Na Veisorovaki ni iVakabula: Yavu ni Bula Vakarisito Dina

Mai vei Elder Robert D. Hales

Ena Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua

Mai na vosa, “Na Veisorovaki,” ena semina baleti ira na peresitedi vou ni kaulotu ena Koronivuli ni Kaulotu e Provo ena 24 ni June, 2008.

Eda na tucaketale ka yaco meda tawa mate rawa tale baleta ga na solibula veisorovaki i Jisu Karisito.

Gethsemane, mai vei J. Kirk Richards

A tarogi vei Parofita Josefa Simici (1805–44) “Na cava so na ivakavuvuli bibi ni nomu lotu?” A qai sauma “Na yavu ni ivakavuvuli ni noda Lotu o ya na nodra ivakadinadina na iApositolo kei na Parofita me baleti Jisu Karisito, ni a mate, bulu, ka tucaketale ena ikatolu ni siga ka lako cake ki lomalagi; kei na veika kece tale eso e salavata kei na noda Lotu era sa tokona talega.”¹

Au vinakata meu voqataka e dua na ka ena itukutuku nei Josefa Simici. Na usutu ni veika kece eda vakabauta sai koya na noda iVakabula kei na Nona solibula veisorovaki—“na levu ni nona loloma na Kalou” (1 Nifai 11:16) ka a tala mai kina na Kalou na Luvena ki na vuravura oqo me vakayacora na Veisorovaki. Na usutu ni inaki ni bula i Jisu Karisito o ya me mai vakayacora na solibula veisorovaki. Na Veisorovaki sa yavu ni bula Vakarisito dina.

Cava na vuna kei na sala sa yaco kina na Veisorovaki ni iVakabula me usutu ni ivakavuvuli ni kosipeli ena Lotu kei na noda bula?

Yavu ni Vakabauta 1:3

E vakaoqo na ikatolu ni yavu ni vakabauta, “Keimami vakabauta ni na vakabulai na tamata kecega ena isoro nei Karisito, kevaka eda sa muria na vunau kei na ivakavuvuli ni itukutuku vinaka.”

Na “vakabulai” e tiko ena itukutuku oqo e tukuna tiko na kena rawati na ivakatagedegede cecere ni lagilagi ni matanitu silesitieli. Sa soli me ra tucaketale na tamata kecega era tadu mai ki vuravura, ia na kena rawati na bula tawamudu, na taucoko ni veivakalougatataki ni torocake tawamudu, e dodonu ki na tamata yadua me talairawarawa ki na lawa, ciqoma na cakacaka vakalotu, ka cakava na veiyalayalati ni kosipeli.

Cava na vuna me o Jisu Karisito, duadua ga, me sorovaka kina na ivalavala ca kei vuravura? Sa rawata o koya na veika kece sa lavaki kina.

Sa Lomani Koya na Kalou ka Nuitaki Koya

A sucu o Jisu mai vei rau na Nona iTubutubu Vakalomalagi ena vuravura taumada. Sai Koya na Ulumatua nei Tamada Vakalomalagi. Sa digitaki tu mai o Koya mai na ivakatekivu. A talairawarawa ki na lewa nei Tamana. E tukuni vakavuqa ena ivolanikalou na Nona rekitaki Luvena tiko na Tamana.

Eda wilika ena Maciu, “Ka raica sa dua na domo mai lomalagi, sa kaya, “O koya oqo na noqu Gone ni toko, au sa dau vinakata vakalevu.” (Maciu 3:17).

E vola o Luke, “A sa rogo e dua na vosa mai na o, ka kaya, Oqo na noqu gone ni toko: dou rogoci koya” (Luke 9:35).

Ena valetabu e na vanua ko Vanuasautu ni oti na Veisorovaki ni iVakabula, era a rogoca na tamata na domo iTamana: “Raica oqo na noqu Gone ni Toko kau sa dau vinakata vakalevu” (3 Nifai 11; 7).

E tara sara ga na yaloqu niu wilika ena gauna sa vakararawataki tiko kina o Jisu ena were o Kecisemani, ni sa lomana ka yalololoma vakalevu na Tamana vua na Luvena sa Duabau Ga, a tala mai kina e dua na agilosi me mai vakaceguya ka vaqaqacotaki Koya (raica na Luke 22:43).

