Na Dau ni Veivakabulai

Mai vei Carole M. Stephens

iMatai ni Daunivakasala ena Mataveiliutaki Raraba ni iSoqosoqo ni Veivukei

O sega ni gadreva mo colata—voli duadua tikoga na yaluma e vakavuna mai na ivalavala ca, na mosi mai na nodra tawadodonu eso se na veika dina mosimosi ni bula oqo.

E dua na madigi veivakalougatataki vei au meu dau veilakoyaki—meu vuli mai vei ira na taciqu e vuravura raraba. E sega ni dua na ka e tautauvata kei na noda cakacaka vakaveitauriliga, veiraici mata ena mata, ka veikilai yalo vata kei kemuni.

Ena dua na gauna vaqori, a taroga kina e dua na veiliutaki ni iSoqosoqo ni Veivukei, “E dua beka na ka me ra vakanamata kina vakabibi na marama?”

Au sauma, “Io!” ni basika mai noqu vakasama na vosa nei Peresitedi Russell M. Nelson “Dua na Kerekere Vei Ira na Ganequ Yalewa” E vakavuvulitaka o Peresitedi Nelson, “Eda gadreva na marama e dei tu vakavatu nodra kila na ivakavuvuli i Karisito.”¹

E vakamacalataka vaka oqo o Nifai na ivunau i Karisito:

“Ia na matamata ni koro mo dou curu kina sai koya na veivutuni kei na papitaiso ena wai; ia dou na qai papitaisotaki ena Yalo Tabu kei na bukawaqa. …

“Au na taro mada … sa rauta li oqori? Raica au sa kaya vei kemudou, E segai; ni dou sa sega ni yaco rawa e keri kevaka me sega na vosa i Karisito kei na dei ni nomudou vakabauti koya, ka vakararavi sara ki na loloma i Koya sa kaukauwa me ia na veivakabulai.

“Ia mo dou toso ki liu ka tudei vei Karisito ena nomudou vakanuinui taucoko sara, mo dou lomana na Kalou kei na tamata kecega. Ia kevaka dou sa toso ki liu ka tugana ki lomamudou na vosa i Karisito ka vosota me yacova na ivakataotioti, raica, sa kaya vakaoqo na Tamada: Dou na rawata na bula tawamudu.

“… Sai koya oqo na sala; ia sa sega sara e dua tale na sala se na yaca sa soli e ruku i lomalagi me ra rawata kina na matanitu ni Kalou ko ira na tamata. Raica oqo na ivakavuvuli i Karisito.”²

Na cava na vuna eda gadreva kina me dei vakavatu noda kila na ivakavuvuli oqo?

Au dau sotavi ira vakalevu na marama Yalododonu Edaidai era gadreva tu vakalevu na veivuke, ia era sega ni dau gole Vua e rawa ni solia na veivuke tawavakaiyalayala. E vakavuqa na nodra segata na kilaka ena nodra vaqaqara ena “vale vakaitamera ka rabailevu.”³

Ni da vakalevutaka na noda kila na ivakavuvuli i Karisito, eda na kila vakatotolo ni da sa tara cake tiko e dua na kilaka titobu baleta “na ituvatuva cecere ni marau.”⁴ Eda na kila talega ni toka sara ena uto ni ituvatuva na noda iVakabula, o Jisu Karisito.

Ni da vulica na ivakarau me da vakayagataka kina na ivakavuvuli i Karisito ki na ituvaki ni bula eda dui sotava yadua, ena tubu na noda lomana na noda iVakabula. Ka da na kila ni “vakacava sara na kilai matata ni duidui eso, eda sa gadreva taucoko vataga na Veisorovaki vakalou.”⁵ Eda qai kila ni o Koya na noda yavu—“na uluvatu ni noda iVakabula … ni sa dei sara na uluvatu … ia kevaka [eda] sa tara cake ena yavu oqo [eda] na sega ni bale rawa.”⁶

Ena vakalougatataki keda vakacava na ivakavuvuli oqo ni da segata na tiko vakacegu kei na kilaka ka segata me da vosota ena yaloreki ena noda dui ilakolako ena bula vakayago oqo?

