Wi tatwanq chi teneb’anb’ilaqat

Xb’aan laj Elder Jorge F. Zeballos

Re li Setenta

Chiqatiikisi qib’ chi ub’ej rik’in xtzolb’al li qateneb’ankil, xtuqub’ankil li tiikil b’aanuhom, k’anjelak a’ yaal jo’ chanru xqatuqub’, ut xk’ulub’ankil li rajom li qaYuwa’.

Ka’ajwi’ kab’laju xchihab’inyu’am naq xb’een sut ke’wulak eb’ aj k’amol aatin re jultikank aatin sa’ li tenamit xinyo’la wi’ sa’ xnim li saq’e xweent Chile. Jun li domingo, naq ak yookin chi wulak sa’ jun ch’ina ruq’ li Iglees chiru waqib’ po, jun aj k’amol aatin kixyal xk’eeb’al we li wa naq yoo chixjek’inkil li loq’laj wa’ak. Kiwil li rilob’aal ut chi q’un xyaab’ inkux kinye, “moko tinruuq ta”.

Kichaq’ok ut kixye, “K’a’ut naq ink’a’?”.

Kinchaq’ok ut kinye re, “Xb’aan naq moko xkomonin ta li Iglees”.¹

Q’axal sachenaq xch’ool aj k’amol aatin. Ke’lemtz’un xnaq’ li ru. Kixk’oxla tana’, “A’b’anan li ch’ajom a’in nawulak sa’ li junjunq chi ch’utam! Chan put ru naq moko xkomon ta li Iglees?”

Sa’ li kutan jun chik, ke’wulak sa’ wochoch eb’ aj k’amol aatin, ut ke’xb’aanu chixjunil ke’ru re xtzolb’al chixjunil lin junkab’al. A’b’an maak’a’ kiraj lin junkab’al, ut ka’ajwi’ rik’in naq yookin chi wulak sa’ Iglees rajal domingo chiru waqib’ po naq eb’ aj k’amol aatin toj wankeb’ xch’ool chintzolb’al. Sa’ xraqik, kiwulak li xnimal ru hoonal li najt xinwoyb’eni naq ke’xpatz’ we ma tin’ok jo’ xkomon lix Iglees li Jesukristo. Eb’ aj k’amol aatin ke’xch’olob’ chiwu naq rik’in naq toj alalin, taa’ajmanq lin liseens chiru inna’ inyuwa’. Naq koxinpatz’ inliseens chiru inyuwa’, sa’ inch’ool naq tixye raj we “At walal, naq tz’aqal aachihab’ wan ut winqat chik, tatruuq chixsik’b’al ru li taawaj”.

Naq eb’ aj k’amol aatin yookeb’ chiraatinankil inyuwa’, laa’in kintijok chi anchal inmetz’ew naq taa’eekasiiq xch’ool re naq tixk’e inliseens chi kub’eek inha’. Lix sumenkil inyuwa’ choq’ reheb’ aj k’amol aatin, a’an a’in: “Ex Elder, chiru li waqib’ po toje’ xnume’, xinwil naq li walal aj Jorge nawakli rajlal domingo eq’la chaq, naxtiqib’ rib’ sa’ li raq’ q’axal chaab’il, ut nab’eek toj li iglees. Ka’ajwi’ li chaab’ilal wilom chaq chi chalk sa’ xyu’am xb’aan li Iglees”. Toja’ naq, kisach inch’ool naq kinraatina ut kixye we, “At walal, wi tatk’ulub’anq re laa teneb’ankil li nachal rik’in li yookat chixsik’b’al, tink’e aawe aaliseens chi kub’eek aaha’ ”. Kinq’alu inyuwa’, kintz’ub li ru, ut kinb’antioxi re li k’a’ru kixb’aanu. Sa’ li kutan jun chik kinkub’e inha’. Chiru li xamaan toje’ xnume’, chalen chaq 47 chihab’ naq kik’ulman li xnimal ru hoonal a’an sa’ lin yu’am.

