2023
Dina Tawamudu
Noveba 2023
10:40

Dina Tawamudu

Mai vei Elder John C. Pingree Jr.

Ena Vitusagavulu

Na noda gadreva me da raica ka kila na dina e sega ni se bau bibi cake vakalevu!

Taciqu kei na ganequ, vinaka vakalevu na nomuni yalodina vua na Kalou na Tamada kei na Luvena, o Jisu Karisito, ka vinaka vakalevu na nomuni veilomani ka veiqaravi vakaikemuni. Oni sa totoka dina!

Ai Vakamacala Taumada

Ni oti na neirau ciqoma kei na watiqu o Anne, na veikacivi ni veiqaravi vakaveiliutaki ena tabana ni kaulotu, keitou tovolea vakamatavuvale me keitou vulica na yacadra na daukaulotu ni bera nira yaco mai ena vanu ani kaulotu. Keitou taura na itaba, cakava na kadi ka tekivu me vulica na mata ka cavuta na yaca.

Ni keitou yaco yani, keimami veivakilaitaki sara kei ira na kaulotu. Ni toso na veimaliwai, au rogoci luvei keirau tagane yabaki ciwa:

“Totoka nida mai sota, Sam!”

“O iko beka mai vei, Rachel?”

“Wau, tamata balavu o iko, David!”

Ena taqaya, au lako vei neirau cauravou ka vakasolokakana, “Ei, nanuma tiko mo cavuta Elder se Sisita nio kacivi ira na daukaulotu.”

A raici au mai ena lomatarotaro ka kaya, “Ta, au nanuma ni dodonu metou cavuta rawa na yacadra.” A cakava neirau cauravou na ka e nanuma ni dodonu mai na nona kilaka.

Ia, na cava eda kila baleta na dina ena vuravura nikua? Sa suguraki mai vei keda e veigauna na ile kaukauwa, ripote veitovaki, kei na itukutuku sega ni taucoko. Ena gauna vata oqori, sa tubu tikoga na ivurevure kei na levu ni itukutuku oqo. Na noda gadreva meda raica ka kila na dina e sega ni se bau bibi cake vakalevu!

Na dina sa rui bibi sara vei keda me tauyavu ka vaqaqacotaki na isema vua na Kalou, kune vakacegu kei na reki, eda na rawata na keda inaki vakalou. Nikua meda vakasamataka mada na taro e vica oqo:

  • Na cava na dina, na cava e bibi kina?

  • Eda na kunea vakacava na dina?

  • Nida sa kunea na dina, me da wasea vakacava?

E Tawamudu na Dina!

E vakatavulica vei keda na ivolanikalou ni “dina sai koya na kena kilai na veika ena kedra ituvaki ena gauna oqo, kei na kedra ituvaki ena veigauna sa oti, kei na kedra ituvaki ena veigauna e se bera mai” (Vunau kei na Veiyalayalati 93:24). A “sega ni buli se caka” (Vunau kei na Veiyalayalati 93:29) ka “sega na kena icavacava” (Vunau kei na Veiyalayalati 88:66).1 Na dina e taucoko, dei ka sega ni vagalui rawa. Ena dua tale na kena itukutukuni, na dina e tawamudu.2

E dau vukei keda na dina meda levea na veicavilaki,3 kila na vinaka mai na ca,4 rawata na veitaqomaki,5 ka kunea na vakacegu kei na veivakabulai.6 Na dina talega e rawa ni dusimaka noda ivalavala,7 sereki keda,8 vakasavasavataki keda,9 ka tuberi keda ki na bula tawamudu.10

E Vakatakila na Kalou na Dina Tawamudu

Dau vakatakila vei keda na Kalou na dina tawamudu ena dua na veisemati ni ivakatakila ka vakaitavi kina o Koya, Jisu Karisito, na Yalo Tabu, parofita, kei keda. Me da veitalanoataka mada na itavi duidui ia veisemati e dui nodra na vakaitavi ena iwalewale oqo.

Taumada, na Kalou sai koya na ivurevure ni dina tawamudu.11 O Koya kei na Luvena, o Jisu Karisito,12 e uasivi sara na nodrau kila na dina; na nodrau ivalavala sa dau sala vata kei na ivakavuvuli dina kei na lawa.13 Na kaukauwa oqo e vakatara vei Rau merau bulia ka vakatulewataka na veivuravura14 ka vakakina me lomani, dusimaki, ka susugi keda vakayadua vakataucoko sara.15 Erau vinakati keda meda kila ka bulataka na dina me rawa nida marautaka na veivakalougatataki Erau marautaka tu.16 E rawa ni Rau wasea mai na dina vakataki Rau, ia e kena ivakarau, me lako mai vei ira na italai me vaka na Yalo Tabu, agilosi, se o ira na parofita bula.

iKarua, na Yalo Tabu se vakadinadinataka na dina kecega.17 O Koya e vakatakila mai vakadodonu vei keda na dina ka vakadinadinataka na dina era vakavuvulitaka eso. Na veiuqeti ni Yalo e dau yaco mai me vaka na vakanananu ki na noda vakasama kei na ka eda vakila e yaloda.18

iKatolu, o ira na parofita era ciqoma na dina mai vua na Kalou ka wasea vei keda na dina oya.19 Eda vulica na dina mai vei ira na parofita e liu ena ivolanikalou20 vakakina mai vei ira na parofita bula ena koniferedi raraba kei na iwalewale vakadonui tale eso.

