Kasaysayan sa Simbahan
Kapitulo 18: Bisan Asa nga Dapit sa Yuta


“Bisan Asa nga Dapit sa Yuta,” kapitulo 18 sa Mga Santos: Ang Istorya sa Simbahan ni Jesukristo sa Ulahing mga Adlaw, Volume 3, Maisogon, Halangdon, ug Gawasnon 1893–1955 (2021)

Kapitulo 18: “Bisan Asa nga Dapit sa Yuta”

Kapitulo 18

Bisan Asa nga Dapit sa Yuta

Imahe
Gambalay sa Simbahan diha sa usa ka dalan sa siyudad sa mga 1920

Sa Disyembre 1927, si Reinhold Stoof, ang presidente sa South American Mission, andam na sa pagbiya sa Argentina––bisan sa makadiyot lamang.

Sa dihang si Reinhold mianha sa Buenos Aires napulog walo ka bulan ka sayo, gilaoman niya nga motrabaho sa kinatibuk-an uban sa mga langyaw nga nagsulti og German. Apan ang mga German diha sa siyudad nagkatag ug malisod nga pangitaon, naghimo niini nga malisod sa paghimo og misyonaryo nga buhat taliwala kanila. Kon ang Simbahan kinahanglan nga motubo sama sa tugas sa Habagatang America, ingon nga gipanagna ni Elder Melvin J. Ballard, si Reinhold ug ang iyang gamay nga pundok sa mga misyonaryo kinahanglang modala sa ebanghelyo ngadto sa mga nagsulti og Kinatsila.1

Isip usa ka natawo nga German nga Santos kinsa dili makamao og pulong nga Kinatsila, misugod si Reinhold sa pagtuon sa pinulongan hapit diha-diha dayon. Apan sa gihapon iyang gibati ang responsibilidad alang sa mga German diha sa kontinente. Nahibalo siya nga adunay daghang mga komunidad sa langyaw nga nagsulti og German sa kasilinganang Brazil. Sa tinuod, sa wala pa mobalik ngadto sa Estados Unidos, si Elder Ballard mirekomendar sa pagpadala og mga misyonaryo ngadto niini nga mga komunidad sa pagsukod sa ilang interes sa ebanghelyo.

Nahibalo si Reinhold sa pipila ka mga Santos nga German nga nagpuyo na sa Brazil, ug mituo siya nga sila makatabang sa pagtukod og mga branch sa Simbahan diha sa ilang mga lungsod ug mga siyudad. Uban sa trabaho nga nagkahinay taliwala sa mga langyaw nga German sa Buenos Aires, ang panahon ingon og tukma sa pagbisita sa Brazil.2

Sa Disyembre 14, si Reinhold mibilin og usa ka misyonaryo nga magdumala sa trabaho sa Argentina ug mibiyahe ngadto sa Brazil uban sa usa ka elder nga ginganlan og Waldo Stoddard. Sila mihunong og una sa São Paulo, usa sa labing dako nga mga siyudad sa Brazil, diin nanghinaot sila nga makakaplag og miyembro sa Simbahan kinsa mibalhin didto human nagserbisyo sa Swiss-German Mission. Apan ang ilang pagpangita wala molampos, ug ang siyudad mismo mipamatuod sa hilabihan ka mahagiton alang sa misyonaryo nga buhat. Ang São Paulo adunay daghang mga langyaw nga German, apan sama sa Buenos Aires, sila nagkatag sa tibuok siyudad.3

Milabay ang usa ka semana, sila si Reinhold og Waldo mibiyahe ngadto sa usa ka mas gamay nga siyudad nga gitawag og Joinville, sa habagatang Brazil. Ang siyudad gitukod sa mga langyaw gikan sa amihanang Europe sa mga 1850, ug daghang mga tawo kinsa mipuyo didto German gihapon ang sinultihan. Ang mga tawo mabination ug ingon og interesado sa ebanghelyo. Miapud-apod si Reinhold ug Waldo og mga pamphlet ug nagpahigayon og duha ka miting diha sa siyudad. Sa duha ka okasyon, labaw sa usa ka gatos ka mga tawo ang mitambong. Ang mga elder nakakita sa samang interes sa dihang sila misangyaw sa ubang mga lungsod diha sa lugar. Sa ilang kataposang adlaw sa Joinville, gidapit sila sa pagpangalagad ngadto sa duha ka masakiton nga mga babaye.

Human naggahin og tulo ka semana sulod ug sa palibot sa Joinville, si Reinhold mibalik ngadto sa Argentina nalipay sa unsay iyang nakaplagan sa Brazil. “Ang pagtrabaho taliwala sa mga German sa Buenos Aires kanunay nga maayo,” mipahibalo siya sa Unang Kapangulohan, “apan bale wala kon itandi sa pagtrabaho taliwala sa mga German sa Brazil.”

