Li nimla k’uub’anb’il na’leb’
Laa’o li naqanaw lix k’uub’anb’il na’leb’ li Dios ut li okenaqo sa’ sumwank naq tootz’aqonq, tento sa’ qab’een xk’utb’al li yaal a’in.
Us ta yooko chi nume’k sa’ ch’a’ajkilal, osob’tesinb’ilo chi yaal! Sa’ li jolomil ch’utub’aj-ib’ a’in, ak xqeek’a chi hoymank li b’ihomal ut li sahil ch’oolejil re lix k’ojlajik wi’chik lix evangelio li Jesukristo. Xsaho’ li qach’ool rik’in lix k’utunik li Yuwa’b’ej ut li Alalb’ej li kitikib’ank re li k’ojob’ank wi’chik. Xjultikaman qe lix sachb’a-ch’oolejil k’utunik lix Hu laj Mormon, li nak’anjelak re xch’olob’ankil xyaalal li Jesukristo ut lix tzol’leb’ a’an. Xwaklesiik qach’ool rik’in xnawb’al naq na’ux chi yaal li k’utb’esiik—chiruheb’ li profeet ut chiqu ajwi’ laa’o qajunes. Xqab’i chi ch’olob’amank xyaalal lix tojb’al rix li maak xb’aan li Jesukristo ut lix waklijik a’an chi yo’yo. Ut xk’utman chiqu xkomon chik li yaal chirix lix tz’aqalil lix evangelio, li kik’utb’esiman chiru laj Jose Smith chirix naq li Dios Yuwa’b’ej kixye re li ak’ profeet a’an: “A’in li Walal, Raaro Inb’aan. Chawabʼi aʼan!” (Jose Smith—Resilal 1:17).
Xk’utman chiqu xyaalalil li qanawom chirix lix k’ojob’ankil wi’chik li tijonelil ut eb’ lix laawil. Xkawob’resiman qach’ool chixk’eeb’al chi nawmank lix Iglees li Qaawa’ li k’ojob’anb’il wi’chik rik’in tz’aqal xk’ab’a’, a’an Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan. Ut xk’eeman qab’oqb’al chixkuyb’al qasa’ ut chi tijok re naq taakotzq xrahil li nimla yajel li yoo chi puktesiik sa’ chixjunil li ruchich’och’. Eq’la chaq, xoomusiq’aak xb’aan lix yo’yookil profeet li Qaawa’ naq xyaab’asi jun jek’inb’il aatin chirix li k’ojob’ank wi’chik. Naqajultika xyaalal li raatin naq “eb’ li neke’tzolok re rik’in tijok li esilal chirix li K’ojob’ank Wi’chik ut neke’xk’anjela li paab’aal, te’osob’tesiiq chixk’ulb’al xnawomeb’ xch’ool chirix lix choxahilal ut chirix li rajom, a’an xkawresinkil li ruchich’och’ choq’ re li Xkab’ Xk’ulunik li Qaawa’ ut qaKolonel Jesukristo, li yeechi’inb’il.”1
Li k’uub’anb’il na’leb’
Chixjunil a’in, a’an xcha’al jun choxahil na’leb’ li kik’uub’aman re naq eb’ li ralal xk’ajol li Dios te’ruuq chixk’ulb’al li taqenaqil loq’al ut chi wank jo’ a’an. Li k’uub’anb’il na’leb’ a’an, li nawb’il ru sa’ loq’laj hu jo’ “li nimla k’uub’anb’il na’leb’ re sahil ch’oolejil,” “re li tojb’al-ix,” ut “re li kolb’a-ib’,” (Alma 42:8, 11, 5), k’utb’esinb’il sa’eb’ li kutan a’in—kitikla rik’in jun li Ch’utam sa’ Choxa. Jo’ musiq’ej, laa’o kiqaj xk’ulb’al li junelik yu’am jo’ li qachoxhail na’ qayuwa’. Ink’a’ chik kooru chi k’iik chi ink’a’ toowanq sa’ ruchich’och’ rik’in qajunxaqalil re tib’ ut b’aq. Re taaruuq taqak’ul a’an, li Dios Yuwa’b’ej kixk’uub’ xyo’ob’tesinkil li ruchich’och’ a’in. Sa’ li qayu’am sa’ ruchich’och’, laa’o tootz’ajniiq xb’aan li maak sa’ xnumsinkil li ch’a’ajkilal li taa’ajmanq ru choq’ re li qamusiq’ejil k’iijik. Taa’ajmanq ajwi’ ru naq taqak’ul li kamk. Re qakolb’al chiru li kamk ut li maak, li qaChoxahil Yuwa’ tixk’e jun aj Kolonel. Lix waklijik a’an chi yo’yo tooxkol chiqajunil chiru li kamk, ut lix mayej re xtojb’al rix li maak tixk’e li na’ajman ru re xsaqob’resinkil qu chiru li maak wi taqab’aanu li k’a’ru li na’ajman re took’iiq. Lix tojb’al rix li maak xb’aan li Jesukristo, a’an xch’oolil lix k’uub’anb’il na’leb’ li Yuwa’b’ej.
