Ai Aron te Mangko ae Maibi

Iroun Unimwaane Jeffrey R. Holland

Man te Kooram n Abotoro n te Tengaun ma Uoman

Ngaia are ko na kanga ni kaeka raoi ngkana a kaitarako kaangaanga n te iango ao n te namakin ke naake ko tangiriia?

E koreia te Abotoro ae Betero bwa ana reirei Iesu Kristo a riai n iai irouia te “iakoakoi i boni imarenaia.”¹ Man te namakin anne I kan taetae nakoia naake a rootaki n aorakin te iango ke n te namakin, ngkana rawawata akanne a bebete ke ni korakora, n te tai ae uarereke ke n reitinako inanon te maiu. Ti matata ni kaangaanga aikai ngkana ti ongo irouia tan taetae aika wanawana ibukin raraoman ao aki nakoraoin te namakin, are e karika te aoraki man te kairoroaki, man korakoran te rawawata ao te bwainikirinaki, ao aorakin te iango. Ma e ngae ngke a katabetabe aroia, karawawata aikai bon tabeua mai buakon baika a ririki n te maiu—ao a na akea te mamaa n ataakia nakon ataakin buakanakin te rietata n raraa ke baika a karina ni kaoti man kaentia aika kamamate.

Inanon te nanomatoa ibukin te rau ao te kan oota ibukin kaangaanga aikai, e bon rangin kakawaki bwa ti maiu—ao ti rineia bwa ti na maiu—n te aonaaba ni karekei kantaninga aika kakannato aika ai aron atua aika a na kataaki ao ni manga kataaki riki. Man kakoauan te babaire bwa te Tia Kamaiu, te Tia Kabooira are rinanon ara onimaki Irouna e na tabekira rake ma te tokanikai iaon kataaki ao kakatai akanne, e ngae ngke e rangin korakora boon karaoana iroun te Tama are e kamwananga ao te Nati are e kaoti. Bon tii te kakaitau ibukin te tangira ae kakannato are ti kona ni kaitarai rawawatara aika moamoa kakaiakiia, e matata imwiina, ao a booraoi n te kabane.

N na katikui aoraki aika kamimii ake I a tia n taekin ni kabotoi ami iango iaon MDD—“korakoran rawawatan te namakin”—ke, ae ataaki, “te raraoma.” Ngkai I taekina aei, I aki taekin boong aika a bubuaka n tokin tain te taekiti, ke taai aika kabwaranano ake ti bane n rootaki iai. Aomata nako a na bane n raraoma ke n rawawata ni baika a riki. E taekinaki n ana Boki Moomon bwa Ammon ma tarina a bon rawawata n te tai ae rangin matoatoa,² ao ai arora naba ni kabane. Ma n te bong aei, I kan taetae iaon te bwai ae kakawaki,, te korakai ae korakora are e kona n tuuka mwakurin ana konabwai te aomata, uruakin te iango n te aro are akea ae kona n iangoia bwa rootakin namakin akanne a na kona raoi n toki ngkana a iangoia aomata bwa a na karaoa riki ae tamaroa—e ngae ngke I kaungai ngkami ma te korakora n rabwata aika toamau ma iango aika tamaroa!

Tiaki, rotongitongin te iango ma te tamnei aei, e korakora riki nakon te bwarannano. I a tia n nooria ngke e kaoti iroun te mwaane ae ai aron te anera ngke e mate buua 50 te ririki n nako. I a tia n nooria irouia tiina aika tibwa tia ni bung are e atongaki “imwiin te bung ae karawawata” I a tia n nooria n oreia ataein te reirei, aika mwaatai n te taanganibuaka, tiibu unaine ake a raraoma ibukiia aia ataei aika a ikawai.

Ao I a bon tia n nooria irouia kaaro ataei ni kataia ni katauraoi ibukia aia utu. N te tabeaianga anne I maaku ngke I nooria bwa e riki irou. N te iango teuana inanon maiura n taanga ngke e roko irou te maaku ma te kua ao te raraoma iaon te kataumwane, e a rootaki au kantaninga ma e boni koaua. Man ana nanoanga te Atua ao aia tangira au utu, I kateimatoaai ni kabaeranta maiu ao n teimatoa ni mwakuri, ma imwiin ririki aikai ni kabane I teimatoa n namakina te nanokawaki ae bati ibukia riki tabeman ake a korakai riki n rootakia n te roo nakoiu. N aanga nako, ti karekea te kaungaaki mairouia naake, n ana taeka te Burabeti Iotebwa a, “ukouko[ri] … ao ni kamatebwa[i] boong aika akea kanoaia”³ ao n teimatoa n rinanona—tabeman aomata aika a kakannato n aron Abraham Lincoln, Winston Churchill, ao Unimwaane George Albert Smith, te kabanea n aomata mai buakoia aika rangin oinimwaane n aron Kristo n ara bong aikai, are e kaitaraaki ma te tabeaianga inanon ririki imwaain ae riki imwiina bwa te ka waniman ni burabeti ao ni Beretitenti n Ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika Itiaki ni Boong Aika Kaitira.