Kena iotioti, o iko kei au e tiko nodaru itavi bibi ena iwalewale oqo. Na Kalou e namaka me daru vakasaqara, kunea ka kila, oti qai bulataka na dina. Na noda rawa ni ciqoma ka bulataka na dina ena vakatau ena qaqaco vinaka ni keda isema vua na Tamada kei na Luvena, na noda kidava na veivakayarayarataki ni Yalo Tabu, kei na noda vakataudonui keda vei ira na parofita ni gauna oqo.

E gadrevi meda nanuma ni cakacaka tiko o Setani me da kua ni kila na dina. E kila o koya ni sega na dina, eda na sega ni rawata na bula tawamudu. E talia vata o koya na veimala ni dina kei na ivadi ni vuravura eso me da veilecayaki ka vagolei tani mai na veika e tukuna mai na Kalou.21

Vakasaqara, Raica ka Kila, ka Bulataka na Dina Tawamudu

Nida vakasaqara na dina,22 na taro e rua oqo ena vukei keda me da raica ka kila se lako mai vua na Kalou e dua na ivakavuvuli se mai na dua tale na ivurevure:

  • E vakavuvulitaki tiko beka vakalevu ena ivolanikalou kei na nodra vosa na parofita bula?

  • Sa vakadeitaki beka na ivakavuvuli ena ivakadinadina bula ni Yalo Tabu?

E vakatakila mai na Kalou na dina vakaivunau mai vei ira na parofita, ka vakadeitaka na veidina oqori vei keda na Yalo Tabu ka vukei keda meda bulataka.23 E dodonu meda vakasaqara ka tu vakarau meda ciqoma na veivakauqeti vakayalo oqo nira yaco mai.24 E rawarawa noda ciqoma na ivakadinadina bula ni Yalo nida yalomalumalumu tiko,25 masu ena yalodina, ka vulica na vosa ni Kalou,26 ka muria na Nona ivakaro.27

Na gauna esa veivakadeitaka kina na Yalo Tabu me baleta e dua na dina, sa na titobu na noda kila ena noda bulataka sara na ivakavuvuli oya. Ni toso na gauna, nida sa bulataka tikoga na ivakavuvuli, eda sa rawata e dua na kilaka dei ni dina oya.28

Kena ivakaraitaki, au sa cala kau sa rarawataka na veidigidigi cala. Ia ena masu, vuli, kei na vakabauti Jisu Karisito, au sa ciqoma kina e dua na ivakadinadina ni ivakavuvuli ni veivutuni.29 Niu sa ia tiko ga na veivutuni, sa tubu me kaukauwa cake noqu kilaka ena veivutuni. Au vakila niu sa voleka cake vua na Kalou kei na Luvena. Au sa qai kila oqo ni ivalavala ca e rawa ni vosoti ena vukui Jisu Karisito, baleta niu sa vakila na veivakalougatataki ni veivutuni e veisiga yadua.30

Vakabauta na Kalou ni se Bera Mada ni Vakatakilai na Dina

Ia, na cava me da cakava ni da sa vakasaqara vagumatua na dina se bera ni vakatakilai mai? Au dau yalololoma vakalevu ena vukudra o ira era gadreva na isaunitaro ka sega ni vaka me dau yaco mai.

Vei Josefa Simici, a vakasala kina na Turaga, “mo toka lo ka kakua mada ni vakatakila me yacova niu sa kila ni sa ganita me vakatakilai yani na ka oqo” (Vunau kei na Veiyalayalati 10:37).

Vei Emma Smith, a vakamacalataka o Koya “Mo kakua ni vosa kudrukudrutaka na ka a sega ni vakaraitaki vei iko, raica au sa lewa me kakua ni vakaraitaki vei iko kei ira tale ga na kai vuravura, ni sai koya oqo na noqu lewa yalomatua me yacova e dua na gauna mai muri” (Vunau kei na Veiyalayalati 25:4).

Au vakasaqara tale ga na isaunitaro ni vuniyaloqu. E vuqa na isaunitaro era sa yaco mai; eso se bera.31 Nida toka ga—nuitaka tiko na nona yalomatua kei na loloma na Kalou, muria na Nona ivunau, vakararavi ki na veika eda sa kila tiko—ena vukei keda o Koya me da kune vakacegu me yacova ni sa vakatakila mai na dina ni veika kecega.32

Kila vinaka na iVunau kei na Lawatu

Nio vakasaqara na dina e veivuke mo kila na duidui ni ivunau kei na lawatu. Na ivunau sai koya na dina tawamudu, me vaka na ituvaki ni Le Tolu Vakalou, na ituvatuva ni veivakabulai, kei na isoro ni veivakaduavatataki i Jisu Karisito. Na lawatu sai koya na ivakavakayagataki ni ivunau ka yavutaki ena ituvaki ni gauna oqo. Na lawatu e vukei keda me liutaki na Lotu ena dua na ituvatuva matau.

