A’an naxpatz’ qe naq laa’ohaq li ruq’
Li k’anjelak chiru qas qiitz’in chanchan li Kristo moko naxk’oxla ta rib’ ut naxk’oxla b’an jalaneb’.
“Jo’ kexinra, chera eerib’.” Eb’ li aatin a’in, b’ichanb’ileb’ xb’aan li chaab’il ch’uut aj b’ichanel a’in, ke’yehe’ chaq xb’aan li Jesus sa’ li hoonal toj maji’ tixnumsi wi’ li xnimal ru mayej aj tojol-ix, jun li mayej ch’olob’anb’il xb’aan li Elder Jeffrey R. Holland jo’ “li jun xk’utunik lix rahom li Dios q’axal aajel ru li wanjenaq chalen chaq xtiklajik li ruchich’och’.”
Li Jesus moko ka’aj ta wi’ kixk’ut chiqu li rahok, kixyu’ami b’an ajwi’ li k’a’ru kixye chaq. Chiru lix k’anjel, li Jesus “kinume’k yalaq b’ar, yoo chirusilankil ut chixk’irtesinkil jo’k’ihaleb’ li wankeb’ rub’el xwankil laj tza” ut “kixtz’aama naq chixjunileb’ te’xb’aanu li k’a’ru xb’aanu A’an.” Kixk’ut: “Xb’aan naq ani naraj xkolb’al li xyu’am, taasachq chiru; a’ut li taasachq li xyu’am chiru sa’ ink’ab’a’, a’an tixkol li xyu’am.”
Li Awa’b’ej Thomas S. Monson, li naxtaw ru ut naxyu’ami li taqlahom re rahok, kixye: “Naqapaab’ naq li Kolonel naxye qe naq wi ta ink’a’ naqasach qib’ chixtenq’ankileb’ li qas qiitz’in, ka’ch’in raj li rajb’al li qayu’am. Eb’ li ani ka’ajwi’ neke’ril rib’, timil timil neke’chaqi ut … neke’xsach xyu’ameb’, a’b’anan eb’ li neke’xsach rib’ chixtenq’ankileb’ li rech winqilal neke’chaab’ilo’k ut neke’atz’umak—ut relik chi yaal neke’xkol lix yu’ameb’.”
Li k’anjelak chiru qas qiitz’in chanchan li Kristo moko naxk’oxla ta rib’ ut naxk’oxla b’an jalaneb’. Jun li ixq li kixch’olani lix b’eelom li ink’a’ chik nab’eek, kixye: “Maak’oxla naq nimla iiq aak’anjel; chak’oxla b’an jo’ jun k’anjel re xtzolb’al chi tz’aqal k’a’ru li rahok.”
Sa’ jun ch’utam sa’ li tzoleb’aal BYU, li Hermana Sondra D. Heaston kixpatz’: “K’a’ru taak’ulmanq wi tooruuq raj chirilb’al chi yaal li k’a’ru wan chi sa’ xch’ool jalan? Ma chaab’ilaq chik taqataw ru li qas qiitz’in? Rik’in reek’ankil li k’a’ru neke’reek’a jalaneb’, rilb’al li k’a’ru neke’ril, ut rab’inkil li k’a’ru neke’rab’i, Mma taqak’e raj, ut taqasik’ raj qahoonal re xtenq’ankileb’ li qas qiitz’in, ut ma taqajal raj chanru naqileb’? Ma taanimanq raj qakuyum, xchaab’ilal qach’ool, ut qakuyb’al choq’ reheb’?”
Li Hermana Heaston kixwotz jun na’leb’ kixnumsi naq kik’anjelak chaq sa’ jun ch’uut reheb’ li Saaj Ixq. Kixye:
“Jun reheb’ … laj yehol aatin sa’ li qach’utam … kixk’ut chiqu ‘chanru toowulaq chi wank jo’ k’a’ruhaq.’ Jun li na’leb’ kixye … a’an: ‘Laa’exaq junaq li naxye’ li ruq’ re xnawb’aleb’ ru ut re xtenq’ankileb’ li ras riitz’in—kanab’omaq li lem nekeril wi’eerib’ ut ilomaq b’an sa’ li ilob’aal.