Gusto siyang mopadala diha-diha dayon og mga misyonaryo ngadto sa Joinville. “Ako kanunay nga malaomon sa akong kinabuhi, apan dili gayod kaayo madasigon nga dili makakita sa mga problema ug mga babag,” siya miangkon. “Ug gani akong balikon: Kining Habagatang Brazil mao ang dapit!”4


Niana nga panahon nga si Reinhold Stoof mibalik gikan sa Brazil, si John ug Leah Widtsoe miabot sa Liverpool, England, sa pagsugod sa ilang misyon. Diha-diha dayon sila mipalista ni Eudora sa lokal nga sekondarya nga eskwelahan ug misugod sa ilang bag-ong mga kinabuhi. Gidawat ni Leah ang kausaban. Wala siya sukad nakaserbisyo og misyon ni mipahinungod og daghang panahon sa pagtrabaho sa gawas sa iyang panimalay, ug ang kada adlaw midala og bag-ong mga kasinatian. Ang misyonaryo nga buhat natural ngadto kaniya, ug siya nalingaw sa pagserbisyo kauban ni John, kansang trabaho ug mga buluhaton sa simbahan sa kanunay naglagyo kanila.5

Hapit treynta ka tuig ang milabay sukad sila mianha sa Europe alang sa edukasyon ni John. Niana nga panahon, ang Simabahan nausab pag-ayo sa tibuok kontinente. Ang kataposan sa dinagko nga paglangyaw ngadto sa Utah mipasabot nga mga baynte otso ka libo nga mga Santos karon namuyo sa Europa, hapit katunga kanila nagsulti og German. Ang kaaway nga mga kritiko sama ni William Jarman nangawala, ug daghang mga pamantalaan karon nagmantala og patas nga panghunahuna nga mga report sa mga komperensiya sa Simbahan o pabor nga mipahayag kabahin sa maayong mga buhat sa mga Santos.6

Apan, samtang si Leah ug John mibisita og mga branch sa tibuok kontinente, ilang namatikdan ang pipila ka dili pagtinagdanay ug kahigawad taliwala sa mga Santos. Pipila sa mga ordinansa sa Simbahan, sama sa patriyarkal nga mga panalangin ug pagsimba sa templo, wala sa Europe. Ug sukad ang Simbahan mihunong sa pagpasiugda og mga paningkamot sa paglangyaw, diyutay ra ang mga Santos nga European ang makalaom sa pag-apil niini nga mga ordinansa.7

Ang ubang mga hinungdan nagpugong niini nga pag-uswag. Ang mga misyonaryo nga gikan sa America mas mga batan-on ug mas walay kasinatian kay sa ilang mga gisundan. Daghan kanila ang dili makamao nga mosulti sa pinulongan sa misyon, apan sa kadaghanang mga sitwasyon, ang mga misyonaryo gibutang sa pagdumala sa mga kongregasyon––bisan sa mga dapit diin adunay lig-ong, makahimo nga mga miyembro kinsa dinha na sa Simbahan sulod sa mga dekada. Nagsalig sa kasarangang mga kita sa ikapulo, kini nga mga branch kasagarang nag-abang og balay-mitinganan diha sa kabos nga mga dapit sa lungsod, naghimo niini nga malisod sa pagdani og bag-ong mga miyembro. Ang kakulang sa mga Relief Society, mga Primary, Mga Kapunongan sa Binayloay nga Paglambo, ug mga Sunday School mihimo usab sa Simbahan nga dili kaayo madanihon ngadto sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw ug maingon man sa umaabot nga mga miyembro sa Simbahan.8

Si Leah, sama ni John, mahinamon sa pagserbisyo sa mga Santos nga European. Ang iyang unang responsibilidad mao ang pagdumala sa buhat sa Relief Society sa Europe, ug wala madugay human miabot sa England, gisugdan niya ang pagsulat sa mga leksyon sa Relief Society kabahin sa Basahon ni Mormon alang sa umaabot nga tuig. Diha sa iyang unang mensahe ngadto sa Relief Society sa British Isles, gimantala diha sa Linibo nga Bitoon [Millenial Star], iyang giila ang ilang gilay-on gikan sa punoang mga buhatan sa Simbahan apan mipahayag sa iyang panghunahuna nga ang Zion dili usa ka bugtong nga dapit.

