Taratara Raoi n Aki Toki n Tataro (Aramwa 34:39; Moronaai 6:4; Ruka 21:36)
Kamarurungakira ni katoa tai e bon kainanoaki ni kauntaba te aki muuti ao te aki tabe ma te bwai teuana.
I tataro ibukin ana ibuobuoki te Tamnei ae Raoiroi ibukim ao ibukiu ngkai ti uaia ni kukurei ao n nebonebo.
N Eberi 1976 Unimwaane Boyd K. Packer e taetae ni kaineti nakoia te roronrikirake n te Ekaretia n te maungatabu ni kabuta. N ana rongorongo ae moan te tamaroa ae e atunaki “Spiritual Crocodiles,” e taekina bwa e kanga n tain karaoan tibwangana i Aberika n nora te korokorotairo ae e kabua rabwatana ni kamwanea konana. E katiteboa te korokorotairo ma Tatan, are e kamwaneia kairake ake aki tauraoi ni kabua raoi aron rabwatan te bure ae e kamamate.
Ai bon 23 au ririki ngke e anga te rongorongo anne Unimwaane Packer, ao Susan ao Ngai ti kariaria bungiakin moan natira inanon tabeua te bong. A rang ringaki nanora ni kanoan ana rongorongo iaon katinanikuan te bure ao rabakauna ni kabonganai kawai n aron anuan te man n reiakina te reirei n te maiu n tamnei ae e kakawaki.
Susan ao Ngai ti a tia ni mwamwananga nako Aberika inanon karaoan katabeakira aika mwaiti. Ao e a tia n reke ara tai n noori maan aika tamaroa ake a maeka n te kaontenate anne. Uringakin korakoran ana marooro Unimwaane Packer inanon maiura, ti a tia ni kataia ni karinii ao n reiakin reirei aika a kakawaki man anuaia manin Aberika.
I tangiria ni kabwarabwara tein aroia ao aia kawai ni kamwamwane uoman cheetahs Susan ao Ngai are ti matakuakina ni kakaea kanaia ao ni kairekerekei bwaai ake ti noori nakon maiura ni katoa bong n ana euangkerio Iesu Kristo.
Cheetahs ao Topis
Cheetahs bon taian kabanea ni birimwaaka ni man i aon te aba ao tokin biriia mai ieta 75 te maire n te aoa (120 km/h). Maan aika a kakateke aikai a kona ni bane biriia man te tabo are a tei iai nakon te biri ae e bane butina ae 68 te maire n te aoa (109 km/h) n ae e kee iaan tenua te tekan. Cheetahs bon maan ae a kaniia raoia ni man are a kaoti ni kamwanei konaia ao ni biri n te raroa ae uarereke ni kaeiia ao n tenaiia.
Susan ao Ngai ti kabanea uoua te aoa ni matakuakiniia uoman cheetahs n ririmwiia te nanai n topis, manin Aberika ae e rangi ni kinaaki ao ni mwaiti ae te anterobe. N tei n rietaata, uteuten Aberika aika mauteretere n te tabo ae e booraoi a maii ni buraun ao a karabaiia maan ake a kaakang n aia tai n ririmwiia te nanai n topis. A maenako taian cheetahs tao nakon 100 te iaati (91 te miita) raroaia ma a mwakuri i marenaia.
Ngkana temanna te cheetah e tekateka ni kaetia ibuakon te uteute n aki kakamwakuri, te cheetah are temanna e kawakawa ni kauarerekea iaon tano ni kaniia ma topis ake aki ataibwai. Ngkane te cheetah are e tekateka ni kaetia e rabwanako ibuakon te uteute ngke te cheetah are temanna e a manga tekateka ni kaetia. Te kakaibibiti n te baeten ae temanna te cheetah e kawakawa inano ni kekerake ao te cheetah are temanna e tekateka ni kaetia ibuakon te uteute e reitinako n te tai ae e maan. Te waaki ae e karaba n akea atakina ae e karaoaki bon ibukin katabetabeaia ao kamwaneaia taian topis bwa e kairaa nako aia iango man te kangaanga are e nang roko. Te tataninga ae e reitinako, cheetahs aika uoman aikai a mwakuri n te tiim ni iangoa reken kanaia are i mwiina.