Na ivunau ena sega vakadua ni veisau, na lawatu dau moici ena veigauna eso. Sa cakacaka na Turaga mai vei ira na Nona parofita me vakadeitaki tu na ivunau ka vakavoui na lawatu ni Lotu me vaka na nodra gagadre na Luvena

E cala, ni so na gauna eda dau wakia vata na lawatu kei na ivunau. Kevaka eda sega ni kila na kedrau duidui, e rawa ni yaco meda yaloca ni veisau na lawatu ka vakavuna mera taroga na kilaka ni Kalou se na itavi vakadauvakatakila ni parofita.33

Vakavulica na Dina Tawamudu

Nida rawata na dina mai vua na Kalou, sa vakayaloqaqataki keda o Koya me da wasea na kilaka oqori vei ira na tani.34 Eda vakayacora oqori ni da vakavulica e dua na kalasi, tubera e dua na gone, se veivosakitaka na dina ni kosipeli kei na dua na itokani.

Na noda inaki me da vakavulica na dina ena dua na ivakarau ena sureta na kaukauwa ni Yalo Tabu.35 Meu wasea mada eso na veisureti rawarawa rabailevu ni Turaga kei ira na Nona parofita e rawa ni veivuke.36

  1. Vakayavutaki vei Tamada Vakalomalagi, o Jisu Karisito, kei na Nodrau ivunau taumada.37

  2. Vakadeitaki iko ena ivolanikalou kei na nodra ivakavuvuli na parofita ni gauna oqo.38

  3. Vakararavi kina ivunau e tauyavutaki ena vica na ivakadinadina bula vakadonui.39

  4. Levea na vakasama ga, nanuma yadua, se vakasama vakavuravura.40

  5. Vakavulica e dua na vakasama ena ivunau ena loma ni dina vakosipeli veiwekani.41

  6. Vakayagataka na iwalewale ni veivakavulici e sureta na veivakayarayarataki ni yalo.42

  7. Vakamacala vakamatata me kua kina na veilecayaki.43

Tukuna na Dina ena Loloma

Na sala eda vakavulica kina na dina sa ka bibi dina! E vakayaloqaqataki keda o Paula me da tukuna na “dina ena loloma” (raica na Efeso 4:14–15). Na dina e levu cake na nona madigi me vakalougatataka e dua kevaka e tukuni ena loloma Vakarisito.44

Na dina e sega ni vakavuvulitaki ena loloma e rawa ni vakavuna na lelewa, yalolailai, kei na galili. E vakavuqa ni dau vakavuna na rarawa kei na tawase, yaco me veileti. Ena dua tale na yasana na loloma e sega kina na dina e lala ka sega kina na yalayala ni tubu.

Ruarua na dina kei na loloma erau gadrevi ena noda torocake vakayalo.45 Na dina e vakarautaka na ivunau, ivakavuvuli, kei na lawa e gadrevi me rawati kina na bula tawamudu, ni tukuni tiko na dina ena loloma ena vakasucuma na gagadre me kukuvi ka cakacakataki na ka dina.

Au na dau vakavinavinaka tu ga me tawamudu vei ira era a vakavulici ena yalo vosota kei na loloma baleta na dina tawamudu.

iTinitini

Meu tinia, meu wasea mada na veidina tawamudu sa kelei tu kina na yaloqu. Au sa rawata na kilaka ena veidina oqo ena noqu muria na ivakavuvuli e veivosakitaki nikua.

Au kila na Kalou e Tamada Vakalomalagi.46 O Koya e kila na ka kecega,47 tu vua na kaukauwa kecega,48 ka dauloloma vakavinaka sara.49 A bulia o Koya e dua na ituvatuva ena rawa kina me da rawata na bula tawamudu ka yaco me vakataki Koya.50

Me vaka ni tiki ni ituvatuva oya, a tala mai kina na Luvena, o Jisu Karisito, me vukei keda.51 E vakavulici keda ko Jisu me da cakava na lomai Tamana52 ka dau veilomani vakataki keda.53 E sorovaka o Koya na noda ivalavala ca54 ka solia na Nona bula ena kauveilatai.55 A tucake mai na mate ni oti e tolu na siga.56 Ena vuku i Karisito kei na Nona loloma soliwale, eda na tucaketale,57 eda rawa ni vosoti,58 ka kunea na kaukauwa nida rarawa.59

Ena gauna ni nona veiqaravi vakalotu e vuravura, a tauyavutaka kina o Jisu na Nona Lotu.60 Ni toso na gauna, sa veisau na Lotu oya, ka yali eso na dina.61 A vakalesuya tale mai o Jisu Karisito na Nona Lotu kei na veidina rawarawa ka vakamareqeti ni kosipeli mai vua na Parofita o Josefa Simici.62 Ia nikua, sa liutaka tale tiko o Karisito na Nona Lotu mai vei ira na parofita kei na apositolo.59

