίας.

Σας αφήνω τη μαρτυρία μου για τη χαρά της ζωής -- της χαράς από το να ζούμε πλήρως το Ευαγγέλιο και από το να περάσουμε στη φωτιά του χωνευτή και τη διαδικασία καθαγίασης που λαμβάνει χώρα. Όπως είπε τόσο καλά ο Απόστολος Παύλος: «Και ξέρουμε ότι όλα συνεργούν προς το αγαθό σ’ αυτούς που αγαπούν τον Θεό» (Προς Ρωμαίους 8:28).

Σας αφήνω την ευλογία μου. Ο Σωτήρας ζει. Αυτή είναι η Εκκλησία Του. Το έργο είναι αληθινό και με τα λόγια του Κυρίου και Σωτήρος: «Να προσβλέπετε σε μένα, και να υπομείνετε μέχρι τέλους, και θα ζήσετε. Γιατί σε αυτόν που θα υπομείνει μέχρι τέλους θα δώσω ζωή αιώνια» (Νεφί Γ΄ 15:9)¹².

Προτάσεις για μελέτη και διδασκαλία

Ερωτήσεις

Πώς έχετε ωφεληθεί από τη «σοφία και εμπειρία» ατόμων μεγαλύτερων από εσάς; (Βλέπε τμήμα 1.)
Στο τμήμα 2, ο Πρόεδρος Μπένσον απαριθμεί οκτώ πράγματα που μπορούν να κάνουν οι ηλικιωμένοι για να «επωφεληθού[ν] των χρόνων [τους] ως ηλικιωμένοι». Σκεφθείτε κάθε πρόταση. Πώς μπορούν αυτές οι προτάσεις να εμπλουτίσουν τη ζωή μας ασχέτως της ηλικίας μας;
Γιατί νομίζετε ότι η υπηρέτηση είναι «το κλειδί για την υπερνίκηση της μοναξιάς και του αισθήματος ότι είναι άχρηστος [κάποιος]»; (Βλέπε τμήμα 3.) Πότε έχετε δει αυτό να ισχύει;
Συλλογισθείτε τη συμβουλή του Προέδρου Μπένσον για εμάς, όταν βιώνουμε ασθένεια και πόνο (βλέπε τμήμα 4). Πώς μπορεί αυτή η συμβουλή να μας βοηθήσει να «παραμείν[ουμε] δυνατοί σε στάση και ηθικό»;
Σκεφθείτε τις διδασκαλίες του Προέδρου Μπένσον στο τμήμα 5. Με ποιους τρόπους μπορούν τα παιδιά και τα εγγόνια να τιμούν τους ηλικιωμένους γονείς και παππούδες τους;
Πότε έχετε δει νέους και ηλικιωμένους να απολαμβάνουν την παρέα μεταξύ τους; (Βλέπε τμήμα 6.) Τι μπορούμε να κάνουμε στην οικογένειά μας και στην Εκκλησία, προκειμένου να καλλιεργούμε τέτοιες σχέσεις;
Ποιοι είναι ορισμένοι τρόποι με τους οποίους οι ηγέτες της Εκκλησίας και τα μέλη τομέως ή κλάδου μπορούν να βοηθήσουν στην κάλυψη των αναγκών των ηλικιωμένων; (Για ορισμένα παραδείγματα, βλέπε τμήμα 7.)
Τι σημαίνει για εσάς να βιώσετε «τη χαρά από το να ζούμε πλήρως το Ευαγγέλιο»; (Βλέπε τμήμα 8.) Ποια παραδείγματα ανθρώπων έχετε δει να υπομένουν με πίστη μέχρι τέλους;

Σχετικές γραφές

Παροιμίες 20:29, Ησαΐας 46:3–4, Κατά Λουκάν 2:36–38, Προς Εφεσίους 6:1–3, Προς Τίτον 2:1–5, Ιακώβου 1:27, Δ&Δ 121:7–8

Βοήθεια μελέτης

«Ενεργώντας επάνω σε αυτά που έχετε μάθει, θα δείτε επιπλέον και διαρκή κατανόηση (βλέπε Κατά Ιωάννη 7:17)» (Να κηρύττετε το ευαγγέλιό μου [2004], 19). Σκεφθείτε το ενδεχόμενο να αναρωτηθείτε πώς μπορείτε να εφαρμόσετε τις διδασκαλίες του Ευαγγελίου στο σπίτι, στην εργασία και στις ευθύνες σας της Εκκλησίας.