Au vakatura me da tekivu, me vaka e tukuna o Nifai, me “dei na nomudou vakabauti [Karisito], ka vakararavi sara ki na loloma i koya sa kaukauwa me ia na veivakabulai.”⁷ Na noda vakabauti Jisu Karisito ena rawa kina vei keda me da sotava na bolebole cava ga.

Na ka dina, ni da dau raica vakavuqa ni vakatitobutaki na noda vakabauta ka vakasavasavataki na keda isema vei Tamada Vakalomalagi kei na Luvena ena veigauna ni kalouca. Meu wasea mada e tolu na ivakaraitaki.

iMatai, na iVakabula, o koya na Dau ni Veivakabulai, e tu vua na kaukauwa me veisautaka na yaloda ka solia vei keda na vakacegu tudei mai na yaluma e vakavuna mai na noda ivalavala ca. Ni vakavulica na yalewa ni Samaria mai na ikeliwai na iVakabula, sa kila tiko o Koya na nona ivalavala ca bibi. Ia, ni “sa raica na yalo ko Jiova,”⁸ ka sa kila tale tikoga ko Koya ni tiko vua na marama na yalo e rawarawa ni vakavulici.

Ni lako mai ki na ikeliwai na yalewa—a kaya ga o Jisu—na waqawaqa ni waibula, “Solia mai vei au meu gunu.” Ena vosa vakakina vei keda na noda iVakabula ena dua na vosa eda na kila ni da sa lako mai Vua—ni sa kilai keda ko Koya. Ena sotavi keda ena vanua eda tu kina. Ia baleta o cei o Koya kei na veika sa cakava ena vukuda, sa kila tu o Koya. Ni sa mai sotava oti na noda mosi, sa rawa ni solia vei keda o Koya na waibula ni da vakasaqara. A vakavuvulitaka oqo ko Koya vua na yalewa ni Samaria ena Nona kaya, “Kevaka ko sa kila na isolisoli ni Kalou, kei Koya talega sa kaya vei iko, Solia mai vei au meu gunu; ko na kerea vua ka na solia vei iko ko koya na wai bula.” Ni sa qai kila, sa vuki na marama ena vakabauta ka kerea, “Solia saka, mai vei au na wai oqori, meu kakua ni viagunu.”

Ni sa sotava oti na yalewa ni Samaria na veika a sotava kei na iVakabula, a “sa biuta na nona itakitaki, ka lako yani ki na koro, ka kaya vei ira na tamata,

“Dou mai bau laki raica na tamata, ko koya sa tukuna mai vei au na ka kece kau a cakava: sai koya oqo na Karisito, se segai?”

Sa ciqoma e dua na ivakadinadina—sa tekivu me vakaivotavota ena wai bula—ka sa gadreva me vakadinadinataka na Nona vakalou vei ira tale eso.⁹

Ni da lako mai Vua ena yalo malumalumu ka rawarawa ni vakavulici—kevaka sara mada ga e bikai tu na yaloda ena cala, ivalavala ca, kei na talaidredre—e rawa ni veisautaki keda o Koya, “ni sa kaukauwa sara ko Koya me ia na veivakabulai.”¹⁰ Ia ni sa veisau na yalo, sa rawa vei keda, me vaka na yalewa ni Samaria, vakadinadinataki Koya, ni da lako yani ki na noda veikorokoro—noda veivale, koronivuli, kei na veivanua ni cakacaka—me da vakadinadinataki Koya.

iKarua, e rawa ni vakacegui keda ka vaqaqacotaki keda na Dau ni Veivakabulai ni da sotava na mosi ena vuku ni nodra caka cala eso tale. Au sa veitalanoa vakalevu kei ira eso na marama era bikai tu ena icolacola bibi. Sa yaco me ilakolako dredre ni veivakabulai na nodra tovolea me ra rokova tiko na veiyalayalati mai na valetabu. Era vakararawataki ena veiyalayalati kavoro, kavoro ni yalo, kei na yali ni vakanuinui. E vuqa era coko ena veidauci, kei na veivakacacani vakavosa, vakaveiyacovi, kei na vakacacani ni yalo, e vakavuqa ni vu mai na nodra vakabobulataki tu eso tale na tamata.

