Tiaki Aomata Ianena Ngkami Ngkai
Iroun Bitiobi Gérald Caussé
Moan Kauntira n te Bitiobi n Tararua
Inanon te Ekaretia aio akea te ianena ao akea naba aika a aki kabonganaki. Ti iai tarira ao mwanera.
Angina mai iroura n te tai teuana ke teuana ti mena n taabo aika kakaokoro aika boou nakoira, are ti kona namakina te kakokoro ao te aki mwengaraoi. Te aro aio e riki nakon ara utu nimaua te ririki imwin karokoan te wewete nakoiu iroun Beretitenti Thomas S. Monson bwa N na mwakuri bwa te Mataniwi ni Kabuta n te Ekaretia. Te wewete aei e a karekea mwaingin ara utu man te tabo ae tamaroa are ti a tia ni maeka iai n te tai ae riaon uabwi te ririki. Ngai ma kaain abau ti uringa te bwai ae reke nakoia natira bwa ata aron te bitaki E taku natira ae 16 ana ririki, “Akea te kanganga Kam na nako ao ngai I tiku!”
E a manga waetata ni bitaki ana iango bwa e nang manga iririra ao ni kataua reken te bitaki ni maiuna. Imwiin ririki aika bati te bitaki ae boou aei e a bitaki nakon te namakin ae kakukurei are ti reiakinna ibukin ara utu, e moamoa riki te butimwai ni iraorao ae tamaroa irouia kaain te Ekaretia. Ngkai ti a tia ni maeka n aaba aika kakaokoro, ti a roko ni butimwaea te reitaki ma ana aomata te Atua inanon te aonaba bon te bwai ae koaua man namakinaki.
Weteakiu ae boou e a tia ni kairai nakon mwanangau nakon aba aika bati ao e anganai te rinerine te tai n kairi bootaki aika bati. Ngke I rinanon taian taromauri aika bati, I aki toki n noria membwa aika tei man abaia aika kakokoro, aia taetae, ao aia katei. Teuana kamimin ana waaki te euangkerio n te tai aio bwa akea tokina nakon mwakoron aonaba ke taian tautaeka. E bon mronron ao e tabangaki. E bon tabe ni katauraoi ibukin okin natin te Atua ae mimitong. Man ikotakiia “natina man maninganingan aonaba ake aua.”1
E ngae ngke e raka mwaitiia membwa n te Ekaretia inanon waakina, arora aika tabu a riaon ara kanganga. Ngkai membwa ngaira n te Ekaretia, ti karinaki nakon te bata ae Iteraera. Ti riki bwa taari ao mwane ngaira, n titebo aroia nakon rikiia n te aro n tamnei. E berita te Atua nakon Aberaam bwa “ake a karekea te Euangkerio aio a na [ingoanaki] n arana, ao a na warekaki bwa natina, ao a na manga teirake man kakabwaia, n aron ae aia karo.”2
E a tia ni karaoaki te berita nakoira n tatabemaniira nako ake ti riki bwa membwa n te Ekaretia: “Ma ngaia ae tiaki aomata ianena ngkami ngkai, ao tiaki naba aomata aika kam maeka n iruwa, ma kam buokan-aba ma ake a itiaki, ao ana utu naba te Atua ngkami.”3
Te taeka ae ianena e roko man te taetae n Ratin ae extraneus, are nanona “tinaniku” ke mai tinaniku.” Ni kabuta e atongaki temanna bwa “kain tinaniku” n iai bukina aika kakaokoro, bwa tao bukin ae bon rikina, kateina, ana kantaninga, ke ana aro. Ngkai Ana reirei Iesu Kristo ake a kakorakoraia bwa kain te aonaba ma tiaki mai tinanikun te aonaba, ti namakina ae ngaira kaain tinaniku. Ti, raoiroi riki nakoia aika mwaiti, n ataia bwa taian mataroa ni koaua a kona ni kainaki nakoia aika katauaki bwa a kaokoro.
