Kunuy nga Tabinaew u fithik’ e Gapas
Gadad ma ngongliy rogon ni rayag ni ngaed kunuy nag pi u Israel u l’agruw raba’ fare veil nifan fare gonop rok’ e Chitamangiy.
President Russell M. Nelson, fare profet rodaed, e ke weliy mornga’agen fare muruwel rodaed ko pii’ ayuw ko kunuy nag pi u Israel nike wear u but’ nge ayuw ko fal’ag rogon e fayleng nifan fare bin L’agruw e Wub rok’ Yesus Kristus.1 Chitamangin e ya’al rodaed e ba’adag pifak ni nge kunuy nga tabinaew u fithik’ e gapas.
Fare gonop rok’ e Chitamngiy nu Tharmiy nifan fare kunuy nag pifak ko tabinaew rodaed u tharmiy e gathi be yaen u rogon e mo’onog u fayleng, rogon e n’en nibe buch ko economic, skul, gidii’, fa pumo’on nge bpin. Gonop rok’ e Chitamangiy e be yean u rogon e yul’yul’, fol ko fapi motochiyel rok’, nge thapeg fapi gam’ing nib thothup nge tayfan fapi m’ag ni kad ngongliyed.2
Biney e yalen nikan thogthog nag nib thothup ni gadaed gubin ni walag nib bpin nge pumo’on ni “gubin ni woed Got” e be yipfan e biney e muruwel ko kunuy nag. Biney e yalen e ba ta’areb rogon ngak e gidii’ ni ri ba’adag ni gidii’ nib thil e gin ni kar bad riy nge rogon e nam roraed ni nge thapeg e yafos nib mangil. Gamaed ba’adag ma gamaed be un ko biney e athamgil. Ya, gamaed ba’adag ni gubin pifak Got ni ngar baed ngakʼ ngar feked fapi tawa’ath nib manechubog nibe pii’ u dakean fare gospel rok’.3 U mm’on ko fare Doctine and Covenants, me ga’ar Somoel, “Gidii’ nu orel motoyil gaed; nge gimed e gidii’ ni gamed bay ko fanochi donguch ko day, motoyilgaed u ta’abang.4
Ri guba a’dag e biney e verse nibay ulan fare Doctrine and Covenants nib mu’un e gidii’ ngay nibay ko “fapidonguch ko day.” Dalip e pigpig nikan pii’ ngog nifan e Galasia ni nggu pigpig mugu par ko fanochi donguch ko day. Bin somm’on e pigpig rog ko napan ni gag reb e missionary ko fare British Isles, ma bin migid ngay e gag fare bin be’ech e General Authority ko fapi donguch ko Filipines, nge migid ngay e gag fare Area President ko fapi donguch ko Pacific Islands, nib mu’un fapi donguch ngay ko Polynesia.
Gubin yang ko yungi n’ey nikan kunuy nag e gidii’ riy nib michuwaen’raed ko fare gospel rok’ Yesus Kristus nikan sulweg yarmen. Yin somm’on ni yib e missionaries ko fare British Isles e napan e 1837. Biney e buch ko ta’areb e duw nga tomuren ni yibliy Joseph Smith fare Temple nu Kirland, ni gin ni fulweg Moses “fapi kiy ko fare makun ko pi u Israel i yib ko fare aningeg i yang ko fayleng, nge fare ragag i lung ko nam ni bay ko lel’oech.”5 Rib gel e mo’onog ni tay e British Isles ni bay mornga’gaen ke mada’ ko chiney. Napan ni taw ko 1851, pag nga balay fapi members ko Galasia e kan tawfe nag nima par ko fapi donguch ko British Isles.6
Napan e 1961, Elder Gordon B. Hinckley e milekag me tabab i pii’ e missionary ni nge pigpig ni l’agruw fare duw ulan fapi donguch ko Filipins. Ko ngiyal’ nem ma kemus ni bay ta’areb e Filipino nibay fare Melchizedek Priesthood rok’. Chiney, e kari fel’ ya bay 850,000 e members ko Galasia e dabay ko fapi Donguch ko Filipins. Gu ba’adag fapi gidii’ ni Filipino; ya bay ba t’ufeg nga ba liyoer roraed ngak fare Tathapeg ni rib gel.