“Una sa tanan, hain ang Zion?”nangutana siya. “Ang Zion mao ang ‘putli og kasingkasing,’ ug kana mahimong bisan asa nga dapit sa yuta diin ang mga tawo nagpili sa pagserbisyo sa Dios sa kahingpitan ug kamatuoran.”9

Samtang si Leah ug John mibiyahe sa tibuok misyon, nagkat-on pa og dugang mahitungod kon unsaon pagtabang sa mga tawo sa Europe, ang ilang mga hunahuna nagsige og balik ngadto sa ilang anak nga lalaki nga si Marsel. Malisod kini alang ni John ang pagbisita sa dapit diin ang iyang anak nga lalaki kanhi matinud-anong nagserbisyo. Apan nahupay siya gikan sa usa ka kasinatian nga siya aduna sa wala madugay human sa pagkamatay ni Marsel, sa dihang ang espiritu sa batan-ong lalaki mianha ug mipaniguro kaniya nga siya malipayon ug nagkapuliki sa misyonaryong buhat sa pikas bahin sa tabil. Ang mensahe mihatag ni John og kaisog sa pag-atubang sa kinabuhi nga wala ang iyang anak nga lalaki.10

Mikuha usab og kusog si Leah gikan niini nga pasalig. Kaniadto, nasayod nga si Marsel malipayong naghago didto sa kalibotan sa espiritu dili igo sa pagwagtang sa iyang kasubo. Apan ang misyon miusab sa iyang panan-aw. “Ang kahibalo nga ang among anak nga lalaki nagkapuliki didto ingon nga kita nagkapuliki sa samang mahinungdanong kawsa naghatag kanako og dugang nga kadasig sa pagdugang sa akong kalihokan ug paninguha,” gisulatan niya ang usa ka higala sa Utah. Ang pagkamatay ni Marsel masakit gihapon nga panumduman, apan nakakita siya og paglaom ug pagkaayo diha ni Jesukristo.

“Walay lain apan ang ebanghelyo ang makahimo sa ingon nga kasinatian nga maagwanta,” mipamatuod siya. Ug karon ang iyang hugot nga pagtuo diha sa makaayo nga gahom sa Ginoo dili matarog. “Kini milahutay sa pagsulay,” siya misulat. “Kini epektibo.”11


Sa hinapos sa Marso 1929, ang ulan ug hangin miguba sa panimalay ni Bertha ug Ferdinand Sell sa Joinville, Brazil. Alang ni Bertha, ang unos panagsa ra moabot sa mas malisod nga panahon. Siya ug si Ferdinand, silang duha ikaduhang-henerasyon nga mga langyaw nga German, mibuhi sa ilang pito ka anak pinaagi sa pagbaligya og gatas libot sa siyudad. Tungod kay giantos ni Ferdinand ang usa ka aksidente dili siya makahimo sa paghatod og gatas ngadto sa ilang mga mamamalit, kini trabaho ni Bertha sa paghimo sa mga paghatod, ulan o init. Walay pagsapayan kon siya adunay hubak.12

Niining adlawa, migahin si Bertha og mga oras nga naglakaw, naghimo og sunod-sunod nga paghatod bisan sa grabe nga panahon. Mipauli siya sa panimalay nga gikapoy, apan human makasulod sa balay, nakita niya ang pamantalaan diha ibabaw sa lamesa. Gipunit niya kini og nangutana, “Diin gikan kini nga pamantalaan?” Walay usa sa iyang pamilya ang nahibalo.

Ang pamantalaan adunay anunsyo alang sa usa ka miting sa Santos sa Ulahing mga Adlaw nianang gabhiona sa Joinville. “Unsa ka nindot! Wala ako sukad makadungog mahitungod niini nga simbahan,” miingon siya ngadto sa iyang bana. “Kitang tanan gidapit sa pag-adto didto.”

Si Ferdinand wala ma-interesado. “Unsay atong buhaton sa miting uban sa mga langyaw?” nangutana siya.

“Mangadto ta,” namugos si Bertha.

“Gikapoy ka,” siya miingon. “Daghan na kaayo ka og gilakaw karon. Mas maayo kanimo ang dili pag-adto.” Gawas pa, anaa ang iyang panglawas nga hunahunaon. Unsaon nalang kon masobrahan siya sa kakapoy sa pag-adto sa miting?

“Apan gusto kong moadto,” miingon siya. “Adunay usa ka butang nga naghagawhaw kanako nga kinahanglan akong moadto.”13

Sa kataposan si Ferdinand misugot, ug siya ug si Bertha miadto sa lungsod uban sa pipila sa ilang mga anak. Puno sa lapok ang mga dalan gikan sa ulan nianang adlawa, apan miabot ang pamilya untop nga makadungog sa duha ka misyonaryo nga nagsulti og German, si Emil Schindler ug William Heinz, namulong mahitungod sa gipahiuli nga ebanghelyo ni Jesukristo. Ang mga elder miabot sa Joinville unom ka bulan ka sayo uban ni Presidente Reinhold Stoof, kinsa mibalik ngadto sa Brazil aron sa pagsugod og usa ka branch sa siyudad.