Sa’ li Ch’utam sa’ Choxa, kik’ute’ chiruheb’ li musiq’ejil ralal xk’ajol li Dios lix k’uub’anb’il na’leb’ li Yuwa’b’ej, li yale’k ix li te’xk’ul sa’ ruchich’och’ ut li tenq’ te’xk’ul chaq sa’ choxa, ut li loq’alil taak’ulmanq sa’ roso’jik. Kiqil li roso’jik chalen chaq sa’ lix tiklajik. Chixjunjunqaleb’ li yo’lajenaqeb’ sa’ li ruchich’och’ a’in ke’xsik’ ru lix k’uub’anb’il na’leb’ li Yuwa’b’ej, ut ke’pleetik re xkolb’al rix sa’ li nimla choxahil pleet. Naab’aleb’ ke’ok ajwi’ sa’ sumwank rik’in li Yuwa’b’ej chirix k’a’ru te’xb’aanu naq wankeb’ sa’ li yu’am a’in. Ink’a’ k’utb’esinb’il chan ru, a’ut li k’a’ru xqab’aanu sa’ li ruchich’och’ reheb’ li musiq’ej nak’anjelak sa’ li qayu’am arin sa’ li ruchich’och’.
Li yu’am a’in ut li ruchich’och’ reheb’ li musiq’ej
Tinye resil junjunq li na’leb’ chirix lix k’uub’anb’il na’leb’ li Yuwa’b’ej, xb’aan naq neke’aatinak chirix li qayu’am sa’ ruchich’och’ ut sa’ li ruchich’och’ reheb’ li musiq’ej toj chalel.
Li rajb’al li yu’am a’in ut li k’iik naru nak’ulman sa’ li yu’am chalel, a’an re naq eb’ li ralal xk’ajol li Dios te’wulaq jo’ chanru a’an. A’in li rajom li qaChoxahil Yuwa’ choq’ re chixjunileb’ li ralal xk’ajol. Re taa’uxq a’an, li junelikil chaq’rab’ naxteneb’ naq tento taasaqob’resiiq qu xb’aan lix tojb’al rix li maak xb’aan li Jesukristo, re naq taaruuq toowanq chiru rilob’aal li Yuwa’b’ej ut li K’ajolb’ej ut taqayal xsahil li osob’tesink re li taqenaqil loq’al. Sa’ lix Hu laj Mormon naqatzol naq a’an naxb’oq “chixjunil chi chalk rikʼin ut chixyalbʼal lix chaabʼilal; ut maajun naxtzʼeqtaana li nachal rikʼin, qʼeq ut saq, moos ut achʼabʼanbʼil, winq ut ixq, ut najultikoʼ re li maakʼaʼebʼ xnawom chirix li Dios; ut juntaqʼeetebʼ chixjunil chiru li Dios” (2 Nefi 26:33; chi’ilmanq ajwi’ Alma 5:49).
Re taa’uxmanq li k’uub’anb’il na’leb’ ut taqak’ul li taaruuq taqak’ul, na’ajman ru naq taqasik’ ru xtz’eqtaanankil li na’aalenk qe chixb’aanunkil li k’a’ru moko naxtk’am ta rib’ rik’in lix chaq’rab’ ut lix k’uub’anb’il na’leb’ li Dios. Na’ajman ajwi’ ru naq taqak’ul li ka’pak’aliik sa’ li ruchich’och’, jo’ xb’aan xmaakeb’ jalan, malaj xb’aan li ch’a’ajkilal xooyo’la wi’. Wan naq k’a’jo’ wi’chik nokok’iik rik’in li rahilal ut li ch’a’ajkilal chiru li sahilal ut li tuqtuukilal. Ut li ka’pak’aliik a’in ink’a’ raj taaruuq chixb’aanunkil lix k’anjel wi ta li Dios taarisi chaq chiqu chixjunil li ch’a’ajkilal re li yu’am a’in.