Au kila ni ena noda lako mai vei Karisito, sa rawa ni yaco me da “vakataucokotaki vua” (Moronai 10:32), rawata na “taucoko ni marau” (Vunau kei na Veiyalayalati 93:33), ka ciqoma na “veika kecega sa tu vei Tamana” (Vunau kei na Veiyalayalati 84:38). Ena dina tawamudu oqo au vakadinadinataka ena yaca i Jisu Karisito, emeni.

iDusidusi

  1. Raica talega na Same 117:2; Vunau kei na Veiyalayalati 1:39

  2. “ Veibasai ki na vakatitiqa eso, e tiko dina na ka oqo o ya na dodonu kei na cala. E tiko dina na dina e taucoko—na dina tawamudu. E dua na mate veitauvi ni noda gauna oya sa rui lailai na tamata e kila evei me ra gole kina me baleta na dina” (Russell M. Nelson, “Dina Savasava, iVunau Savasava, kei na iVakatakila Savasava,” Liaona, Nove. 2021, 6).

  3. Raica na Josefa Simici—Maciu 1:37.

  4. Raica na Moronai 7:19

  5. Raica na 2 Nifai 1:9; Vunau kei na Veiyalayalati 17:8

  6. Raica na Jekope 2:8

  7. Raica na Aisea 119:105; 2 Nifai 32:5.

  8. Raica na Joni 8:32; Vunau kei na Veiyalayalati 98:8

  9. Raica na Joni 17:17

  10. Raica na 2 Nifai 31:20

  11. (Raica na Vunau kei na Veiyalayalati 88 :11–13; 93:36

  12. Raica na Joni 5:19–20; 7:16; 8:26; 18:37; Mosese 1:6.

  13. Raica na Alama 42:12–26; Vunau kei na Veiyalayalati 88:41.

  14. Raica na Mosese 1:30–39.

  15. Raica na 2 Nifai 26:24.

  16. Raica na Vunau kei na Veiyalayalati 82:8–9.

  17. Raica na Joni 16:13; Jekope 4:13; Moronai 10:5; Vunau kei na Veiyalayalati 50:14; 75:10; 76:12; 91:4; 124:97.

  18. Raica na Vunau kei na Veiyalayalati 6:22–23; 8:2–3.

  19. Raica na Jeremaia 1:5, 7; Emosi 3:7; Maciu 28:16–20; Moronai 7:31; Vunau kei na Veiyalayalati 1:38; 21:4–6; 43:1–7. Na parofita: “Na tamata e kacivi koya na Kalou ka vosa ena vukuna na Kalou. Me vaka ni italai ni Kalou, sa dau ciqoma na parofita na ivakaro, na parofisai, kei na ivakatakila mai vua na Kalou. Sa nona itavi me vakatakila na loma ni Kalou kei na Nona ituvaki dina ki na kawatamata, ka me vakatakila talega na ibalebale ni Nona veidinadinati vata kei ira. Na parofita ena saqata na ivalavala ca ka na dau tukuna taumada na kena isau. O Koya ena dau vunautaka na ivalavaladodonu. Ena so na gauna, e rawa ni dau vakauqeti na parofita me tukuna na veika e se bera ni yaco me yaga ki na kawatamata. Na nona itavi bibi sai koya me vakadinadinataki Karisito. Nikua sa parofita ni Kalou ena vuravura oqo na Peresitedi ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai. O iratou ena Mataveiliutaki Taumada kei na iApositolo Le Tinikarua era tokoni me ra parofita, daurairai, ka dauvakatakila” (iDusidusi ki na iVolanikalou, “Parofita,” Na ivakaraitaki ni ivakavuvuli eso oqo era kunei ena bula nei Atama (raica na Mosese 6:51–62), Inoke (raica na Mosese 6:26–36), Noa (raica na Mosese 8:19, 23–24), Eparaama (raica Na iVakatekivu 12:1–3), Eparaama 2:8–9), Mosese (raica na Lako Yani 3:1–15; Mosese 1:1–6, 25–26), Pita (raica na Maciu 16:13–19), kei Josefa Simici (raica na Vunaukei na Veiyalayalati 5:6–10; 20:2; 21:4–6).

  20. Raica na 2 Timoci 3:16.

  21. Raica na Joni 8:44; 2 Nifai 2:18; Vunau kei na Veiyalayalati 93:39; Mosese 4:4.

  22. Raica na 1 Nifai 10:19. Ena gadrevi meda qaqarauni ni da vakasaqara na dina ka digitaka na ivurevure ni vakadidike o ya. Meda kakua ni raica na irogorogo vakavuravura se lewa me ivurevure donu. Ni da vakasaqara na dina baleta na lotu, meda taurivaka na iwalewale vakayalo dodonu ni vakadidike: o ya na masu, ivakadinadina ni Yalo Tabu, ka vulica na ivolanikalou kei na nodra vosa na parofita nikua” (Dallin H. Oaks, (“Dina kei na iTuvatuva,” LiaonaNove. 2018, 25).

