Li yulb’il b’an aj k’irtesinel re li kuyuk maak
Li kuyuk maak a’an jun xnimal ru na’leb’ nak’irtesin. Moko tento ta naq majewanb’ilaqo wiib’ sut. Nokoru chi kuyuk maak.
Chixjunil li k’a’ru re li Dios naxk’am li rahok, li saqen ut li yaal. A’b’anan, jo’ ruchich’och’il winq wanko sa’ jun li ruchich’och’ t’anenaq, wan naq nujenaq rik’in q’ojyin ut sachk. Xb’aan a’an naq ink’a’ ch’a’aj xtawb’al ru naq wankeb’ li sachk, li li k’a’ru moko tiik ta, ut li maakob’k. Xb’aan a’an ajwi’ naq maa’ani li yo’yo, a’ yaal jo’q’e, ink’a’ taatoch’e’q xb’aan lix b’aanuhom, lix yib’ ru aj na’leb’, malaj lix maak junaq chik li kristiaan. A’an li k’a’ru naqamunsi chiqajunilo.
Us naq, li Dios, xb’aan lix rahom ut li ruxtaan choq’ reheb’ li ralal xk’ajol, kixk’uub’ jun li b’e li nokoxtenq’a chi b’eek chiru lix ch’a’ajkilal li yu’amej a’in. A’an kixk’e jun li b’e re eelelik choq’ re li ani rahob’tesinb’il xb’aan xmaak jalan. Kixk’ut chiqu naq nokoru chi kuyuk maak! Us ta ak xooch’i’leek jun sut, moko tento ta naq taqanumsi jun sutaq chik rik’in naq naqak’am raalil li xik’ ilok, li rahilal, li kaqalil, malaj ut li eeqajunk. Nokoru chi kuyuk maak, ut naru too’ach’ab’aaq!
Naab’al chihab’ chaq anajwan, naq yookin chixyiib’ankil jun li korral, ki’ok jun li k’ix sa’ ru’uj li wuq’. Kinyal risinkil ut kink’oxla naq kinru, a’b’an moko jo’kan ta. Rik’in xnumikeb’ li kutan, kik’i lin tz’uumal sa’ xb’een ut kisiipo. Jwal nach’i’ich’i’in we ut wan naq ra b’ayaq.
Junjunq chihab’ chik chirix a’an, kinyal inq’e risinkil. Ka’ajwi’ kink’e b’ab’ay li yulb’il b’an chiru ut kinlan ru. Naab’al sut kinb’aanu a’in. Ink’a’ naru nekek’oxla lix sachik inch’ook rik’in naq sa’ jun kutan, naq kiwisi lix lanb’al, li k’ix elenaq chaq sa’ ru’uj li wuq’.
Li yulb’il b’an kixq’unob’resi lin tz’uumal ut kixk’e chi elk li k’ix li naxk’e xrahilal li wuq’ chiru naab’al chihab’. Chirix naq ki’el li k’ix, li ru’uj wuq’ kik’ira sa’ junpaat, ut toj anajwan, ink’a’ nak’utun b’ar kiwan.
Chi jo’kan ajwi’, jun li aamej ink’a’ nakuyuk maak naxk’uula naab’al li rahilal li moko aajel ta ru. Naq taqayul li yulb’il b’an re lix Tojb’al rix li Maak kixb’aanu li Kolonel, A’an tixq’unob’resi li qaam ut toxtenq’a chi jalaak. A’an naru nakʼirtesin re li aamej tochʼenaq (chi’ilmanq Jakob 2:8).
Ninnaw chi yaal naq naab’al qe laa’o naqaj kuyuk maak, a’b’an ch’a’aj b’ayaq xb’aanunkil. Naq naqak’ul li moko tiik ta qe, maare sa’ junpaat naqaye, “Li kristiaan a’an kisach ut tento naq tixk’ul li tojb’a-maak. B’ar wan li tiik ruhil na’leb’?” Chi sachso naqak’oxla naq wi nokokuyuk maak, li tiik ruhil na’leb’ ink’a’ tixb’aanu lix k’anjel ut ink’a’ taawanq li tojb’a-maak.
Moko jo’kan ta. Li Dios tixk’e re li junjunq jun li tiikil tojb’a-maak, xb’aan naq li uxtaan ink’a’ naru narelq’a li tiik ruhil na’leb’(chi’ilmanq Alma 42:25). Li Dios rik’in rahom naxye eere ut we laa’in: “Kanab’omaq wik’in laa’in li raqok aatin, xb’aan naq we laa’in, ut laa’in tinq’ajkamunq. Li tuqtuukilal chiwanq eerik’in” (Tz. ut S. 82:23). Li profeet aj Jakob sa’ lix Hu laj Mormon kixyeechi’i ajwi’ naq li Dios “tixk’ojob’ eech’ool sa’ lee ch’a’ajkilal, ut a’an taa’aatinaq eeruuchil, ut tixtaqla li k’a’ru tiik ru sa’ xb’eeneb’ li te’siko’q re eesachb’al” (Jakob 3:2).