“Re xk’utb’al a’in, kixb’oq jun saaj ixq ut kixpatz’ re naq taaxaqliiq chiru. Toja’ naq [a’an] kixk’ut jun lem ut kixk’e sa’ xyanq a’an ut li saaj ixq re naq [a’an], yoo chirilb’al li lem naq kixyal aatinak rik’in li saaj ixq. Relik chi yaal, moko ke’ru ta chi aatinak chi chaab’il li jun rik’in li jun chik. Li xnimal ru na’leb’ a’an kixk’ut naq jwal ch’a’aj aatinak rik’in ut xtenq’ankileb’ jalaneb’ chik wi yal naqak’oxla qib’ ut ka’ajwi’ naqil qib’ ut li rajom qach’ool. Toja’ naq [a’an] kixkanab’ li lem, kirisi jun reetalil li rilob’aal ochoch ut kixk’e sa’ xyanq li ru a’an ut li ru li saaj ixq … Laa’o kiqil chi saqen ru naq anajwan [a’an] kiril ka’ajwi’ li saaj ixq ut kiqataw ru naq li k’anjelak chiru qas qiitz’in naraj naq taqak’oxla li k’a’ru neke’raj ut neke’reek’a li qas qiitz’in. Chi kok’ aj xsa’ yal naqak’oxla qib’ ut lix laatz’il qayu’am—chanchan naq yooko chi ilok chiru li lem naq yooko chixsik’b’al jo’q’e taqataw hoonal re k’anjelak chiru qas qiitz’in—ut chi jo’kan ink’a’ noko’ilok chi saqen ru chiru li ilob’aal re k’anjelak chiru qas qiitz’in.”
Li Awa’b’ej Monson rajlal sut naxjultika qe naq “sutinb’ilo xb’aaneb’ li ani neke’raj naq taqatenq’aheb’, taqawaklesi xch’ooleb’, taqaxaqab’ xwankileb’, taqak’ojob’ xch’ooleb’, ut naq chaab’ilaq qach’ool rik’ineb’—maak’a’ naxye ma a’anaqeb’ xkomon li qajunkab’al, li qamiiw, li ani naqanaw ru, malaj aj jalanil tenamit.” A’an kixye: “Laa’o li ruq’ li Qaawa’ arin sa’ li ruchich’och’, rik’in jun taqlahom re k’anjelak chiru ut xwaklesinkileb’ li ralal xk’ajol. A’an naraj lix tenq’ li junjunq qe.
Sa’ li po Enero re li chihab’ xnume’, eb’ li revista The Friend ut Liahona ke’xb’oqeb’ li kok’al chiru chixjunil li ruchich’och’ chixtaaqenkil lix na’leb’ li Awa’b’ej Monson—chi wank choq’ ruq’ li Qaawa’. Ke’b’oqe’ li kok’al chixb’aanunkil li k’anjel re tenq’ank—ninqi k’anjel jo’wi’ li kok’. Kiwaklesiik xch’ooleb’ chixb’onb’al li reetalil li ruq’ sa’ jun hu, chixsetb’al, chixtz’iib’ankil chiru li hu li k’anjel ke’xb’aanu chaq, ut chixtaqlankil resil reheb’ li revista. Naab’al eere li yookex chi ab’ink sa’ li ewu a’in wankex tana’ sa’ xyanqeb’ li k’iila mil li kok’al li ke’k’anjelak chiru ras riitz’ineb’ rik’in rahok ut ke’xtaqla chaq resil.
