2019
Rinanon te Nang ao Otantaai, te Uea, Tiiku Irou!
Okitobwa 2019


Rinanon te Nang ao Otantaai, te Uea, Tiiku Irou!

I kakoaua nakoimi bwa “rinanon naang ao otantaai” te Uea e tiku iroura, bwa “karawawatakira [a na] kabwautaki n te kimwareirei iroun Kristo.”

Teuana ara anene n taromauri ae matennanora e kabwarabwara te bubuti “Rinanon te nang ma otantaai, te Uea, e tiiku irou!”1 I mena te taina iaon te wanikiba ngke e kaitara ma te angibuaka ae korakora. N taratara man te winto, I kona n noori naang aika matenten ae a mena iaara. Ootan bungin taai are kaotaanako te nang, a takiakia man ootamwaaka. N ae waekoa, e ruo te wanikiba rinanon naang aika a maten, ao n ae karina ti a katobibiaki n te rootongitong are ti a kamwaningaaki nakon te oota are ti a tia ni kakoaua n te tai ae nako .2

Tamnei
Ootan bungin taai
Tamnei
Naang aika Rotongitong

Naang aikai a kona ni kamatakiira nakon ootan te Atua ao ni karaoa ae ti na titiraki ngkana arona bwa e na iai te oota anne ibukira. Tabeua ibuakon naang akanne bon te rawawata, te kakai n nano, ao tabeua rinanin rootakin te iango ao te namakin. A kona ni bita te kawai n te aro ae kamamane are ti nooriira iai, tabeman, ao riki te Atua. A rootaki iai aine ao mwaane inanon rooro nako n aonon nako te aonaaba.

Ai aron te urubwai bon kamamaten te motikitaeka ke taan nanououa are e kona n rootia tabeman ake a tuai n rinanon kakaewenako aikai. N aron iteran nako te rabwata, te kaburoro e kabaeaki nakon te aoraki, te maraki, ao aki mwakurin raoi te kemikoro. Ngkana a rootaki ara iango, e bon riai bwa ti na ukera ana ibuobuoki te Atua, mai rouia naake irarikira, ao bwainaoraki ao ake a rabakau ibukin kamarurungan te iango.

“Ni kabane aomata—mwaane ao aine—a karikaki ni katotongan te Atua. Ngaiia n tatabemaniia nako bon naati mwaane ao aine aika tamnei aika a tangiraki irouia aia karo ake i karawa, ao … ngaiia n tatabemania iai aroia ae moan te kakawaki ao te kakannato n aron bairean aroia n te aro n atua.”3 N aroia ara Karo ake i Karawa ara Tia Kamaiu, iai rabwatara4 ao ara taneiai n te namakin.5

Tariu aika a tangiraki, e bon riai namakinan te nanokawaki ke te raraoma n te tai ae uarereke. Te nanokawaki, ao te kakai n nano, ao te un bon ana namakin te aomata ae bon riiriki.6 E ngae n anne, ngkana ti teimatoa n nanokawaki ao ngkana arona bwa marakira e korakora n te aro are e tuuka ara konabwai n namakina ana tangira Tamara are i Karawa ao Natina ao ana wirikiriki te Tamnei ae Raoiroi, ngkanne ti rootaki n te rawawata, te kakai n nano, ke kaangaangan te namakin.

E koroboki n te taina natiu te aine: “Iai te tai … [are ngke] I a rangi n rootaki n te nanokawaki n angiin te tai. I aki toki n iangoia bwa te nanokawaki bon te bwai ae kamaama, ma bon kanikinaean te mamaara. Akea temanna ae I tuangnga aron nanokawakiu. … I namakinna bwa ai akea kakawakiu.”7

Raoraou te aine ae kabwarabwara n te aro aei: “Inanon ataeiu, I a tia ni kaitara ma namakinan buan te kantaninga, te rotoongitong, te maroaa, ao te maaku ao n namakinna bwa I a uruaki ke ni kabwaka. I karaoi bwaai ni kabane ni karaba marakiu ao n aki kaota te iango are teraa arou ma I nakoraoi ao ni korakora.”8