Bin ni gathi yi ma nang mornga’agen e muruwel ko missionary riy e fapi Donguch ko Polynesian. Tabab ko 1843 ko ngiyal’ ni Addison Pratt ke yib ko fagi nam ni chiney e kanog e French Polynesia ngay.7 Bo’or e gidii’ nu Polynesia nib michuwan’raed e tabinaew nib manechubog ere ted ni Yesus Kristus e ir fare Tathapeg roraed. Daba’ ma gonapan 25 pacent e Polynesian, ulan fapi Donguch ko Polynesia, ni bugi members ko Galasia.8
Bay biyay ni kug motoyil ngak reb e bpin ni 17 e duw rok’ nibay u rib e donguch ko Tahiti ni’ir e bin medlup e mfen nike mang e member ko Galasia. Ma tayfan fapi gidii’ rok’ ni kakrom nikar uned ko Galasia ko 1845 u Tubuai, l’agruw e duw u mm’on ni taw gidii’en e Galasia nga Salt Lake Valley.9
Machib rodaed e ba tomilang rogon ni gubin e gidii’ ma bay e ngiyal’ nge fang ko rofen ni yaedra thapeg e mulwol ko gospel. Tiney e ban’en e kabang ko tin nib baga’ ban’en. President Nelson ni ma weliy mornga’agen fare Israel ni yib e kunuy nga ta’abang ni “tha’abi ga’fan e muruwel, … nibe buch, nge … u dakean e fayleng e daba’.”10
Mada’ ko nigyal’ ko fare Sulyarmen ko Galasia ku Yesus Kristus, nib mu’un fare wub ko fare Babyor ku Mormon ngay nge fare yi’iy nge fapi kiy ko priesthood nikan pii’ ngak Joseph Smith, e gathi ri yibe nangfan rogon fare kunuy rok’ pi u Israel.11
Re ngochol ney ni “Israel” e irerram fare liw nikan tay nga dakean Jakob.12 Be yipfan fapi pifak Abraham i yean ngak Isaak nge Jakob. Fare m’ag nge tin nin micheg nag ngak Abraham ni Chitamangiy e ba’aray ko Abraham 2:9–10, nibe ga’ar:
“Ma bay gu gagiyeg nigem ni ba nam nib ga’, …
“[Urngin e nam] nra thapeg fare Gospel e ran piningrad ko ngochol rom, ma ran thi’eg rad ni yad pi fakam, ma yadra tawa’ath nigem, ni gur e chitamangin rad.”
Napan fare mo’olung u Tharmiy u mm’on ni kad bad nga fayleng, min puruy’nag mornga’agen fare gonop ko wo’en e thap min yibliy. Nib mu’un boch e motochiyel ngay nge gam’ing ko fare priesthood u mm’on nin sunmiy e def ko fayleng nga mm’on riy ko fare kunuy nag.13 Nib mu’un fare yalen nira bee’ ma nge dugliy rok’.
Bukun ra’ay e duw nga tomuren, nib mu’un bugi gidii’ ngay ni gagiyeg nag e nam nib mu’un i Saul ngay, David, nge Solomon, ma aram ni dar pi u Israel u butt’. Fare birok’ Judah e ulung nge kabang ko birok’ Benjamin era mangew fare naam ku Judah. Tin ni magay, ni’ir e fare ragag i ulung, e par ni mang fare naam ku Israel.14 Tomuren 200 e duw ko fare dar, ma bin somm’on wereg nin tay u fithik’ pi u Israel e buch ko napan e 721 BC napan nin fek e girdi’ nu Israel ni kalbus nga Assyria ni ka aram e gin ni yad bay riy.15 Boech e duw nga tomuren mi yaed yean ko gin ni lelqoch ko naam.16
Napan e 600 BC u mm’on nin tabab nag fare Babyor ku Mormon, Chitamangiy Lehi e fek boech e gidii’ u Israelistes ngar bad nga Mariken. Lehi e manangfan ni’ir e kabang ko fare wereg rok’ pi u Israel. Nephi ni yoeg ni fare tabinaew rok’ Israel “e bay ni taʼareb nagraed ko gakʼiy ni olive, ni bayi mʼing papaʼngin me garar u dakean e fayleng.”17
Fare ngiyal’ ko fare Fayleng nib Be’ech, fapi chepin e Nephites nge Lamanites nibay mornga’agenraed ulan fare Babyor ku Mormon e mus mornga’agenraed ko AD 400. Gidii’en Lehi ni Chitamangiy e kan garar nagread u dakean e nam u Mariken.18
Mormon e weliy e ran’ey ni rib tomilang rogon ulan e 3 Nephi 5:20, nibe ga’ar: “I gag Mormon, ni gidiiʼen Lehi. Ri baʼfan ni nggu oge magaer ngakʼ e Got rog nge Tathapeg rog i Yesus Kristus, niʼir e fek e pi chitamangmaed nga wuruʼ fare binaw nu Jerusalem.”19
Rib tomilang ni fare ngiyal’ ni rib ga’fan ko mornga’agen fapi Israel e fare ngiyal’ chepin e gargel, mulwol, machib, nge muruwel rok’ e Somoel nge Tathapaeg rodaed, Yesus Kristus.20
Tomuren fare yam’ nge foskoyam’ ni tay fare Tathapeg, ma arram ni buch e bin l’agruw yay e wereg ni yib nga dakean pi gidii’en Judah ko ngiyal’ ko AD 70 nge AD 135, ni bachan fapi Roma ni yead be gafgow nag fapi Jews.