  23. E vakavuvulitaka o Elder D. Todd Christofferson: “ Era vunautaka na vosa ni Kalou na iApositolo kei na Parofita me vakataki Josefa Simici, ia me kena ikuri, ni da vakabauta ni o ira na tagane kei na yalewa vakararaba e rawa ni ra vuli ka dusimaki ena veivakauqeti vakalou me isau ni nodra masu kei na vulici ni ivolanikalou . … Sa soli vei ira na lewe ni Lotu i Jisu Karisito na isolisoli ni Yalo Tabu, ka rawa kina ni ia tiko ga na veitaratara kei na Tamadra Vakalomalagi. … E sega ni tukuni eke ni lewenilotu kece era dau vosa ena vuku ni Lotu se rawa ni vakamacalataka na kena ivunau ia e rawa vei ira yadua me ra ciqoma na veituberi vakalou ena kena sotavi na bolebole kei na madigi ni nona bula” (“Na iVunau i Karisito,” Liaona, Me 2012, 89–90, idusidusi 2).

  24. Raica na 2 Nifai 33:1–2.

  25. Raica na Vunau kei na Veiyalayalati 1:28.

  26. Raica na Moronai 10:3–5; Vunau kei na Veiyalayalati 9:7–9; 84:85.

  27. Raica na Vunau kei na Veiyalayalati 5:35; 63:23; 93:27–28. E dina beka ni da sa sasaga vagumatua, eso vei keda se dredre ga me da vakila na Yalo ena vuku ni leqa ni vakasama. Na osooso ni vakasama, nuiqawaqawa, kei na ituvaki eso ni vakasama e rawa ni vakadredretaka noda kila na Yalo Tabu. Ena mataqali kisi vaqori, sa sureti keda na Turaga me da bulataka tikoga na kosipeli, ka na vakalougatataki keda o Koya (raica na Mosaia 2:41). E rawa ni da vaqara na ikuri ni itaviqaravi—me vaka na vakarogo sere ni Lotu, veiqaravi, se cakava eso na ka—ena vukea noda vakila na vua ni Yalo (raica na Kalatia 5:22–23) ka vaqaqacotaka na keda isema vua na Kalou.

    E vakamacalataka o Elder Jeffrey R. Holland: “Na cava o na cakava ni yaco mai vei iko se o ira na nomu daulomani na leqa ni vakasama kei na vakaleqai ni ituvaki? Me kena ilutua, me kua ni yali na nomu vakabauta na Tamada Vakalomalagi, lomani iko sara vakalevu. Sasagataka mo muria na sala ni kena rawa ni rawati na Yalo ni Turaga ena nomu bula. Vakasaqara na ivakasala mai vei ira e tiko vei ira na idola me baleta na nomu kalougata vakayalo. Kerea ka vakamareqeta na veivakalougatataki ni matabete. Vakayagataka na sakaramede ena veimacawa ka kukuva matua na yalayala e tiko ena Veisorovaki i Jisu Karisito. Vakabauta na caka mana. Au sa raica na nodra lako mai e lewevuqa ena gauna sa tukuna tu kina e vuqa na ivakatakilakila ni sa oti na inuinui. Sega vakadua ni yali na inuinui” (“Vaka na Bilo Kavoro,” Liaona,, Nove. 2013, 40–41).

  28. Raica talega na Joni 7:17; Alama 32: 26–34 Me ilutua, e gadreva vei keda na Kalou meda rawata na dina “laini ena laini, vunau ena ivunau,” me yacova ni da sa kila na ka kece ga (raica Vosa Vakaibalebale 28:5; 2 Nifai 28:30; Vunau kei na Veiyalaylati 88:67; 93:28).

  29. Raica na 1 Joni 1:9–10; 2:1–2.

  30. E vakamacalataka o Peresetedi Russell M. Nelson: “E sega na ka e veisereki cake, vakaturaga cake, se bibi cake ki na noda torocake yadudua me vakataka na raicimatua tiko e veisiga ni veivutuni. Na veivutuni e sega ni caka ga vakadua; e tomani tikoga. Sai koya na idola kina marau kei na vakacegu ni vakasama. Ni veisa kei na vakabauta, sa dolava na veivutuni na noda sala ki na mana ni Veisorovaki i Jisu Karisito (“E Rawa ni Vinaka Cake na Veika Eda Cakava tiko meda Vinaka Cake kina,” Liaona, Me 2019, 67).

  31. Au sega ni kila na ibalebale kece ni nona sega ni solia mai na Kalou eso na dina tawamudu vei keda, ia a vakarautaka o Elder Orson F. Whitney e dua na rai taleitaki: “sa veivakalougatataki me da vakadinata ni da sega ni raica, me vaka ni cakacakataki ni vakabauta ena yaco mai kina na torocake vakayalo, e dua na sasaga levu ni nona mai bula e vuravura na tamata; ni kilaka, na tilomi tu ni vakabauta, ena tarova na kena cakacakataki, sa na sega kina na torocake oya. ‘Na kilaka na kaukauwa;’ ia na veika kece me na kilai ena kena gauna. Ia na kilaka dole—kila ena gauna cala—e rerevaki ki na tubu kei na bula marau” (“The Divinity of Jesus Christ,” Improvement Era, Janu. 1926, 222; raica talega Liahona, Tise. 2003 14–15).

