Xk’uulankil lix taql ch’oolej, xkolb’al rix li paab’ank chi achab’anb’il

Xb’aan laj Elder Robert D. Hales

Re lix Molameb’ li Kab’laju Apóstol

Li tiikilal sa’roksinkil lix taql qach’ool wan rilom rik’in naq achab’anb’ilo chi paab’ank jo’ naqaj.

A’in a’in li domingo re Paswa: jun kutan re b’antioxink ut re jultikank sa’ roxloq’inkil lix tojb’al rix li maak ut lix waklijik wi’chik chi yo’yo li Kolonel Jesukristo li choq’ re chixjunil li winq. Naqaloq’oni ru, naqab’antioxi naq achab’anb’ilo chi paab’ank, chi ch’utlaak, chixyeeb’al li qak’a’uxl, ut li qak’ulub’ re xtaql li qach’ool k’eeb’il xb’aan li Dios.

Jo’ chanru ke’xye chaq li profeet chirix roso’jikeb’ li kutan a’in li wanko wi’, wankeb’ naab’aleb’ sachsookeb’ chirix aniho laa’o ut li k’a’ru naqapaab’. Junjunqeb’ a’aneb’ “aj yoob’anelaqeb’ aatin [ut]… xik’ te’ril li chaab’ilal”¹. Wankeb’ chik “li nekexyehok us re li ink’a’ us, ut moko us ta nekeye re li chaab’ilal; li nekek’e choq’ saqenk li q’oqyink, ut li q’oqyink nekek’e choq’ kutan”².

Naq li wankeb’ sa’ qasutam te’ril k’a’ru te’xb’aanu re chanru te’sumenq chirix li naqapaab’, misachq sa’ qach’ool naq li xtaql ch’oolej a’an wan xnimal x’aajelil ru sa’ lix k’uub’anb’il na’leb’ li Dios choq’ reheb’ li ralaj xk’ajol. Li junelikil k’uub’anb’il na’leb’ a’an, kik’utb’esiik chiqu sa’ li qayu’am sa’ choxa naq maji’ nokoyo’la, kixk’am chaq li maatan re li xtaql ch’oolej.³

Sa’ li nimla ch’utam a’an, laj Lucifer, nawb’il ru jo’ laj Satanas, kiroksi xtaql lix ch’ool re xramb’al ru lix k’uub’anb’il na’leb’ li Dios. Li Dios kixye: “Jo’kan ut …rik’in naq laj Satanas kixpo’resi xch’ool chiwu, ut kixsik’ xsachb’al lix taql xch’ool li winq, li kink’e chaq laa’in, li Qaawa’ Dios … kintaqla naq taakutmanq taq’a⁴.

Kixye ajwi’: Ut joʼkan ajwiʼ jun rox jachal rehebʼ lix teepal li choxa kixjalbʼehi chaq wikʼin xbʼaanebʼ lix taql xchʼool”.⁵

Jo’ lix raqik, eb’ li musiq’ejil ralal xk’ajol li Choaxhil Yuwa’b’ej li ke’sik’ok re ink’a’ xk’ulub’ankil lix k’uub’anb’il na’leb’ A’an ut ke’xtaaqe laj Lucifer, ke’xtz’eq lix choxahil eechanihom.

Li Jesukristo naq kiroksi xtaql lix ch’ool, kixye:

“Wahi’in, taqlahin laa’in.”⁶.

“Chi’uxq laa wajom, ut aawehaq taxaq li loq’alil chi junelik”.⁷

Li Jesus, li kiroksi xtaql lix ch’ool re xxaqab’ankil xwankil lix k’uub’anb’il na’leb’ li Choxahil Yuwa’b’ej, sik’b’il ru re naq tixb’aanu jun mayej tojol ix choq’ reheb’ chixjunil. Jo’kan ajwi’, xtaql li qach’ool re xpaab’ankileb’ li taqlahom nokoxk’e chixtawb’al ru aniho ut chixk’ulb’al chixjunil li osob’tesink li naxk’e li qaChoxahil Yuwa’—wan sa’ xyanqeb’’ xk’ulb’al li tib’elej, li chaab’ilob’resink ib’, xk’ulb’al sahil ch’oolej, xk’ulb’al jun li junkab’al, ut reechaninkil li yu’am chi junelik.

Re xpaab’ankileb’ li taqlahom, tento taqanaw li tz’aqal tzol’leb’ re li Iglees, re naq ink’a’ too’isiiq chiru lix jolomihom li Kristo xb’aan li jalan jalanq xk’a’uxleb’eb’ li winq.