Samtang pipila ka ministro sa lungsod misulay sa paghimo sa mga tawo nga mobatok kanila, ang mga misyonaryo abtik sa pagpanalipod sa ilang mga pagtuo. Sila miapud-apod og mga pamphlet ug mipakita og mga salida nga mugbo mahitungod sa Simbahan diin daghan ang nanambong. Karon sila nagpahigayon og regular nga mga miting ug usa ka Sunday school alang sa mga kwarenta ka mga estudyante. Sa gihapon, walay usa sa Joinville ang mipasakop sa Simbahan.14

Sa dihang nahuman ang miting, ang tanan miingon og “amen” ug mibiya sa dakog hawan nga balay. Sa dihang migawas si Bertha, kalit siyang giatake og hubak. Midali pag-adto si Ferdinand sa gambalay ug mitawag sa mga misyonaryo alang sa panabang. Miduol dayon si Emil ug William ug gidala si Bertha og balik sa sulod. Gipandong nila ang ilang mga kamot sa iyang ulo ug mihatag kaniya og panalangin sa pagkapari. Wala madugay siya naayo ug milakaw balik sa gawas, nagpahiyom.

Naglitok sila og pag-ampo alang kanako,” gisultihan niya ang iyang pamilya, “ug karon ako arang-arang na.”15

Ang mga misyonaryo mitabang sa pamilya sa pagpauli ngadto sa ilang panimalay, ug si Bertha nanulti dayon sa iyang mga silingan kon unsa ang nahitabo. “Kabahin niini ako sigurado,” miingon siya ngadto sa iyang mga higala. “Ang Simbahan tinuod.” Siya malipayon kaayo. Iyang mabati ang kamatuoran sa ebanghelyo.

Sa pagkasunod adlaw, nangita si Bertha sa mga misyonaryo aron sa pagsulti kanila nga gusto siya ug ang iyang mga anak nga magpabunyag kanila karon.

Sulod sa sunod duha ka semana, mibisita ang mga elder sa pamilya ug mitudlo kanila og sunod-sunod nga leksyon mahitungod sa gipahiuli nga ebanghelyo. Si Ferdinand ug ang kamagulangang anak nga babaye, si Anita, dili gusto nga mopasakop sa Simbahan niana nga panahon. Apan mibunyag si Emil ug William ni Bertha ug sa upat niya ka mga anak––Theodor, Alice, Siegfred, ug Adele––sa Abril 14 diha sa duol nga Cachoeira River. Sila ang unang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nga gibunyagan sa Brazil.

Sa kadugayan ang mga higala ug mga silingan ni Bertha nanambong og mga miting uban kaniya, ug sa wala magdugay, usa ka branch sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw natukod sa Joinville.16


Nianang sama nga panahon, sa Cincinnati, Ohio, ang simbahan sa Presbyterian, mianunsyo nga usa ka gamayng tisa nga chapel ibaligya kaniadtong sayo sa 1929. Ang chapel mga setenta ka tuig ang gidugayon ug anaa sa daplin nga dalan sa tumoy sa amihanang bahin sa sentro sa negosyo [downtown] nga dapit. Bisan tuod dili sama ka nindot sa ubang mga simbahan o sinagoga diha sa siyudad, kini adunay nindot nga giarko nga pultahan pagsulod, gidayan-dayanang tore, ug daghang dagko nga mga bintana nga nag-atubang sa dalan.17

Ang chapel dali nga nakakuha sa pagtagad ni Charles Anderson, ang presidente sa Cincinnati Branch, ug sa iyang mga magtatambag, sila si Christian Bang ug Alvin Gilliam. Sama sa daghang mga presidente sa branch diha sa Simbahan, si Charles dugay na kaayong gusto nga makakaplag og usa ka permanenting meetinghouse alang sa iyang kongregasyon. Niana nga panahon, ang mga lider sa ward ug branch sa tibuok Simbahan naghinam-hinam sa pagtukod o pagpalit og mga meetinghouse nga adunay moderno nga pagpainit, sulod nga sistema sa tubig, ug mga suga nga elektrik. Samtang si Charles adunay matahom nga mga panumduman sa tanang karaang mga tindahan ug sa ubang giabangan nga mga balay nga tigumanan sa Cincinnati Branch sulod sa mga katuigan, nahibalo siya nga kini mga temporaryo lamang nga panimalay alang sa mga Santos. Sa madugay o sa madali, ang branch motubo og dako kaayo o ang pagpaabang matapos, ug ang mga Santos kinahanglang mangita og laing dapit nga katiguman.18

