2019
Ti’aturi i te Fatu
Novema 2019


Ti’aturi i te Fatu

Hō’ē noa iho rāve’a pāpū tā tātou maori rā, te ti’aturira’a i te Fatu ’e i tōna here i tāna mau tamari’i.

Tō’u mau taea’e ’e te mau tuahine here, ’ua fāri’i au i te hō’ē rata tau taime i ma’iri a’e nei, ’e nā te reira e tātara i te tumu parau o tā’u a’ora’a. ’Ua ’ōpua te ta’ata i pāpa’i i teie rata e fa’aipoipo i roto i te hiero i te hō’ē tāne, ’ua pohe tōna hoa fa’aipoipo mure ’ore. E riro ïa ’oia te piti o te vahine. Teie tāna uira’a : E fāri’i ānei ’oia i tōna iho fare i roto i te orara’a a muri a’e, ’aore rā, e tītauhia ānei iāna ’ia ora i pīha’i iho i tāna tāne fa’aipoipo ’e tāna vahine mātāmua ? ’Ua parau noa atu vau iāna ’ia ti’aturi i te Fatu.

E fa’a’ite atu ā vau i te hō’ē ’ohipa tā’u i fa’aro’o nā roto mai i te hō’ē hoa maita’i roa, ’o tā’u e fa’a’ite atu nā roto i tāna parau fa’ati’a. I muri a’e i te pohera’a o tāna vahine fa’aipoipo here ’e e metua vahine o tāna mau tamari’i, ’ua fa’aipoipo fa’ahou te metua tāne. ’Ua pāto’i pūai te mau tamari’i pa’ari i te reira fa’aipoipo-fa’ahou-ra’a, ’e ’ua ani rātou i te mana’o o te hō’ē fēti’i fātata, e ta’ata fa’atere fa’aturahia nō te ’Ēkālesia. I muri a’e i te fa’aro’ora’a i te mau tumu o tā rātou mau pāto’ira’a, nō ni’a i te huru ’e te auta’atira’a i roto i te ao vārua ’aore rā, i roto i te mau bāsileia hanahana i muri a’e i te ha’avāra’a hope’a, ’ua parau teie ti’a fa’atere : « Tē ha’ape’ape’a nei ’outou nō ni’a i te mau mea hape. E tano ia ’outou ’ia ha’ape’ape’a nō te ’itera’a ē, e tae ānei ’outou i taua mau vāhi ra. ’A fa’atumu i ni’a i te reira. Mai te mea ē, e tae ’outou i reira, e mea nehenehe te mau mea ato’a, e’ita e noa’a ia ’outou ’ia feruri.

’Auē ïa ha’api’ira’a māhanahana ē ! Ti’aturi i te Fatu !

Nā roto i te mau rata tā’u i fāri’i, tē ’ite nei au ē, tē vai nei te mau uira’a e ha’ape’ape’a nei i te tahi atu mau ta’ata nō ni’a i te ao vārua i reira tātou e pārahi ai i muri a’e i tō tātou pohera’a ’e hou ’a ti’afa’ahou mai ai tātou. Tē mana’o nei te tahi pae ē, e vai noa ā te tahi mau huru ’e te tahi mau fifi tāhuti tā tātou e fāri’i nei i roto i teie orara’a tāhuti nei. E aha mau tā tātou i ’ite nō ni’a i te mau huru i roto i te ao vārua ? Tē ti’aturi nei au ē, ’ua tano te parau pāpa’i a te hō’ē ’orometua ha’api’i ’ohipa fa’aro’o nō BYU, nō ni’a i teie tumu parau : « ’Ia uiui ana’e tātou ia tātou iho ē, e aha tā tātou i ’ite nō ni’a i te ao vārua mai roto mai i te mau buka i mātarohia, te pāhonora’a maori rā, ’aita i rahi roa mai tā tātou e mana’o pinepine nei’ ». 1