Li osob’tesihom naqak’ul anajwan a’an xb’aan naq xqasik’ ru xtaaqenkil li Kolonel naq maji’ nokochal sa’ li yu’am a’in. Chixjunil li te’rab’i malaj te’ril li aatin a’in, a’ yaal ani, a’ yaal chanru li ak xnume’ wi’ chaq, chixjultikaq a’in: toj wan li hoonal re xk’oxlankil wi’chik ut xtaaqenkil A’an.

Rik’in li qapaab’al chirix li Jesukristo, xpaab’ankil lix tojb’al rix li maak li kixb’aanu, xjalb’al qak’a’uxl chirix li qamaak, xkulb’al li kub’iha’, naru naqak’ul li choxahil maatan re li Santil Musiq’ej. Li maatan a’in naxk’e qanawom ut qakawilal re xtawb’al jun xnawom qach’ool, li wankilal, li qach’ajob’reisnkil re xnumsinkil li maak, ut xk’ojob’ankil ut xwaklesinkil qach’ool re naq tiikaqo chixnumsinkil li ch’a’ajkilal. Li ninqi osob’tesihom a’in re li Musiq’ej neke’xnimob’resi li qa’ach’ab’ankil ut qawankilal re xb’aanunkil li us, xb’aan naq “b’ar wank xMusiq’ li Qaawa’, aran wank li wank chi ach’ab’anb’il”.⁸

Naq nokob’eek sa’ li b’e re ach’ab’aak sa’ musiq’ej sa’ roso’jikeb’ li kutan a’in, tento taqataw ru naq li roksinkil xtaql li qach’ool sa’ tiikilal wan rilom rik’in naq achab’anb’ilo chi paab’ank. Ak naqanaw naq laj tza ink’a’ naraj naq li ach’ab’aak a’an qehaq. A’an kixyal xsachb’al li xtaql ch’oolej sa’ li choxa, ut anajwan sa’ li ruchich’och’ yoo chixyalb’al xq’e chixramb’al ut chixjik’enkil li sache’k chirix li ach’ab’aak sa’ li paab’aal—xb’aan li k’a’ru naraj naxye ut xb’aan naq aajel ru sa’ li qamusiq’ejil yu’am ut sa’ ajwi’ li kolb’a-ib’.

Wan kaahib’ li pek kaaxukuut re li paab’ank chi achab’anb’il li tento taqak’ojob’ wi’ qib’ ut taqakol rix jo’ aj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan/

Li xb’een a’an li paab’ank chi ach’ab’anb’il. Maa’ani taawech’eq raj rix, taarahob’tesiiq, malaj taasak’e’q xb’aan yalaq ani malaj laj jolominel tenamit, xb’aan li napaab’an chirix li Dios. Jun li jek’inb’il esil re junxil chirix li qapaab’aal xb’aan li paab’ank chi achab’anb’il naxye:

“Maajun laj jolominel tenamit naru taawanq sa’ tuqtuukilal, ka’ajwi’ naq te’xk’e ut te’xkanab’ naq maa’ani naru taamuxuq ru li chaq’rab’ re li junjunq naq a’an naxnaw chanru taaroksi lix k’a’uxleb’aal …”

“… Li magistrado tento tixtz’il rix li maak, a’b’an maajun sut xb’eresinkil li k’a’uxlej [malaj] risinkil li ach’ab’aak re li aamej” ⁹.

Li tz’aqal aajel ru ach’ab’aak a’in re paab’ank k’ulub’anb’il xb’aan li Naciones Unidas sa’ lix Jek’inb’il esil sa’ Chixjunil re lix K’ulub’eb’ li Winq ut wan chik xkomon li hu, re nach’ ut najt, chirix xk’ulub’eb’ li winq.¹⁰

Li xkab’il pek kaaxukuut re li paab’ank chi achab’anb’il a’an li ach’ab’aak re xwotzb’al li qapaab’aal ut li naqapaab’ rik’ineb’ li qakomon. Li Qaawa’ nokoxtaqla: “Chek’uteb’ chiruheb’ leeralal eek’ajol…naq wanqex sa’ leerochoch”.¹¹ Kixye ajwi’ reheb’ lix tzolom: “Ayuqex sa’ chixjunil li ruchich’och’ ut chepuktesi li Chaab’il Esilal jun sut rub’el choxa”.¹² Jo’ yuwa’b’ej, misioneer, ut komon misioneer sa’ li Iglees chapchooko rik’in li paab’ank chi achab’anb’il re xk’utb’al lix tzol’leb’ li Qaawa’ sa’ li qajunkab’al ut sa’ chixjunil li ruchich’och’.