K’a’ru li qateneb’ankil jo’ xkomon lix Iglees li Jesukristo? Li Awa’b’ej Joseph Fielding Smith ki’aatinak chirix a’in ut kixye jo’ka’in: “Wankeb’ wiib’ li xnimal ru qateneb’ankil. … Xb’een, xsik’b’al li qakolb’al qajunes qib’; ut, xkaab’, li qateneb’ankil chiru li qas qiitz’in”.²

Eb’ a’in, a’aneb’ li xnimal ru teneb’ankil li naxk’e qe li qaYuwa’: xsik’b’al li qakolb’al ut xkolb’al li qas qiitz’in, ut xtawb’al ru naq sa’ li aatin a’in, li kolb’a-ib’ naraj naxye xtawb’al li choxahil na’ajej taqenaqil xloq’al li k’eeb’il re li ralal xk’ajol tiikeb’ xch’ool xb’aan li Dios.³ Eb’ li teneb’ankil a’in li k’eeb’ileb’ qe—ut li xqak’ul laa’o chi moko minb’il ta qu—eb’ a’an tento toxb’eresi rik’in li k’a’ru aajel li ru chiqu, li rajom li qach’ool, li k’a’ru naqasik’, ut chanru wanko sa’ li qayu’am wulaj wulaj.

Li anihaq li ak naxtaw ru naq xb’aan lix tojb’al rix li maak kixb’aanu li Jesukristo li kolb’a-ib’ naru taatawmanq chi yaal, naxtaw ajwi’ ru naq wi ut ink’a’ taatawmanq li kolb’a-ib’, ruchil a’an taatawmanq li tojb’a-maak. Li Awa’b’ej Thomas S. Monson kixye naq “li winq moko taaruuq ta taakanaaq sa’ li k’a’ru yal b’ab’ay xchaab’ilal chirix naq naxk’e reetal k’a’ruhaq q’axal chaab’il wi’chik li taaruuq tixtaw”.⁴ Chan ru tooruuq chi saho’k sa’ qach’ool rik’in yalaq k’a’ruhaq li moko re ta li kolb’a-ib’ wi naqanaw naq tooruuq taqataw li kolb’a-ib’?

Chineekuy chixwotzb’al kaahib’ li xb’eenil na’leb’ li toxtenq’a chixtz’aqob’resinkil rajom li qach’ool chi wank chi teneb’anb’ilo chiru li qaChoxahil Yuwa’, ut jo’kan ajwi’ chixtz’aqob’resinkil li rajom A’an, a’an naq toowulaq jo’ chanchan A’an.

1. Xtzolb’al li qatenb’ankil

Wi laa’o too’ok chixb’aanunkil li rajom li Dios, wi laa’o teneb’anb’ilaqo chiru A’an, tento tootiklaaq rik’in xtzolb’al, xtawb’al ru, ut xk’ulub’ankil li rajom li Dios choq’ q’e, ut chirix a’an k’anjelak a’ yaal jo’ chanru li rajom a’an. Li Qaawa’ kixye, “Joʼkan ut, anajwan li junjunq chi winq chixtzolaq li tenebʼanbʼil wiʼ, ut chixtzolaq kʼanjelak saʼ li opiis li xaqabʼanbʼil wiʼ, chi yalbʼil anchal xqʼe”.⁵ Moko tz’aqal ta naq yal naqaj xb’aanunkil li us wi ink’a’ naqataw ru qateneb’ankil chiru li Dios ut li k’a’ru naraj naq taqab’aanu.

Sa’ jun li seraq’ nawb’il jo’ Alicia en el país de las maravillas, li xAlicia ink’a’ naxnaw li b’e tixk’am, jo’kan naq naxpatz’ re li Gato de Cheshire, “B’aanu usilal, ma taaye we b’ar wan li b’e tink’am?”.

Li Gato de Cheshire naxye re, “Li b’e taasik’, a’an yal aawe a’ yaal b’ar taawaj xik”.

Li xAlicia naxye, “Maak’a’ na’ok wi’ we b’ar tinxik”.