N tei i marenaia te kurubu n topis ae e bubura ao taian cheetahs ake a waewaerake bon topis aika a ikawai ao ni marurung ake a tei bwa taan tantanii iaon te tabuki ae neia kinongo. Tamaroan tarakin te tabo ae e on n te uteute man te tabuki ae e uarereke e anganiia taian topis ake taan taratara n tarai kanikinaa ibukin te kangaanga.
N te tai ae e waekoa, ngke a kaoti cheetahs n te raroa ae e rangi ni kaan, ni kabane te kurubu n topis a rairaki ao ni bane ni birinako. I aki ataia ngkana tao ke e kanga te topis are e tantanii n reitaki ma te kurubu n topis are e mwaiti, ma e bon nako te kauring, ao ni kabane taian topis a mwaing nakon te tabo ae e mano.
Ma tera ae a karaoia cheetahs imwiina? N aki kabane tai, cheetahs ake uoman a manga moana naba aia kakaibibiti n te baeten ae temanna te cheetah e kawakawa inano ni kekerake ao te cheetah are temanna e tekateka ni kaetia ibuakon te uteute. E reitinako karaoan te baeten ni kakiokio. A aki toki. A aki katokii kuaia ke n anaa motirawaia. A imanono n reitanako aia waaki n anai nano ao ni katabetabe. Susan ao Ngai ti mataku ngke a raroa ao n raba cheetahs, n aki toki ni mwaing ni kaniia riki te kurubu n topis.
N te tairiki anne Susan ao Ngai e reke ara tai ni marooro ae e ururingaki iaon te bwai are ti a tia n noria ao n reiakinna. Ti maroroakina naba te bwai ae riki aei ma natira ao tibura ao ni katebenakoi reirei aika mwaiti ao ni kakawaki. Ngkai N na kabwarabwarai tenua reirei akanne.
Reirei #1—Taratarai Ngkami man ana Anainano ae e Raba te Buakaka
Irou, cheetahs bon maan aika a maranran kuniia, a katika te mata, ao a kamiimi. Kuniia cheetahs ae e babobo-mai nakon te kureei ni mainaina ma kiriwantantana ae e roroo e riki bwa aroia ni bitiia are a kona iai maan aikai ni karabaia n aia tai n ririmwiin kanaia n te tabo ae e on n te uteute i Aberika.
N ti tearona ma te kawai aei, iango ao mwakuri aika a kakamaku n te maiu n tamnei a aki toki n taraa n anaa te nano, a tangiraki, ke a kakukurei. Ngaia are, n ara aonaba ae ngkai, ngaira n tatabemaniira ti riai n tarataraira man ana anai nano bwaai aika a buakaka ake a bakaea te riki n raoiroi. E kauring Itaia, “A na reke kaiia akana atonga te buakaka ba te raoiroi, ao te raoiroi ba te buakaka; akana arana te ro ba te oota, ao te oota ba te ro, akana atonga ae mai ba e kangkang, ao ae kangkang ba e mai!”1
Inanon te tai ngke iango aika aki koaua a kakoauaaki ngke anakin maiun te aomata e a taekinaki ni kamoamoaki ao te mangaongao e a taekinaki bwa te tokanikai, ti rangi ni kakabwaiaaki bwa ti maeka ni boong aikai ngke ootan te euangkerio e kona n ota inanon maiura ao ni buokiira ni kinaa ana kamwamwane ao katabetabe te tia kakaitara.
“Bwa naake a wanawana ao n tia ni karekea te koaua, ao n tia n anaa te Tamnei ae Tabu ibukin kairaia, ao n tuai ni mwamwanaaki—e koaua ae I tuangkami, a na bon aki koreaki ao n teweaki nako nanon te ai, ma a na maiu n te bong anne.”2
Reirei #2—Kamwawako ao Taratara Raoi
Taian topi, aia aki iango raoi ke aia aki taratara raoi n te tai ae e uarereke e kona ni kaoa te tenaruaki ae e waekoa mai iroun te cheetah. Ai aron naba, te aki muuti ao te aki tabe ma te bwai teuana ni maium n tamnei e karikiira n kai rotaki nakon ana waaki te tia kakaitara. Te aki iango raoi ibukin maiun tamneira e kaoa te kangaanga ae korakora nakon maiura.