Li roxil pek kaaxukuut re li paab’ank chi achab’anb’il a’an li ach’ab’aak re xk’uub’ankil junaq li ch’uut re paab’ank, jun li iglees, ut loq’onink sa’ tuqtuukilal rik’ineb’ li komon. Sa’ xjunlajuhil lix Raqalil li Paab’aal naxye: “Laa’o naqaye naq wan li qak’ulub’ xloq’oninkil li Nimajwal Dios jo’ chanru naxtaqla tz’aqal li reek’ob’aal li qach’ool, ut naqak’e xk’ulub’eb’ chixjunil li winq chixb’aanunkil chi jo’kan, maak’a’ naxye chanru, b’ar, ut k’a’ru neke’xloq’oni”. Li hu re xk’ulub’eb’ li winq ut li xkomon li hu naxk’ulub’an li yehom a’in.

Li xkaahil pek re li paab’ank chi achab’anb’il a’an li ach’ab’aak re xyu’aminkil li qapaab’al—li ach’ab’aak re xk’anjelankil li qapaab’aal moko ka’aj ta wi’ sa’ li qochoch malaj li iglees, jo’kan ajb’an wi’ sa’ li komonil na’jej. Li Qaawa’ nokoxtaqla moko ka’aj ta wi’ chi tijok sa’ muqmu¹³, jo’kan ajb’an wi’ naq “chilemtz’unq li [qa]saqenkil chiruheb’ li tenamit, re naq te’ril li [qa]chaab’il b’aanuhom ut te’xnima xloq’al [li qaChoxahil] Yuwa’ ”¹⁴.

Wankeb’ li neke’xch’a’job’resi rib’ naq naqak’am li qa paab’aal re taa’ile’q, a’b’an eb’ ajwi’ li kristian a’in li neke’xye naq lix k’a’uxleb’ ut lix b’aanuhomeb’ kuyb’ilaq xb’aan li tenamit, jwal timil naq neke’xk’e xkuyum re li neke’paab’an li ani ajwi’ neke’raj naq lix k’a’uxleb’ ut lix b’aanuhom kuyb’ilaq. Lix maak’a’il li oxloq’ink rik’in li k’a’uxleb’aal re paab’ank yoo sa’ junpaat chi po’e’k sa’ li maak’a’ kuyuk ut jolomink sa’ xb’eeneb’ li komon aj paab’anel ut li ch’uut.

Naq naqak’ul qib’ rik’in li mine’k sa’ li k’a’ru xaqab’anb’il sa’ li tzoleb’aal, xkanab’ankil li qa’ach’ab’ankil re paab’ank ut xsachb’al xwankil xtaql li qach’ool, qilaq li naxye lix Hu laj Mormon chirix li teneb’anb’il sa’qab’een. Sa’ lix hu laj Alma naqil chirix laj Amlici, “q’axal seeb’ xb’alaq’ ” ut “nim xna’leb’ jo’ chanru xna’leb’ li ruchich’och’ ” li kiraj ok choq’ xreyeb’ li tenamit re “tixmaq’ raj chiruheb’ li k’a’ru xk’ulub’eb’ ut li kanab’anb’ileb’ chixb’aanunkil… [li] kixk’e xk’a’uxleb’ li ani wankeb’ sa’ li iglees”¹⁵. Ke’k’ame’ xb’e xb’aan li rey Mosiah naq te’xtaqsi lix yaab’ xkux rik’in li k’a’ru te’reek’a naq us.¹⁶ Jo’kan ut, “ke’xch’utub’atq rib’ chiru chixjunil li ch’och’, li junjunq chi winq a’ yal k’a’ru li k’oxlanb’il xb’aan, ma re xk’ulb’al malaj re xtz’eqtaanankil laj Amlici, chi jachjookeb’ ru sa’ jar molam, ut naab’al li wech’ok kiwan… chirib’ileb’ rib’”¹⁷.