’Oia mau, ’ua ’ite tātou nā roto mai i te mau pāpa’ira’a mo’a ē, ’ia pohe tō tātou tino, e tāmau noa tātou i te ora ’ei mau vārua i roto i te ao vārua. Tē ha’api’i ato’a nei te mau pāpa’ira’a mo’a ē, ’ua tātuha’ahia teie ao vārua i rotopū i te feiā tei « ha’apa’o maita’i » ’aore rā « te feiā parau-ti’a » i roto i te orara’a nei, ’e te feiā tei ha’apa’o ’ore. Tē fa’ata’a ato’a ra te reira ē, nāhea te tahi mau vārua ha’apa’o maita’i i te ha’api’i i te ’evanelia ia rātou tei ha’apa’o ’ore ’aore rā tei ’ōrure i te hau (hi’o 1 Petero 3:19; Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 138:19–20, 29, 32, 37). Te mea faufa’a roa atu, tē fa’a’ite mai nei te mau heheura’a nō teie tau ē, e haere te ’ohipa fa’aorara’a i mua i roto i te ao vārua (hi’o Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 138:30–34, 58), ’e noa atu ē, tē fa’aitoitohia nei tātou ’eiaha e fa’atāere i tā tātou tātarahapara’a i te tāhuti nei (hi’o Alama 13:27), tē ha’api’ihia nei tātou ē, e ti’a i te tahi mau tātarahapara’a ’ia ravehia i reira (hi’o Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 138:58).

Te ’ohipa o te fa’aorara’a i roto i te ao vārua, ’oia ho’i ’o te fa’ati’amāra’a ïa i te mau vārua i te mea tā te mau pāpa’ira’a mo’a e fa’ata’a nei, « te tītīra’a ». Te mau mea ato’a i roto i te ao vārua tei raro a’e ïa i te hō’ē huru o te tītīra’a. Tē parau ra te heheura’a rahi a te peresideni Joseph F. Smith, tei pāpa’ihia i roto i te tuha’a 138 o te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau , te feiā pohe parau-ti’a, tei vai i roto i te hō’ē huru o te « hau » (Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 138:22) ’a tīa’i ai rātou i te ti’afa’ahoura’a (hi’o Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 138:16), « ’ua hi’o rātou i te mo’era’a maoro o tō rātou vārua i tō rātou tino mai te hō’ē tītīra’a » (Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 138:50).

E mamae ato’a te feiā ’ī’ino i te tahi atu tītīra’a. Nō te mea ’aita te mau hara i tātarahapahia, tei roto rātou i te mea tā te ’āpōsetolo Petero i parau ē, « te tāpe’ara’a vārua » (1 Petero 3:19; hi’o ato’a Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 138:42). E parauhia teie mau vārua ’ua « ru’uru’uhia » ’aore rā e « mau tītī » (Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 138:31, 42) ’aore rā, ’ua « hurihia rātou i te pōiri ra, tei reira te ’oto, ’e te ta’i, ’e te ’au’aura’a niho » ’a tīa’i ai rātou i te ti’afa’ahoura’a ’e te ha’avāra’a (Alama 40:13–14).

’Ua ha’apāpūhia te ti’afa’ahoura’a o te ta’ata ato’a i roto i te ao vārua nā roto i te ti’afa’ahoura’a o Iesu Mesia (hi’o 1 Korinetia 15:22), noa atu ē, e tupu te reira i te mau taime ta’a ’ē nō te mau pupu ta’a ’ē. ’A tae atu ai i terā taime i fa’ata’ahia, tā te mau pāpa’ira’a mo’a e fa’a’ite mai nei ia tātou nō ni’a i te ’ohipa i roto i te ao vārua, ’o te ’ohipa noa ïa nō te fa’a’orara’a. E mea iti te tahi atu mau mea i heheuhia mai. E ha’api’ihia te ’evanelia i te ta’ata ’ite ’ore, i te ta’ata tātarahapa ’ore, ’e i tei ’ōrure i te hau, ’ia fa’ati’amāhia ho’i rātou i tō rātou ru’uru’ura’a ’e ’ia haere i mua nō te mau ha’amaita’ira’a tā te hō’ē Metua mure e vai ra i roto i te fare ha’apuera’a nō rātou.

