“E Le o Lenei ea le Anapogi Ou Te Loto I Ai?”
E ala i le faataitaiga a se aiga sailiili, ua ou malamalama ai o folafolaga a le Alii e mautinoa pe a tatou usiusitai i le tulafono o le anapogi ma le faatuatua ma le faamoemoe.
Sa avea au ma se faifeautalai faamisiona i Texas, ISA, ma o le taimi muamua lea na ou faitau ai i le Isaia 58. O i o loo otooto mai ai e le Alii se aoaoga faavae o le tulafono o le anapogi, ma toeitiiti atoa le 20 o faamanuiaga patino o loo lisi mai ai mo i latou o e usiusitai i Lana tulafono. A o lei alu la’u misiona, sa ou vaai ai i le tele o nei faamanuiaga i lo’u lava olaga faapea ma olaga o uo ma tagata o lo’u aiga. Ae peitai o faataitaiga ma le faatuatua o se aiga sailiili na mafai moni ai ona ou malamalama i le moni o folafolaga a le Alii pe a talafeagai a tatou anapogi i Lana silafaga.
“Ona e valaau lea, ae tali mai ai Ieova; e te alaga atu, ae fetalai mai o Ia, O A’u lenei” (Isaia 58:9).
E oo atu i le taimi na amata ai ona ma aoaoina ma la’u soa ia Korina Atuila, ua uma ona ia faailoa mai se manaoga e sau i le lotu. Ina ua uma ona aoaoina i le Toefuataiga o le talalelei ma faitau ma tatalo e uiga i le Tusi a Mamona, sa ia lagonaina le moni o le Ekalesia. Na pau lava le mea na taofia ai o ia: o lona toalua o, Manuele.
Sa lei fia alu Korina i le lotu na o ia—sa naunau o ia ina ia aoao faatasi lona aiga atoa e uiga i le talalelei. Ae peitai, sa pisi Manuele e faigaluega mo ni itula se tele, ma a sau o ia i le fale, e le manao e faalavelave atu ia te ia le faalogo i ni faifeautalai.
Sa amata ona tatalo Korina ina ia i ai se manaoga o Manuele matou te feiloai, ae na mavae atu vaiaso ae sa lei i ai se suiga i ona uiga. Ona, oo lea i se tasi o aso ina ua uma se lesona, na fesili mai Korina ia i maua e uiga i le anapogi. Sa ma tuai mo se isi fuafuaga atofaina, o lea sa ma faamatala faapuupuu atu i ai, tatou te le aai ma feinu mo ni aiga sosoo se lua. O lena taimi tatou te tatalo atu ai i le Tama Faalelagi mo se fesoasoani ma le taitaiga mo i tatou lava faapea foi ma isi. Faatasi ai ma se folafolaga o le a ma aoaoina atili o ia pe a oo atu i le isi a ma asiasiga, sa faatopetope loa ona ma o ese.
Ina ua mavae ni nai aso, sa ma toe asia loa Korina. I le taimi o le lesona sa ia faateia ai i maua ina ua ia fai mai ma le faanoanoa, “Ailoga e mafai ona ou anapogi.” Sa ia faamalamalama mai, talu mai le ma asiasiga mulimuli, sa ia anapogi ai. E le inuina sana ti o le taeao po o le aiga foi o le aoauli ae faatoa ai i le afiafi. A uma lena taumafataga, e toe amata foi ona le ai seia oo foi i le aiga o le afiafi ona faatoa ai lea. Sa faaauauina lenei mamanu mo le tolu o aso. “Sa ou taumafai malosi lava,” o lana tala lea ia i maua, “ae e matuai faigata lava.”
Sa ma ofo i lona faatuatua, sa vave ona ma faamatalaina atu, o le mea masani e na o le tasi lava le aso e anapogi ai se tagata. O lo ma fia iloaina o le mafuaga o lea ituaiga ositaulaga, o lea na ma fesili atu ai, “Korina, e mafai ona ma fesili atu po o le a se mea sa e anapogi ai?”
“Mo lo’u toalua,” o lana tali mai lea.