Li k’uub’anb’il na’leb’ naxk’ut k’a’ru naru taqak’ul sa’ li junelik q’e kutan, chan ru toowanq sa’ li yu’am a’in ut li rajb’al a’an, ut k’a’ru li choxahil tenq’ taqak’ul. Eb’ lix taqlahom li Dios nokohe’xtij re naq ink’a’ taqajalb’ehi qib’ sa’ li xiwxiw. Lix musiq’anb’il k’utumeb’ laj jolominel neke’xk’am qab’e ut neke’xwaklesi qach’ool chi xik chi uub’ej.
Wankeb kaahib’ li na’leb’ sa’ lix k’uub’anbil na’leb’ li Dios li nokohe’xtenq’a sa’ li yu’am a’in. K’eeb’ileb’ qe li na’leb’ a’in xb’aan lix tojb’al rix li maak xb’aan li Jesukristo, a’an ch’oolil li k’uub’anb’il na’leb’. Li xb’een, a’an naq k’eeb’il chiqanaw naq rik’in li rahilal kixk’ul choq’ reheb’ li qamaak naqajal wi’ qak’a’uxl, naru tooch’aje’q chiruheb’. Toja’ naq “ink’a’ chik te’jultiko’q re” laj raqol aatin aj uxtaan (Tzol’leb’ ut Sumwank 58:42).
Xkab’, naq kixtoj rix li maak, li Kolonel kixk’ul sa’ xb’een chixjunil chik lix majelaleb’ li winq. Chi jo’kan naru taqk’ul li choxahil tenq’ ut kawilal re xk’amb’aleb’ li iiq li wankeb’ sa’ qab’een sa’ li yu’am a’in, qajunes malaj sa’ komonil, jo’eb’ li ninqi pleet ut li yajel. Lix Hu laj Mormon naxch’olob’ chi saqen ru naq lix tojb’al rix li maak wan xwankil chixb’aanunkil a’in. Li Kolonel kixk’ul sa’ xb’een “lix rahileb’ ut lix yajeleb’ [ut lix majelaleb’ lix kawilaleb’] lix tenamit. … Tixkʼul saʼ xbʼeen lix majelal lix kawilalebʼ, re naq lix saʼ xchʼool nujenaqaq chi uxtaan, joʼ chanru li tzʼejwalej, re taaruuq tixnaw saʼ li tzʼejwalej chanru xkʼeebʼal xtenqʼankilebʼ lix tenamit joʼ chanru xmajelal lix kawilalebʼ ” (Alma 7:11–12).
Rox, li Kolonel, sa’ xk’ab’a’ lix tojb’al rix li maak li maak’a’ roso’jik, naxsach xwankil li kamk ut naxk’e chiqanaw naq chiqajunilo toowakliiq chi yo’yo. Naqatzol sa’ lix Hu laj Mormon naq “li k’ojob’aak wi’chik a’in taachalq re chixjunil, jo’ tiix jo’ saaj, jo’ moos jo’ ach’ab’anb’il, jo’ winq jo’ ixq, jo’ aj maak jo’ li tiik xch’ool; ut moko taasachmanq ta yal ta jun rismal xjolomeb’; chixjunil b’an taak’ojob’amanq wi’chik sa’ xxaqalil chi tz’aqal re ru” (Alma 11:44).
Naqanima xyaalalil li wakliik chi yo’yo sa’eb’ li kutan a’in re Paswa. A’in naxk’e qanawom ut qakawilal chixkuyb’aleb’ li ruchich’och’il ch’a’ajkilal naqak’ul chiqajunjunqalo, jo’ xmajelal li tib’elej, li k’a’uxlej, malaj li reek’ob’aal ch’oolej naqak’ul sa’ li qayo’lajik malaj chiru li qab’eenik sa’ li yu’am a’in. Xb’aan li wakliik chi yo’yo, naqanaw naq eb’ li majelal re li yu’am a’in moko junelik ta te’wanq.