Raoraou aika a tangiraki, e kona n riki nakoira—ai moarara riki ngkana, ngaira ake ti kakoaua te babaire ni kakukurei, ti katikui rawawata aika akea bonganaia iaora n iangoia bwa ti kainnanoia bwa ti tau ngkai. N aron iango aikai a kona ni karawawata ao ni kamamaara. Karekean te kororaoi bon te waaki ae ti na karaoia n rinanon maiura ae mamate ao are iaona riki—ao tii rinanon ana akoi Iesu Kristo.9

N aron te kaokoro, ngkana ti taekin ara kaangaanga n ara namakin, ni kaotia bwa tiaki tau, ti anganiia tabeman te kariaia bwa a na tibwauai korakaia. Ni kabane ti na ataia bwa iai te kantaninga are akea iroura ngkana ti korakai n tii ngaira.10

Tamnei
Te Kantaninga n te Kauaoki

N aroia ana reirei Iesu Kristo, ti a tia ni karaoa te berita ma te Atua bwa “ti tauraoi ni katoka i aora rawawataia raora,” ao n “tang ma ake a tang.”11 Aei e na reita tuangakim taekan aorakin te namakin n te rabwata, kakaean bwaai n ibuobuoki are e na kona ni buoka maroroakinan korakai aikai, ao n tokina e uotiira ao tabeman nakon Kristo, are te Mwatita ni Katoki Aoraki.12 E ngae ngke ti aki ataia bwa ti na kanga n reitiira nakoia tabeman bwa tera are a rinanona, ni kamatoa bwa e koaua marakiia are e kona n riki bwa te moan mwaneka ae kakawaki ni kunean te atatai ao te kamaiuaki.13

Inanon tabeua keiti, te bwai ae karika te rawawata ke te kakai n nano e kona n ataaki, are inanon tabeua taai e kaangaanga bwa ko na kinaa.14 A na bae n rootaki kaburorora n te bwai ae karawawata iangoana,15 ke te kua ae korakora,16 are n tabetai e kona ni kanakoraoaki rinanon bitakin te amwarake, te matu ao te kamarurung. N angin te tai, te kamarurung ke bwainaoraki iaan aia kairiiri naake a rabakau ake a kataneiaaki a kainnanoaki naba.

Ngkana akea buokan katokan aorakin te iango ke aorakin te namakin e kona n aki karaunano, ni karikirakea te kakaokoroaki, te aki oota, e urua te reitaki, kaikoakiko, ao riki te bakabure. I ataia n te moan tai, ngke e mate oin tamau man bakabureana ririki aika a mwaiti n nako. E katounako matena ao ni kauruakinano ibukiia au utu ao ngai. E rinanon ririki mwakuriian te rawawata aei, ao bon tii inanon te tai ae nako are I a rabakau ni maroroakina taekan te bakabure ni kawai aika a riai e ibuobuoki ni katokia nakon riki kaungaana.17 I a maroroakina ngkai taekan maten tamau ma natiu ao ni kakoaua te kamaiuaki are e kona n anga te Tia Kamaiu n te aonaaba n tamnei ao iaon te aba.18

Ae kananokawaki, angiina ake a rootaki ni karawawataki a kararoaia mai irouia raoraoia Aika Itiaki ibukina bwa n aia namakin aki tau n aia katautau n iangoan aroaroia ae onoti ke kateia. Ti kona ni buokiia n ataia ao n namakinna ae bon raora naba ngaiia. E bon kakawaki ataakina bwa te rawawata tiaki mwiin te mamara, ke e ataaki bwa iaki imwiin te bure.19 E rikirake te nano rawawata ngkana ti karabaa ma e keerikaki ngkana ti karekea aia tibwatibwa tabeman iaon aia namakin.”20 N ikotaki, ti na kona ni katebenakoira man kaangaangan te kakaokoroaki ao te taratara n namakinan kamamaeakira n ae rawawatate kamamaeaki e na bebete ao taian kakai ibukin te kamaiuaki a kona n riki.

Inanon Ana tai ni mwakuri n te maiu ae mamate, Iesu Kristo e kamaiuiia aoraki ao ake a rootaki, ma aomata n tatabeman a na kamwakura aia onimaki Irouna ao ni mwakuri bwa aonga ni karekea Ana kamaiu. Tabeman a toui kawai aika abwabwaki, tabeman anga baia bwa a na riinga kunnikaina, ao tabeman a uotaki nakoina bwa aonga ni kamaiuaki.21 Ngkana e roko tain te kamaiuaki, tiaki ti boni bane ni Kainnanoia? “Tiaki Ngaira Taian Rarikin ni Kabane?”22

Ti na iriira kawain te Tia Kamaiu ao ni karikirakea ara nanoanga, ni kauarerekei anuara ni momotiki taeka, ao n aki riki bwa aomata aika taan tiribureia tabeman ni maiuiia n tamnei. N aron taai aikai, ti na kona ni uota te buoka ke ni kabebtei rawawatan aia kaangaanga ara utu aika tangiraki ao raoraora23 n te aro bwa, rinanon ara tangira, a kona ni manga namakina riki te Tamnei ae Raoiroi ao ni karekea te oota are e roko mai iroun Iesu Kristo.