Naq eb’ li kok’al neke’xtzol chanru xraab’al ut xtenq’ankileb’ li ras riitz’ineb’ naq toj ka’ch’ineb’, neke’k’ay chi k’anjelak chiru ras riitz’in chiru chixjunil xyu’ameb’. Chi kok’ aj xsa’ eb’ li kok’al neke’xk’ut chiqu naq moko aajel ta ru naq jwal ninqeb’ ut sachol ch’oolej li rahok ut li k’anjelak chiru qas qiitz’in re te’wanq xnimal xwankil ut te’xjal xyu’ameb’ chi yaal.
Jun aj tzolonel sa’ li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al kixwotz li esil a’in. “Anajwan,” kixye, “li qatzoleb’aal reheb’ li oob’ ut waqib’ chihab’ xe’xyiib’ li q’ol re rahok. Li junjunq chi kok’al ke’xb’on chiru li kok’ hu: jun re xjunes rib’, jun re li Jesus, ut jun reheb’ xkomon lix junkab’al ut li raarookeb’ xb’aan. Xqalatzeb’ li kok’ hu re te’kanaaq jo’ naab’al chi sirsookil eetalil kotob’anb’ileb’ jo’ jun q’ol re rahok. Naq yookeb’ chi b’onok, eb’ li kok’al xe’aatinak chirixeb’ lix junkab’al.
“Li xHeather kixye, ‘Nink’oxla naq li wanab’ ink’a’ nikinixra. Junelik yooko chi pleetik. … laa’in ink’a’ ajwi’ ninra wib’. Moko us ta lin yu’am.’ Ut xxukub’ lix jolom sa’ xyanq li ruq’.
“Xin’ok chixk’oxlankil chirix li wan wi’ sa’ lix junkab’al ut xweek’a naq maare yaal li ch’a’ajkilal sa’ lix yu’am. A’b’anan chirix naq x’aatinak li xHeather, li xAnna, chunchu toj sa’ li jun chik ru’uj li meex, kichaq’ok: ‘At Heather, tatink’e sa’ lin q’ol sa’ xyanq li Jesus ut laa’in, xb’aan naq A’an nakatxra ut laa’in ajwi’ nakatinra.’
“Chirix li raatin li xAnna, li xHeather kixch’ik rib’ chirub’el li meex re taawulaq b’ar wan li xAnna ut kixq’alu chi kaw.
“Sa’ xraqik li tzoleb’aal, naq lix na’chin xwulak chixkamb’al chaq, li xHeather kixye, ‘Na’chin, ma nakanaw? Li Jesus nikinixra.’
Naq naqaye’ li quq’ sa’ rahok ut nokok’anjelak chiru qas qiitz’in, us ta jwal ka’ch’in naq nak’utun, neke’jaltesiik ut neke’q’unob’resiik li ch’oolej naq jalaneb’ neke’reek’a lix rahom li Qaawa’.
A’b’anan, wan naq, xb’aan naq wankeb’ maak’a’jo’ xk’ihaleb’ li kristiaan chiqasutam li neke’ajok re xtenq’ ut xkotzb’al li riiqeb’, ch’a’ajaq tana’ xb’aanunkil chixjunil li k’a’ru na’ajman reheb’.
Ex inkomon ixq, maare junjunq eere nekereek’a naq ak yookex chixb’aanunkil chixjunil li naru cheru rik’ineb’ xkomon lee junkab’al. Chijultiko’q eere, naq yookex chixb’aanunkil li k’a’ru rajlal nekeb’aanu ut li natitz’ok eere, wankex “chi k’anjelak chiru lee Dios.”
Maare junjunq chik eere nekereek’a jun junesal li taaruuq raj taanujob’resiiq rik’in naq teesik’ sa’ xyanqeb’ lee rech kab’al malaj sa’ lee k’aleb’aal li k’a’ru naru teeb’aanu re xkotzb’al li riiq junaq.
