Taan Kawakin Tiibu aika Koaua
Iroun Beretitenti Thomas S. Monson
Te reirei n te mweenga e kaekai tataro aika mwaiti ao ni butimwaaira n noora te bitaki are e kona n riki ni maiuia aomata.
N te tairiki aei n te Tienta ni Maungatabu i Salt Lake City ao n taabo ake a raroa ao ni uaakaan n ikotakiia naake iai irouia ana nakoanibonga te Atua. Ni koauana raoi ngkami “nakoanibonga aika mimitong”a aki bitaki “te roro ae rineaki,” n aron are e katanoata te Abotoro ae Betero.1 I kakatonga n reken au tai n taetae nakoimi.
Ngke I a ikawairake, ni katoa tiamwa au utu a na buti nako Provo Canyon, raroana ae kaania 45 te maire (72 kiromiita) i maiaki ao mainikun teutana Salt Lake City, ike ti na tiku n te auti ae bon tau ma au utu ibukin tabeua te wiiki. Ngaira ataeinimwaane ti a rangi ni ingainga ni kan nako n akawa n te karanga ke n nako n tebotebo, ao ti kataia ni kaunga tamau bwa e na kabutimwaaka te kaa teutana. Ni boong akanne, te kaa are e buti iai tamau bon te Kaa ae bwain 1928. Ngkana e kabutimwaaka riki nakon 35 te maire (56 kiromiita) n te aoa, tinau ngkanne e kangai, “Karaurau! Karaurau!” Ao ngai inanou, “Kabutimwaakako, Tamau! Kabutimwaakako!”
E na bae ni buti Tamau n te kabubuti ae 35 te maire n te aoa mai ikekei nako Provo Canyon ke ni karokoa ae ti roko ni kabwaouan te kawai ao e na bae n toki butira irouia taian nanai n tiibu. Ti na noria ao e nakon mwaitia tebubua tiibu ni biri irarikira, tabeman kamea a kaukau ibukin waeia ngke a mwaing n nako. N raroa mai ibukiia tiibu ti na bae n noora te tia kawakin tiibu iaon ana aoti—ma tiaki kabaean atuun te aoti ma bwain katokana. N taai tabetai e tekateka ni kabaoua ni matu teutana iaon ana tabo n tekateka n te aoti, ngkana e ataia te aoti bwa e na nakea kawaia ma kamea aika kaukau ni karaoa aia mwakuri.
Kabotauan anne ma are I nooria i Munich, Germany, n ririki aika bwakanako. Bon ingabongin te Tabati, ao ti mwananga nakon aia maungatabu mitinare. Ngke I taraa tinanikun wintoon ana kaa te beretitenti n te mition, I noora te tia kawakin tibu ma te kai inanon baina, ni kaira te tiibu. A iriria n te tabo ike e nako iai. Ngkana e mwaing nakon te maing, a iria nakon te maing. Ngkana e mwaing nakon te atai, a iria nakon iterana anne. I karaoa te kabotau imarenan te tia kawakin tiibu ae koaua are e kairiia ana tiibu ao te tia kawakin man are e buti mai akuiia ana tiibu.
E taku Iesu, “Boni Ngai te tia kawakin tiibu ae raoiroi; ao I ataia au tiibu, ao a atai au tiibu, ao ni kinaia au tiibu.”2 E katauraoa te katoto ae kororaoi bwa aekakira raoi te tia kawakin tiibu.
Taari, ibukina bwa ti taua ana nakoanibonga te Atua iai mwiokoara ni kawakin tiibu. Wanawanan te Uea e a tia ni katauraoi kainibaire ike ti kona n riki bwa taan kawakin tiibu nakon utun te Ekaretia, ike ti kona ni beku ibukiia, ti kona n reireiniia, ao ti kona ni kakoaua nakoia. Te waaki aei bon te reirei n te mweenga, ao bon aei are I kan taekinna nakoimi n te tairiki aei.