Ngkana ko teimatoa ni katobibiaki n te “te bubu n nang ae roo,”24 rairaki nakon Tamam are i Karawa. Akea te bwai ae ko a tia n rinanona ae kona ni biti koaua aika akea tokina ae ngkoe Natina ao E tangiriko.25 Uringnga bwa Kristo bon am Tia Kamaiu ao te Tia Kabooi Maiura, ao te Atua bon Tamam. A oota. Katamneiia ni kaan ma ngkoe, kakauongo ao anga am boutoka.26 “[A] na kabebeteko inanon rawawatam.”27 Karaoi ni kabane ake ko kona, ao kakoaua inanon ana akoi ni kamaiu te Uea.

Karawawatakim a aki kabwarabwarako, ma a kona ni katamaroa arom.28 Ibukin “te bai ni kateketeke n te iriko,”29 ko na karekea te konaa n namakina riki te nanoanga nakoia tabeman. Ngkai ko kairaki iroun te Tamnei ae Raoiroi, tibwaua am rongorongo bwa ko aonga n “buokiia ake a mamaara, tabekirake baai ake a tine, ao ni kakorakorai bubuaniwae aika aki konamaki.”30

Mai buakora ake a korakai n te tai aei ke ni boutoka temanna are e rootaki, ti na tauraoi ni kawakin ana tua te Atua bwa e aonga ni memena Tamneina iroura n taai nako.31 Ti na karaoi “bwaai aika a uarereke man aki kaangaanga”32 are a na anganiira te korakora n tamnei. N aron ae taku Beretitenti Russell M. Nelson, “Akea te bwai ae kauka karawa n aron ikotan rikiraken te itiaki, te ongotaeka ae koaua, te ukeuke ni koaua, katoatai ni kamwarakeaki n ana taeka Kristo inanon Ana Boki Moomon, kateimatoaan te nanako n te tembora ao te mwakuri n rongorongo te utu.”33

Tamnei
Ana kamaiu te Tia Kamaiu

Ti na uringnga ni kabane bwa ara Tia Kamaiu, Iesu Kristo, “[e na uota] i aona [mamaarara], bwa e na on nanoia n te nanoanga, ni kaineti ma te maiu n rabwata, bwa e na ataia … bwa e na kanga ni [buokiira] ni kaineti ma [mamaarara].”34 E nakomai “ba e na bautia akana a uruaki nanoia, … ma ni kabebetei nanoia akana tang ni kabaneia; … n angania te bau ae tamaroa n onea mwin te mannang, te ba ni kukurei n onea mwin te kunnikai n tang, te anene ni kamoamoa n onea mwin te nanorawawata.”35

Tamnei
Te Kauaoki

I kakoaua nakoimi bwa “rinanon naang ao otantaai” te Uea e mena irarikiu, bwa “karawawatakira n aekaia nako [a na] kabwautaki n te kimwareirei iroun Kristo,”35 ao bwa “bon rinanon te akoi are ti kamaiuaki iai i mwin bwaai ni kabane ake ti kona ni karaoi.”37 I kakoaua bwa Iesu Kristo e na manga oki nako aon te aba “ma te kamaiu iaon baina ni kiba.”38 N tokina, E “na kabane rannimataia ni kaoi mai [imatara]; ao e na akea naba …te nanokawaki.”39 Ibukiia ni kabane ake a na “nakomai nakon Kristo, ma ni kakororaoaki irouna,”40 ane “e na aki manga bung am tai … ba bon [otara] ae akea tokina Iehova, ao ana toki [ara] bong n tang.”41 N aran Iesu Kristo, amen.

Bwaai aika a na taraaki

  1. “Tiiku Irou!” Anene n taromauri, nambwa 166.