Chiqajunilo nokoru chixk’eeb’al b’ayaq li qahoonal re k’anjelak chiru qas qiitz’in sa’ li qayu’am rajlal kutan. Wanko sa’ jun ruchich’och’ natawman wi’ naab’al li wech’ok-ib’. Yooko chi k’anjelak chiru qas qiitz’in naq ink’a’ nokohob’ok, naq ink’a’ nokoyoob’ank aatin, naq ink’a’ nokoraqok aatin, naq nokose’ek, naq nokob’antioxink, ut naq wan qakuyum ut xchaab’ilal qach’ool.
Jalaneb’ paay chi k’anjel neke’raj naab’al li hoonal, li k’uub’ank na’leb’, ut xnimal ru metz’ew. A’b’an k’a’jo’ li chaab’ilal naqak’ul rik’in xyalb’al qaq’e chixb’aanunkileb’. Maare us raj naq xb’een wa taqapatz’ qib’:
-
B’ar wi’ wankin, ani tab’i’ tinruuq raj chixtenq’ankil anajwan?
-
Jarub’ lin hoonal ut k’a’ paay chi k’anjeleb’aal wan we?
-
Chan ru tinruuq chiroksinkil lin maatan ut lin seeb’al re rosob’tesinkileb’ li jun ch’ol chik?
-
K’a’ru raj tooruuq chixb’aanunkil jo’ junkab’al?
Li Awa’b’ej Dieter F. Uchtdorf kixk’ut:
“Tento teeb’aanu … li k’a’ru ke’xb’aanu chaq lix tzolom li Kristo sa’ chixjunileb’ li k’ojlajik: xch’utub’ankil qib’ re xsik’b’al qana’leb’, roksinkil chixjunil li k’anjeleb’aal wan qe, xsik’b’al lix musiq’anb’il na’leb’ li Santil Musiq’ej, xpatz’b’al lix na’leb’ li Qaawa’, toja’ ut naq tooxik chi k’anjelak.
“Ninyeechi’i eere,” kixye, “wi teetaaqe li k’utb’il na’leb’ a’in, teek’ul li tz’aqal eeb’eresihom chirix li ani, k’a’ru, jo’q’eut b’ar re tenq’ank jo’ naraj li Qaawa’.”
Junelik naq nink’oxla k’a’ru taak’ulmanq naq taak’ulunq wi’chik li Kolonel, nink’oxla lix k’ulunik sa’ xyanqeb’ laj Nefita naq kixpatz’:
“Ma wan ani yaj sa’ eeyanq? K’amomaqeb’ chaq. Ma wan ani yeeq roq, malaj mutz’, malaj toch’ol roq, malaj po’b’il xxaqalil, malaj saqlep rix, malaj chaqi xtib’el, malaj tz’ap xik, malaj ani tawasinb’il chi yalaq chan ru? K’amomaqeb’ chaq, ut teb’ink’irtesi, xb’aan naq nintoq’ob’a eeru; nujenaq chi uxtaan xsa’ inch’ool. …
“… [Li Kolonel] kixk’irtesi chixjunjunqaleb’.”
Anajwan, A’an naxpatz’ qe naq laa’ohaq li ruq’.
Ink’eehom reetal naq nak’ehe’ rajb’al li qayu’am xb’aan lix rahom li Dios ut li qech kab’al. Choob’eeq raj sa’ xb’e li Kolonel ut chiqataaqe lix taqlahom re xye’b’al li quq’ rik’in rahok chiru jalaneb’.
Ninch’olob’ xyaalal xyaalalil lix yeechi’ihom li Awa’b’ej Henry B. Eyring “naq wi [naqoksi] li [qamaatan] re xtenq’ankil jun reheb’ li qas qiitz’in, [taqeek’a] lix rahom li Qaawa’ choq’ re li kristiaan a’an. Jo’kan ajwi’ [taqeek’a] lix rahom choq’ [qe].”. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.