Εξοργιστική Αδικία
Ο Ιησούς Χριστός και καταλαβαίνει την αδικία και έχει τη δύναμη να παράσχει ίαση.
Το 1994, έγινε γενοκτονία στη χώρα Ρουάντα της ανατολικής Αφρικής, η οποία οφειλόταν εν μέρει στις βαθιά ριζωμένες φυλετικές εντάσεις. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, περισσότεροι από μισό εκατομμύριο άνθρωποι σκοτώθηκαν1. Είναι αξιοσημείωτο ότι ο λαός της Ρουάντα συμφιλιώθηκε σε μεγάλο βαθμό2, αλλά αυτά τα γεγονότα συνεχίζουν να έχουν αντίκτυπο.
Πριν από μία δεκαετία, ενώ επισκεπτόμουν τη Ρουάντα, η σύζυγός μου και εγώ ξεκινήσαμε μία συζήτηση με έναν άλλο επιβάτη στο αεροδρόμιο Κιγκάλι. Θρηνούσε την αδικία της γενοκτονίας και ρώτησε με έντονο τρόπο: «Αν υπήρχε Θεός, δεν θα έκανε κάτι γι’ αυτό;» Για αυτόν τον άνδρα –και για πολλούς από εμάς– τα βάσανα και η στυγνή αδικία μπορεί να φαίνονται ασυμβίβαστες με την πραγματικότητα ενός καλοσυνάτου, στοργικού Επουράνιου Πατέρα. Ωστόσο, είναι αληθινός, καλοσυνάτος και αγαπά καθένα από τα παιδιά Του απόλυτα. Αυτός ο διαχωρισμός είναι τόσο παλιός, όσο η ανθρωπότητα και δεν μπορεί να εξηγηθεί με ένα απόσπασμα ή με λίγα λόγια.
Για να αρχίσουμε να το κατανοούμε, ας διερευνήσουμε διάφορους τύπους αδικίας. Σκεφτείτε μία οικογένεια στην οποία κάθε παιδί λαμβάνει εβδομαδιαίο χαρτζιλίκι για να κάνει συνηθισμένες δουλειές του σπιτιού. Ο ένας γιος, ο Τζων, αγόρασε ένα γλύκισμα· η μία κόρη, η Άννα, αποταμίευσε τα χρήματά της. Τελικά, η Άννα αγόρασε για τον εαυτό της ένα ποδήλατο. Ο Τζων πίστευε ότι ήταν απολύτως άδικο που η Άννα είχε ένα ποδήλατο, ενώ εκείνος δεν είχε. Όμως οι επιλογές του Τζων προκάλεσαν την ανισότητα, όχι οι πράξεις των γονέων. Η απόφαση της Άννας να θυσιάσει την άμεση ευχαρίστησή της να καταναλώσει γλυκίσματα δεν επέβαλε οποιαδήποτε αδικία στον Τζων, επειδή είχε την ίδια ευκαιρία με την αδελφή του.
Οι αποφάσεις μας μπορούν παρομοίως να αποφέρουν μακροπρόθεσμα πλεονεκτήματα ή μειονεκτήματα. Όπως αποκάλυψε ο Κύριος: «Αν ένα άτομο αποκτήσει γνώση και διάνοια σε τούτη τη ζωή περισσότερο από ένα άλλο, μέσω της επιμέλειας και υπακοής του, τόσο μεγαλύτερο θα έχει αυτό το πλεονέκτημα στο μελλοντικό κόσμο»3. Όταν άλλοι λαμβάνουν οφέλη λόγω των επιμελών επιλογών τους, δεν μπορούμε δικαίως να συμπεραίνουμε ότι μας έχουν συμπεριφερθεί άδικα, όταν είχαμε την ίδια ευκαιρία.
Ένα άλλο παράδειγμα αδικίας προκύπτει από μία κατάσταση που αντιμετώπισε η σύζυγός μου, Ρουθ, ως παιδί. Μια μέρα, η Ρουθ έμαθε ότι η μητέρα της πήρε τη μικρότερη αδελφή της, Μέρλα, για να αγοράσει καινούργια παπούτσια. Η Ρουθ παραπονέθηκε: «Μαμά, είναι τόσο άδικο! Η Μέρλα πήρε το τελευταίο καινούργιο ζευγάρι παπούτσια».