A Vakayagataka o Jisu na Nona Bula Galala me Talairawarawa Kina

Ecce Homo, mai vei J. Kirk Richards

Sa lomai Jisu ga me solia na Nona bula ena vukuda.

Ena Matabose Cecere mai Lomalagi, a kaya kina o Lusefa, na “kalokalo i vola siga” (Aisea 14:12; V&V 76:26–27),

“Raica, koi au oqo, mo ni talai au, ia au na vakabulai ira kece mai na tamata me sega ni dua e yali, raica au na kitaka vakaidina na ka oqo niu sa luvemuni, ia me vakarokorokotaki kina na yacaqu.

“Ia, raica, a sa kaya vei au na Luvequ Lomani, o koya au sa Daulomana ka’u sa Digitaka mai na ivakatekivu—I Tamaqu me yaco ga na lomamuni, ka me nomuni tiko ga na lagilagi ka sega ni mudu” (Mosese 4:1–2; raica talega na Eparaama 3:27).

Ena vuku ni loloma levu nei Luvena vei Tamana kei keda yadua, a kaya kina, “Mo ni talai au.” Ena gauna a kaya kina “mo ni talai au,” a vakayagataka kina na nona bula galala.

“Me vaka sa kilai au ko Tamaqu, ka me vaka kau sa kilai Tamaqu: kau sa solia talega na noqu bula ena vukudra na sipi. …

“A ka oqo sa lomani au kina ko Tamaqu, ni’u sa solia na noqu bula, me’u kauta tale.

“Sa sega e dua sa kovea oqo vei au, ia ka’u sa solia vakai au ga. Au sa rawata meu solia, ia kau sa rawata meu kauta tale. Ai vunau oqo sa solia mai vei au ko Tamaqu” (Joni 10:15, 17–18).

Ke a gadreva beka na iVakabula, sa rawa ki na udolu na agilosi me kauti Koya tani mai na kauveilatai ka vakadodonu sara vei Tamana. Ia a vakayagataka na Nona bula galala me solia na Nona bula ena vukuda, me taucoko kina na Nona ilesilesi ena vuravura oqo, ka vosota me yacova na ivakataotioti, me vakacavara kina na solibula veisorovaki.

A vinakata o Jisu me gole mai ki vuravura, ka sa vakadonui kina o Koya. Ni sa lako mai, a kaya, “Niu sa sega ni lako sobu mai lomalagi meu kitaka na lomaqu, meu kitaka ga na loma i koya sa talai au mai” (Joni 6:38).

Sa Lesi Oti Tu Mai o Jisu

A vakatavulica o Pita, ni o Jisu “sa lesi e liu sa qai tauyavutaki e muri ko vuravura” (raica na 1 Pita 1:19–21).

Era a parofisaitaka tu mai na parofita ni itabagauna kecega na nona lako mai o Jisu Karisito kei na cava me Nona ilesilesi. Ena vakabauta cecere, a vakaraitaki vei Inoke me raica ena dua na raivotu totoka na sucu, mate, Lako Cake, kei na iKarua ni Lesu mai ni iVakabula:

“A sa raica tale ga ko Inoke na siga sa lako mai kina vakayago na Luve ni Tamata; a sa marau sara na yalona ka kaya: Raica sa laveti cake ko koya na Yalosavasava, io ko koya na Lami sa lewai me mate mai na ivakatekivu kei vuravura. …

“A sa kaya vei Inoke na Turaga: Raica oqo, a sa rai yani ko koya ka raica na Luve ni Tamata ni ra sa vakoti Koya ki na kauveilatai ko ira na tamata;

“A sa rogoca e dua na domo levu; ka sa vakabutobutotaki ko lomalagi; raica era sa rarawa na veika bula kecega sa bulia na Kalou; ka sa vutugu ko vuravura; sa kavida rua na veivatu; era sa tucake mai na yalododonu ka vakaisalataki ena iukuuku; a ra sa tu e na liga i matau na Luve ni Tamata. …

“A sa raica ko Inoke ni sa lako cake na Luve ni Tamata vua na Tamana. …

“A sa raica talega ko Inoke ni sa lako mai na Luve ni Tamata e na siga mai muri; io sa lewai vuravura ena ivalavala dodonu ena dua na udolu na yabaki” (Mosese 7:47, 55–56, 59, 65).