Na veika oqo, e dina ni sega ni nodra cala, sa dau yaco kina e vuqa mera kilai yalodra ka madua. Ni ra sega ni kila me ra lewa vakacava na yalo druma kaukauwa era vakila, e vuqa era tovolea me ra buluta, ka biliga yani vakatitobu ki lomadra.

Na inuinui kei na veivakabulai era na sega ni kune ena qara titobu butobuto ni naki vuni ia ena rarama kei na loloma ni noda iVakabula, o Jisu Karisito.¹¹ E vakasalataka o Elder Richard G. Scott: “Kevaka o galala [mai na] ivalavala ca bibi, kakua ni sotava na isau ni nona ivalavala ca tale e dua. . … E rawa ni o vakila na yalololoma. … Ia e sega ni dodonu mo vakila ni nomu icolacola na ivalavala oya. Ni o sa cakava na ka e ganita mo vukea kina e dua o lomana, laiva na icolacola e yavana na iVakabula. … Ni o sa vakayacora vakakina, e sega walega ni o vakila na vakacegu ia o na vakaraitaka na nomu vakabauta ena kaukauwa ni iVakabula me laveta na icolacola ni ivalavala ca mai vua e dua na daulomani ena nona sa veivutuni ka talairawarawa.”

E tomana o koya: “Na veivakabulai e taucoko ena yaco mai ena nomu vakabauti Jisu Karisito kei na Nona kaukauwa kei na rawaka, mai na Nona Veisorovaki, me vakabula na imawe ni veika e sega ni dodonu ka sega ni veiganiti.”¹²

Kemuni na marama, kevaka o kunei iko ena ituvaki oqo, ena taura toka e dua na gauna balavu na veivakabulai. Ena gadreva mo vakasaqara ena masumasu na veituberi, kei na veivuke e ganiti, oka kina na mua yani kivei ira na lewe ni matabete era sa tabaki vakadodonu. Ni ko sa vulica mo veitaratara e matanalevu, biuta na iyalayala ka yaga mo vakasaqara na ivakasala mai vei ira na kenadau. Sa bibi sara nomu maroroya toka nomu bula vakayalo ena gauna taucoko oqori! Nanuma tiko na kemu ivakatakilakila vakalou: ni o iko e dua na luvedrau yalewa daulomani na noda iTubutubu Vakalomalagi. Nuitaka tiko na ituvatuva tawamudu nei Tamamu e baleti iko. Tomana tiko e veisiga me levu cake nomu kila vinaka tiko na ivakavuvuli i Jisu Karisito. Dau cakacakataka nomu vakabauta e veisiga yadua mo gunu vakatitobu mai na nona tobu ni waibula na iVakabula. Vakararavi ena isolisoli ni kaukauwa ka vakarautaki tu me baleti keda yadua mai na cakacaka vakalotu kei na veiyalayalati. Ka mo laiva me yaco na kaukauwa ni Nona veivakabulai na iVakabula kei na Nona Veisorovaki ki na nomu bula.

iKatolu, e rawa ni vakacegui keda ka tokoni keda tiko na Dau ni Veivakabulai ni da sotava na mosimosi “ni veika dina ni bula vakayago oqo,”¹³ me vaka na leqa sega ni namaki, na leqa ni vakasama, na tauvimate, na mosi tudei, kei na mate. Sa yaco me keirau veikilai vinaka sara ena dua na gauna lekaleka sa oti kei na goneyalewa vakasakiti na yacana o Josie ka tauvi koya tiko na bipolar disorder. Oqo e dua na italanoa lailai ni nona sa vakabulabula tiko mai ka a wasea vei au:

“Na gauna dredre dau yaco ena gauna keitou vakatoka kei iratou noqu matavuvale ‘siga ni fuloa.’ Na siga ni fuloa dau tekivu ni sa vuabale na lomana ena veika e vakila tu kei na nona kidakida ka cata na rorogo, dua e tarai koya, se na rarama. Sa vakavuna na veitubuyaki ni vakasama. E dua na siga oqori au na sega vakadua ni guilecava.