“Chi jo’kan, maak’a’ na’ok wi’ li b’e taak’am”, naxye li Gato de Cheshire.⁶

A’b’anan, laa’o naqanaw naq li b’e li naxik sa’ li “toon li cheʼ, atawaal wiʼ li ru choqʼ re xsahobʼresinkil xchʼool junaq”⁷—“li bʼe, li naxik saʼ li yuʼamej”—ka’ch’in, ut naraj xnimal xyalb’al qaq’e re xb’eeninkil li b’e a’an, ut “ut moko kʼihebʼ ta li nekeʼtawok re”.⁸

Laj Nefi naxk’ut chiqu naq “li raatin li Kristo tixye eere chixjunil li kʼaʼaq re ru tento teebʼaanu”.⁹ Chirix a’an naxye naq “li Santil Musiq’ej … tixkʼut cheru chixjunil li kʼaʼaq re ru tento teebʼaanu”.¹⁰ Jo’kan, li k’a’ru nokohe’xtenq’a chixtzolb’al li qateneb’ankil a’aneb’ li raatin li Kristo li naqak’ul sa’ xtz’uumaleb’ re li najter profeet jo’ajwi’ li yo’yookil profeet ut li k’utb’esinb’il chiqu qajunes xb’aan li Santil Musiq’ej.

2. Xtuqub’ankil li taa’uxq

Wi xootzolok chirix lix k’ojob’ankil wi’chik li evangelio, chirix jun li chaq’rab’, chirix li teneb’ank nachal rik’in jun li b’oqb’al, malaj chirix li sumwank naqak’uub’ sa’ li santil ochoch, laa’o tento taqasik’ ru ma taqab’aanu k’a’ruhaq rik’in li ak’ nawom a’in malaj ink’a’. Wan xtaql qach’ool chiqajunqal ma too’ok sa’ jun santil sumwank jo’ li kub’iha’ malaj jun sumwank re li santil ochoch. Xb’aan naq rajal ke’ok li najter tenamit sa’ xaqab’anb’il aatin rik’in li k’a’ru re li paab’ank, li najteril chaq’rab’ kixye naq “meeye eejurament sa’ ink’ab’a’ chi yal tik’ti’ ”. .”¹¹ A’b’anan, sa’ xjachleb’aal ru li kutan, li Kolonel kixk’ut jun taqenaqil b’e taqatz’aqob’resi wi’ ru li qateneb’ankil naq kixye naq yaal naraj naxye yaal ut ink’a’ naraj naxye ink’a’.¹² Li raatin anihaq, a’an tz’aqalaq raj re xxaqab’ankil lix yaalil ut xyalb’al xq’e choq’ re anihaq chik—ut q’axal wi’chik wi li raatin a’an choq’ re li qaChoxahil Yuwa’. Xtz’aqob’resinkil li qateneb’ankil naxk’utb’esi lix yaalalil li qaatin ut lix maak’a’il li qab’alaq’il.

3. K’anjelak a’ yaal jo’ chanru xqatuqub’

Chirix naq ak xqatzol li qateneb’ankil ut xqak’ulub’an li k’a’ru nachal rik’in li tzol’leb’ ut nawom a’an, tento took’anjelaq a’ yaal jo’ chanru xqatuqub’.

Jun xnimal ru eetalil li naxk’ut xnimal xkawilal ch’oolej chixtz’aqob’resinkil li teneb’anb’il chiru li Dios, a’an jo’q’e li Kolonel kixk’irtesi jun li sik li k’amb’il chiru re taak’irtesiiq xb’aan. “Naq li Jesus kiril lix paab’aaleb’, kixye re li sik: At walal, kuyb’il sachb’il chik laa maak”. ¹³ Naqanaw naq lix tojb’al rix li maak li kixb’aanu li Jesukristo aajel ru re xk’ulb’al lix kuyb’al li qamaak, a’b’anan sa’ li hoonal naq kixk’irtesi li sik, toj maji’ nak’ulman lix tojb’al rix li maak; toj taawulaq xhoonalil naq tixnumsi rahilal li Kolonel sa’ Getsemani ut chiru li krus. A’b’anan, li Jesus moko k’a’aj ta wi’ kirosob’tesi li sik rik’in naq taawakliiq ut taab’eeq, a’b’an rik’in ajwi’ xkuyb’al lix maak, ut chi jo’kan xk’utb’al jun eetalil tz’aqal re ru naq A’an moko taalajq ta sa’ xk’anjel, ut tixtz’aqob’resi lix teneb’ankil li ki’ok wi’ rik’in lix Yuwa’, ut naq sa’ Getsemani ut chiru li krus A’an tixb’aanu li k’a’ru kixyeechi’i chaq nax tixb’aanu.