iStock.com/Angelika
E kabwarabwara Nibwaai bwa e kanga Tatan ni boong aikai ni kamaraui ao ni kairiia ni keweia natin te Atua nakon te iango ae e kairua bwa aongkoa a “mano ni maiuakinan te aonaba, ao a na kangai: E raoi Tion; eng, e rikirake waakin Tion, e raoi—ao te riaboro e na kamwaneia tamneia, ao e na karaurau ni kairia nako moone.”3
Kamarurungakira ni katoa tai e bon kainanoaki ni kauntaba te aki muuti ao te aki tabe ma te bwai teuana. Te marurung bon arom ke te mwakuri n rangi n taratara raoi ibukin kabuanibwai aika a na riki ke kangaanga. Ao te teimatoa n taratara raoi e nanonaki n karaoan te teimatoa ni marurung n tararua ao n totoko. N taetae ibukin te maiu n tamnei, ti riai ni tiku ni marurung ao n rangi ni kakauongo nakon ana wirikiriki te Tamnei ae Raoiroi ao te kaetieti are e roko mai iroun ana tia taratara te Uea iaon te taua.4
“Eng, ao I kairoroingkami … bwa kam na taratara raoi n aki toki n tataro, bwa kam N na aki kairaki nako n ana karirii te riaboro, … bwa nooria, e anganingkami te kanuanga ae e aki raoiroi.”5
Kabotoan maiura inanon ao iaon te Tia Kamaiu ao Ana euangkerio e anganiira te kona n tokanikai iaon arora n aomata ni matutu ao n tanigaroti n te maiu n tamnei. Ao ngkai ti kakabwaiaaki ma matara aika a noraba ao taningara n ongo,6 e kona te Tamnei ae e Raoiroi ni kakorakora ara konabwai n taratara ao n ongo ngkana ti aki raoi rangi ni iangoia ae ti riai n taratara ke n ongo ke ngkana ti aki iangoia ae ti kona n nori ke n ongo bwaai nako.
“Ngaia are, taraia bwa kam na tauraoi.”7
Reirei #3—Ataa Raoi te Bwai are e Kananonaa te tia Kairiribai
Te man ae te cheetah bon te tia kakang are e kaniia maan tabeman. Ni katoa bong, ni bong nako, te cheetah bon te tia kakang.
Tatan “bon te tia kairiribai nakon te raoiroi ao nakoia naake a ukeuke bwa ana karaoa nanon te Atua.”8 Ni katoa bong, ni bong nako bon tii ana iango ao oin ana kantaninga bwa e na karikiia natin te Atua mwaane ao aine bwa ana karawawataki ni kabane n ai arona.9
Ana babaire ni kakukurei te Tama e karaoaki bwa e na kaota te kawai ibukiia Natina, ni buokiia n rinanon te kimwareirei ae teimatoa, ao ni kairiia nakon mweengaia ma te Atua ma te rabwata ae e mangauti, ao e karietataki. Ana mwakuri te riaboro ni karikiia natin te Atua mwaane ao aine bwa ana mangaongao ao n aki kukurei ao n tuuka rikirakeia ae akea tokina. Te tia kakaitara e mwakuri korakora ni buakana iteran nako ana babaire te Tama are e rangi n ribaia.
Akea rabwatan Tatan, ao rikirakena ae akea tokina e a tia n katokaki. N ai aron te ran are e buti n te karanga e katokaki n te oo, ai aron naba rikiraken te tia kakaitara ae akea tokina e totokoaki ibukina bwa akea rabwatana. Ibukin ana kakaitara, Rutibero e a tia n aki karekea ni kabane kakabwaian ao baike a rinanoaki n te maiu aei are e ti kona n reke ni karekean te rabwata ae te iriko ma te rii. Teuana raoi nanona ni booki aika tabu te taeka ae kabuakakaki e kaotaki n arona n aki kona n reitaanako rikirakena ao n riki n ai aron Tamara are i Karawa.