  2. Ngke ti mena ietan te nang, ti aki kona n noora te rootongitong are e wene tabeua te miita mai iaara, ao ngke ti a katobibiaki n te rootongitong are i nano, e a boni kaangaanga nooran ootan te riringa are e raneanea tabeua te miita mai iaora.

  3. Te Utu: Te Katanoata nakon te AonaabaRiaona, Meei 2017, 145.

  4. “Ao te tamnei ao te rabwata a karika rabwatan te aomata.” (Reirei ao Berita aika Tabu 88:15). “Rabwatam bon ana tembora tamneim. Ao arom ni kabongana rabwatam e na roota tamneim” (Russell M. Nelson, “Decisions for Eternity,” Riaona, Nob. 2013, 107).

  5. Taraa, n aron te katooto, Itaia 65:19; Ruka 7:13; 3 Nibwaai 17:6–7; Mote 7:28. Reiakinara ni kinaa ao n ataa kakawakin ara namakin e kona ni buokiira ni kateimatoa kabonganakiia bwa ti aonga n riki n a aron ara Tia Kamaiu, Iesu Kristo.

  6. Taraa “Sadness and Depression,” kidshealth.org/en/kids/depression.html.

  7. Hermana Elena Aburto blog, hermanaelenaaburto.blogspot.com/2015/08. E koreia:

    “Te kakatai anne e anganai au tai bwa N na kamwakura raoi au onimaki n te babaire ni kamaiu. Bwa I ataia bwa Tamau are i Karawa e tangirai, ao iai Ana babaire ibukiu, ao bwa Kristo e ataa raoi te bwai ae I rinanona.”

    “E aki kamamaeko te Atua ngkana e karako am konabwai. E kukurei ni buokiko n nakoraoi ao n rairananom. E aki kantaningaia bwa ko na kanakoraoi bwaai ni kabane ngkekei naba. Ko na aki karaoa aio n tii ngkoe” (iwillhealthee.blogspot.com/2018/09).

  8. Te reitaki ae onoti. E koreia naba: “Te bwaa ni kamaiu man ana Mwakuri ni Kamaiu te Tia Kamaiu e riki bwa te buoka ae teimatoa ibukin te rau ao te otanga rinanon mwanangau ae bwanin. Ngkana I namakina te maroaa inanon korakaiu, I kauringaki bwa E a kaman rinanon raoi te bwai ae N na rinanona n tei ibukiu. … E mwaiti te kantaninga n ataakina bwa rabwatau ae kororaoi nakon taai aika a na roko, ae na manga kautaki e na aki kaorakaki man [karawawata] n te maiu ae mamate aei.”

  9. Taraa Russell M. Nelson, “Perfection Pending,” Ensign, Nob. 1995, 86–88; Jeffrey R. Holland, “Be Ye Therefore Perfect—Eventually,” Riaona, Nob. 2017, 40–42; J. Devn Cornish, “Am I Good Enough? N na Kona n Roko Iai?Riaona, Nob. 2016, 32–34; Cecil O. Samuelson, “Tera ae Nanonaki n Riki ni Kororaoi?New Era, Tianuare 2006, 10–13.

  10. E kakawaki maroroakinan kaangaanga aikai ma natira, ara utu, ao raoraora inanon mweengara, ara uoote, ao ara komiuniti.

  11. Motiaea 18:8‒9.

  12. Taraa Russell M. Nelson, “Jesus Christ—the Master Healer,,” Riaona, Nobembwa 2005, 85–88; Carole M. Stephens, “The Master Healer,,” Riaona, Nobembwa 2016, 9–12.

  13. Ataakina bwa ko na kanga ni kinai kanikinaa ao kanikinaean te aoraki iroura ao irouia tabeman e kona n ibuobuoki. Ti kona naba n reiakinaki ni kunei bwaai aika aki eti ke anua n iango aika aki kamarurung ao ko na kanga n oneimwiia nakon aika a eti ao a kamarurung riki.

  14. E kona naba n reke te rawawata man bitakin maiu aika a raraoi—n aron bungiakin te ataei ke te mwakuri ae boou—ao e kona n riki ngkana iai bwaai aika a nakoraoi ni maiun te aomata.