Rinanon taai a tuangaki ana aomata te Atua bwa a na bon tararuaia aomata ni kabane ake a riki bwa ianena ke ake a nooraki bwa a kaokoro. N taai ake ngkoa e tekeraoi te ianena man te aekaki ni mwamwannano anne are te aine ae mate buuna ke te ataei ae akea ana karo ma tinana. N aekakiia, e maeka te ianena n are aki kamanoaki, ao maiuna e katan iaan aia kamanomano te botanaomata. A karekea te kaetieti aio tibun Iteraera ibukin te bwai aio: Ma te ianena are maeka ma ngkoe e na katukaki nakoimi, bwa temanna ae bungiaki ibuakomi ao kam tangiria n aromi, bwa ianena ngkami n te aba are Aikubita.”4
Inanon Ana tai ni mwakuri iaon te aba, Iesu Kristo bon te bwai ni kakairi are temanna are e rianako iaon are kantaningaaki n te nanoanga ao te nano ae tauraoi. Te koraki ake a kamwawaaki man te botaki ae bwanin, te koraki ake a totokoaki, ao ake a katauaki bwa a aki itiaki man raoiroia i bon irouia n anganaki Ana nanoanga ao ni karinerine. A karekea tibwaia ae boraoi man Ana reirei ao ana mwakuri.
Te bwai ni kakairi, E kaitara katein abana ae tia ni kateaki n Ana tai ni maroro ma ainen Tamaria, e butia neiei teutana te ran. E tekateka ma aomata aika bwaritaio ma taan ikoikoti ana mwane te Uea. E aki iremwe n kawara ao n ringa te rebera ao ni kamaiuia. E mataiakina ana onimaki Mataniwin ae Tebubua ae te I-Rom, E taku nakoia aomata aika uanao, E koaua ae I a tuangkami, bwa I tuai n noora te onimaki ae ai aron aei ibuakoia Iteraera.”5
E butira Iesu ni karaoa nanon tuan te tangira ae kororaoi, ae tabangaki te bwai n tangira ae aki aroaro:
“Bwa ngkana kam tangiria aika tangiri ngkami, tera boomi ae kam karekea? A aki karaoa anne aomata aika buakaka?
“Ao ngkana kam karineia tii tarimi, tera ae ko karaoia riki nakoia ake tabeman? A aki karaoa anne aomata aika buakaka?
“Kam na riki n raoiroi, n aekakin Tamami are i karawa. Ae kororaoi.”6
Inanon te Ekaretia aio, bon akea ianena ao aomata aika a kanakoaki man aia utu. Ti iai tarira ao mwaanera. Te ataibwai are iai Tamara are akea Tokina e buokira ni iangoia raoi riki tarira ao mwanera ake a maeka ibuakoia mwane ao aine iaon te aonaba.
Kibun te karaki Les misérables e kaotia bwa a kanga kaain te nakoanibonga ni karaoia aomata akanne bwa a na taraaki bwa ianena. E a tibwa kabwaraaki Jean Valjean n aron ae te bure. E a kua man te mwananga ae abwabwaki ao e a kani mate n te baki ao te kan mooi. E roko n te kawa ae uarereke ni kakaea kanana ao nnena ibukin te tairiki. Ngke e butanako taekan rokona, a kaini aia mataroa kaain te kaawa n tatabemania nako. Akea te outero, auti ni irua ao bon akea naba te karabuti ae kariaia rinna. E kanakoaki, kairaki nako, mwanuokinaki. N tokina, n akea korakorana ae tiku, e bwaka imatan mataroan ana tabo te Bitiobi.
Te aomata ae kain te aro aio e bon ataa raoi rongrongon Valjean, ma e butimwaea te aomata ae kananoanga aio nakon mwengana ma taeka n akoi:
“‘Tiaki au auti aio; bon Ana Auti Iesu Kristo. Te mataroa aei e aki kainnanoa are rin iai bwa antai arana, ma e kainnanoa ae iai ana kanganga, Ko kainnano, ko baki ao ni kani mooi ma ko butimwaeaki. ... Tera kainnanoana bwa N na ataa aram? Irarikina, imwain ae ko tuangai [aram] iai teuana ae I ataia.’
“E kaurei matana [Valjean] ma te mimi.
“‘E koaua? Ko ataa ae I aranaki iai?’
“‘Eng,’ e kaeka te Bitiobi, ‘Ko aranaki bwa tariu.’”7
Inanon te Ekaretia aio, ara uote, ao ara koram tiaki ara bwai. Ana bwai Iesu Kristo. Antai are e na rin n te tabo n taromauri e na namakina ae mena ni mwengana. Te mwioko ibukin butimwaeakiia aomata e rikirake ni bongana. Te aonaba ae ti maeka iai e rinanon te kanganga bukina bwa e rikirake mwaitin taian bao ni mwamwananga, waetatan te itoman, ao kaubwain te aonaba, te aonaba e riki bwa te kawa teuana ae rababa ike a botaki iai aomata ao tautaeka, ni itoman, ao ni kiribobotaki ae aki ririki mai mwaina.
