2019
Ko e Hā ʻa e Fono ʻo e Angamaʻá?
ʻAokosi 2019


Ko e Hā ʻa e Fono ʻo e Angamaʻá?

Tau kiʻi fakaikiikiʻi angé e fekau toputapu moʻoni ko ʻení.

ʻĪmisi
young man

ʻI hoʻo fanongo ki he kupuʻi lea “ko e fono ‘o e angamaʻá,” ʻokú ke ʻiloʻi nai hono ʻuhingá? Mahalo ʻokú ke faʻa maʻu ha ngaahi pōpoaki kehekehe fekauaʻaki mo ia. ʻOku maʻu ʻe he kalasi kehekehe ʻo e mītiá, pea taimi ʻe niʻihi ʻoku maʻu ʻe he ngaahi kaungāmeʻá mo e fāmilí ha ngaahi fakakaukau kehekehe kau ki ai. Pea ʻoku longomoʻui hono akoʻi ʻe he māmaní e ngaahi meʻa ʻoku fehangahangai mo ia ʻoku akoʻi ʻe he ʻEikí.

Ko e hā leva e ʻuhinga totonu ʻo e fono ‘o e angamaʻá?

Ko e fono ‘o e angamaʻá ʻa e lea ʻoku fakaʻaongaʻi ʻe he ʻEikí ki Heʻene fekau ke moʻui maʻa fakasekisuale mo angamaʻá.

Teʻeki pē ke fuʻu mahino lelei? Tuku muʻa ke tau vakai fakaikiiki angé ʻaki e tokoni ʻa e Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú.

Ko e Angamaʻá ʻa e Haohaoa Fakasekisualé

ʻI hono ʻai mahinongofua tahá, ʻoku ʻuhinga hono moʻui ʻaki e fono ‘o e angamaʻá ke “ʻoua naʻá ke fakahoko ha fetuʻutaki fakasekisuale kimuʻa peá ke malí, pea [peá ke] anganofo kakato ki ho hoá hili e malí.”1

Ka ʻoku mahulu hake e angamaʻá ʻi he fakasekisualé pē. “Fakaʻapaʻapaʻi e niʻihi kehé, kae ʻoua naʻa fakaʻaongaʻi kinautolu ko ha meʻa ke fakafiemālieʻi ʻaki ʻa e ngaahi holi koví mo e ngaahi holi siokitá. Kimuʻa he malí, ʻoua naʻá ke ʻuma lolomi mo ha taha, tokoto ʻi he funga ʻo ha taha, pe ala ki he ngaahi konga fūfūnaki mo toputapu ʻo e sino ʻo ha taha, ʻo tatau ai pē pe ʻoku vala pe taʻevala. ʻOua naʻá ke fai ha faʻahinga meʻa kehe té ne fakatupu ʻa e ngaahi ongo fakasekisualé. ʻOua naʻá ke fakatupu e ngaahi ongo ko iá ʻi ho sino pē ʻoʻoú.”2

Fakatokangaʻi ange ʻoku ʻikai liliu e ngaahi tuʻunga moʻui ʻa e ʻEikí koeʻuhí pē he ʻoku femanakoʻaki ha ongo meʻa pe ʻokú na felotoi ki he ʻulungaanga ko iá. ʻI hoʻo fakaʻapaʻapaʻi e kakai kehé, ʻa e ʻEikí, pea mo koé, te ke tauhi ai e ngaahi fekaú—pea ʻoku ʻuhinga ia ʻoku ʻikai ha feohi fakasekisuale pe ko hano fakatupu ha ngaahi ongo fakasekisuale ʻi tuʻa ʻi he nofomalí, ʻi ha faʻahinga tūkunga pē.

ʻOku fakamaatoato ʻaupito e ʻEikí ʻi he meʻá ni. “Naʻe akonaki ‘a e palōfita ko ʻAlamaá ‘o pehē, ‘oku mamafa ange ‘a e ngaahi angahala fakasekisualé ‘i ha toe angahala kehe, tuku kehe pē ‘a e fakapoó mo e fakaʻikaiʻi ‘o e Laumālie Māʻoniʻoní (vakai, ʻAlamā 39:3–5).”3

Kapau ʻokú ke kei fifili pe ko e hā e ʻuhinga ʻo e “ʻuma fafale” (passionate kissing) pe ko e ʻuhinga ke “fakatupu ha ngaahi ongo fakasekisualé,” talanoa ki hoʻo mātuʻá, pīsopé, pe taha lahi falalaʻanga. ʻE lava ke tokoni atu hoʻo talanoa mo kinautolú ke mahino e ʻulungaanga totonu mo taʻetotonú pea tokoniʻi ai koe ke ke moʻui angamaʻa fakasekisuale.

ʻI hoʻo fakahoko e ngaahi filí, fekumi ki he Laumālié. Lotu maʻu ai pē ki he Tamai Hēvaní. ʻE faingofua ange ke fai e ngaahi fili totonú kapau te ke fakaongoongo ki he laumālié.