Η μητέρα της Ρουθ ρώτησε: «Ρουθ, σου χωράνε τα παπούτσια σου;»
Η Ρουθ απάντησε: «Ε, ναι».
Η μητέρα της Ρουθ είπε τότε: «Τα παπούτσια της Μέρλα δεν της χωράνε πια».
Η Ρουθ συμφώνησε ότι κάθε παιδί στην οικογένεια θα πρέπει να έχει παπούτσια που να του χωράνε. Αν και η Ρουθ θα ήθελε καινούργια παπούτσια, η αντίληψή της ότι της φέρονται άδικα εξανεμίστηκε, όταν είδε τις περιστάσεις μέσα από τα μάτια της μητέρας της.
Κάποιες αδικίες δεν μπορούν να εξηγηθούν· οι ανεξήγητες αδικίες είναι εξοργιστικές. Η αδικία έρχεται όταν ζούμε με σώματα που είναι ατελή, τραυματισμένα ή άρρωστα. Η θνητή ζωή είναι από τη φύση της άδικη. Μερικοί άνθρωποι γεννιούνται με ευμάρεια· άλλοι όχι. Μερικοί έχουν στοργικούς γονείς· άλλοι όχι. Μερικοί ζουν πολλά χρόνια· άλλοι λίγα. Και τα λοιπά και τα λοιπά. Μερικά άτομα κάνουν επιζήμια λάθη, ακόμα και όταν προσπαθούν να κάνουν το καλό. Μερικοί επιλέγουν να μην μετριάσουν την αδικία κι ας μπορούσαν. Δυστυχώς, κάποια άτομα χρησιμοποιούν τη δοθείσα από τον Θεό ελεύθερη βούλησή τους για να βλάψουν άλλους που δεν θα έπρεπε ποτέ να το κάνουν.
Διαφορετικοί τύποι αδικίας μπορούν να συγχωνευτούν, δημιουργώντας ένα τσουνάμι συντριπτικής αδικίας. Για παράδειγμα, η πανδημία COVID-19 επηρεάζει δυσανάλογα εκείνους που ήδη έχουν πολλά, διαφορετικά μειονεκτήματα. Νιώθω θλίψη για όσους αντιμετωπίζουν τέτοια αδικία, αλλά δηλώνω με όλη μου την καρδιά ότι ο Ιησούς Χριστός κατανοεί την αδικία και έχει τη δύναμη να παράσχει μία λύση. Τίποτε δεν συγκρίνεται με την αδικία που Εκείνος υπέστη. Δεν ήταν δίκαιο που βίωσε όλους τους πόνους και τα δεινά της ανθρωπότητας. Δεν ήταν δίκαιο που υπέφερε για τις αμαρτίες και τα λάθη μου και για τα δικά σας. Όμως επέλεξε να το κάνει λόγω της αγάπης Του για εμάς και για τον Επουράνιο Πατέρα. Καταλαβαίνει απόλυτα τι βιώνουμε4.
Οι γραφές καταγράφουν ότι οι αρχαίοι Ισραηλίτες παραπονέθηκαν ότι ο Θεός τους αντιμετώπιζε άδικα. Σε απάντηση, ο Ιεχωβά ρώτησε: «Mπoρεί η γυναίκα να λησμoνήσει τo βρέφoς της πoυ θηλάζει, ώστε να μη ελεήσει τo παιδί τής κoιλιάς της;» Όσο απίθανο είναι μία στοργική μητέρα να ξεχνούσε το βρέφος της, έτσι ο Ιεχωβά δήλωσε ότι η αφοσίωσή Του ήταν ακόμη πιο σταθερή. Διαβεβαίωσε: «Aλλά, και αν αυτές λησμoνήσoυν, εγώ όμως δεν θα σε λησμoνήσω… Δες, σε έχω ζωγραφίσει επάνω στις παλάμες μου· τα τείχη σου είναι πάντοτε μπροστά μου»5. Επειδή ο Ιησούς Χριστός υπέμεινε την άπειρη, εξιλεωτική θυσία, μας κατανοεί απόλυτα6. Είναι πάντα ενήμερος για εμάς και τις περιστάσεις μας.