Te bitiobi ni katoa uoote n te Ekaretia e tararua katabeakiia kaain te nakoanibonga bwa taan reirei n te mweenga ni kawarii mweengaia kaain te aro ni katoa namwakaina. A mwananga n ikatoatoa. Ngkana e riai, te kairake n ataeinimwaane are ngaia te ibonga ke te tia reirei n te Nakoanibonga ae te Aaron e raona te ikawai are e taua te Nakoanibonga ae te Merekitereka. Ao a na nako ni mweengaia naake a katabeaki irouia, te tia taua te Nakoanibonga ae te Aaron ngaia tabena bwe e na angareirei. Te mwioko aei e na buokiia ni katauraoiia kairake n ataeinimwaane aikai ibukin aia mwakuri ni mitinare, n ai aron naba karaoan mwakurin te nakoanibonga n ibuobuoki ni maiuna.
Te burokuraem ibukin te reirei n te mweenga e boni kateaki ni kaineti ma kaotioti aika ngkai, are e anga te beku nakoia naake a katabuaki nakon te nakoanibonga, n reirei, kabwarabwara, kauring, bwabetito, … ao ni kawari aia auti nako kaain te aro, n reireiniia bwa a na tataro i boni irouia n ae raba ao ni karaoi ni kabane tabeia n utu, … n tararua te taromauri n taainako, ao ni bootaki ma ngaia ao ni kakorakoraia;, ni kakoaua raoi bwa a na akea te buakaka n te aro, akea mwakuri aika bubuaka imarenaia, n akea te kewe, winnanti, ke n akea te taetae n aki akaka.”3
E reirei Beretitenti David O. McKay: “Te reirei n te mweenga bon teuana mai buakon taai aika kawaekoaki ao ni kakabwaia n nabeakiniia ao ni kaungaiia, n reireiia ao ni kairiia natin Tamara. …[Bon] te mwakuri ae tabu, te wewete mai karawa. Bon tabera n aroia Taan Reirei n te Mweenga ni uota te … tamnei nakon mweenga ao naano nako. N tangiran te mwakuri ao ni karaoa ara kona e na uota te rau ae aki toki, kimwareirei, ao te mweengaraoi nakon ana [tia reirei] te Atua ae [rine] ma ni kakaonimaki.”4
Man ana Boki Moomon ti warekia bwa Aramwa “e katabuia aia ibonga ni kabane ma aia tia reirei ni kabane; ao akea ae katabuaki, ma ti mwaane aika a tau.
“Ma ngaia ae a tarataraia aia botanaomata, ao a kamarakeia ni bwaai aika a kaineti ma te raoiroi.”5
Ni karaoan mwiokoara n te reirei n te mweenga, ti wanawana ngkana ti reiakinaki ao n oota n aia kaangaanga ake a rinanona utu nako, bwa ti aonga ni korakora inanon te angareirei ao ni katauraoi baika kainnanoaki.
Te tia reirei n te mweenga e na taraa n tokanikai ngkana e moantaai ni karaoa te boraraoi. Ni kamatatan te iango aei, N na tibwaua nakoimi te bwai are I rinanona tabeua ririki aika nako. N te tai anne te tia Komete n tararua ni Kakoroan Mooti ibukia Mitinare, e kaainaki irouia Spencer W. Kimball, Gordon B. Hinckley ao Thomas S. Monson. N te tairiki teuana Tari ao Titita Hinckley a touati inanon mweengaia ibukia kaain te komete ao kainnabara. Ti a bon tibwa tia ni katairiki ao akea bwa e a karebwerebwe temanna iaon te mataroa. E kauka te mataroa Beretitenti Hinckley ao e a kunea bwa te tia reirei n te kakawari n te mweenga n tei ikekei. E taku te tia kakawari n te mweenga, “I ataia bwa I aki karaoa au boraraoi ae N na roko, ao akea toau irarikiu, ma I namakinna bwa I riai n roko n te tairiki aei. I aki ataia ae iai am iruwa.
E butimwaea ni karina te tia reirei ma te akoi Beretitenti Hinckley ao n tekateka ao n reireiniia Abotoro aika teniman ao kainnabara ni kaineti ma ara beku n aroia kaain te aro. Ma te raraoma teutana, e karaoa ana kabane ni kona te tia reirei aei n te mweenga. E karabwa Beretitenti Hinckley ibukin rokona, ao imwiina ao e kawaekoa n nako.