Ena 75 na yabaki ni bera ni sucu na Karisito, a vakadinadinataka kina o Amuleki: “Au sa kila ni na lako vakaidina mai na Karisito vei ira na luve ni tamata, ena mai bokoca na nodra ivalavala ca na nona tamata, ia ena mai sorovaka na nodra ivalavala ca na kai vuravura, me vaka sa yalataka na Turaga na Kalou” (Alama 34:8).

Sa Tu vei Jisu na Veika Cecere sa Lavaki e Duatani Tu

ERA SA KAUTI KOYA IVEI? mai vei J. Kirk Richards

Sai Jisu Karisito duadua ga ena rawa ni cakava na solibula veisorovaki—a sucu mai vua na tinana e vuravura, o Meri, ka sa soli Vua na kaukauwa ni bula mai vei Tamana (raica na Joni 5:26). Ena vuku ni kaukauwa ni bula oqo, sa qaqa kina vei mate o Koya, sa sega na kaukauwa ni ibulubulu, ka sa yaco me noda iVakabula ka Dauveivakameautaki ka iVakavuvuli ni Tucaketale—sa yaco kina me yaco na veivakabulai ka sega na mate rawa tale vei keda kece. Eda na tucaketale ka yaco meda tawa mate rawa tale baleta ga na solibula veisorovaki i Jisu Karisito.

Sa Lomai Jisu Ga Me Sorovaka na iValavala Ca Taumada

E kaya na ikarua ni yavu ni vakabauta, “Keimami vakabauta ni na cudruvi na tamata ena vuku ga ni nona ivalavala ca, ka segai ena caka cala walega nei Atama.”

Ni da vakayagataka na noda bula galala, eda sa digitaka meda cakacakataka noda vakabauta. Ena yalomatua, eda sa rawa ni veivutuni; ni sega na Veisorovaki, ena sega ni rawa.

Ena Mosese eda vulica, “A ra sa kaya kina vakaoqo ko ira na tamata, sa bokoca na ivalavala ca taumada na Luve ni Kalou, ka na sega tale ni saumi na nodra ivalavala ca na qase vei ira na luvedra; raica era sa savasava tu mai na ivakatekivu kei vuravura” (Mosese 6:54).

Enai ka 2 ni Nifai eda sa vakavulici vakavinaka kina:

“Ia me vaka sa yaco na mate ki na tamata kecega, sa kilikili me yaco na kaukauwa ni tucaketale mai na mate me vakayacori kina na inaki loloma i koya sa Bulia na ka kecega; ia sa kilikili me yaco na tucaketale mai na mate ena vuku ni nona lutu na tamata; ia na nona lutu sa vu mai na nona talaidredre; ia ni sa lutu na tamata, sa muduki tani kina mai na mata ni Turaga.

“Ia sa kilikili me vakacabori na isoro va-Kalou—ia kevaka sa sega, ena sega ni vakaisulu na yago vuca oqo me kakua tale ni vuca rawa. Ia era na sega ni sereki me tawamudu mai na imatai ni totogi sa tau vua na tamata. Ia kevaka era sa sega ni sereki, sa na lesu tale na yago oqo ki na qele me vuca ka rusa ka sega ni tucaketale” (2 Nifai 9:6–7).

O Jisu Duadua ga Sa Tamata Uasivi Duadua

Ena Vunau kei na Veiyalayalati, e kaya kina na iVakabula, “Tamaqu, mo ni nanuma na nona rarawa ka vakamatei ko Koya sa tawacala, io ko ni sa daulomani Koya vakalevu. Mo ni nanuma ni sa mai dave na nona dra na Luvemuni, io ko ni sa lewa me mai dave na nona dra, mo ni vakarokorokotaki kina” (V&V 45:4).

O Jisu ga na tamata sa uasivi duadua, ni sa sega vua na ivalavala ca. Na ibalebale ni isoro ena Veiyalayalati Makawa o ya na sorovaki ni dra—sa tukuna tiko ni na yaco mai na solibula ni noda Turaga ka Dauveivueti ena kauveilatai me vakayacori kina na solibula veisorovaki. E liu a dau vakayacori na sorovaki ni dra ena valetabu ena gauna makawa, sa dau sorovaka o bete na lami sega ni ca, sa uasivi duadua ena ka kecega. Na iVakabula sa vakatokai tiko ena ivolanikalou me “Lami ni Kalou” ena vuku ga ni sa savasava sara (raica na, me vakataka, Joni 1:29, 36; 1 Nifai 12:6; 14:10; V&V 88:106).