Kapau kuó ke maumaufono fakasekisuale, fekumi ki ha tokoni mei hoʻo pīsopé mo hoʻo ongomātuʻá, ʻa ia te na tokoni atu ke ke maʻu ha mālohi mo ha melino ʻi hoʻo fakatomalá. Mahalo he ʻikai ke faingofua, ka ʻe ʻaonga moʻoni ia!

ʻOku Sai Pē ke ke Ongoʻi ʻOkú ke Manako ʻi ha Taha

Mahalo te ke fifili pe ʻoku hala nai ke fakakaukau ʻoku matamatalelei ha taha. ʻOua te ke fuʻu hohaʻa ki ai. Ko ha meʻa angamaheni pē ia. Ko ʻeku moʻoni!

Ka kuo pau ke ke tokanga ki hoʻo ngaahi fakakaukaú. Kuo fakatokanga mai ʻa e Fakamoʻuí kiate kitautolu, “Ko ia ʻoku fakasio ki ha fefine [pe tangata] ke holi ki aí, ʻoku tonoʻi ia ʻe ia ʻi hono lotó” (Mātiu 5:28). Ko hono ʻuhingá ʻoku fie maʻu ke ke mapuleʻi hoʻo ngaahi fakakaukaú mo e ongó pea ʻoua naʻa tuku ke fuʻu tōtuʻa ia.

Ko ha kī eni ke tokoni atu: feinga ke ʻoua te ke tōʻonga siokita. ʻOua naʻá ke holi ki ha taha, fakakaukau taʻefeʻunga kiate kinautolu, pe fai ha meʻa ʻokú ne fakatupu ha ngaahi ongo fakasekisuale ʻiate koe pe niʻihi kehé.4

Ko e ʻuhinga foki ia ʻoku mahuʻinga ʻaupito ai ke ʻoua naʻa kau atu ki he ponokalafí mo e ngaahi mītia holoki moʻuí. ʻOku siokita maʻu pē e ngaahi meʻa ko iá, ʻoku nau tuli maʻu pē ʻa e Laumālié, pea ʻahiʻahiʻi maʻu pē koe ki he meʻa ʻoku ʻikai totonu ke ke faí.

Ka ʻoku ʻikai ʻuhinga ʻe te maʻu e ngaahi ongo ko ʻení ki ha taha pe ongoʻi ʻokú te manako ha tahá ke ke hoko ai ko ha tokotaha kovi. Ko hono moʻoní, ko e ongoʻi manakó ko ha konga ia ʻo e palani ʻa e ʻOtuá pea ko ha konga ia ʻo e malí. ʻOku ongoʻi ʻe he ngaahi husepāniti mo e uaifi ʻoku nau maʻu ha vā fetuʻutaki leleí ha femanakoʻaki mālohi mo ha holi ke fetauhiʻaki mo fetāpuekina ʻaki.

“ʻOku fakaʻofoʻofa pea toputapu ʻa e feohi fafale fakaesino ʻa e husepānití mo e uaifí. Ko e tuʻutuʻuni ia ʻa e ʻOtuá ke fakatupu ai ʻa e fānaú pea mo hono fakahaaʻi ʻo e ʻofá ʻi he vahaʻa ʻo e husepānití mo e uaifí.”5

Feohi Fafale Fakaesinó—ʻi he Taimi mo e Feituʻu Totonu

Ko e feohi fafale fakaesinó ko ha meʻa ia ke te tuʻamelie atu ki ai ʻi hoʻo mali he kahaʻú. ʻOku toputapu mo fakaʻofoʻofa ia.

ʻI hoʻo faifeinga ke moʻui maʻa mo angamaʻá, te ke ongoʻi ofi ange ai ki he takiekina ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní, te ke ongoʻi fiemālie ange ai, pea te ke mateuteu ki he ngaahi tāpuaki fakaʻofoʻofa ʻi he kahaʻú.

Ngaahi Fakamatalá

  1. Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú (tohitufa, 2011), 35.

  2. Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú, 36.

  3. Tuʻu Maʻu ʻi he Tuí: Ko ha Huluhulu Ki he Ongoongoleleí (2004), 29.

  4. Ke maʻu ha mahino lahi ange ki heni, lau e “Fehangahangai ʻo e ʻOfá mo e Holikoví” Liahona, ʻOkatopa. 2016, 30–35.

  5. Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú, 35; tānaki atu hono fakamamafaʻí. Ki ha ngaahi fealeaʻaki fakalaumālie ki he feohi fafale ʻi he malí, vakai ki he, Wendy Watson Nelson, “ʻOfá mo e Nofomalí” (fakataha lotu fakamāmani lahi maʻá e kakai lalahi kei talavoú, Sanuali. 8, 2017), broadcasts.lds.org; Boyd K. Packer, “Ko e Palani ʻo e Fiefiá,” Liahona, Mē 2015, 26–28; Jeffrey R. Holland, “Personal Purity,” Ensign, Nov. 1998, 75–78.

Paaki