N na taekina riki teuana te katoto ae aki eti ni kakoroa bukin te reirei n te mweenga. Beretitenti Marion G. Romney, are boni ngaia te kauntira n te Moan Beretitentii tabeua ririki n nako, e karakina ana tia reirei n te mweenga are e nakon mweengan Romney n tairikin kamwaitoron te winta. E taua bwarana i baina ao n taraa n nako nanona ngke e kaoaki bwa e na tekateka ao e anga ana rongorongo. Ngke e tabe n tekateka, e taku, “Ngaia, N na tuangko, Tari Romney, e boni mwaitoro tinaniku, ao I kitana au kaa ao e maiu ana intin bwa e aonga n aki toki. I a bon tibwa roko ngaia are I a kona n tuanga te Bitiobi bwa I a tia ni karaoa au kakawari.”6
Beretitenti Ezra Taft Benson, imwiin maroroakinan ana taneiai Beretitenti Ronmney n aia bowi kaain te nakoanibonga, e taku imwiina, “Ti kona ni karaoa ae tamaroa riki nakon anne, tariu—ae tamaroa riki!”7 I kariaia.
Te reirei n te mweega e korakora riki nakon te roko ae aki baireaki raoi ni katoa namwakaina. Iai mwiokoara n reirei, ni kaungaia, n anainanoia, ao ike ti kawaria iai naake aki bati ni kakaonimaki, ni kamarurungan karietatakiia natin te Atua mwaane ao aine.
Ni buoka ara kekeiaki, I tibwaua te reirei ae wanawana aei are e bon kaineti raoi nakoia taan reirei n te mweenga. E roko mairoun Abraham Lincoln, are e taku, “Ngkana ko kan tokanikai iaon te aomata nakon am koaua, karikia moa bwa raom ni koaua.”8 E kaumwakiira Beretitenti Ezra Taft Benson: “Iaon bwaai nako, ko na riki bwa te rao ni koaua nakoia aomata ao utu ake ko reireiniia. … Te rao e korakora riki nakon te mwioko ni mwananga ni katoa namwakaina. Te rao e tabeakinaki riki ibukin buokaia aomata nakon karekean te bwi. Te rao ae mwamwannano. Te rao e [kaota] te tangira. Te rao e kakauongo, ao te rao e ibuobuoki.”9
Te reirei n te mweenga e kaekai tataro aika mwaiti ao ni butimwaaira n noora te bitaki are e kona n riki ni maiuia aomata.
Te katoto n aei bon Dick Hammer, are e roko i Utah ma te tia Tautaeka n ana waaki te United States n tain bwakan te Kaubwai. E kaitibo ao ni mareaki ma ataeinainen te LDS. E katea ana tabo n amwarake i St. George, Utah, are e a riki bwa aia tabo ni kakaitibo ma aomata.
Ni katabeaki bwa te tia reirei n te mweenga nakon te utu ae Hammer bon Willard Milne, bon raoraou. N te tai are I kinaa raoi iai Dick Hammer, ibukina bwa I a tia ni karaoi ana meenu ibukin ana tabo n amwarake, N na bae ni bubutia raoraou Tari Milne ngkana I kawara St. . George, “E uara rikiraken Dick Hammer n te euangkerio?”
E na kangai te kaeka n angina te tai, “E rikirake, ma e karaurau.”
Ngke Willard Milne ao toana a kawara Hammer ma ana utu ni mweengana ni katoa namwakaina, a babaire n tainako bwa a na anga rongorongon te euangkerio ao tibwaua aia koaua ma Dick ao ana utu.
A waaki nako ririki, ao n te bong teuana, e tarebooniai Willard ma te rongorongo ae kakukurei. “Tari Monson,” e moanna, “E a rairaki Dick Hammer ao e nang bwabetitoaki. E a tokara ngkai ana ka 90 n ririki, ao ti a bon iraorao naba mangaia i nanon maiura ni kairake. I rangin kukurei n ana babaire. I a riki bwa ana tia reirei ngai inanon mweengana inanon ririki aika bati.” Iai rootakin Willard ngke e kaongoai te rongorongo, are I kukurei ni butimwaaia.
E a bon bwabetioaki raoi Tari Hammer ao te ririki are imwiina e a rin te Tembora ae St. George ae koro tamaroana ao ikanne are e a karekea iai ana entaumente ao kakabwaia n te kabaebae.