Ngaia are ko na kanga ni kaeka raoi ngkana a kaitarako kaangaanga n te iango ao n te namakin ke naake ko tangiriia? Iaon bwaai nako, tai kabua am onimaki iroun te Tama are i Karawa, are e tangiriko nakon are ko kona n ataia. N aron are e taku Beretitenti Monson nakoia kaain te Bootaki n Aine n te aro ae rangin anainano n tairikin te Kaonobong ae nako: “Bwa te tangira anne e aki bibitaki. … E mena ikanne ibukim ngkana ko rawawata ke ko kukurei, bwarannano ke n iai am kantaninga. Ana tangira te Atua e mena ikanne ibukim ngkana ko aki ke ko [kainanoia]. E boni memena ana tangira ikanne n tainako.”⁴ Ko na aki, nanououa n anne, ao tai kamatoa nanom. Kakaonimaki ni karaoi bootaki n taromauri are e na uota Tamnein te Atua nako nanon maium. Ukoukora aia reirei naake a tau kiingin mweraoin tamneim. Bubuti ao kawakin kakabwaia man te nakoanibonga. Butimwaea te toa ni katoa wiiki, ao taua ni kamatoa te berita ni kororaoin ana Mwakuri ni Kamaiu Iesu Kristo. Kakoauai kakai. I a tia n nooria angina mai buakoia ni kaoti ngkana a taekinaki taeka ni kauring bwa e aki kona ni bua te kantaninga. Te kantaningae aki kona ni bua. Ngkana a aki roko kakai akanne n te tai ae waekoa ke ni bwanin ke n taraan ae a bon aki, uringa aron korakain ana katoto te Tia Kamaiu: ngkana te mangko ae kamangingi ni mao e na aki riaoaki, nimma ao ko na korakora, n onimakini boong aika kakukurei akana imwaaim.⁵

N totokoan aoraki ngkana e riai, taratarai raoi bwaai ake a kaota raraomam ao irouia tabeman are ko kona ni buokiia. N aron am rebwerebwe, tarataraia man waeraken kabuebuena, kabubuti, ke uarereken bwaan te tangke. Ngkana ko kaitara ma “mamaaran te karawawataki,” karaoi bitaki aika riai. Te kua bon ara kairiribai ngaira ni kabane—ngaia are karaurau raoi—motirawa, kaoka korakoram, ao kanoaia raoi. A berita nakoira taokita bwa ngkana ti aki karaurau ni kamarurungiira, ti na bon kaorakiira riki rimwii.

Ngkana a teimatoa bwai aikai ni kamamaarako, ukora aia reirei aomata aika a mwaatai iaon kataneiai, mani konabwai iaon rabakau, ma aia reirei aika tamaroa. Kokoaua raoi nakoia n rongorongom ao kainnanom. Tataromwaaka n iangoi reirei ake anganiko ao butimwaai raoi ake a kaoti. Ngkana e reke iroum mamarakin te kanoannano, e kantaningaiko te Uea bwa ko na bubuti buokam n ana kakabwaia te nakoanibonga ao karekea te bwai n aoraki ae tamaroa are e tauraoi. Ao ai aron naba mamaaran te iango. Tamara are i Karawa e kantaningaira bwa ti na kabonganai raoi ni kabane bwaintangira aika kamimii ake e katauraoi n tokin boong aika kamimii.

Ngkana ngkoe ae ko ituaki ke te tia tararua nakon aaro akanne, kataia n aki kai rootaki ni mwaitin tabem. Tai iangoia bwa ko kona ni karaoi bwaai ni kabane, ma tii karaoi ake ko konai. Ngkana a tia aika uarereke akanne, kakaitau ibukiia ao ko na taotaona nanom. Te bwi ma uoua te tai inanon booki aika tabu, e tua te Uea nakon temanna bwa ko na “tei n aki kakamwakuri” ke “teei kamatoako”—ao tataninga.⁶ Te teimatoa raoi ma te taotaonaki n nano ni kaitarai bwaai bon mwakoron ara reirei n te maiu n rabwata.