Li evangelio li k’ojob’anb’il wi’chik naxk’e chiqanaw naq xb’aan li wakliik chi yo’yo, naru toowanq wi’chik rik’in li qajunkab’al—li qab’eelom, li qixaqil, li qakok’al, ut li qana’ qayuwa’. A’in k’a’jo’ naq naxwaklesi qach’ool chixb’aanunkil li li teneb’anb’il sa’ qab’een sa’ li qajunkab’al arin. Nokoxtenq’a chixraab’al qib’ chiqib’il qib’ sa’ li yu’am a’in, naq yooko chiroyb’eninkil xjunajinkil wi’chik qib’ sa’ li yu’am chalel.
Xkaa, rik’in li na’leb’ k’utb’esinb’il sa’eb’ li kutan a’in, naqatzol naq li qak’iijik moko taaraqe’q ta naq tookamq. Ka’ch’in ajwi’ li k’utb’esinb’il chirix li na’leb’ a’an. Nayeeman qe naq li yu’am a’in, a’an xkutankil xkawresinkil qib’ chixk’ulb’al li Dios, ut naq ink’a’ taqab’ay xkutankil lix jalb’al qak’a’uxl (chi’ilmanq Alma 34:32–33). A’ut, nak’utman chiqu naq jultikanb’il li evangelio sa’ li ruchich’och’ reheb’ li musiq’ej, chiruheb’ ajwi’ “laj maak ut laj q’etol aatin li ke’tz’eqtaanank chaq re li yaal” (Tzol’leb’ ut Sumwank 138:29), ut naq eb’ li tzolb’ileb’ aran naru te’xjal xk’a’uxl rub’elaj naq taa’uxq li raqb’a-aatin sa’ roso’jik (chi’ilmanq li raqal 31–34, 57–59).
Tinye wiib’ oxib’ chik li na’leb’ sa’ lix k’uub’anb’il na’leb’ li qaChoxahil Yuwa’:
Lix evangelio li Jesukristo li k’ojob’anb’il wi’chik naxk’e qanawom chirix li saq ru ch’oolej, li sumlaak, ut xk’iresinkileb’ li kok’al. Naxk’ut naq li sumlaak, jo’ chanru k’ojob’anb’il xb’aan li Dios, aajel ru re xtz’aqob’resinkil ru lix k’uub’anb’il na’leb’ li Dios, re xk’eeb’al li na’ajej k’oxlanb’il xb’aan li Dios re tooyo’laaq wi’, ut re xkawresinkileb’ li junkab’al choq’ re li junelik yu’am. “Li sumlaak k’ojob’anb’il xb’aan li Dios choq’ re li winq,” chan li Qaawa’, “… re naq li ruchich’och’ taatz’aqloq ru li ajom li yo’ob’tesinb’il wi’ ” (Tzol’leb’ ut Sumwank 49:15–16). Lix na’leb’ a’an ink’a’ naxk’am rib’ rik’in junjunqeb’ li ruchich’och’il chaq’rab’ ut na’leb’.
Li wankilal chiralankileb’ li kok’al, a’an li wankilal q’axal taqenaq naxk’e li Dios reheb’ li ralal xk’ajol. Kitaqlaman roksinkil sa’ li xb’een taqlahom k’eeb’il re laj Adan ut li xEva, a’b’an kik’eeman ajwi’ jun xnimal ru taqlahom naq ink’a’ taamuxmanq. Wi ink’a’ sa’ li sumlaak, roksinkil li wankilal re ralankileb’ li kok’al, a’an jun maak li namuxuk re li choxahil wankilal a’in li k’eeb’il reheb’ li winq ut li ixq. Li evangelio li k’ojob’anb’il wi’chik naxk’e xwankil li chaq’rab’ re saq ru ch’oolej xb’aan naq k’a’jo’ xnimal li wankilal a’an sa’ tz’aqob’resinkil ru lix k’uub’anb’il na’leb’ li Dios.
K’a’ru nachal anajwan?
Sa’ li chihab’ a’in re xnimankil li wiib’ cient chihab’ chirix li xb’een k’utb’esink li kitikib’ank re xk’ojob’ankil wi’chik li evangelio, naqanaw lix k’uub’anb’il na’leb’ li Qaawa’, ut chiru wiib’ cient chihab’ yooko chi osob’tesiik xb’aan a’an sa’ lix Iglees li k’ojob’anb’il wi’chik. Sa’ 2020, naru noko’ilok chi ixej ut naqak’e reetal chi saqen ru chixjunil li ak xk’ulman.