Te fa’atītīra’a i roto i te ao vārua nō te mau vārua parau-ti’a fa’afāriuhia, ’o tō rātou ïa tīa’ira’a—’e penei a’e ’ua fa’ati’ahia rātou ’ia fa’aitoito—’ia ravehia tō rātou mau ’ōro’a mono i ni’a i te fenua, ’ia bāpetizohia ho’i rātou ’e ’ia fāna’o i te mau ha’amaita’ira’a o te Vārua Maita’i (hi’o Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 138:30–37, 57–58).2 E hōro’a ato’a teie mau ’ōro’a mono i te tāhuti nei ia rātou i te mana ’ia haere i mua i raro a’e i te mana fa’atere o te autahu’ara’a, nō te fa’arahi i te mau nu’u o te feiā parau-ti’a ’o tē nehenehe e poro i te ’evanelia i te mau vārua i roto i te tāpe’ara’a.

I’ō atu i teie mau ’itera’a tumu, e mea iti roa te mau mea e vai ra i roto i tā tātou pu’e pāpa’ira’a mo’a nō ni’a i te ao vārua i muri a’e i te pohe ’e nā mua a’e i te ha’avāra’a hope’a.3 Nō reira, e aha atu ā te mau mea tā tātou i ’ite nō ni’a i te ao vārua ? E rave rahi mau melo o te ’Ēkālesia tei fāri’i i te mau ’ōrama ’aore rā, te tahi atu mau fa’aurura’a nō tē fa’a’ite mai ia rātou nō ni’a i te huru o te terera’a ’ohipa ’aore rā, te huru fa’anahonahora’a ’ohipa i roto i te ao vārua, terā rā, ’aita teie mau ’itera’a pae vārua o te ta’ata iho e hāro’aro’ahia ’aore rā e ha’api’ihia ’ei ha’api’ira’a tumu mana nā te ’Ēkālesia. ’E, ’oia mau, ’ua rau te mau fa’ahitira’a mana’o nō roto mai i te mau melo ’e i te tahi atu mau ta’ata i roto i te mau mea i nene’ihia, mai te mau buka nō ni’a iho i te mau ’itera’a nō te fātatara’a i te pohe.4

Nō ni’a i teie mau mea ato’a, e mea faufa’a ’ia ha’amana’o i te mau fa’aarara’a a nā Elders D. Todd Christofferson ’e o Neil L. Andersen i roto i te mau parau poro’i nō te ’āmuira’a rahi i ma’iri. ’Ua ha’api’i o Elder Christofferson ē : « ’Eiaha ’ia mo’ehia ē, e’ita te mau parau ato’a i fa’ahitihia e te hō’ē ti’a fa’atere nō te ’Ēkālesia, i tahito ra aore rā i teienei, e riro iho ā ’ei ha’api’ira’a tumu. ’Ua mātaro-maita’i-hia i roto i te ’Ēkālesia ē, te hō’ē parau i fa’ahitihia ’e te hō’ē ti’a fa’atere i te hō’ē taime, ’ua riro ïa ’ei mana’o nō te reira iho ti’a fa’atere, noa atu ē, e mana’o feruri-māite-hia, ’eiaha rā ’ei mana’o mana, ’aore rā, ’ei mana’o tumu nō te ’Ēkālesia tā’āto’a.5

I roto i te ’āmuira’a i muri iho, ’ua ha’api’i mai o Elder Andersen i teie parau tumu : « Nā te nā melo 15 o te Peresidenira’a Mātāmua ’e o te Tino ’Ahuru ma Piti e ha’api’i i te ha’api’ira’a tumu. ’Aita te reira e hunahia i roto i te hō’ē paratarāfa pōiri o te hō’ē a’ora’a ».6 ’Ua riro te parau fa’aara a te ’utuāfare, tu’u-rima-hia e nā 15 peropheta, e hi’o ’e e heheu parau, ’ei hō’ē fa’a’itera’a nehenehe nō taua parau tumu ra.