  32. Raica na Vunau kei na Veiyalayalati 76: 5–10 A kaya na Turaga vei Hyrum Smith, “Mo kakua mada ni vunautaka na noqu vosa, ia mo vulica taumada mo kila. Mo se toka lo mada, mo vulica matua na noqu vosa” (Vunau kei na Veiyalayalati11:21–22). E vakarautaka na parofita o Alama e dua na ivakaraitaki ni kena sotavi na taro sega ni saumi: “E se bera ni vakatakilai kece vei au na veika vuni oqo, o koya meu sa na vosota toka mada kina” (Alama 37:11). E vakamacalataka talega vua na luvena o Korianitoni ni “e vuqa tale na veika vuni era se maroroi tu, ka sa kila duadua ga na Kalou” (Alama 40:3). Au sa vaqaqacotaki talega mai na vosa nei Nifai ni tarogi vua e dua na taro e sega ni rawa ni sauma: “Au kila ni sa lomani ira na Luvena na [Kalou], ia, au sa sega ga ni kila na ibalebale ni veika kece” (1 Nifai 11:17).

  33. Vakakina, na itovo vakavanua e sega ni ivunau se lawatu. E rawa ni ra yaga kevaka era vukei keda me da muria na ivunau kei na lawatu, ia e rawa talega ni ra vakaberaberataka na noda tubu vakayalo kevaka era sega ni yavutaki ena ivakavuvuli dina. Sa dodonu meda levea na itovo vakavanua e sega ni taracake na noda vakabauti Jisu Karisito se vukea noda toro yani kina bula tawamudu.

  34. Raica na Vunau kei na Veiyalayalati 15:5; 88: 77–78.

  35. Raica na Vunau kei na Veiyalayalati 50:21–23.

  36. Tauri mai na itukutuku “Principles for Ensuring Doctrinal Purity,” sa vakadonui mai vei iratou na Mataveiliutaki Taumada kei na Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua ena Feperueri 2023.

  37. Raica na 1 Nifai 15:14. Sa dusimaki ira na Nona italai na Turaga me ra kakua ni dau vakanamata ki na ivakavuvuli dredre se na vakasama era sega ni uto ni Nona kosipeli: “Raica mo kakua ni vunautaka na ivunau dredre, ia mo vunautaka ga na veivutuni kei na vakabauta na iVakabula ; kei na bokoci ni ivalavala ca ena papitaiso, kei na bukawaqa, io, ena Yalo Tabu” (Vunau kei na Veiyalayalati 19:31.

    E vakamacalataka o Elder Neil L. Andersen: “Me da dau vakanamata tikoga vua na iVakabula ko Jisu Karisito kei na isolisoli ni Nona isoro ni veivakaduavatataki. E sega ni kena ibalebale ni sega ni rawa ni da tukuna e dua na ka e yaco ena noda bula se wasea na vakasama mai vei ira tale eso. Na noda ulutaga beka ena baleta na matavuvale se veiqaravi se valetabu se dua na kaulotu se qai oti mai, na veika kece … e dodonu me dusi tiko ga vua na Turaga o Jisu Karisito (“We Talk of Christ,” Liahona, Nov. 2020, 89–90).

  38. Raica na Vunau kei na Veiyalayalati 28:2–3, 8 Na parofita o Alama e vakauqeti ira era lesi me vunautaka na kosipeli me ra “kakua ni vakavuvulitaka e dua tale na ka tani; ia na veika ga e sa vakavulica ko koya, kei na veika era cavuta mai gusudra na parofita tabu” (Mosaia 18:19

    E vunautaka o Peresitedi Henry B. Eyring, “Sa dodonu meda vakatavulica na ivunau taumada ni Lotu me vaka e tiko ena ivolayavu kei na nodra ivakavuvuli na parofita, ka nodra itavi mera tukuna na ivunau” (“The Lord Will Multiply the Harvest” [dua na yakavi vata kei na Vakaitutu Raraba, Fep. 6, 1998], ena Teaching Seminary: Preservice Readings [2004], 96).

    E vakadinadinataka o Elder D. Todd Christofferson ni “ena Lotu edaidai,me vaka ena gauna makawa, na tauyavutaki ni vunau i Karisito se vakadodonutaki ni duidui vakaivunau e ka ni ivakatakila vakalou vei ira sa vakalougatataki ira na Turaga ena lewa vakaiapositolo” (”Na iVunau i Karisito,” 86).