I titirakina Willard, “E a tia ni bwara nanom ngke ko riki bwa a na tia reirei n te mweenga n te tai ae maan?”
E kaeka, “I aki, e uaana karaoana. Ngkai I kakoaua kukureia ana utu Hammer, I kaonaki ma te kakaitau n rokon te euangkerio inanon maiuia ao n reken te tai ni buokia n aanga tabeua. Bon te mwaane ngai ae I kukurei.”
Tariu, bon tabera rinanon ririki ni kawaria ao n reireiniia aomata aika mwaiti—naake a aki bati ni kakaonimaki n aroia naba naake e bwanin aia anganano. Ngkana ti tabeakin raoi nakoara, e na bati kakabwaiakin maiura. Mwanangara nakoia naake a raroanako man ana waaki ni kakukurei te Ekaretia e kona n riki bwa te bwai raoi are e na kauka te mataroa ibukin okiia.
Ma au iango aei, ti na buokiia naake ti mwiokoaki irouia ao ni uotiia nakon te euangkerio bwa aonga ni kakabwaiaki n ana taeka te Uea ao ni katoonga ana iraorao Tamneina, ao n riki bwa “tiaki aomata ianena ngkami ao tiaki naba aomata aika kam maeka n iruwa, ma kam buokanibwai ma ake a itiaki, ao kaain ana utu naba te Atua ngkami.”10
Ngkana iai mairoumi ae tia n aki taratara raoi ni kaineti ma mwanangami n angareirei n te mweenga, I kona n taekinna bwa akea te tai n aron ae ngkai ni manga katabuko ni kakoroan bukin am beku n angareirei n te mweenga. Baireia ngkai ni karaoa am kona n aron ae kainnnanoaki n reitaki ma naake ko mwiokoaki irouia. Iai taai ngke ko kaungaaki iai, n ae kainnanoaki, n aron naba, buokan toam n angareirei n te mweenga ni karekea ana tai n nako ma ngkoe,, ma ngkana ko teimatoa, ko na tokanikai.
Tariu, ara konabwai n angareirei n te mweenga a bon waaki nako. E na bon aki toki te mwakuri ni karokoa e kangai ara Uea ao ara Tia Reirei, “E a bati n tau.” Iai maiu aika a na kaungaaki. Iai aomata aika kai rootaki. Iai tamnei aika a na kamaiuaki. Iai ara tai ni kaotai, n ringiia, ao ni kamaiuiia tamnei aika onoti ake a mena iaan ara tararua. Ti riai ni karaoia ma te kakaonimaki ao te kukurei.
Ni kainiin I kabongana teuana te katoto ni kamataa te aekaki n tia reirei n te mweenga bwa ti na riki n airona. Iai temanna te Tia Reirei are maiuna e korakora riki nakoia aomata nako. E reireia te maiu ao te mate, mwiokoara ao tokira. E maiu n aki beku te aba ibukina ma e na beku, n aki butimwaea ma e na anga, n aki kamanoa maiuna, ma n anganano iai ibukiia tabeman. E kamatata te tangira ae tamaroa riki nakon te kaibwabwaru, te kainnano ae korakora riki nakon te kaubwai. E taekinaki ibukin te Tia Reirei bwa e reirei ma te kariaiakaki ao tiaki n aroia taan ni koroboki.11 Ana tua a aki koreaki iaon atiibu ma inanoia aomata.
I taekina te Tia Reirei, ae Iesu Kristo, Natin te Atua, te Tia Kamaiu ao te Tia Kabooia aomata ni kabane. E taekinaki rongorongona n te baibara, E “waaki ni karaoa ae tamaroa.”12 Ma Ngaia n aron ara ti a kairi ao ara katoto ae aki bwaka, ti riai n tau ibukin ana buoka inanon ara angareirei n te mweenga. A na kakabwaiaki maiu. A na karauaki naano. A na kamaiuaki tamnei. Ti na riki bwa taan kawakin tiibu aika koaua. Bwa e riai ni karaoaki aei, I tataro n aran te Tia Kawakin tiibu ae kakannato, Iesu Kristo, amen.