Wi toch’b’ilo, ut wi tiikaqo chi paab’ank, naru naqak’ul xk’ojob’ankil qach’ool rik’in xnawb’al naq li Dios tooxq’ajkamu chiru li toch’e’k naqak’ul. Li Elder Joseph B. Wirthlin kixye: “Li Qaawa’ naxq’ajkamuheb’ li tiikeb’ chi paab’ank chiru chixjunil li natz’eqman chiruheb’. … Chixjunil li xya’al uhej anajwan, rik’in li hoonal, taaq’ajkamuuq rik’in numenaqaq jun cient li xya’al uhej re sahil ch’oolejil ut re b’antioxink.”
Naq naqayal qaq’e chixkuyb’aleb’ xmaak jalaneb’, chijultiko’q qe naq chiqajunilo yooko chi k’iik sa’ musiq’ej, a’ut jalan jalanq wan wi’ li junjunq. Moko ch’a’aj ta rilb’al li jalaak ut xk’iijik li tib’elej, a’b’an ch’a’aj rilb’al li k’iik sa’ musiq’ej.
Jun na’leb’ li nokoxtenq’a chixkuyb’aleb’ xmaak jalaneb’, a’an naq naqileb’ jo’ neke’ile’ xb’aan li Dios. Yalaq jo’q’e, li Dios tixk’e qe li maatan re rilb’al ut xtawb’al ru li raam, lix ch’ool, ut lix musiq’ li ani li kitoch’ok qe. Rik’in a’in naru naq taqeek’a jun xnimal rahom choq’ re li kristiaan a’an.
Sa’eb’ li loq’laj hu nak’utman chiqu naq tz’aqal re ru lix rahom li Dios choq’ reheb’ li ralal xk’ajol. A’an naxnaw lix wankilaleb’ re li chaab’ilal, maak’a’ naxye k’a’ru xe’xb’aanu sa’ xyu’am junxil. Sa’ chixjunileb’ li seraq’, mare maak’a’ junaq chik aj xik’ ilonel reheb’ laj taaqenel re li Kristo jo’ laj Saulo re Tarso. A’b’an naq li Dios kixk’ut chiru laj Saulo li saqen ut li yaal, kiwulak jo’ li jwal tiik ru, jwal k’eek’o xch’ook, ut kaw xch’ool xtzolom li Kolonel. Laj Saulo kiwulak jo’ li Apostol aj Pablo. Lix yu’am a’an jun chaq’al ru eetalil chanru li Dios narileb’ li kristiaan moko ka’aj ta wi’ chanruheb’ anajwan, jo’ b’an chanru naru neke’wulak. Chiqajunilo naqanaweb’ ru kristiaan jo’ laj Saulo li naru neke’wulak jo’ laj Pablo. Ma naru nekek’oxla chan raj ru naq te’jalaaq li qajunkab’al, li qatenamit, ut chixjunil li ruchich’och’, wi ta taqayal raj qilb’al qib’ jo’ nokoril li Dios?
Jwal naab’al sut naqil li ani najitok jo’ jun li ch’ina saqb’ach rub’el ha’—ka’ajwi’ naqil li ru’uj ut ink’a’ naqil li k’a’ru wan taq’a. Ink’a’ naqanaw k’a’ru wan sa’ lix yu’am junaq kristiaan. Ink’a’ naqanaw lix yu’am junxil; ink’a’ naqanaw lix ch’a’ajkilal; ink’a’ naqanaw li rahilal li naxk’am. Ex was wiitz’in, b’aanuhomaq usilal meesach ru. Li kuyuk maak moko naraj ta naxye naq taqak’ulub’a. Moko naraj ta naxye naq taqak’ulub’a li yib’ aj b’aanuhom malaj taqak’ulub’a naq tohe’xmajewa jalaneb’xb’aaneb’ lix ch’a’ajkilal, lix rahilal, malaj q’unal xmetz’ew. A’b’an laa’o naru naqak’ul xnimal xtawb’al ru ut tuqtuukilal wi noko’ilok chi najt.
Relik chi yaal, li ani ink’a’ k’iijenaqeb’ sa’ musiq’ej maare te’xb’aanu li ninqi maak—a’b’an, maa’ani tento taa’ile’q ka’ajwi’ xb’aan li k’a’ru q’axal ink’a’ us xb’aanuhom sa’ xyu’am. Li Dios a’an aj raqol aatin tz’aqal re ru. A’an naru na’ilok toj chi ub’elej. Naxnaw chixjunil ut naril chixjunil (chiu’ilmanq 2 Nefi 2:24). A’an kixye: “Laa’in, li Qaawa’, tinkuy xmaak li ani nawaj xkuyb’al xmaak, a’b’an sa’ eeb’een laa’ex teneb’anb’il xkuyb’aleb’ xmaak chixjunil li winq” (Tz. ut S. 64:10).
Li Kristo ajwi’, naq kijite’ chi maak’a’ rajb’al, toja’ naq kirape chi kaw, ut kik’ehe’ chi rahob’tesinb’il chiru krus, sa’ li hoonal a’an kixye, “At inYuwa’, chakuyeb’ xmaak xb’aan naq ink’a’ neke’xnaw k’a’ru yookeb’ chi xb’aanunkil”(Lucas 23:34).