Li b’e li xqasik’ a’an ka’ch’in ru. Sa’ li b’e a’in wankeb’ li ch’a’ajkilal, ut re naq ink’a’ too’elq sa’ li b’e ut tooxik b’an chi ub’ej taa’ajmanq li qapaab’aal chirix li Jesukristo ut xnimal xyalb’al qaq’e. Tento taqajal qak’a’uxl ut tento te’wanq qapaab’al ut li qakuyum, us ta ink’a’ taqataw tana’ ru chixjunil li nak’ulman chiqasutam. Tento taqakuyeb’ xmaak li qas qiitz’in ut toowanq sa’ li qayu’am a’ yaal jo’ chanru li xqatzol ut a’ yaal jo’ chanru li xqasik’ ru sa’ li qayu’am.

4. Xk’ulub’ankil chi anchal li qach’ool li rajom li Yuwa’b’ej

Li wank jo’ tzolom naraj naq moko k’a’aj ta wi’ taqatzol li qateneb’ankil, taqab’aanu li us, ut toowanq a’ yaal jo’ chanru li qateneb’ankil, a’b’anan naraj ajwi’ naq taqanimob’resi li rajom qach’ool ut li qaseeb’al chixk’ulub’ankil li rajom li Dios, us ta ink’a’ naxk’ul rib’ rik’in li qatiikil ajom malaj li nawulak chiqu.

Ninkana chi sachso inch’ool xb’aan chanru lix ch’ool li saqlep rix li kichal rik’in li Qaawa’, “kirelaji ru; kixwiqib’ rib’ ut kixye re: Wi taawaj, truuq tinaak’irtesi”.¹⁴ Li saqlep rix maak’a’ kixpatz’, us ta li rajom tiik ru; yal kiwan xch’ool chixk’ulub’ankil li rajom li Qaawa’.

Junjunq chihab’ chaq anajwan, wiib’ li wamiiw ke’osob’tesiik rik’in xyo’lajik li ralal li oyb’eninb’il chalen chaq junxil. Ke’tijok chiru k’iila chihab’ naq taayo’laaq jun li ralal. Li ochoch a’an kinujob’resiik rik’in sahil ch’oolejil naq eb’ li wamiiw ut lix rab’in, li jun chi kok’al reheb’ sa’ li kutan a’an, ke’saho’ xch’ooleb’ rik’in xwulajik li ch’ina teelom. A’b’anan, jun li kutan kik’ulman k’a’ruhaq moko nawb’il ta naq taak’ulmanq: li ch’ina al, oxib’ xchihab’ xyu’am, ki’ok sa’ jun li coma. Sa’ tz’aqal li hoonal kinnaw chaq a’in, xinb’oq li wamiiw re xch’olaninkil sa’ lix ch’a’ajkilal. A’b’anan rik’in li kixye we kintaw xkomon inna’leb’. A’an kixye, “Wi a’an li rajom li Yuwa’b’ej naq taarisi chiwu li walal, k’ojk’o li qach’ool rik’in a’an”. Maak’a’ li wech’ok-ix, li po’resink ch’oolej, malaj rahil ch’oolejil sa’ li raatin li wamiiw. A’ut chi junpak’al chik, chixjunil li kiweek’a sa’ li raatin, a’an li b’antioxink chiru li Dios xb’aan naq ke’ru chi saho’k sa’ xch’ooleb’ rik’in li ralal chiru junpaataq, jo’kan ajwi’ naq tz’aqal wan xch’ool chixk’ulub’ankil li rajom li Yuwa’b’ej choq’ reheb’. Kab’ej malaj oxej, li ch’ina al kik’ame’ sa’ choxa sa’ lix choxahil ochoch.

K’a’jo’ xsahil inch’ool rik’in naq lin yuwa’ kinixkanab’ chixsik’b’al lin b’e junxil 47 chihab’ chaq anajwan. Chiruheb’ li chihab’, xin’ok chixtawb’al ru li kixtaqla we lin yuwa’—naq teneb’anb’ilaqin rik’in li kinsik’ ru—ut naq a’an naraj naxye naq teneb’anb’ilin chiru inChoxahil Yuwa’ chixsik’b’al inkolb’al ut lix kolb’aleb’ li was wiitz’in, ut chi jo’kan wulak b’ayaq chik jo’ chanchan naraj inChoxahil Yuwa’ naq tinwanq. Sa’ li xnimal ru kutan a’in, ninch’olob’ xyaalal naq yo’yookeb’ li Dios qaChoxahily Yuwa’ jo’ ajwi’ li Ralal raarookil xb’aan. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.