Ang balik-balik nga proseso makakapoy. Kanunay naninguha si Charles sa pagkuha sa labing nindot, labing karespitoan nga balay tigumanan nga iyang makita. Sulod sa daghang mga katuigan, ang Simbahan wala hatagi og maayong pagtagad sa siyudad, ug pipila ka mga tawo hingpit nga midumili sa pagpaabang ngadto sa Mga Santos sa Ulahing mga Adlaw. Si Charles ug ang branch mitrabaho sa pag-usab sa pagtan-aw mahitungod sa Simbahan pinaagi sa paghimo og mga miting diha sa dalan, pagpasundayag og libre nga mga konsyerto ug mga dula, ug sa pagdapit sa mga katawhan sa pagsimba uban kanila ma-Dominggo. Kini nga mga paningkamot maingon og malampuson, ug ang pagpangita og bag-ong mga balay mitinganan nahimong mas masayon. Apan ang kanunay nga pagbalhin gikan sa usa ka dalan ngadto sa laing dalan mibabag sa abilidad sa mga Santos sa pagdani og mga kinabig diha sa siyudad.

Nag-ila sa problema, ang lokal nga presidente sa misyon mitambag ni Charles sa pagsugod sa pagpangita alang sa usa ka permanenting chapel alang sa mga Santos sa Cincinnati. Ang branch karon may gidaghanong mga setenta ka mga tawo, kadaghanan kanila batan-ong mga nagtrabaho nga mga babaye ug mga lalaki kinsa nagdako diha sa lugar. Sila mga bag-o diha sa Simbahan, ug kadaghanan kanila mao lamang ang miyembro sa ilang mga pamilya. Gihatagan sila sa branch og mga korum sa pagkapari, Relief Society, Sunday School, Primary, ug MIA sa pagtabang kanila sa pagtubo diha sa ebanghelyo. Ang gikinahanglan lamang nila karon mao ang usa ka panimalay.19

Makausa si Charles ug ang iyang mga magtatambag mihangyo sa chapel sa Presbyterian, ang presidente sa misyon mianha sa Cincinnati ug gisusi ang kabtangan. Miuyon siya sa pagpalit ug mitrabaho uban ni Charles sa pagpangita og pundo gikan sa punoang mga buhatan sa Simbahan aron maangkon ug mabag-o ang gambalay.20

Pipila sa mga ministro sa Presbyterian, sa laing bahin, nasuko sa dihang ilang nahibaloan nga paliton sa Mga Santos sa Ulahing mga Adlaw ang chapel. Sa nangaging panahon, ang mga Presbyterian sa Cincinnati miapil sa mga paningkamot sa pagsaway ug pagdaot sa Simbahan. Nganong nakahunahuna ang kongregasyon nga ibaligya ang chapel niini ngadto sa mga Santos?

Ang pipila sa may impluwensya nga mga Presbyterian sa Cincinnati misuporta sa pagbaligya, kontentong nahibaloan nga ang chapel magpabilin nga lugar sa pagsimba. Apan ang mga ministro naninguha sa tanan nga anaa sa ilang gahom sa pagpugong sa mga Santos gikan sa pagpalit. Sa dihang ang ilang mga paningkamot napakyas, mihangyo sila ni Charles sa paghuman sa transaksyon pinaagi sa usa ka ahente aron ang publikong mga rekord dili mopakita nga ang mga Presbyterian mibaligya sa ilang chapel ngadto sa Mga Santos sa Ulahing mga Adlaw. Nasakitan si Charles sa hangyo, apan sa kataposan iyang gipahimutang nga ang kabtangan ibalhin una sa usa ka abogado ug dayon ngadto sa Simbahan.21

Wala madugay natapos ang tingpamulak ngadto na sa ting-init, ug ang branch misugod sa pag-ihap sa nanglabay nga mga adlaw hangtod ang mga pagbag-o sa gambalay mahuman. Ang pagpahinungod sa chapel nagsaad nga mahimong usa ka importanting hitabo. Sa pipila na lamang ka mga bulan, ang mga Santos sa Cincinnati sa kataposan makabaton na og dapit nga ilang matawag og ilang kaugalingon.22


Sa samang higayon, sa siyudad sa Tilsit sa amihanang-silangan sa Germany, ang kwarenta y singko anyos nga si Otto Schulze usa sa pipila nga lokal nga mga presidente sa branch nga gitawag diha sa kontinente nga European.