  39. Raica na 2 Korinica 13:1; 2 Nifai 11:3; Ica 5:4; Vunau kei na Veiyalayalati 6:28. A dikeva o Elder Neil L. Andersen: “E vica era a cakitaka na nodra vakabauta ni ra kunea e dua na itukutuku ka a tukuna e dua na iliuliu ni Lotu ena vica vata na yabaki sa oti ka vaka me sega ni sala vata kei na noda ivunau. E dua na ivakavuvuli bibi e liutaki kina na ivunau ni Lotu. Na ivunau era vakavuvulitaka o ira taucoko na lewe 15 ena Mataveiliutaki Taumada kei na Kuoramu ni Le Tinikarua. E sega ni vunitaki tu ena dua na parakaravu ni dua na vosa. Na ivakavuvuli dina e dau vakavulici wasoma mai vei ira e vuqa. E sega ni dredre me laurai na noda ivunau” (“Vakatovolei ni Nomu Vakabauta,” Liaona, Nove. 2012, 41).

    E vakavulica o Elder D. Todd Christofferson: “E dodonu me nanumi tiko ni sega ni nodra itukutuku kece na iliuliu ni Lotu, e liu se ena gauna oqo, me sa okati me ivunau. Sa dau kilai tu ena Lotu ni nona itukutuku e dua na iliuliu ena dua na gauna e vakavuqa ni tukuna kina e dua na nona vakasama, sa vakasamataki vakavinaka, ka sega ni nakiti me sa vakadeitaki se veivauci ki na Lotu raraba.(”Na iVunau i Karisito,” 88).

  40. Raica na 3 Nifai 11:32–40. E kaya o Peresitedi Gordon B. Hinckley: “Au sa vosa oti me baleta na bibi ni kena vakasavasavataki tu na ivunau ni Lotu. Au lomaleqa taka tiko qo. Na goletani lalai mai na veika sa matau tu ena veivakavulici ena ivunau e rawa vakavuna na lasu lelevu ca” ena (iVakavuvuli nei Gordon B. Hinckley [1997], 620).

    E veivakasalataki o Peresitedi Dallin H. Oaks ni so “era dau digia ga e vica na iyatuvosa mai na nona ivakavuvuli e dua na parofita ka vakayagataka oqo me tokona na nodra ile vakapolitiki se so tale na nodra inaki. Mo vakaceguia na vosa ni parofita osa tokona na gagadre yadua, vaka poloitiki se vakailavo se duatale ka vakatovolea na parofita, ka sega ni muri koya” (“Our Strengths Can Become Our Downfall” [Brigham Young University fireside, June 7, 1992], 7, speeches.byu.edu). speeches.byu.edu).

    E veivakasalataki o Peresitedi Henry B. Eyring “Ena mana cake na ivunau ni vakadinadinataka na Yalo Tabu ni sa dina. Baleta ni da gadreva na Yalo Tabu, me da vuku ka yalomatua me kakua ni uabaleta na ivunau dodonu noda veivakavulici. Na Yalo Tabu sa Yalo ni Veika Dina. Ena sureti na Nona veivakadeitaki ena noda levea na noda nanuma ga se vakadewa ga vakaikeda. Ena rawa dredre toka oqori. E dau veitemaki me da tovolea na veika vou se veivakurabuitaki. Ia eda na sureta na veitokoni ni Yalo Tabu ni da qarauna me da vakavulica ga na ivunau dina. E dua na sala vinaka ni drotani mai na vunau lasu o ya me rawarawa tu ga na noda veivakavulici. E rawa na veitaqomaki ena rawarawa, ka lailai na ka e yali” (“The Power of Teaching Doctrine,” Liahona, Julai 1999).

    E vakavuvulitaka o Elder Dale G. Renlund: “Noda vaqara na kila ka cecere cake sa tiki bibi sara ni noda torocake vakayalo, ia yalovinaka qaqarauni. Na ile ena sega ni rawa ni vakaisosomitaka na ivakatakila. Na vakanananu ga ena sega ni rawa kina na kilaka vakayalo levu cake, ia e rawa ni vakavuna noda cavilaki se vagolei tani noda vakanamata mai na veika sa vakatakilai” (“Nomu iTuvaki Vakalou kei na iCavacava Tawamudu,” Liaona, Me 2022, 74).

  41. Raica na Maciu 23:23. Sa veivakasalataki o Peresitedi Joseph F. Smith: “Sa ka yalowai sara vakalevu mo taura e dua na tiki lailai ni dina ka qai raica me vaka ni sai koya na ka taucoko. Na ivakavuvuli vakatakilai taucoko ni kosipeli i Karisito era gadrevi ka yaga ena ituvatuva ni veivakabulai.” Qai kuria tale nona ivakamacala: “E sega talega ni lawatu vinaka se ivunau uasivi mo taura e dua vei ira oqo, vakatikitikitaka mai na ituvatuva taucoko ni dina vakosipeli, cakava me dua na itovo taleitaki, qai vakararavi kina ena noda vakabulai kei na toso. Era gadrevi kece” (Gospel Doctrine, 5th edition [1939], 122).

