“Tan-aw ngadto sa Kalangitan,” Alang sa Kalig-on sa mga Kabatan-onan, Okt. 2022.
Tan-aw ngadto sa Kalangitan
Ang pagpangita og mga asteroid ug mga exoplanet [planeta nga nagtuyok sa bitoon nga naa sa gawas sa solar system] usa lamang sa mga paagi nga si Laysa P. sa Brazil mipunting sa iyang mga panan-aw padulong sa langit.
Mga paghulagway pinaagi ni Peter Bollinger; mga litrato pinaagi ni Barbara Leite
Ang pagtutok sa langit sa gabii kasagaran mopuno og kahingangha sa katawhan—kanang tanan nga mga bitoon, kanang tanan nga gilapdon. Si Laysa P., 18, sa Minas Gerais, Brazil, nagtan-aw na sa kalangitan sa tibuok niyang kinabuhi.
Isip usa ka bata, “kuryuso ko kabahin sa uniberso ug giunsa paglihok sa mga butang,” miingon siya. Ganahan siya og astronomy, Star Wars, ug Star Trek. Mitan-aw siya og Cosmos uban ni Carl Sagan ug mibasa og mga libro ni Stephen Hawking.
Kana nga pagkakuryuso migiya niya ngadto sa usa ka makapahinam nga panaw ngadto sa mga bitoon—bisan kon siya wala gayod makabiya sa kalikopan sa kalibotan.
Mga tuldok diha sa Kalawakan
Si Laysa nahisakop sa usa ka grupo sa mga ganahan og astronomy sa Brazil. Usa ka adlaw usa ka sakop sa pundok ang mipaambit og link alang sa usa ka oportunidad sa pag-analisar sa mga imahe sa telescope aron tan-awon ang mga asteroid alang sa NASA. Miapil si Laysa.
“Nagpadala sila og mga imahe gikan sa Pan-STARRS nga teleskopyo sa University of Hawaii,” siya mipasabot. “Gigamit nako ang astronomic software aron sa pag-analisar niini nga mga imahe, ug nangita ko og pipila ka mga paglihok nga adunay mga ilhanan sa usa ka asteroid.”
Human gisusi ang mga imahe ug nagpadala og mga report sa pag-analisar, usa ka adlaw nakakuha siya og kompirmasyon. Nakakaplag siya og asteroid. Sa pagkakaron, gitawag kini og LPS0003. Apan sa kataposan mahatagan ra unya siya og kahigayonan sa pagpili og permanente nga ngalan alang niini.
Kini nga kasinatian nakaaghat niya nga magtinguha pa og dugang. “Gusto ko nga makakaplag og pipila ka exoplanet,” miingon siya. “Usa kini sa akong labing dako nga pangandoy.”
Kini usab mipasamot sa iyang kagustohan nga ipadayon ang iyang siyentepikanhong mga pagtuon. Siya kasamtangan nga anaa sa usa ka federal nga unibersidad nagtinguha og usa ka bachelor’s degree sa physics.
Apan ang astrophysics dili lamang mao ang bugtong nga butang nga nakatabang ni Laysa nga ipunting ang iyang mga panan-aw sa langit.
Mamugnaon nga Kalawakan
Samtang si Laysa mapagarbohon nga miangkon sa iyang estado isip nayabag sa siyensiya, ang usa ka pulong nga ingon niya nga labing naghulagway niya mao ang mamugnaon.
“Ang musika adunay usa ka dako nga bahin kon kinsa ko,” miingon siya. Nagtugtog na siya og musika sukad sa gamay pa siya—una sa piano ug dayon sa violin, nga karon nagtugtog siya sa orchestra sa estado. Ug ganahan siya sa gipabuhat nga binulan sa conductor nga mosulat og mubo nga piyesa sa musika.
Ang literatura nagpasamot usab sa iyang pagkamamugnaon. “Ganahan ko nga mobasa og klasik nga mga libro gikan sa tibuok kalibotan,” miingon siya. “Ug ganahan ko nga mosulat og mga istorya ug mga balak. Kanunay kong nagsulat og usa ka butang.”
Kini nga gana sa pagmugna kabahin sa iyang panglantaw sa kinabuhi. “Nagtuo gayod ako sa gahom sa pagkamamugnaon ug imahinasyon,” miingon siya. “Ganahan ko nga mahimong mamugnaon sa tanang bahin sa akong kinabuhi, bisan sa physics.”
Ug kini nga pagkamamugnaon nakatabang niya nga motan-aw ngadto sa kalangitan. “Kon ako magmugna og mga butang, mas duol ako sa akong Manluluwas ug sa akong Tiglalang. Nakahinumdom ko sa akong Langitnong Amahan ug sa kahibalo nga Iyang gihatag nako, kini nga mga oportunidad sa pagkat-on, ug mapasalamaton kaayo ako.”
Motan-aw ngadto sa Langit alang sa Tabang ug Giya
Alang ni Laysa, ang labing importante nga paagi nga siya mopunting sa iyang panan-aw ngadto sa langit mao ang pinaagi sa regular nga pag-ampo ug pagtuon sa kasulatan.
Pananglitan, samtang siya nag-andam alang sa eksamin aron makaeskwela sa unibersidad, “ang unang butang nga akong gihimo mao ang pag-ampo una ug pagbasa sa mga kasulatan,” miingon siya. “Makita nako ang Ginoo nga nagtabang nako nga makat-on, nga mas magtutok.”