Ibukina bwa te rabwata ae e mamate e rangi ni boboto ibukin rikiraken maiun tammeira n ana babaire ae e kakukurei te Tama, Rutibero e ukora aron kamangaoan rikirakera man katakira bwa ti na kabonganai rabwatara n te aro ae e aki riai. E a tia n reirei Beretitenti Russell M. Nelson bwa kamanoakin maiun tamneira e bon ti wene inanon ae “ko na tai anaa te moan mwaneka are e kariiri nakon te tabo are ko riai n aki nako ao ni karaoa te bwai are ko aki riai ni karaoia.’… Ngkai aomata ngaira iai iroura ni kabane [n rabwatara aikai] te bwai ae ti rangi n tangiria ae e tau ibukin maiura. ‘Te bwai ae ti tangiria aio e bon rangi ni kakawaki ibukin kateimatoan te maiu. Ngaia are, tera ae e karaoia te tia kakaitara?… E buakaniira rinanon baike ti rang n tangiria. E kairoroira bwa ti na kang baike ti riai n aki kanii, n nimii mooi ake ti riai n aki nimii, ao n tangira n aron ae ti riai n aki tangira!’”10
Teuana te bwai ae e korakora kamimina n te maiu ae akea tokina bwa te tia kakaitara, are e aki rangi ni kukurei bwa bon ibukin ae akea rabwatana, e kaoira ao ni kamwaneira bwa ti na tibwa arona n aki kukurei rinanon kabonganaan rabwatara n te aro ae e aki tau. Te bwai ni mwakuri are akea irouna ao e aki kona ni kabongana bon ngaia oin ana takete ni kataia ni kamwaneira nakon kabuakakakira ni maiun rabwatara ao tamneira.
Ataakin nanon te tia kairiribai e kakawaki ibukin katauraoara raoi nakon kaitarakira aika a na roko.11 Ngaia raoi anne bwa bukina ae Kaben Moronaai e ataa te bwai are ana karaoia Reimwanaite, e tauraoi imwaia n te tai are a roko iai ao e tokanikai.12 Te reirei ao te berita ae ai aron anne e na reke nakoira n tatabemaniira nako.
“Ngkana ko tauraoi ao kam na aki maaku.
“Ao bwa kam aonga n totokoa mwaakan ami kairiribai.”13
Kakao, Berita, ao Kakoaua
N aron kakawakin te reirei are e kona n reiakinaki man matakuakinan aroaroia cheetahs ao topis, ngaira n tatabemaniira ti riai n tarai reirei ao kauring ake a kuneaki inanon baika a bebete ni waakin maiura ni katoa bong. Ngkai ti ukeuke ibukin iango ao naano aika a tauraoi ni butimwai kairiiri mai karawa ni mwaakan te Tamnei ae e Raoiroi, tabeua kairiiri aika a kakawaki ake ti kona ni karekei ao mwaitin kauring aika korakora ake a kona ni kamanoira a na nako man oin baike ti a tia n rinanoi. Kaikonaki aika korakora a reke inanon koroboki aika tabu ao inanon maiura ni katoa bong.
I a tia ni kamataatai ti tenua mai ibuakon reirei aika mwaiti ake a kona n anaaki man te mwananga are e karaoia Susan ao Ngai i Aberika. I kaoi ao ni kaungai ngkami bwa kam na ururingii baika a riki n te karaki iaoia cheetahs ao topis ao n anai reirei tabeua ibukim ma am utu. Taiaoka uringa n tainako bwa mweengam bon te tabo ni koaua ibukin reiakinan ao maeuakinan te euangkerio.
Ngkai ko kaeka n te onimaki nakon te kakao aei, iango aika a roko mai karawa ana roko nakon am iango, namakini bwain te tamnei e na beberake inanom, ao ko na kinai mwakuri aika ana karaoaki ke reitakinako bwa ko aonga n “ni kaaki i aom [ana] bwai ni buaka [te Atua] bwa ko aonga ni kona ni kaaitara te bong ae buakaka, i mwin karaoan bwaai ni kabane, bwa ko aonga ni kona n tei.”14
I berita bwa te kakabwaia ibukin te katauraoi ae e manena ao kamanoam n te maiu n tamnei e na raanga nakon maium ngkai ko taratara raoi n aki toki n tataro.
I kaota koauana bwa te kanene ni waerake iaon kawain te berita e na katauraoa te kamanomano n te maiu n tamnei ao ni kaoa te kimwareirei ae e reitinako inanon maiura. Ao I kakoauaa bwa te Tia Kamaiu are e a tia n uti ao ni maiu e na kateimatoaira ao ni kakorakoraira n taai aika a raoiroi ao aika buakaka. Man koaua aikai I kakoauai n aran Iesu Kristo ae tabu, amen.