Na faagaeetia i maua i lona naunau e mulimuli i poloaiga a le Alii ma saili faamanuiaga mo lona aiga. Na aoao mai e Elder Joseph B. Wirthlin (1917–2008) o le Korama a Aposetolo e Toasefululua, “E masani pe afai tatou te anapopogi, e faapea ona mamana a tatou tatalo ma olega amiotonu.”1 Na faapena foi ia Korina. O le vaiaso na sosoo ai sa malie ai Manuele matou te feiloai. E ui sa le i talitonu, ae ina ua uma ona aoaoina i le ata o le faaolataga, sa amata foi ona tatalo o ia ma na oo lava ina tuu i lana loli se kopi o le Tusi a Mamona e faitau i le taimi e malolo ai i le galuega. Na iu lava ina amata ona o atu faatasi ia Korina, Manuele, ma le la fanau e toatolu i le lotu.
“E le o lenei ea le anapogi ou te loto i ai? Ina ia tatalaina fusi na faia i le amio leaga, … tatala fusi o le amo, e … tuuina atu ia saoloto e ua faasauaina” (Isaia 58:6).
E ui lava ina sa tele sona alualu i luma, ae na tauivi Manuele ina ia usitai i le Upu o le Poto. Sa inu ava malosi o ia talu mai lona talavou. E le gata i le faigata ona ia taofia, ae sa popole foi i le ulagia o ia e ana uo.
Sa lagonaina foi e Korina le faapologaina o ia ona o mausa o lona toalua, ma sa ia tauivi mo le tele o tausaga e fesoasoani atu ia te ia. I le taimi nei, faatasi ai ma le mauaina o se faatuatuaga fou ma se molimau i le mana o le anapogi, sa amata loa ona ia anapogi soo mo Manuele ina ia maua le malosi e usiusitai ai i le Upu o le Poto.
O le alofa o Korina i lona toalua na faamanatu mai ai ia te au se tala i le Feagaiga Fou ina ua aioi atu se tama i le au Aposetolo e faamalolo lona atalii ma’i. E ui ina sa latou faaaogaina le faatuatua, ae latou te lei mafai ona faataunuu se vavega. Na faaatoatoa e le Alii le tamaitiiti, ma mulimuli ane faamalamalama atu faapea “a ua na o le tatalo ma le anapogi e o ese ai mea faapena” (Mataio 17:21).
Ma o le tatalo ma le anapogi na iu ai lava ina maua e Manuele le malosi e momotu ese ai lenei mausa. Ma e ui ina sa ulagia o ia e ana uo i le amataga, ae na vave ona latou tuuina atu se faaaloalo sili mo ia ao ia faaalia lona tuuto i le Alii e ala i le mulimuli i Ana poloaiga.
“E taitaiina foi oe e le aunoa e Ieova; e faamalie foi o ia ia te oe, … e avea foi oe e pei se fanua ua faasusuina” (Isaia 58:11).
Faatasi ai ma le tuuina mai o le fesoasoani, malosi, ma le taitaiga mai le Alii, o le anapogi e aumaia ai le avanoa e “alofa atu i le ua fiaai, ma e fafaga ia maona o le ua tiga” (Isaia 58:10) e ala i le totogiina o se taulaga anapogi limafoai. Na aoao mai Peresitene Marion G. Romney (1897–1988), Fesoasoani Muamua i le Au Peresitene Sili: “Ia limafoai i mea e te tuuina atu, ina ia tuputupu ae outou lava. … ou te folafola atu ia te outou uma taitoatasi o e e [totogiina taulaga anapogi ma le limafoai], o le a faateleina ou lava manuia, i le faaleagaga ma le faaletino.”2
Ao sauniuni le au Atuila mo le papatisoga, sa tofotofoina lo laua faatuatua i le tele o auala. E lei leva ona la setiina se aso o le papatisoga, ae le toe faigaluega loa Manuele, ma sa le mautinoa e i laua ma Korina pe o le a faapefea ona totogi lo latou fale ma isi mea e manaomia, aemaise lava o meaai mo le la fanau. E ui ina sa maua mai sina fesoasoani tautupe mai aiga, ae sa lei gafatia ona totogi ai a laua mea tautupe.