Bibitakin te aonaba ae bubura a karaoa nanon te Atua ae Korakora. Botakia ana aomata man maninganingan aonaba ake aua e karaoaki tiaki tii man kanakoakiia mitinare nakon aaba aika raroa ma e karaoaki naba n rokoia aomata man taabo tabeua nakon oin ara kaawa ao nako rarikira. A mwaiti aika a aki ataia ma a kairaki iroun te Uea nakon taabo ake a kona n ongo iai te euangkerio ao n roko nakon te nanai.
E taraa n ae te aomata are e rairaki imwina nakon te euangkerio inanon am uote e na riki bwa temanna ae aki roko mai irouia raraom ae ko tataneiai ma ngaia ao tabeman riki. Ko kona ni kinaa aio man tarakin teuanne ke neienne, ana taetae, aron tein kunnikaina, ke tarakin kunna. Te aomata ae e a tia n rikirake n te aro teuana, ma taekana ae kakokoro ao aron tein maiuna.
Te botaki ni iraorao bon taben te nakoanibonga ae bongana. Aia koram te nakonibonga ae te Aaron ao te Merekitereka a na itoman ni mwakuri ma aine iaan ana kairi te bitiobi ni kakoaua bwa aomata nako a butimwaeaki ma te tangira ao te akoi. Taan reirei ao taan kakawari n te mweenga a na taratara raoi ni kakoaua bwa a na akea ae e na mwanuokinaki ke ni katukaki.
Ti kainnanoa te mwakuri ni ikarekebai ni katea te katiteuanaki n te maiu n tamnei inanon ara uote ao ara mwanga. Te bwai ni kakairi ibukin te ikarekebai ae kororaoi e mena ibuakoia ana aomata te Atua imwin Kristo ngke e kawara Amerika. Te rekoti e taekinna bwa “akea taian Reimwanaite, akea te bwai teuana ma a bane ni katiteuanaki, natin Kristo, ake taan bwaibwai n abanuean te Atua.”8
Te katiteuanaki e aki reke man aki mwannanoan ao kakaokoroaia membwa ake a taraa ni kakaokoro ke n mamara ao n tii bobotaki ma aomata n aekara. Ni kaineti nakon anne, te katiteuanaki e reke man butimwaeakiia ao te mwakuri ibukiia aika boou ao aika iai kainnanoia aika onoti. Kaain te aro aikai bon kakabwaia nakon te Ekaretia ao e anganiira ara tai ni beku ibukiia raora ao n te aro aio e bon kaitiakii nanora.
Ma ngaia are, tariu bon tabem bwa ko na nakoia tabeman ake a kaoti ni mataroan autin te Ekaretia. Butimwaia ma te kukurei ao n akea te inanonano. Ngkana aomata aika ko aki kinaiia a roko naba nakon am bowi, kamauriia ao kaoia tekateka ma ngaiia. Taiaoka karaoa te moan waaki ni buokiia bwa a na namakina te butimwaeaki ao te tangira nakon ae ko na taningaia bwa a na roko nakoim.
Imwin am butimwai ae ko karaoia, iangoi kawai aika a na reitinako ni buokiia. I ongo ngkoa taekan te uote imwin te bwabetito ike, uoman titita aika bonotaninga, uoman titita man te Botaki n Aine a motikia bwa a na buokiia n reiakin taetae n te bai n te aro bwa a na kona riki ni itoman ma koraki aika boou aikai. Aika kakamaiura tamnein te katoto n te tangira irouia taari ao mwanera inanon te euangkerio!
I kakoaua bwa akea ae te ianena iroun Tamara are i Karawa. Akea temanna ae aki kakawaki tamneina Irouna. Ma Betero, I kakoaua bwa “Te Atua e bon aki nanonano n tarakin aroia aomata; ma e tangiraki i Rouna ane makua, ma ni karaoa te raoiroi, i buakoia botanaomata ni kabaneia”9
I tataro bwa ngkana E botia Ana tibu te Uea n te kabanea ni bong. Ena kangai nakoira, “Te irua ngai ao kam akoai.”
Ao ngkanne ti na kangai Nakoina, “Ao ti nooriko n ningai ngke Ko iruwa, ao ti akoiko?”
Ao E na kangai nakoira, “E koaua ae I a tuangkami, “Bwa ngke kam karaoi baikai nakon temanna ae moan te mangori ibuakoia tariu aikai, ao kam karaoi naba nakoiu.”10
N aran Iesu Kristo amen