Ibukiia taan tararua, n am konabwai n ibuobuoki ni kamarurungan temanna, tai uruana are bon mairoum. Karaoi bwaai ni kabane ma te wanawana. Tai mwakuri nakon are e riaon korakoram.⁷ Bwaai baikara ake ko kona ke n aki kona ni katauraoi, ko kona ni karaoa am tataro ao n “tangira n akea tiana.”⁸ “E taotaona nanona te tangira, e atataiaomata; … [e] taotaona nanona nakoni b’ai ni kabane, … e kantaningai b’ai ni kabane, e nanom’aka nakoni b’ai ni kabane. E bon aki b’aka te tangira.”⁹

Ti na uringnga naba bwa rinanon nako aoraki ke kakaewenako aika matoatoa, e mwaiti ae ti kantaningaia inanon maiura ao ni kakaitau ibukina. E riaon riki korakoran tianakina iroura ke rootakira! A tia n riki Stephanie Clark Nielson ma ana utu bwa raoraora inanon 30 te ririki. N Aokati 16, 2008, Stephanie ma kainnabana, Christian, a kuratinaki n te wanikiba ao te urarake are e a kamwakamwaka are e a bon tii kinaaki ukin waena ngke a roko ana utu ni kinaia taan kabwuanibwai aikai. A na bon akea te anga ae e na maiu iai Stephanie. Imwiin nimaua te namwakaina ni matu n aki namakinaaba, e a teirake bwa e na nooria i bon irouna. Ma te mwakamwaka are e riki nakoina ao e a kaoti te raoraoma. N reken natina aika aman aika mena aia ririki iaan itiua te ririki, e aki tangiria Stephanie ni manga kan nooriia. N ana namakin ao e tamaroa riki ngkana e aki maiu. “I taku bwa e na bebete,” e tuangai Stephanie n te taina, “ngkana a mwaninga taekau ao N na karaurau ni bua mani maiuia.”

Ma te buoka mai karawa, ao ma ana tataro kainnabana, ana utu, raoraona, natina aika aman aika titikiraoi, ao te kaniman ae bungiaki nakon te utu ae Nielsons ai tibwa 18 te ririki n nako, e kataia ni kakaea maiuna Stephanie man te urubwai n riki bwa temanna ae rangin kinaaki “te tina ae ataaki” n te aonaaba, ae katanoata nakoia aua te mirion ake a irira ana webutiaite bwa “oin ana kantaninga” n te maiu bwa e na riki bwa te tina ao ni kawakin baike e anganaki ni kabane ni katoa bongn te aonaaba ae tamaroa aei.

Baikara ake ko kaitaraki ma ngaai—n te iango ke n te namakin ke n te rabwata ke n te aro teuana—tai rineia ni kaitara kakawakin maium ni katokia! Onimakina te Atua. Taua ni kamatoa Ana tangira. Ataia bwa n te taina ao te karangaina e na kaoti bwa te oota ao nnun te maiu e na bua. E ngae ngke ti namakinna bwa ngaira “ kanga ai aron te mangko ae maibi,” n aron are e taku te tia oto areru,¹⁰ ti riai n uringnga, bwa te mangko anne e mena inanon bain te tia karaoa bwaata ae kakannato. Iango aika uruaki a kona ni kamarurungaki n aroia rii ao naano aika uruaki ni kamarurungaki. Ngkai e mwakuri te Atua ni karaoi uruaki akanne, ngaira ni kabane ti kona n ibuobuoki n nanoanga, n aki momotikitaeka, ao n akoi.

I kaota koauan te Mangauti ae tabu, ibukin ana bwai n tituaraoi are aki kona n taekinaki n ana Mwakuri ni Kamaiu te Uea Iesu Kristo! Ma te abotoro Bauro, I kakoaua anne bwa are e unikaki inanon te mangaongao ma n te taina ao e na bon rikirake naba inanon te nakoraoi ao are e unikaki inanon te mamaara ao n tokina ao e na bon rikirake inanon te mwaaka.¹¹ I kakoaua koauan te bong anne n aroia aika tangiraki iroura ake ti kinaiia ake iai mwaukun rabwataia n te maiu n rabwata a na tei imatara inanon te mimitong ao te kakannato, n te rabwata ao te iango ae kororaoi arona. Bon te tai ae koro kakukureina!! I aki ataia ngkana ti na kukurei i bon iroura bwa ti a tia n noora te kakai ae aron anne ke ni kukurei ibukiia bwa a boni kororaoi ao n te kabane “a kainaomataaki rimwi.”¹² Ni karokoa are ngke e kakoroa bukin te bwaintangira anne Kristo e bon kakoauaki iroura ni kabane, ti bia maiu inanon te onimaki, taua ni kamatoa te kantaninga, ao ni kaota te “iakoakoi i bon imarenara,”¹³ I tataro n aran Iesu Kristo, amen.