I le le iloa ai po o le a se isi mea a fai, sa tonu loa i le ulugalii e fai se faatau tu’i. Sa muamua ona la faatauina atu ni nai meaafale sa le manaomia tele sa i ai i le fale na mautotogi ai, ona amata lea ona faatau atu soo se mea lava na mafai ona latou faatauina atu. Pe a ma se vaiaso talu ona fai le faatau tu’i, ae maua loa le seleni e totogi ai le fale mo lena masina, peitai sa la lagona lava le atuatuvale pe o le a faapefea masina o i luma.
E lei leva ae oo atu loa tagata o le paranesi e fesoasoani ia i latou. Sa feiloai le peresitene o le paranesi ma Manuele e vaai po o a nisi fesoasoani sa latou manaomia. Ma i le avea ai ma se paranesi sa latou faia ni mea sa latou mafaia e fesoasoani ai i le aiga o Atuila a o i ai i lea tulaga.
Ao faaauau pea ona mulimuli le aiga o Atuila i poloaiga ma faia mea uma latou te mafai e tausi ai lo latou aiga, sa la vaaia le tele o faamanuiaga—e aofia ai ni avanoa fou faigaluega. Sa la iloaina, e oo lava foi i taimi o tofotofoga, ua folafola mai le Alii o le a Ia tausia i tatou pe a tatou usiusitai.
“Ona gafoa mai ai lea o lou malamalama e pei o le tafa o ata, … e alu atu foi lau amiotonu i ou luma; e muliau mai le pupula o Ieova ia te oe” (Isaia 58:8).
O le aso 9 o Novema, 2008, na papatisoina ai Manuele, Korina, Sofeni, ma Lupito Atuila. Sa tulimatai atu ia Mariela, o le uii, i le atoaga o lona valu tausaga ina ia papatiso ai. Sa vave ona maua e Manuele le Perisitua Arona ma mulimuli ane maua le Perisitua Mekisateko.
O le tausaga mulimuli ane, sa ulufale ai Manuele ma Korina i le malumalu mo le mauaina o o laua faaeega paia, ma ua saunia nei e toe foi atu i le malumalu ina ia faamauina le la fanau ia i laua.
“E te faatuina faavae o lea tupulaga ma lea tupulaga” (Isaia 58:12).
I le avea ai ma ni uluai tagata o le Ekalesia i o laua aiga, ua avea nei Manuele ma Korina ma ni paionia o e, e ala atu i a laua faataitaiga o le faatuatua ma le ositaulaga, ua faatulaga ai se mamanu amiotonu mo e tupuga mai ia i laua faapea foi ma isi. E le gata ina sa la fesoasoani i le la fanau ia maua faamanuiaga o le talalelei, ae ua la faailoa atu foi i uo ma aiga lautele le olioli lea ua oo mai i o latou olaga e ala i le usiusitai i poloaiga. O nisi [o aiga ma uo] ua uma foi ona feiloai ma faifeautalai ma ua papaptisoina.
O le anapogi e tatalaina le faitotoa i faamanuiaga maoae o le malosi ma le toafilemu. E pei foi o le aiga o Atuila, tatou te fetaiai uma lava ma tofotofoga ma faigata ao tatou taumafai e mulimuli i le Faaola. Atonu tatou te tauivi ina ia manumalo mai vaivaiga faaletagata lava ia po o ni faaosoosoga po o le mafatia i mea sese a isi. Atonu tatou te lagona le faavaivai e ala i tiga faaletino po o le faalelagona po o le taumafai e onosai i vaitaimi o le faigata o le tamaoaiga. Po o le a lava se avega o loo tatou amoina, o le anapogi e fesoasoani ia i tatou e “tuu atu ia Ieova o mea [tatou] te popole vale ai, o ia lava na te tausia i [tatou]” (Salamo 55:22). Pe a tatou usiusitai i le tulafono o le anapogi ma le faatuatua ma le faamoemoe, o le a tatou molimauina i o tatou lava olaga ia faamanuiaga ua folafolaina mai i le Isaia 58.
O lo ma fia iloaina o le mafuaga o lea ituaiga ositaulaga, na ma fesili atu ai ia Korina, po o le a se mea sa anapogi ai. “Mo lo’u toalua,” o lana tali mai lea.
E ala atu i le tatalo ma le anapogi na faasolo ai lava ina maua e Manuele le malosi e momotu ese ai lenei mausa, ma saunia ai le aiga o Atuila mo le papatisoga.
Ata na tusia e Michael Malm