Si Otto usa ka mubo nga lalaki kinsa mitrabaho sa bilanggoan ug adunay dungog sa pagka-istrikto.23 Sayo niana nga tuig, mga usa ka bulan sa wala pa madawat ang iyang tawag, nakapasakit siya sa katunga sa branch sa dihang siya namulong og sakit kaayo atol sa MIA nga leksyon. Pipila ka mga tawo mibiya sa miting nga naghilak. Ang uban mitubag kaniya sa biaybiay nga paagi. Ang mga misyonaryo kinsa nangulo sa branch niana nga panahon, klarong ingon og gisamokan kaniya.

Sa tinuod, sa wala pa mabalhin ngadto sa laing siyudad, ang mga misyonaryo naguol mahitungod ni Otto nga nahimong presidente sa branch. “Walay usa nga mopaluyo kaniya,” gisulti nila sa usag usa.24

Apan gipakaubos sa mga elder ang mas magulang, mas may kasinatian nga tawo. Ang pagkamahalaron sa iyang pamilya ngadto sa Simbahan nabantog diha sa lugar. Sa milabay nga katuigan, ang iyang amahan, si Friedrich Schulzke, nakadungog og makahadlok nga mga istorya mahitungod sa “Mormon” nga mga misyonaryo, busa siya nag-ampo og kinasingkasing nga sila sa kanunay magpabilin nga layo kaayo gikan sa iyang panimalay ug pamilya. Ug sa dihang ang “Mormon” nga mga misyonaryo sa kadugayan mitungha diha sa iyang pultahan, iyang gigukod sila og silhig tukog palayo.

Pipila ka panahon ang milabay, nahimamat ni Friedrich ang duha ka batan-ong mga lalaki kinsa mipaila sa ilang mga kaugalingon isip mga misyonaryo gikan sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw. Sila midapit kaniya ngadto sa usa ka miting, ug siya hilabihan ka nakadayeg sa unsay iyang nadungog nga iyang gidapit ang mga elder sa pagsangyaw diha sa iyang panimalay. Sa dihang sila miabot, hinoon, nahibulong siya sa pagkakita sa usa kanila nga nagdala og Basahon ni Mormon, ug siya nakahibalo dayon nga sila nahisakop sa mao gayod nga simbahan nga siya naninguha sa paglikay. Sa gihapon, siya nagpanuko sa pagpasulti kanila, ug sa wala madugay siya nahibalo nga sila mga mensahero gikan sa Dios.

Usa ka tuig ang milabay, siya ug ang iyang asawa, si Anna, mipasakop sa Simbahan, ug si Otto ug pipila sa iyang mga igsoon sa wala madugay misunod sa ilang ehemplo.25

Sa dihang misugod ang gubat sa 1914, ang mga misyonaryo mibiya sa lugar, ug si Friedrich nahimong ang bag-ong presidente sa branch. Bisan tuod wala siya maghupot sa Mechizedek nga Pagkapari, miserbisyo siya sa epektibong paagi diha sa iyang calling. Ang iyang branch magpundok sa iyang panimalay, ug maghiusa sila sa pagtuon sa ebanghelyo ug pagkat-on mahitungod sa maanindot nga mga butang nga gitagana sa Ginoo alang kanila. Bisan kanus-a siya mabug-atan sa iyang mga responsibilidad, moluhod siya ug mangayo sa Ginoo alang sa panabang.26

Miserbisyo usab si Otto isip presidente sa branch kausa kaniadto, sa pagkahuman dayon sa gubat. Niana nga panahon, ang Tilsit Branch anaa pa gihapon nagpahiuli gikan sa pagkaguba, ug daghang mga tawo ang nawala gikan sa Simbahan. Si Otto, ingon ka bagis nga siya mao, sa tinuod dili ingon og ang labing maayo nga tawo sa pagbuhi og usab sa branch, apan siya naningkamot sa pagtubag sa mahagitong sitwasyon. Atol sa iyang unang tuig isip presidente, baynte tres ka mga tawo sa Tilsit mipasakop sa Simbahan.27

Ang unang kasinatian ni Otto isip presidente milungtad lamang og pipila ka tuig sa wala pa mobalik ang mga misyonaryo ngadto sa lugar ug midumala sa kadaghanan sa mga branch. Karon, uban sa tinguha ni Elder Widtsoe sa paghimo sa mga branch sa Europe nga mas makasuporta sa kaugalingon ug makadumala sa kaugalingon, si Otto ug ang ubang lokal nga mga Santos gitawag na usab sa pagpangulo.28

Apan ang pangutana mipabilin: Ang mga Santos sa Tilsit modawat ba sa iyang pagpangulo, sama sa ilang gihimo sa kaniadto? O sila modumili ba sa pagpaluyo kaniya sama sa gipanagna sa mga misyonaryo?