President Nelson e machib nag, “Fare Babyor ku Mormon e ba pow ni fare Somoel e ke yib ni nge tabab nag e kunuy ko [fapi] bitir ni yaed bay u tan fare m’ag.”21 Aram fan, ni fare Babyor ku Mormon, ni Profet Joseph Smith e pilyeg e thin riy u dakean fare tawa’ath nge gelngin ni yib rok’ Got, ni yib rok’ pi gidii’en Lehi, fapi Israel’ nin wereg raed u but’, nge fapi Gentiles nikan poef raed ngalan fare ulung ko Israel. Gin somm’on ko fare guruy ko 1 Nephi 22 yuyang riy e be ga’ar, “Israel e bayra garar gaed u dakean fare fayleng—Fapi Gentiles e yaedra duruwʼiy miyaed chathowoliy Israel ko gospel u lan e tin tomur e rran.” Fare fithngan page ko fare Babyor ku Mormon ni reb i fan e “ngki yog ni ngan micheg u waenʼ fapi Jew nge Gentile ni Yesus e ir Kristus.” Ko fare Sulyarmen nge fare Babyor ku Mormon, biney e muruwel ko kunuy pi u Israel e ke ga’ ni rib papay.22
Pi’in nikar fanayed e gospel rok’ Yesus Kristus, ni demuturug ko rogon e tha’ roraed ko gidii’ ni kakrom, era mang bang ko fare kunuy rok’ pi u Israel.23 Biney e kunuy ni yibe tay nge temple ni yibe toey, e ke ngongliy rogon ni rayag ni ngaed kunuy nag pi u Israel u l’agruw raba’ fare veil nifan fare gonop rok’ e Chitamangiy.
President Spencer W. Kimball, nike weliy marunga’agen fare kunuy rok’ pi u Israel, keyoeg: “Chiney, ma fare kunuy rok’ pi u Israel e yib e rrin’ ni yib e ta’areb nag fare galasia nib riyul’ nge … gidii’ ni nge yib ni nang mornga’agen e bin th’abi riyul’ e Got. … Demuturug ko mini’, nira yib, ngabi fanay fare gospel nikan sulweg yarmen, ma be gay rogon ni nge tayfan Somoel ko rogon e birok’ e thin nibe un ngak fapi gidii’en Got ko gubin yang u dakean e fayleng nibe par riy, e ke un ko biney e motochiyel ko fare kunuy rok’ pi u Israel nike mang reb fapi bitir nira thapeg fapi tawa’ath nikan micheg ngak pi gidii’en Got ko tin tomur e rran.”24
“Fare kunuy rok’ pi u Israel e chiney e ke tabab i un e gidii’ ngay.”25
Woed rogon ni yibe guy nib tomilang rogon, fapi gidii’en Fare Galasia ku Yesus Kristus ni Fan ko Gidiiʼen Got ko Tin Tomur e Rran e bay fare tawa’ath roraed ni ngar daged e t’ufeg, pii’ed, pining, nge pii’ e ayuw ko kunuy pi u Israel ni ngeyag ni ngar thapeged ga’angin fapi tawa’ath ko m’ag rok’ Somoel. Biney e mu’un fapi gidii’ nu Afrika ngay nge Europeans, South nge North Americans, Asians, Australians, nge tin nibay ko fapi donguch ulan e day. “Ya arogon ya fare lam rok’ Somoel e fan ngak e gidii’ ni gubin.”26 “Biney e kunuy era ul’ul’ nge mada’ ko ngiyal’ nike mukun e gidii’ nib mat’aw nga ta’abang ngalan fare ulung ko gidii’en Got ulan fapi nam ko fayleng.”27
Dariy bee’ ngay nike weliy mornga’agen e kunuy nib gel ngak President Russell M. Nelson: “Gubin ngiyal’ ni gara rrin’ ban’en nira ayuweg bee’—u barba’ fare veil—ni nge ngongliy e m’ag ngak Got nge thapeg e tawfe nge fapi gam’ing ko temple, ma arram ni gabe un i pii’ e ayuw i kunuy pi u Israel. Arogon ni fani rib moem.”28
Bu’uw e Galasia e daba’? Ulan 62 e duw napan nigu tabab nag e mission rog ko 1960, fare namba ko missionaries nibe pigpig ko mission ni l’agruw e duw e ke mon’og ni’i moey ko 7,683 nga 60,166. Ma fare namba ko fapi mission e ke mon’og ko 58 nga 416. Ma fare namba ko gidii’en e Galasia e ke mon’og ko 1,700,000 ma chiney e ke mada’ ko 17,000,000.