E vakavulica o Pita ni da sa vueti “ena dra talei ga i Karisito me vaka na lami sa sega ni ca e dua na tikina” (1 Pita 1:19).

Sa Kauta Laivi o Jisu na iValavala ca Kei Vuravura

Na veitikina e tarava e vakamatatataka ni Nona Veisorovaki ga, sa sauma kina na iVakabula na noda ivalavala ca:

“Ko i keda kece eda sa sese ga me vaka na sipi, eda sa dui lesu tale ki na noda sala koi keda yadua; ia na Turaga sa vakatauca vei koya na noda caka cala kecega” (Mosaia 14:6).

“Ia na Kalou sa vakatakila na nona loloma vei keda, ni sa mate na Karisito me noda isosomi ni da sa tamata ca. …

“Io, kevaka eda sa veivinakati kei na Kalou ena vuku ni nona mate na Luvena, ni da sa veimecaki ena qai rawarawa cake, ni da sa veivinakati tu, meda vakabulai tiko ena vuku ni nona bula.

“A sa sega ni koya walega, ia eda sa dau reki talega ena Kalou ena vuku ni noda Turaga ko Jisu Karisito, o koya eda sa yaco kina meda veivinakati tu. …

“Ka me vaka sa vakacalai na lewevuqa ena nona talaidredre e dua bau na tamata, sa vakadonui vaka talega kina na lewevuqa ena vuku ni nona talairawarawa na le dua” (Roma 5:8, 10–11, 19).

“O koya sa vakayacori kina na vosa sa tukuna ko Aisea na parofita, ka kaya, o Koya ga sa kauta vua na noda malumalumu, ka colata na noda mate” (Maciu 8:17).

“Raica sa ikoyakoya tikoga na Kalou; era sa lomani ko ira sa veivutuni; io era sa lomani ena vuku ni isoro sa vakacabori ena vukudra, ka ra sa rawata kina na tucaketale mai na mate; ia era sa tucaketale mai na mate ka lesu tale ki na nona iserau na Kalou; ia era na tu e matana me ra lewai e na nodra ivalavala me vaka sa tukuni ena vunau. …

“Ia sa vakayacora na Kalou na nona inaki tawamudu sa navuci tu mai na ivakatekivu kei vuravura. A ra sa vakabulai kina na tamata ka rawata na bula tawamudu, se yaco vei ira na rusa kei na yaluma” (Alama 42:23, 26).

A Vosota ki na iVakataotioti o Jisu

Gray Day Golgotha, mai vei J. Kirk Richards

A vosota o Jisu na veivakatovolei, rarawa, kei na solibula, kei na veika dredre e Kecisemani, sa vakakina na mosi mai Kolikoca ena kauveilatai. Me itinitini, sa qai kaya rawa kina o Koya, “Sa oti” (Joni 19:30). Sa mai vakacavara kina na Nona cakacaka e vuravura ka vosota me yacova na ivakataotioti, sa vakayacora kina na solibula veisorovaki.

A kaya kina ena were, “I Tamaqu, kevaka e rawarawa, me lako tani mada vei au na bilo oqo; ia me kakua ga ni vaka na noqu lewa, me vaka ga na nomu lewa” (Maciu 26:39).

Eda vakasalataki ena Vunau kei na Veiyalayalati:

“Raica koi au na Kalou sa Kaukauwa sara; au a sa sautaninini ena mosi ni veivakararawataki ko ya, au a bunotaka na dra ka sa yaluma sara kina na yagoqu kei na yaloqu—io au sa kerea me kau tani vei au na bilo ni cudru—

“Ia me vakarokorokotaki ga ko Tamaqu, raica au a gunuva na bilo ko ya, ka vakacavara na noqu itavi ena vukudra na luve ni tamata” [V&V 19:18–19].

A kaya o Jisu vua na Tamana, “Au sa vakarokorokotaki kemuni e vuravura: niu sa vakaotia na cakacaka ko ni a solia mai vei au meu kitaka” (Joni 17:4).

Ia, ena kauveilatai,“ni sa qai gunuva na wai wiwi ko Jisu, sa kaya, Sa oti: a sa vakacuva na uluna, ka solia yani na yalona” (Joni 19:30).