    E vakamacalataka o Elder Neal A. Maxwell: “Na ivakavuvuli ni kosipeli e gadreva me veiwaki. Ni ra dui biubiu ka duilutulutu, e rawa ni vakaveitalia nona vakadewataka kei na nona vakayagataka na tamata. Na loloma kevaka e sega ni vakadonui mai na ikavitu ni ivakaro, e rawa ni dukadukali. Na vakabibitaki ni ikalima ni ivakaro ni vakarokorokotaki rau na itubutubu kevaka e sega ni vakadonui mai na imatai ni ivakaro, e rawa ni vakavuna na yalodina sega ni vakaibalebale vei rau na itubutubu calacala ka sega vua na Kalou. Na vosota mada ga e dau vakatautauvatataki ena ‘veivunauci vakaukauwa sara ena veivakauqeti ni Yalo Tabu’ [Vunau kei na Veiyalayalati 121:43]” (“Behold, the Enemy Is Combined,” Ensign, Me 1993, 78–79).

    E vakasalataka o Peresitedi Marion G. Romney, “Na vakasaqaqara ena [ivolanikalou] ena inaki me kunei kina na ka era vakavulica me vaka na ivakaro i Jisu e duidui sara vakalevu mai na vaqaqara e loma me kunei kina na veitikina ka rawa ni vakayagataki ena inaki vakatabakidua me tokona edua na vakatutu ka sa nakiti oti tu” (“Records of Great Worth’” Ensign, Sepi. 1980, 3).

  42. Raica na 1 Koronica 2:4; Moronai 6:4 E vakabibitaka o Elder Jeffrey R. Holland na gagadre me da tukuna na kosipeli i Jisu Karisito ena dua na ivakarau me rawa kina na veivakatataki cake vakayalo ena mana ni Yalo Tabu: “E se sega ni bau vakabibitaka cake na Turaga e dua na ka ki na Lotu me vaka noda vakavulica na kosipeli ena Yalo, ia na dauveivakacegui a talai mai me vakavuvulitaka na dina.’ Eda sa dau vakavuvulitaka beka na kosipeli ‘ena Yalo ni ka dina?’ Sa taroga tiko o Koya: Se da vakavuvulitaka tiko ena dua tale na ivakarau? Ia kevaka sa vunau ena kaukauwa tani tale eso, ia sa sega ni mai vua na Kalou” (V&V 50: 14, 17–18]. E sega ni dua na vuli tawamudu e rawa ni yaco kevaka e sega na veivakamataliataki ni Yalo mai lomalagi. Oqori dina na veika era vinakata na noda lewenilotu. Era gadreva me vaqaqacotaki na nodra vakabauta ka vakavoui na nodra inuinui. Era gadreva, vakalekaleka ga, me ra vakani ena vosa vinaka ni Kalou, me ra vaqaqacotaki ena kaukauwa mai lomalagi” (“ “A iVakavuvuli Sa Lako Mai Vua na Kalou,” Ensign, Me 1998, 26).

  43. Raica na Alama 13:23 Ni vosa tiko me baleta na Tamada Vakalomalagi, a vakadinadinataka o Peresitedi Russell M. Nelson, “Sa dau veitaratara mai o Koya ena rawarawa, malua, kei na matata veivakurabuitaki ka sega ni rawa ni da sega ni kilai Koya” (“Rogoci Koya,” Liaona, Me 2020, 89).

  44. Raica na Same 26:3; Roma 13:10; 1 Korinica 13:1–8; 1 Joni 3:18.

  45. Raica na Same 40:11.

  46. Raica na Roma 8:16.

  47. Raica na 1 Samuela 2:3; Maciu 6:8; 2 Nifai 2:24; 9:20.

  48. Raica Nai Vakatekivu 17:1; Jeremaia 32:17; 1 Nifai 7:12; Alama 26:35.

  49. Raica na Jeremaia 31:3; 1 Joni 4:7–10; Alama 26:37.

  50. Raica na 2 Nifai 9; Vunau kei na Veiyalayalati 20:17–31; Mosese 6:52-62.

  51. Raica na Joni 3:16; 1 Joni 4:9–10.

  52. Raica na Joni 8:29; 3 Nifai 27:13.

  53. Raica na Joni 15:12; 1 Joni 3:11.

  54. Raica na Luke 22:39–46.

  55. Raica na Joni 19:16–30.

  56. Raica na Joni 20:1–18.

  57. Raica 1 Koronica 15:20–22; Mosaia 15:20–24; 16:7–9; Vunau kei na Veiyalayalati 76:16–17.

  58. Raica na Cakacaka 11:17–18; 1 Timoci 1:14–16; Alama 34:8–10; Moronai 6:2–3, 8; Vunau kei na Veiyalayalati 19:13–19.

  59. Raica na Maciu 11:28–30; 2 Korinica 12:7–10; Filipai 4:13; Alama 26:11–13.

  60. Raica na Maciu 16:18–19; Efeso 2:20.

  61. Raica na Maciu 24:24; Cakacaka 20:28–30.

  62. Raica na Vunau kei na Veiyalayalati 20:1–4; 21:1–7; 27:12; 110; 135:3; Josefa Simici—Ai Tukutuku 1:1–20.

  63. Raica na Vunau kei na Veiyalayalati 1:14, 38; 43:1–7; 107:91–92.