Fare COVID-19 e ke ayuwegdaed ni keyag ni kad wereged mornga’agen fare gospel. Make yag nikan fanay boech e technology nib be’ech, ni rayag ni nge pii’ e ayuw k biney e kunuy. Falfalaen’mad ko gidii’en e Galasia nge fapi missionaries ni yaed be athamgil ni yaed be kunuy pi u Isreal nga ta’abang. Mo’nog e be ul’ul’ u gubin yang, ni rib ga’ nibe buch u South America nge Afrika. Ma kagmad be og nag e magar ko gidii’ u dakean e fayleng nike un ko fare mulwol rok’ President Nelson nike yo’or nag e pigpig ko missionary. Aram rogon, ni muruwel rodaed ni ngan t’ufeg, pii’, pining e rayag ni ngan ga’nag.
Bang ni rib ga’fan ko athamgil nibe tay e missionary e fan ngak fapi gidii’en e Galasia ni ngar manged e tomilang29 ni demuturug ko gin ni yaed be par riy.30 Dabiyag ni ngad uned u foen. Wo’en ni Kristus nib munguy, nib mat’aw, falfalaen’, nge t’ufeg nib yul’yul’ nifan e gidii’ ni gubin e gathi kemus nira pii’ e tomilang ni nge powi’iy read machane krayag ni ngar nangfaned ni fapi gam’ing ko wo’en e thap nge gospel rok’ Yesus Kristus era ayuwegraed.
Wenig mu nangfan ni bay bugi tawa’ath ni rib gel nima yib ni fa’anra ga ba share nag e thin ni mornga’agen fare gospel rok’ Yesus Kristus. Fapi chep nib thothop e ma weliy mornga’agen fare falfalaen’ nge gapas, n’agfan e denen, yiroriyey ko fapi lumel, nge fapi gelngin nima yib rok’ Got.31 Sap nga mm’on ko biney e yafos u fayleng, yira fal’ag rogondaed ni ngaed wereged e thin ko fare gospel ngak e pi’in “nibay u fithik’ e lumor ma bay nikan kalbus nag ko denen ulan fare nam ni tigil’ e ya’al ko yam’.32
Meybil rog e daba’ e fan ngak e bitir ni gubin, pagal ni fal’yangren, bpin ni fal’yangren, tabinaew, quorum, Relief Society, nge klas ni ngan guy rogon ni gadaed be un ko fapi mulwol ni ngan pii’ e ayuw ko kunuy pi u Israel nike duugliy Somoel ngodaed nge fare profet rodad.
Gamaed be tayfan nira bee’ ma bay mat’won ni nge me’leg. Ulan e biney e fayleng, bay ni bo’or e gidii’ ni dabi un ko kunuy pi u Isreal. Bachane ka bo’or e gidii’ nira rrin’, ma Somoel e be taga’ ngak e gidii’ nike mu’ i thapeg e gospel rok’ ni ngar pii’ed e ayuw ni ngar manged fare tomilang nira ayuweg e gidii’ ni nge yib ngak Got. Biney era ayuweg fapi walagendaed u dakean e fayleng ni ngar falfalaen’gaed ko fapi tawa’ath nib thothup nge fapi gam’ing ko fare gospel rok’ Yesus Kristus nikan sulweg yarmen ni nge kunuy nga tabinaew u fithik’ e gapas.
Gube micheg mab michuwun’uy ngay ko fare gonop rok’ Yesus Kristus nge Chitamangdaed nu Tharmiy nifan ngodaed, u dakean fithngan Yesus Kristus, amen.