  15. Taraa “Understanding Stress,” Adjusting to Missionary Life (2013), 5–10.

  16. Taraa Jeffrey R. Holland, “N Aron te Bwai ae Uruaki,,” Riaona, Nobembwa 2013, 40.

  17. Taraa Dale G. Renlund, “Understanding Suicide” (video), ChurchofJesusChrist.org; “Talking about Suicide” (video), ChurchofJesusChrist.org; Kenishi Shimokawa, “Understanding Suicide: Warning Signs and Prevention,Riaona, Okitobwa. 2016, 35–39.

  18. “Ni moanakin te kamaiuaki e kainnanoa ae ai aron ana onimaki te ataei ae matoa ae Tamara are i Karawa e tangiriko ao e a tia ni katauraoa te kawai ni kamaiu. Ana Rikitemanna, Iesu Kristo, e anga Maiuna ibukin katauraoan te kamaiuaki anne. Ma akea katokana ae mwaaka, akea te bwa ae tauraoi ibukin te kamaiu, ke akea te kawai ae aki kaangaanga nakon te kamaururngaki ae bwanin. Katokana e bon kainnanoa te onimaki ae nano iroun Iesu Kristo ao Ana konabwai ae akea tian ana kamaiu” (Richard G. Scott, (Richard G. Scott, “To Heal the Shattering Consequences of Abuse,” Liahona, May 2008, 42). Ngkana iai te kaangaanga, nanora bwa ti na bon karaoia. E ngae ngke, ti aki riai n riki bwa aomata aika ti tii kataia ni kanakoraoa arora ke tabeman. Ti aki riai ni karaoi bwaai ni kabane n tii ngaira. N ae riaon riki teuana te tai inanon maiu, I ukoukoriia taan kamarurung bwa a na buokai ni kaitarai taai aika a kaangaanga.

  19. Taraa Ioane 9:1–7.

  20. Jane Clayson Johnson, Silent Souls Weeping (2018), 197.

  21. Taraa Mataio 9:2–7, 20–22; 14:35–36; Mareko 1:40–42; 2:3–5; 3 Nibwaai 17:6–7.

  22. Motiaes 4:19; taraa naba Jeffrey R. Holland, “Tiaki Ngaira Taian Rarikin ni Kabane?”?” Riaona, Nobembwa 2017, 60–63.

  23. Taraa I-Rom 2:19; 13:12; taraa naba Jeffrey R. Holland, “Come unto Me” (Brigham Young University devotional, Maati 2, 1997), speeches.byu.edu.speeches.byu.edu.

  24. 1 Nibwaai 8:23; taraa naba 1 Nibwaai 12:4, 17; 3 Nibwaai 8:22.

  25. Taraa Taian Areru 82:6; I-Roms 8:16–18; Reirei ao Berita aika Tabu 24:1; 76:24; Mote 1:1–39.

  26. Taraa Adjusting to Missionary Life, 20; taraa naba Micah 7:8; Mataio 4:16; Ruka 1:78–79; Ioane 8:12.

  27. Iakobwa 3:1; taraa naba I-Ebeto 5:8; I-Korote 1:10–14; Motiaea 24:13–14; Aramwa 38:5. Wawareka am kakabwaia mairoun te tamanuea ke bubuti ana kakabwaia te nakoanibonga bwa ko aonga n ongo ao n uringnga bwa mwaitira tangiram iroun Tamam are i Karawa ao e tangiria ni kakabwaiaiko.

  28. Taraa 2 I-Korinto 4:16–18; Reirei ao Berita aika Tabu 121:7–8, 33; 122:5–9.

  29. 2 I-Korinto 12:7.

  30. Reirei ao Berita aika Tabu 81:5; taraa naba Itaia 35:3.

  31. Taraa Moronaai 4:3; Reirei ao Berita aika Tabu 20: 77.

  32. Aramwa 37:6.

  33. Russell M. Nelson, “Te Kaotioti ibukin te Ekaretia, Te Kaotioti ibukin Maiura,,” Riaona, Meei 2018, 95.

  34. Aramwa 7:12; taraa naba Itaia 53:4; 2 Nibwaai 9:21; Motiaea 14:4.

  35. Itaia 61:1–3; taraa naba Ruka 4:18.

  36. Aramwa 31:38; taraa naba Aramwa 32:43; 33:23.

  37. 2 Nibwaai 25:23.

  38. Maraki 4:2; 3 Nibwaai 25:2.

  39. Te Kaotioti 21:4.

  40. Moronaai 10:32.

  41. Itaia 60:20.

Boretiia