Sa’ li na’leb’ank a’in, lix komon li Iglees ut jalaneb’ ke’wan lix hoonal re xjunajinkileb’ rib’ ut reek’ankil li musiq’ej re junajil ut lix toch’om li Santil Musiq’ej. “Ut kik’ulman naq kitz’eqtaanaak laj Amlici xb’aan xyaab’eb’ xkux li tenamit, jo’kan naq moko kik’ehe’ ta jo’ rey sa’ xb’een li tenamit”.¹⁸

Jo’ xtzolom li Kristo tento sa’ qab’een k’anjelak sa’ junajil rik’ineb’ laj paab’anel li neke’k’oxlak jo’ laa’o, re xwaklesinkil xyaab’ qakux rik’in li k’a’ru us. Us ta li komon maajun sut te’xpatz’ malaj te’xye naq neke’aatinak sa’ xk’ab’a’ li Iglees, b’oqb’ilo chiqajunilo, jo’ kristiaan, xwotzb’al li xnawom qach’ool rik’in yaal ut rahok- “li junjunq chi winq [ut ixq] a’ yal k’a’ru [li k’aru] naxk’oxla”¹⁹.

Kixye li profeet aj Jose Smith:

“Ninye chi maak’a’ lin xiw chiru li choxa naq wankin chi kamk sa’ xkolb’al rix lix k’ulub’ jun aj presbiteriano, jun aj bautista malaj a’ yaal ani chik junaq li winq chaab’il a’ yaal b’ar wan lix paab’aal; xb’aan naq a’an ajwi’ li nat’anok li k’ulub’ej wan reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan tixt’an raj ajwi’ lix k’ulub’eb’ laj katoolk romaan malaj a’ yaal b’ar wan junaq chik paab’aal wi ta ink’a’ nawb’il ru ut maak’a’aq raj xmetz’ew re xkolb’al rib’.

“Li namusiq’an re li waam a’an lin rahom chirix li ach’ab’aak re k’anjelak ut paab’ank choq’ re chixjunil li winqilal”²⁰.

Ex was wiitz’in, teneb’anb’il sa’ qab’een xkolb’al rix li loq’laj ach’ab’aak ut k’ulub’ej choq’ qe ut re li qalal qak’ajol. K’a’ru naru naqab’aanu, laa’ex ut laa’in?

Xb’een, naru taaqab’i resil. Taqanaw chirix li ch’a’ajkilal sa’ qak’aleb’aal li taach’i’lenq raj re li paab’ank chi achab’anb’il.

Second, in your individual capacity, join with others who share our commitment to religious freedom. Work side by side to protect religious freedom. Xkab’, chi junjunqal, xch’utub’ankil qib’ rik’ineb’ li kristiaan neke’xwotz xk’aak’alenkil li paab’ank chi achab’anb’il. K’anjelak chi kaw re xkolb’al rix li paab’ank chi achab’anb’il.

Rox, qab’eresihaq li qayu’am re naq laa’ohaq eetalil re li naqaepaab’—rik’in aatin ut b’aanuhom. Chanru naqayu’ami li qapaab’aal jwal aajel ru chi us rik’in li k’a’ru naqaye chirix a’an.

Li Xkab’ K’ulunik aj Kolol qe nach’ chaq wan. Moob’ay sa’ li k’anjel a’in. Qajultikaq laj taqlanel Moroni li kixxaqab’ li reetalil li ach’ab’aak li naxye li aatin a’in: “Re xjultikankil qe li qaDios, li qapaab’aal, ut li ach’ab’aak wanko wi’, ut li qatuqtuukilal, li qixaqil, ut li qakok’al”.²¹ Qajultikaq li xsumehomeb’ l I tenamit: naq ke’roksi lix taql xch’ooleb’, “ke’ch’utla sa’ aanil”, rik’in jun sumwank re k’anjelak.²²

Ex was wiitz’in raarookex inb’aan, mexb’eek! Aalinanqex! Aalinanqex re xk’ulb’al li osob’tesihom re li xtaql qach’ool rik’in xtaaqenkil li Santil Musiq’ej ut xk’anjelankil li ach’ab’aak li kixk’e qe li Dios re xb’aanunkil jo’ li naraj A’an.

Ninye xnawom inch’ool naq li Jesukristo kiroksi xtaql lix ch’ool re xb’aanunkil li rajom li qaChoxahil Yuwa’.

Chirix aj Kolol qe, nokob’ichan: “Lix yu’am kixk’e; lix kik’el kihoye’ ”.²³ Ut xb’aan naq a’an kixb’aanu, wan li qosob’tesinkil re naq “ach’ab’anb’ilaqo re xsik’b’al li ach’ab’aak ut li junelik yu’am” rik’in lix wankilal ut li rosob’tesihom lix tojb’al rix li maak.²⁴ Tooruuq taxaq xsik’b’al ru xtaaqenkil A’an anajwan ut junelik. Nintz’aama sa’ lix santil k’ab’a’, a’an li Jesukristo. Amen.