Στη θνητότητα, μπορούμε να «πλησιάζουμε με παρρησία» τον Σωτήρα και να λάβουμε συμπόνια, ίαση και βοήθεια7. Ακόμα και αν υποφέρουμε ανεξήγητα, ο Θεός μπορεί να μας ευλογεί με απλούς, συνηθισμένους και σημαντικούς τρόπους. Καθώς μαθαίνουμε να αναγνωρίζουμε αυτές τις ευλογίες, η εμπιστοσύνη μας στον Θεό θα αυξηθεί. Στην αιωνιότητα, ο Επουράνιος Πατέρας και ο Ιησούς Χριστός θα επιλύσουν κάθε αδικία. Είναι κατανοητό ότι θέλουμε να μάθουμε πώς και πότε. Πώς θα το κάνουν αυτό; Πότε θα το κάνουν; Απ’ όσο γνωρίζω, δεν έχουν αποκαλύψει το πώς ή το πότε 8. Αυτό που ξέρω είναι ότι θα το κάνουν.
Σε άδικες καταστάσεις, ένα από τα καθήκοντά μας είναι να εμπιστευόμαστε ότι «όλα όσα είναι άδικα στη ζωή μπορούν να διορθωθούν μέσω της Εξιλέωσης του Ιησού Χριστού»9. Ο Ιησούς Χριστός νίκησε τον κόσμο και θα αποκαταστήσει κάθε αδικία. Χάρη σε Αυτόν, μπορούμε να έχουμε ειρήνη σε αυτόν τον κόσμο και να έχουμε θάρρος10. Εάν Τον αφήσουμε, ο Ιησούς Χριστός θα καθαγιάσει την αδικία προς όφελός μας11. Δεν θα μας παρηγορήσει απλώς και θα αποκαταστήσει ό,τι χάθηκε·12 θα χρησιμοποιήσει την αδικία προς όφελός μας. Όσον αφορά το πώς και το πότε, πρέπει να αναγνωρίσουμε και να αποδεχτούμε, όπως και ο Άλμα: «Δεν έχει σημασία· επειδή ο Θεός γνωρίζει τα πάντα. Και εμένα μου αρκεί να ξέρω ότι έτσι έχουν τα πράγματα»13.
Μπορούμε να προσπαθήσουμε να κρατήσουμε τις ερωτήσεις μας σχετικά με το πώς και το πότε για αργότερα και να επικεντρωθούμε στην ανάπτυξη της πίστης στον Ιησού Χριστό, γιατί έχει τόσο τη δύναμη να διορθώσει τα πάντα, όσο και τη λαχτάρα να το πράξει14. Είναι μη παραγωγικό εκ μέρους μας να επιμείνουμε να γνωρίζουμε το πώς ή το πότε και, τελικά, μυωπικό15.
Καθώς αναπτύσσουμε πίστη στον Ιησού Χριστό, θα πρέπει επίσης να προσπαθούμε να γίνουμε σαν Αυτόν. Όταν πλησιάζουμε άλλους με συμπόνια και προσπαθούμε να μετριάσουμε την αδικία όπου τη βρίσκουμε16, μπορούμε να προσπαθήσουμε να διορθώσουμε αυτά που είναι μέσα στη σφαίρα επιρροής μας. Πράγματι, ο Σωτήρας διευκρίνισε ότι «θα πρέπει να ασχολού[ναστε] διακαώς με έναν καλό σκοπό και να κάνου[με] πολλά πράγματα από δική [μας] ελεύθερη βούληση και να πραγματοποιού[με] πολλά έργα χρηστότητας»17.