Ang branch adunay daghang matinud-anong mga Santos––mga saysenta o maingon-ingon nga mga miyembro nga mitambong sa mga miting kada semana––ug sila mahinamon nga moserbisyo sa Ginoo. Apan human gipangulohan sa batan-ong mga misyonaryo, sila tingali dili mosanong og maayo ngadto sa usa ka estrikto, mas tigulang nga tawo kinsa adunay gamay nga pasensya alang sa mga walay hinungdan.

Isip usa ka presidente sa branch, una sa tanan, si Otto nagpaabot sa mga Santos nga magpuyo sa ebenghelyo. Ug siya dili mahadlok sa pagsulti kanila sa mao.29

  1. Reinhold Stoof to First Presidency, Nob. 2, 1927; Dis. 13, 1927, First Presidency Mission Files, CHL; Grover, “Sprechen Sie Portugiesisch?,” 116–17; Sharp, Oral History Interview, 7–8, 10.

  2. Melvin J. Ballard ngadto sa Unang Kapangulohan, Hunyo 16, 1926; Reinhold Stoof ngadto sa Unang Kapangulohan, Nob. 2, 1927; Nob. 16, 1927, First Presidency Mission Files, CHL; Grover, “Sprechen Sie Portugiesisch?,” 118–19, 125–27.

  3. Reinhold Stoof ngadto sa Unang Kapangulohan, Nob. 2, 1927; Ene. 24, 1928, First Presidency Mission Files, CHL; Grover, “Sprechen Sie Portugiesisch?,” 120.

  4. South American Mission, Manuscript History, volume 1, Peb. 29, 1928; Reinhold Stoof ngadto sa Unang Kapangulohan, Ene. 24, 1928, First Presidency Mission Files, CHL; Stoddard, Oral History Interview, 19–20; Grover, “Sprechen Sie Portugiesisch?,” 120. Mga Hisgotanan: Argentina; Brazil

  5. Widtsoe, Diary, Dis. 23, 1927–Ene. 14, 1928; John A. Widtsoe to Heber J. Grant, Ene. 18, 1928, First Presidency Mission Files, CHL; Leah Dunford Widtsoe to [Louisa] Hill, Mayo 11, 1928; Leah Dunford Widtsoe ngadto ni Mary Booth Talmage, Okt. 30, 1929; Leah Dunford Widtsoe ngadto ni Libby Ivins, Nob. 1, 1929, Widtsoe Family Papers, CHL.

  6. Presiding Bishopric, Financial, Statistical, and Historical Reports for Stakes and Missions, volume 10, 1927; John A. Widtsoe ngadto sa Unang Kapangulohan, Mayo 1, 1928, First Presidency Mission Files, CHL; Alexander, Mormonism in Transition, 243.

  7. John A. Widtsoe ngadto sa Unang Kapangulohan, Peb. 28, 1928; Hulyo 2, 1928, First Presidency Mission Files, CHL. Hisgotanan: Paglangyaw

  8. Missionary Department, Missionary Registers, 1860–1925; John A. Widtsoe to First Presidency, Peb. 28, 1928; Okt. 16, 1928; Okt. 16, 1929; Ago. 24, 1932, First Presidency Mission Files, CHL.

  9. Leah Dunford Widtsoe, “Greeting to the Sisters,” Latter-day Saints’ Linibo nga Bitoon [Millennial Star], Ene. 5, 1928, 90:10–11; “Book of Mormon Studies,” Latter-day Saints’ Linibo nga Bitoon [Millennial Star], Ene. 12, 1928, 90:22–23; Leah Dunford Widtsoe ngadto ni Brother Morton, Hunyo 26, 1928, Widtsoe Family Papers, CHL; Doktrina ug mga Pakigsaad 97:21. Hisgotanan: Zion/Bag-ong Jerusalem

  10. Widtsoe, Diary, Ene. 28–29, 1928; John A. Widtsoe ngadto ni Heber J. Grant, Okt. 17, 1927, First Presidency General Administration Files, CHL; Leah Dunford Widtsoe ngadto ni [Louisa] Hill, Mayo 11, 1928, Widtsoe Family Papers, CHL.