A lako mai o Jisu ki vuravura, ka maroroya na Nona bula vakalou me rawa Vua me vakayacora na solibula veisorovaki, ka vosota ki na ivakataotioti.

Nanumi Koya ena Sakaramede

Nikua eda vakananuma na solibula veisorovaki ni iVakabula ena ivakatakarakara ni madrai kei na wai—na ivakatakilakila ni Yagona kei na Nona dra—ka a tauyavutaki ena iotioti ni Kana Vata kei iratou na Nona iApositolo.

“A sa taura na madrai ka vakavinavinaka, ka dovia, ka solia vei ira, ka kaya, Oqo na yagoqu sa soli ena vukumudou: dou cakava oqo mo dou vakananumi au kina.

“Sa vakatalega kina na bilo ni sa oti na ivakayakavi, ka vaka, A bilo oqo na veiyalayalati vou ena noqu dra sa liviraki ena vukumudou” (Luke 22:19–20).

Ena Joni 11:25–26 eda wilika:

“Oi au na vu ni tucake tale, kei na vu ni bula, ko koya sa vakabauti au kevaka sa mate ena bula ga:

“Ia ko koya yadua sa bula ka vakabauti au ena sega sara ni mate.”

Eda wilika talega: “Koi au na madrai ni bula sa lako sobu mai lomalagi: kevaka sa dua e kania na madrai oqo, ena bula ka tawamudu: ia na madrai kau na solia sa lewequ, o koya kau na solia me bula kina ko ira na kai vuravura” (Joni 6:51).

Na ibalebale ni “Na bula kei vuravura” na bula tawamudu.

E gadrevi meda vakarautaki keda kei na noda matavuvale ena veimacawa meda kilikili meda taura na sakaramede ka vakavouia na noda veiyalayalati ena yalo sa veivutuni.

Rau sa Lomani Keda Na Tamada kei na Luvena

Kakua ni Vakatitiqa, Tomasi, mai vei J. Kirk Richards

Sa tala mai na Luvena ki vuravura na Tamana—na loloma vakalou—me rawa Vua me mate e kauveilatai ka sotava na veika kece a dodonu me sotava. Eda wilika ena Joni:

“Sa kaya vua ko Jisu … , Oi au na sala, kei na vu-ni-dina, kei na vu-ni-bula, sa sega ni torovi Tamaqu walega e dua na tamata, ena vukuqu ga.

“Kevaka dou sa kilai au, dou sa kilai Tamaqu talega: ia mai na siga oqo dou sa kilai koya, ka raici koya” (Joni 14:6–7).

“E na ka oqo sa rairai kina na loloma, sa segai ni da a lomani Koya na Kalou, ia ni sa lomani keda ko koya, a sa tala na Luvena mei bulubulu ni noda ivalavala ca” (1 Joni 4:10).

Sa ibalebale ni Bulubulu na veivakameautaki se veisaututaki.

iTinitini

Na tamata yadua e tadu mai ki vuravura ka mai dua na yagona ena tucaketale mai na mate, ia sa gadrevi meda cakacaka meda ciqoma na veivakalougatataki ni bula vakacerecerei ni da sa yalodina, bula galala, talairawarawa, ka veivutuni. Na loloma veivueti ena vakarautaki ena lewa dodonu, ka vakatara me yaco na veivutuni.

Ena vuku ga ni da sa mai muria ka ciqomi Jisu Karisito me sa noda Dauveivueti, eda sa taura kina vei keda na Yacana ni da sa papitaiso. Eda sa taura kina na lawa ni talairawarawa. Eda sa yalataka ni da na daunanumi Koya ka maroroya na Nona ivakaro. Eda vakavouia na noda yalayala ni da vakayagataka na sakaramede.

Ni da vakavouia na noda veiyalayalati, sa soli kina vei keda na yalayala ni na tiko ga kei keda na Nona Yalotabu. Ni da vakatara na Nona Yalotabu ki na noda bula me dusimaka na noda bula, sa rawa kina vei keda meda lesu ki na itikotiko nei Tamada Vakalomalagi kei na Luvena, o Jisu Karisito, ni oqo na Nodrau ituvatuva ni bula marau me noda—na ituvatuva ni veivakabulai.

iDusidusi

1. Nodra iVakavuvuli na Peresitedi ni Lotu: Josefa Simici (2007), 240.