Κάποιος, ο οποίος έχει αφοσιωθεί με πάθος στην καταπολέμηση της αδικίας είναι ο δικηγόρος Μπράιαν Στήβενσον. Η νομική του πρακτική στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι αφιερωμένη στην υπεράσπιση των αδίκως κατηγορουμένων, στον τερματισμό της υπερβολικής τιμωρίας και την προστασία των βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πριν από μερικά χρόνια, ο κύριος Στήβενσον υπερασπίστηκε έναν άνδρα που είχε κατηγορηθεί ψευδώς για φόνο και καταδικάστηκε σε θάνατο. Ο κύριος Στήβενσον ζήτησε υποστήριξη από την τοπική χριστιανική εκκλησία του άνδρα, παρόλο που ο άνδρας δεν ήταν ενεργός στην εκκλησία του και είχε δυσφημιστεί στην κοινότητα λόγω μίας ευρέως γνωστής εξωσυζυγικής σχέσης.
Για να εστιάσει το εκκλησίασμα σε αυτό που πραγματικά είχε σημασία, ο κύριος Στήβενσον τους μίλησε για τη γυναίκα που κατηγορήθηκε για μοιχεία, την οποία έφεραν στον Ιησού. Αυτοί που την κατηγορούσαν ήθελαν να την λιθοβολήσουν, αλλά ο Ιησούς είπε: «Όποιος… είναι αναμάρτητος, ας ρίξει πρώτος την πέτρα εναντίον της»18. Αυτοί που κατηγορούσαν τη γυναίκα αποχώρησαν. Ο Ιησούς δεν καταδίκασε τη γυναίκα, αλλά της ζήτησε στο εξής να μην αμαρτάνει19.
Αφού αφηγήθηκε αυτό το επεισόδιο, ο κύριος Στήβενσον παρατήρησε ότι ο φαρισαϊσμός, ο φόβος και ο θυμός έχουν προκαλέσει ακόμη και χριστιανούς να πετούν πέτρες σε ανθρώπους που έχουν κάνει λάθη. Στη συνέχεια είπε: «Δεν μπορούμε απλώς να παρακολουθούμε αυτό να συμβαίνει» και παρότρυνε τους εκκλησιαζομένους να προστατεύουν τους άλλους, όταν τους φέρονται άσχημα20. Αδελφοί και αδελφές, η μη ρίψη πέτρας προς τους άλλους είναι το πρώτο βήμα στο να φερόμαστε με συμπόνια. Το δεύτερο βήμα είναι να προσπαθήσουμε να πιάσουμε τις πέτρες που πετούν οι άλλοι.
Το πώς αντιμετωπίζουμε τα προνόμια και τις αδικίες είναι μέρος της δοκιμασίας της ζωής. Δεν θα κριθούμε τόσο πολύ για αυτά που λέμε, αλλά από το πώς αντιμετωπίζουμε τους ευάλωτους και τους μειονεκτούντες21. Ως Άγιοι των Τελευταίων Ημερών, επιδιώκουμε να ακολουθήσουμε το παράδειγμα του Σωτήρος, για να κάνουμε το καλό22. Δείχνουμε την αγάπη μας για τον πλησίον μας, εργαζόμενοι ώστε να διασφαλίσουμε την αξιοπρέπεια όλων των τέκνων του Επουράνιου Πατέρα.
Έχοντας υπ’ όψιν τα δικά μας πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, ο συλλογισμός είναι υγιής. Ήταν αποκαλυπτικό για τον Τζων να καταλάβει γιατί η Άννα πήρε το ποδήλατο. Ήταν διαφωτιστικό για τη Ρουθ για να δει την ανάγκη της Μέρλα για παπούτσια μέσα από τα μάτια της μητέρας της. Μπορεί να είναι διευκρινιστικό να προσπαθήσουμε να δούμε τα πράγματα με αιώνια προοπτική. Καθώς γινόμαστε περισσότερο σαν τον Σωτήρα, αναπτύσσουμε περισσότερη ενσυναίσθηση, κατανόηση και χριστιανική αγάπη.