  11. John A. Widtsoe ngadto ni Heber J. Grant, Okt. 17, 1927, First Presidency General Administration Files, CHL; Leah Dunford Widtsoe ngadto ni [Louisa] Hill, Mayo 11, 1928, Widtsoe Family Papers, CHL. Hisgotanan: John ug Leah Widstoe

  12. Sell, Transcrito, 1; Brazilian Mission, History of Mission Work, [9b]; Sell, Oral History Interview, 1.

  13. Sell, Transcrito, 1; Sell, Oral History Interview, 1.

  14. Sell, Transcrito, 1; Brazilian Mission, History of Mission Work, 2–[9b]; Sell, Oral History Interview, 1–2.

  15. Sell, Oral History Interview, 2; Brazilian Mission, History of Mission Work, [9b].

  16. Sell, Oral History Interview, 2–4; Sell, Transcrito, 1; Brazilian Mission, History of Mission Work, [9b], 21. Hisgotanan: Brazil

  17. Cincinnati Branch, Minutes, Mar. 29, 1929, 2; Fish, Kramer, and Wallis, History of the Mormon Church in Cincinnati, 55; One Hundred Years of Presbyterianism, 182; “Joseph Smith’s Prophecy of Mormon Church in Cincinnati,” Commercial Tribune (Cincinnati), Sept. 16, 1929, [1].

  18. Cincinnati Branch, Minutes, Mar. 29, 1929, 1–2; Anderson, “My Journey through Life,” volume 4, 118, 124; Jackson, Places of Worship, 175, 189, 205; tan-awa usab sa Fish, “My Life Story,” [2].

  19. Anderson, “My Journey through Life,” volume 4, 122–23, 126–30, 133; mga tampo sa mga miyembro sa Cincinnati Branch, South Ohio District, Northern States Mission, sa Ohio (Estado), bahin 2, Record of Members Collection, CHL; Williams’ Cincinnati Directory [1927–28]; Fish, “My Life Story,” [6]; Paul Bang, “My Life Story,” 7, 10.

  20. Cincinnati Branch, Minutes, Abr. 1929, 3; Noah S. Pond to Heber J. Grant, Abr. 16, 1929; Heber J. Grant ngadto ni Noah S. Pond, Abr. 16, 1929; Charles V. Anderson to Heber J. Grant, Abr. 16, 1929; Heber J. Grant to Charles V. Anderson, Abr. 17, 1929, First Presidency Mission Files, CHL.

  21. Cincinnati Branch, Minutes, Abr.–Hunyo 1929, 3; Anderson, “My Journey through Life,” volume 4, 134; tan-awa usab sa, sama pananglit, “Changes in Law of the Land,” Cincinnati Enquirer, Peb. 3, 1915, 10; “To Talk on Mormonism,” Commercial Tribune (Cincinnati), Mar. 10, 1916, 10; ug “Antimormon Meeting,” Commercial Tribune, Mayo 4, 1916, 10.

  22. “News from the Missions,” Liahona, the Elders’ Journal, Mayo 14, 1929, 26:574.

  23. German-Austrian Mission, Manuscript History and Historical Reports, volume 1, Mayo 31, 1929; Meyer and Galli, Under a Leafless Tree, 58; Naujoks and Eldredge, Shades of Gray, 35; Clayson, Oral History Interview, 4. Ang lungsod sa Tilsit, Germany, sa karon Sovetsk, Russia. Hisgotanan: Russia

  24. German-Austrian Mission, Manuscript History and Historical Reports, volume 1, Mayo 31, 1929; Melvin O. Allen, Journal, Mar. 10 ug Abr. 17, 1929; Worlton, Journal, Abr. 17, 1929.

  25. Obituary for Friedrich W. Schulzke, Der Stern, Peb. 15, 1937, 69:60–61; Schulzke, “Story of Friedrich Schulzke,” 13–14; Schulzke mga entry sa pamilya, Tilsit Branch, Königsberg Conference, Swiss-German Mission, sa Germany (Nasud), bahin 30, Record of Members Collection, CHL.

  26. Obituary for Friedrich W. Schulzke, Der Stern, Peb. 15, 1937, 69:60–61; Schulzke, “Story of Friedrich Schulzke,” 15–16; tan-awa usab sa Parshall, “Friedrich Schulzke,” [2].

  27. German-Austrian Mission, Branch Histories, 137–38; Tilsit Branch, Manuscript History and Historical Reports, 1914–20.

  28. Tilsit Branch, Manuscript History and Historical Reports, 1921–23; tan-awa usab sa, sama pananglit, German-Austrian Mission, Manuscript History and Historical Reports, volume 1, Mayo 31, 1929; Hulyo 31, 1929; Dis. 31, 1929.

  29. Naujoks and Eldredge, Shades of Gray, 29, 35; German-Austrian Mission, Branch Histories, 138; Meyer and Galli, Under a Leafless Tree, 58; George H. Neuenschwander ngadto ni Genevieve Bramwell, Sept. 16, 1931, George H. Neuenschwander Correspondence, CHL; Clayson, Oral History Interview, 4. Hisgotanan: Germany

Iprinta