Ta’a ’ē atu te fa’aarara’a a te ’utuāfare, ’ua riro ato’a te mau ha’api’ira’a tohu a te mau peresideni o te ’Ēkālesia, ha’apāpūhia e te tahi atu mau peropheta ’e te mau ’āpōsetolo, ’ei hi’ora’a nō te reira. Nō ni’a i te mau mea e vai ra i roto i te ao vārua, ’ua hōro’a Iosepha Semita, te peropheta, i te pae hope’a o tāna tau tāvinira’a, e piti ha’api’ira’a tei ha’api’i-pinepine-hia e tōna mau mono. Hō’ē o te reira, o tāna ïa ha’api’ira’a i roto i te a’ora’a a King Follett ē, te mau melo parau-ti’a o te ’utuāfare, e hō’ē pā’āto’a rātou i roto i te ao vārua. 7 Te tahi atu ’oia ho’i, teie ïa fa’ahitira’a parau i roto i te hō’ē ’ōro’a hunara’a i roto i te matahiti hope’a o tōna orara’a : « E fa’ateiteihia te vārua o te feiā parau-ti’a i roto i te hō’ē ’ohipa rahi a’e ’e te hau atu i te hanahana… [i roto] i te ao o te mau vārua […] ’Aita rātou i ātea roa ia tātou, ’e tē ’ite nei ’e tē māramarama nei i tō tātou mau ferurira’a, tō tātou mau ’āehuehu, ’e tō tātou mau rātere-haere-ra’a, ’e e pinepine rātou i te māuiui nō te reira ».8

Nō reira, e aha te parau nō ni’a i te hō’ē uira’a mai terā tā’u i fa’ahiti i raua’e ra nō ni’a tei hea te vāhi e orahia nei e te mau vārua ? Mai te mea ē, e mea huru ’ē ri’i ’aore rā e mea faufa’a ’ore teie uira’a, ’a feruri i tā ’outou iho mau uira’a e rave rahi, ’aore rā i terā mau uira’a tā ’outou i hina’aro e pāhono mai te au i te hō’ē mea tā ’outou i fa’aro’o i mūta’a ra. Nō te mau uira’a ato’a nō ni’a i te ao vārua, tē hōro’a atu nei au e piti pāhonora’a . Atahi, ha’amana’o ē, tē here nei te Atua i tāna mau tamari’i, ’e e mea pāpū ē, e rave ’oia i te mea maita’i roa a’e nō tātou tāta’itahi. A piti, ha’amana’o i teie ha’api’ira’a mātaro-maita’i-hia tā te Bibilia, tei tauturu maita’i iā’u i roto i te mau uira’a pāhono-’ore-hia e rave rahi :

« E ti‘aturi ia Iehova ma tō ’ā’au ato’a ; ’eiaha rā e ti’aturi i tō ’oe iho ra ha’apa’o.

« ’Eiaha e ha’amo’e iāna i tō ’oe ato’a ra mau haere’a ; ’e nāna e fa’a’ite ia ’oe i tō ’oe ra mau haere’a » (Maseli 3:5–6).

’Ua hōro’a ato’a ’o Nephi i tāna salamo ’a parau ai ’oia ē : « E te Fatu, ’ua ti’aturi au ia ’oe, ’e e ti’aturi au ia ’oe ē a muri noa atu ». E ’ore au e ti’aturi i te rima tino nei » (2 Nephi 4:34)

E nehenehe tātou pā’āto’a e uiui i roto ia tātou iho nō ni’a i te mau huru i roto i te ao vārua, ’aore rā, e paraparau i te reira ’aore rā, i te tahi atu mau uira’a pāhonora’a ’ore i roto i te ’utuāfare ’aore rā i roto i te tahi atu mau pupu ri’i. ’Eiaha rā tātou e ha’api’i ’aore rā e fa’a’ohipa ’ei parau ha’api’ira’a mana, i te mau mea ’aita e tū’ati i te mau ture o te parau ha’api’ira’a mana. ’Ia nā reira tātou, e’ita ïa te reira e fa’ahaere i te ’ohipa a te Fatu i mua, ’e e riro ho’i te reira i te ha’aparuparu i te ta’ata ’ia ’imi i tō rātou iho orara’a fana’o ’aore rā te fa’ateiteira’a nā roto i tā rātou iho heheura’a tā te fa’anahora’a a te Fatu e hōro’a nei nō tātou tāta’itahi. E nehenehe te ti’aturi rahi roa i roto i te mau ha’api’ira’a a te ta’ata iho ’aore rā, i te mau ferurira’a mana’o, e tāpe’a ia tātou ’eiaha e tau’a i te ha’api’ira’a ’e i te mau tauto’ora’a ’o tē ha’amaita’i i tō tātou ’ite ’e ’o tē tauturu ia tātou ’ia haere nā ni’a i te ’ē’a o te fafaura’a.