“Oqo ni se qai tekivu na ilakolako oqo, ka rerevaki vakalevu cake kina na veika au sotava oqo. Au rawa ni nanuma niu a tagi tiko, e drodro vakayauyau e baluqu na wainimataqu niu tovolea meu cegu. Ia na rarawa vakaoqori e lailai sara ni vakatauvatani kei na mosi e tarava mai niu raica na nuiqawaqawa e tarai tinaqu, ena nona sasaga me vukei au.

“Ni veilecayaki tu noqu vakasama sa yaco mai na kavoro ni yalona. Ia keirau sega sara ni kila ni dina ga ni yaco tiko na gauna dredre oqo, sa voleka sara ni yaco mai e dua na cakacaka mana qaqa.

“Ni toso e dua na auwa balavu, a vakasolokakanataka toka ga mai vakaveitarataravi o tinaqu, ‘au na cakava na ka kecega au rawa ni cakava meu kauta tani mai vei iko na ka oqo.’

“Ia, a levu cake tikoga na butobuto oqo, ena gauna sara ga au sa nanuma kina niu sa sega ni taura rawa, qai yaco e dua na ka vakasakiti.

“A tara vakasauri na yagoqu e dua na kaukauwa levu ka vakasakiti. Oti, ena dua na kaukauwa levu cake sara mai vei au,’¹⁴ au tukuna kina vei tinaqu ena yalodei e vitu na vosa me veisautaka na bula me isau ni nona gagadre levu me colata na noqu mosi. Au tukuna, ‘Sega ni rawa; E dua tale sa colata.’”

Mai na qara titobu butobuto ni tauvimate ni vakasama, a rawata o Josie na kaukauwa me vakadinadinataki Jisu Karisito kei na Nona Veisorovaki.

A sega ni vakabulai sara vakataucoko ena siga oya, ia a ciqoma na rarama ni inuinui ena dua na gauna ni butobuto levu. Ia nikua, ni tokoni tu ena dua na kila dei vakavatu ni ivakavuvuli i Karisito ka dau vakabulabulataki e veisiga ena nona waibula na iVakabula, sa tomana tiko o Josie na ilakolako ki na veivakabulai kei na cakacakataki ni vakabauta sega ni yavalati rawa vua na Dau ni Veivakabulai. Sa dau vukei ira eso tale ena nona ilakolako. Ka tukuna o Koya, “Ni sega ni vaka me soro na butobuto, au dau vakanuinui ki na vakanananu ni Nona loloma cecere. Era sa rarama veituberi niu lakova na veigauna dredre.”¹⁵

Kemuni na marama, au vakadinadinataka ni—

O sega ni gadreva mo colata duadua tikoga—na icolacola ni yaluma e vakavuna na ivalavala ca.

O sega ni gadreva mo colata duadua tikoga—na mosi e vu mai na nodra ivalavala tawadodonu eso.

O sega ni gadreva mo sotava duadua tikoga—na veika dina mosimosi ni bula oqo.

E kerea kina na iVakabula:

“Dou na sega li ni veivutunitaka na nomudou ivalavala ca ka saumaki ka lesu mai vei au meu vakabulai kemudou?

“… Io au sa kaya vei kemudou, kevaka dou sa lako mai vei au, dou na rawata na bula tawamudu. Raica sa dodo tu yani vei kemudou na ligaqu dauloloma, ia ko koya yadua sa lako mai vei au … sa kalougata ko ira sa lako mai vei au.”¹⁶

“Ena cakava ko [Koya] na ka kecega me kauta tani mai vei iko oqo.” Na ka dina, “ni sa cakava oti o [Koya].” Ena yaca i Jisu Karisito, na Dau ni Veivakabulai, emeni.