Xb’aan naq ink’a’ jwal najt noko’ilok, moko ch’a’aj ta chiqu li xik’ ilok reheb’ li ani ink’a’ nak’anjelak malaj ink’a’ nak’oxlak jo’ laa’o. Maare ink’a’ nokokuyuk xb’aan li k’a’aq re ru re ruchich’och’ jo’ li jalanil rik’ineb’ li ch’uut aj b’atz’unel, li k’a’uxleb’aal chirix lix jolomil li tenamit, malaj li jalanil sa’ li paab’ank.
Li Awa’b’ej Russell M. Nelson kixk’e jun li chaab’il na’leb’ naq kixye, “Li hoonal wan qe re ab’ink chirix li jalan jalanq li paab’aal malaj chirix li jolomink naru naxk’e qakuyum ut li qatzolb’al.”
Lix Hu laj Mormon na’aatinak chirix jun xq’ehil naq “eb’ li wankeb’ sa’ li iglees ke’ok chi taqsiik sa’ xq’etq’etileb’ li ru, ut … ke’ok chi wank xb’ach’b’ach’il li jun chiru li jun chik, ut … ke’ok chixrahob’tesinkileb’ li ink’a’ neke’paab’an jo’ chanru li neke’raj ut neke’saho’ wi’ xch’ool eb’ a’an” (Alma 4:8). Chijultiko’q qe naq li Dios ink’a’ naril xb’onol li t’ikr chi moko li ch’uut chi aj jolominel tenamit naqak’ulub’a. A’b’an, jo’ kixye laj Ammon, “…[li Dios] na’ilok taq’a sa’ xb’eeneb’ chixjunil li ralal xk’ajoleb’ li winq; ut naxnaw chixjunil lix k’oxlahom ut li rajom li ch’oolej” (Alma 18:32). Ex was wiitz’in, wi nokonume’ chi ub’ej sa’ li yu’am a’in, choonume’q chi jo’kan rik’in usilal. Wi inka’ nokonume’ chi ub’ej sa’ li yu’am a’in, choonume’q chi jo’kan rik’in usilal. Wi wanko sa’ usilal chiqib’il qib’, li usilal a’anaq li qaq’ajkamunkil sa’ roso’jik li kutan.
Jo’ naq yalaq jo’q’e chiqajunilo nokotoch’e’ xb’aan lix maak jalaneb’, wan naq laa’o aj jitonel. Chiqajunilo nokosach ut aajel ru choq’ qe li usilal, li uxtaan, ut li kuyuk maak. Tento taajultiko’q qe naq lix kuyb’al li qamaak ut li toch’ok naqab’aanu tento taqakuyeb’ xmaak jalaneb’. Li Kolonel kixye:
“Wi laa’ex nekekuyeb’ xmaak lee ras eeriitz’in, lee choxahil Yuwa’ tixkuy tixsach ajwi’ eemaak.
“A’b’an wi ink’a’ nekekuyeb’ xmaak lee ras eeriitz’in, chi moko lee Yuwa’ tixkuy tixsach eemaak” (Mateo 6:14–15).
Sa’ chixjunil li kixye li Kolonel sa’ li tij chiru li Yuwa’b’ej, jun tij li jwal ka’ch’in, naqak’e reetal naq kixye “Ut chakuy chasach ta li qamaak, jo’ laa’o xqakuyeb’ xmaak li xe’maakob’k chiqu” (Mateo 6:12; 3 Nefi 13:11).
Li kuyuk maak a’an li rajb’al naq li Dios kixtaqla chaq li Ralal, jo’kan ut chisaho’q sa’ qach’ool xb’aan lix mayej maak’a’ roso’jik re qak’irtesinkil. Lix Tojb’al rix li Maak kixb’aanu li Kolonel moko ka’aj ta wi’ reheb’ li ani tento te’xjal xk’a’uxl; reheb’ aj b’an wi’ li tento te’kuyuq maak. Wi ink’a’ nekexru chixkuyb’al xmaak junaq li kristiaan malaj xkuyb’al eerib’, patz’omaq eetenq’ankil re li Dios. Li kuyuk maak a’an jun xnimal ru na’leb’ nak’irtesin. Moko tento ta naq majewanb’ilaqo wiib’ sut. Nokoru chi kuyuk maak.
Ninch’olob’ xyaalal lix rahom li Dios li ink’a’ na’oso’ ut lix kuyum choq’ reheb’ chixjunil li ralal xk’ajol ut li rajom naq taqara qib’ chiqib’il qib’ jo’ naq nokoxra a’an (chi’ilmanq Jwan 15:9, 12). Wi naqab’aanu, taqisi lix q’ojyinal li ruchich’och’ a’in re xk’eeb’al xna’aj li loq’alil ut lix ch’aq’alil ru li rawa’b’ejihom sa’ choxa. Too’ach’ab’aaq. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.