A’b’anan, naq naqil chi uub’ej, ink’a’ tz’aqal saqen ru li taak’ulmanq. Naqanaw naq chirix xnumik wiib’ cient chihab’ lix k’ojlajik wi’chik li evangelio, wankeb’ naab’al chik aj k’anjel sa’ li ruchich’och’ reheb’ li musiq’ej li yookeb’ chi jultikank aatin aran. Jo’kan ajwi’, naqanaw naq wankeb’ naab’al chik li santil ochoch re xb’aanunkil li k’ojob’anb’il k’anjel choq’ reheb’ li neke’xjal xk’a’uxl ut neke’xk’ul lix evangelio li Qaawa’, li yo’yookeb’ ut li kamenaqeb’. Chixjunil a’in naxtiikisi chi uub’ej lix k’uub’anb’il na’leb’ li qaChoxahil Yuwa’. K’a’jo’ xnimal lix rahom li Dios, jo’kan naq naxk’e naq chixjunil li ralal xk’ajol naru te’xk’ul jun li loq’alil, ka’ajwi’ li neke’xsik’ ru xjuneseb’ rib’ ok jo’ alalb’ej re li sachk ink’a’ (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 76:43).
Naqanaw naq taasutq’iiq li Kolonel, ut naq chiru jun mil chihab’ taa’awa’b’ejinq sa’ tuqtuukilal, re xchoyb’al li k’a’ru k’uub’anb’il xb’aan li Dios choq’ re li yu’am a’in. Naqanaw ajwi’ naq te’wanq jalan jalanq li wakliik chi yo’yo, reheb’ li tiik jo’ ajwi’ li moko tiikeb’ ta, ut li junjunq taaraqe’q aatin chirix, chirix naq waklijenaq chi yo’yo.
Taaraqe’q aatin chiqix a’ yaal li qab’aanuhom, li rajom qach’ool, ut chan ru li xoowulak wi’. Chirix li raqb’a-aatin a’in, chixjunileb’ li ralal xk’ajol li Dios te’xk’ul jun awa’b’ejihom re loq’alil, a’ yaal jo’ chanru xe’ab’in chiru li Dios, ut a’ yaal b’ar sa te’wanq. Li taaraqoq aatin chirix chixjunil a’in, a’an li qaKolonel, li Jesukristo (chi’ilmanq Jwan 5:222 Nefi 9:41). A’an naxnaw chi tz’aqal tz’aqal chixjunil li qab’aanuhom ut li qajom, li ink’a’ us ut li us, li jalb’il wi’ qak’a’uxl ut li ink’a’ jalb’il wi’ qak’a’uxl. Jo’kan ut, chirix naq naxraq aatin chiqix, chiqajunilo taqach’olob’ “naq tiik ru lix raqb’a-aatin” (Mosiah 16:1).
Re xchoyb’al, tinwotz li na’leb’ li xnaq sa’ inch’ool chirix rilb’al ru k’iila hu tz’iib’anb’il xb’aaneb’ li xe’risi rib’ malaj xe’isiik chaq sa’ li Iglees xb’aaneb’ xmaak, re xtz’aamankil naq te’k’ule’q wi’chik. Naab’al reheb’ li qakomon ink’a’ neke’xtaw ru chi tz’aqal li k’uub’anb’il na’leb’ re li kolb’a-ib’, li naxsume lix k’ihaleb’ li patz’om chirix li tzol’leb’ ut li musiq’anb’il b’eresihom sa’ li Iglees li k’ojob’anb’il wi’chik. Laa’o li naqanaw lix k’uub’anb’il na’leb’ li Dios ut li okenaqo sa’ sumwank naq tootz’aqonq, tento sa’ qab’een xk’utb’al li yaal a’in ut xb’aanunkil jo’ k’ihal nokoru re xk’eeb’al chi k’anjelak sa’ xyu’ameb’ li qas qiitz’in ut sa’ li qayu’am laa’o. Ninch’olob’ xyaalal li Jesukristo, laj Kolol qe ut aj Tojol qix, li nak’ehok re chixjunil a’in, sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.