Επιστρέφω στην ερώτηση που έθεσε ο συνταξιδιώτης μας στο Κιγκάλι, όταν θρηνούσε την αδικία της γενοκτονίας στη Ρουάντα και ρώτησε: «Αν υπήρχε Θεός, δεν θα έκανε κάτι γι’ αυτό;»
Χωρίς να ελαχιστοποιήσουμε τα δεινά που προκαλούνται από τη γενοκτονία και αφού αναγνωρίσαμε την αδυναμία μας να κατανοήσουμε τέτοια δεινά, απαντήσαμε ότι ο Ιησούς Χριστός έκανε κάτι για τις εξοργιστικές αδικίες23. Εξηγήσαμε πολλά διδάγματα του Ευαγγελίου σχετικά με τον Ιησού Χριστό και την Αποκατάσταση της Εκκλησίας Του24.
Έπειτα, ο γνωστός μας ρώτησε με δάκρυα στα μάτια του: «Εννοείς ότι υπάρχει κάτι που μπορώ να κάνω για τους νεκρούς γονείς και θείους μου;»
Είπαμε: «Ω ναι!» Στη συνέχεια καταθέσαμε μαρτυρία ότι όλα όσα είναι άδικα στη ζωή μπορούν να γίνουν δίκαια μέσω της Εξιλέωσης του Ιησού Χριστού και ότι μέσω της εξουσίας Του οι οικογένειες μπορούν να είναι ενωμένες για πάντα.
Όταν αντιμετωπίζουμε αδικία, μπορούμε να απομακρυνθούμε από τον Θεό ή να έλθουμε προς Αυτόν για βοήθεια και υποστήριξη. Για παράδειγμα, ο παρατεταμένος πόλεμος μεταξύ των Νεφιτών και των Λαμανιτών επηρέασε τους ανθρώπους διαφορετικά. Ο Μόρμον παρατήρησε ότι «πολλοί είχαν σκληρύνει» ενώ άλλοι «μαλάκωσαν λόγω των βασάνων τους, τόσο που ταπείνωσαν τον εαυτό τους ενώπιον του Θεού»25.
Μην αφήνετε την αδικία να σας σκληρύνει ή να διαβρώσει την πίστη σας στον Θεό. Αντ’ αυτού, ζητήστε βοήθεια από τον Θεό. Αυξήστε την εκτίμησή σας για τον Σωτήρα και την εξάρτησή σας σε Εκείνον. Αντί να πικραίνεστε, αφήστε Τον να σας βοηθήσει να καλυτερεύετε26. Επιτρέψτε Του να σας βοηθήσει να επιμείνετε, να αφήσετε τα βάσανά σας να «πνιγ[ούν] από τη χαρά για τον Χριστό»27. Ενωθείτε μαζί Του στην αποστολή Του «να γιατρέψ[ει] τούς συντετριμμένους στην καρδιά»28, προσπαθήστε να μετριάσετε την αδικία και να προστατεύσετε τους άλλους όταν τους φέρονται άσχημα29.
Καταθέτω μαρτυρία ότι ο Σωτήρας ζει. Καταλαβαίνει την αδικία. Τα σημάδια στις παλάμες των χεριών Του θυμίζουν σε Αυτόν συνεχώς εσάς και τις περιστάσεις σας. Τελεί διακονία προς εσάς σε όλη τη διάρκεια της θλίψης σας. Για όσους έρχονται προς Αυτόν, ένα στεφάνι ωραιότητας θα αντικαταστήσει τις στάχτες του πένθους· η ευφροσύνη και η αγαλλίαση θα αντικαταστήσουν τη θλίψη και τον πόνο· η εκτίμηση και ο εορτασμός θα αντικαταστήσουν την αποθάρρυνση και την απόγνωση30. Η πίστη σας στον Επουράνιο Πατέρα και τον Ιησού Χριστό θα ανταμειφθεί περισσότερο από ό,τι μπορείτε να φανταστείτε. Όλη η αδικία –ειδικά η εξοργιστική αδικία– θα καθαγιαστεί προς όφελός σας. Δίδω μαρτυρία για αυτό στο όνομα του Ιησού Χριστού, αμήν.