Ti’aturi i te Fatu o te hō’ē ïa ha’api’ira’a mātarohia ’e te parau mau i roto i te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a i te mau Mahana Hope’a nei. Te reira te ha’api’ira’a a Iosepha Semita ’a fārerei ai te feiā mo’a mātāmua i te mau hāmani-’ino-ra’a teimaha, e au ra ē, e’ita e matara ’ia hi’ohia.9 Te reira noa ā te parau tumu maita’i a’e tā tātou e nehenehe e fa’a’ohipa ’ia ha’afifi-ana’e-hia tā tātou mau tauto’ora’a nō te ha’api’i mai, ’aore rā, i roto i tā tātou mau tāmatara’a ’ia fāri’i i te hau i roto i te mau mea ’aita ā i heheuhia mai ’aore rā ’aita ā i fāri’ihia ’ei parau ha’api’ira’a mana nā te ’Ēkālesia.

E au ato’a te reira parau tumu nō te mau uira’a pāhonora’a ’ore nō ni’a i te mau tā’atira’a i roto i te orara’a a muri a’e, ’aore rā, nō ni’a i te mau fa’atītī’aifarora’a i tītauhia, maoti te mau ’ohipa ’aore rā, te mau ’ōfatira’a ture o te tāhuti nei. Nō te rahi o te mau mea ’aita tātou i ’ite, nō reira, hō’ē noa iho rāve’a pāpū tā tātou maori rā, te ti’aturira’a i te Fatu ’e i tōna here i tāna mau tamari’i.

’Ei ’ōpanira’a, te mea tā tātou i ’ite nō ni’a i te ao vārua ’oia ho’i, tē tāmau noa ra te ’ohipa a te Metua ’e te Tamaiti i te ravehia i reira. ’Ua ha’amata tō tātou Fa’aora i te ’ohipa fa’a’itera’a i te ti’amāra’a i tei tāpe’ahia (hi’o 1 Petero 3:18–19; 4:6; Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 138:6–11, 18–21, 28–37) ’e tē tāmau noa nei te reira ’ohipa nā roto i tō te mau ve’a ti’amā ’e te ’aravihi tāmaura’a i te poro i te ’evanelia, tae noa atu i te tātarahapa, i te feiā e hina’aro nei ā i te tāmāra’a (Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 138:57). ’Ua tātarahia te tumu nō taua mau mea ato’a ra i roto i te parau ha’api’ira’a mana a te ’Ēkālesia, tei hōro’ahia i roto i te heheura’a nō teie ’anotau.

« Te feiā pohe ’o te tātarahapa e fa’aorahia ïa, nā roto i te ha’apa’ora’a i te mau ’ōro’a nō te fare o te Atua,

« ’E i muri iho i tō rātou aufaura’a i te utu’a nō tā rātou ra mau hara, ’e ’ia tāmāhia, e fāri’i ïa rātou i te hō’ē utu’a ’ia au i tā rātou ra mau ’ohipa, nō te mea e feiā ’āi’a rātou nō te ora » (Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 138:58-59).

Tā tātou tāta’itahi ’ohipa ’o te ha’api’ira’a ïa i te parau ha’api’ira’a o te ’evanelia i fa’aho’ihia mai, te ha’apa’ora’a i te mau fa’auera’a, te herera’a ’e te tauturura’a i te tahi ’e te tahi, ’e te ravera’a i te ’ohipa nō te fa’aorara’a i roto i te mau hiero mo’a.

Te fa’a’ite pāpū nei au ē, e parau mau te mau mea tā’u i parau atu i’ō nei ’e te mau parau mau i ha’api’ihia ’e ’o tē ha’api’ihia i roto i teie ’āmuira’a. ’Ua tupu teie mau mea pā’āto’a maoti te tāra’ehara a Iesu Mesia. Mai tā tātou i ’ite i roto i te heheura’a nō teie ’anotau, « ’o te fa’ahanahana nei ’oia i te Metua, ’e ’o tē fa’aora nei i te mau ’ohipa ato’a a tōna nā rima » (Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 76:43; ha’apāpūra’a i ’āpitihia atu). I te i’oa o Iesu Mesia, ’āmene.