Nadasig siya sa ehemplo ni Nephi. Sa dihang ang iyang mga igsoong lalaki dili moampo tungod kay wala sila motuo nga sila makadawat og mga tubag, si Nephi nagpahinumdom nila sa saad sa Ginoo: “Kon dili kamo mopatig-a sa inyong mga kasingkasing, ug mangayo kanako pinaagi sa hugot nga pagtuo, motuo nga kamo makadawat, uban sa kakugi sa paghupot sa akong mga sugo, sa pagkatinuod kini nga mga butang ipahibalo nganha kaninyo” (1 Nephi 15:11).
“Sa dihang nabasa nako kini, nadasig ako nga mangutana sa akong Langitnong Amahan unsa ang gusto nako nga mahibaloan, unsa ang kinahanglan nako nga mahibaloan para sa akong kinabuhi ug para niining higayona,” miingon si Laysa.
Miingon siya nga ang pag-ampo ug pagtuon sa kasulatan “nagtabang nako nga mahimong lig-on ug makabaton og positibo nga panglantaw alang sa umaabot.” Nakahibalo siya nga ang Dios anaa ug mogiya ug motabang niya.
Pagtabang sa Uban nga Motan-aw sa Kalangitan
Mas dugang siya nga napanalanginan pinaagi sa pagtan-aw sa kalangitan, mas dugang si Laysa nga ganahang motabang sa uban nga mohimo sama sa iyang gibuhat—nagsugod sa iyang kaugalingong panimalay.
“Gusto ko nga motabang sa akong pamilya, labi na sa akong manghod nga lalaki, nga mosunod ni Jesukristo,” miingon siya. Si Laysa lamang, ang iyang igsoong lalaki, ug ang ilang lola ang aktibo sa Simbahan. Mao nga ang pagpakita og maayo nga ehemplo ug ang pagtabang sa iyang pamilya “mao ang usa sa labing dako nga tumong sa akong tibuok kinabuhi,” miingon siya.
Ganahan usab siya nga mopakigbahin sa ebanghelyo ngadto sa iyang mga higala. Usa sa iyang mga higala nabunyagan gani human si Laysa midapit kaniya nga matudloan sa mga misyonaryo. “Ganahan ko nga mohimo niini sa tibuok nakong kinabuhi,” miingon siya, “aron sa pagpaambit sa inspirasyon ug kahibalo nga naa nato ngadto sa ubang tawo. Kinahanglan nila nga maangkon kini nga kalipay, kini nga kahupay, ug kini nga mga tubag nga naa nato.”
Nan, dili katingalahan, nga siya nagplano sa pagserbisyo og misyon kon siya mag-19 na aron nga siya makapaambit sa ebanghelyo ni Jesukristo gani ngadto sa daghan pang mga tawo.
Ug gusto siya nga mobuhat sa iyang family history aron makatabang usab siya sa pagpundok sa Israel sa pikas nga bahin sa tabil. Nakaadto na siya sa Templo sa Campinas Brazil ug mahinamon alang sa templo nga gianunsiyo nga mas duol sa pinuy-anan sa Bela Horizonte.
Kalmado ug Mga Bitoon, ni Yongsung Kim, Havenlight.com
Padayon sa Pagtan-aw ngadto sa Kalangitan
Kon si Laysa makapaambit og mensahe ngadto sa tanan, miingon siya nga kini ingon niini: “Ayaw paghunong.”
Ayaw paghunong sa mga butang nga imong ganahan, sa matarong nga mga butang nga imong gusto,” miingon siya. “Ug samtang kita magpadayon sa pagsulay, samtang kita magpadayon nga motuo ug magpadayon nga magtuon, makasalig kita sa tabang sa Ginoo.”
Nakita niya kini sa iyang pamilya. Sa dihang 10 pa siya, gihangyo siya sa paghatag og pagpamatuod sa pagbunyag diha sa presentasyon sa mga Primary sa miting sa sakramento. Ang usa ka butang lang, wala pa siya mabunyagi. Ang iyang inahan wala mohatag niya og pagtugot. Mao nga si Laysa dili sigurado kon unsa ang iyang isulti sa iyang pagpamatuod, apan mipadayon siya. Ug unya ang usa ka milagro nahitabo. “Ang akong inahan naa sa simbahan nianang adlawa,” miingon si Laysa. “Wala ko magdahom nga moadto siya. Nianang adlawa, nakuha nako ang iyang pagtugot nga magpabunyag.”
“Nakahimo kami og daghan nga pag-uswag sa akong pamilya diha sa ebanghelyo” miingon siya. Ang iyang igsoon nga lalaki nabunyagan. Magbasa pa gani sila sa mga kasulatan kauban sa ilang inahan, ug siya moadto sa simbahan usahay.
Tungod sa mga kasinatian nga sama niini, si Laysa nakahibalo nga ang “Dios makahimo og mga milagro diha sa atong mga kinabuhi.”
“Nagtuo ko nga ingon kini niana kayano—ayaw paghunong, ug salig sa Ginoo,” miingon siya. “Siya modala kanato ngadto sa mga dapit nga dili gayod nato mahunahuna.”