“Kosi o le Ola Tutoatasi: Faafesootaiina o Mea Tautupe i Upumoni o le Talalelei,” Liahona, Ian. 2024.
Kosi o le Ola Tutoatasi: Faafesootaiina o Tupe i Upumoni o le Talalelei
O kosi o le ola tutoatasi e fesoasoani i tagata auai e aumaia malamalamaaga faaleagaga i o latou manaoga tautupe.
O nisi o uluai faatonuga a le Alii i Ana fanau sa faatatau i le galue ma le ola tutoatasi. I le Feagaiga Tuai, sa Ia faatonuina Atamu ma Eva, “E te ’ai foi au mea e ’ai ma le afu o ou mata” (Kenese 3:19). Ma i tagata Isaraelu, sa Ia fetalai atu, “O aso e ono e te galue ai” (Esoto 20:9).
I le taimi nei, o vaega o le ola tutoatasi e lagolagoina e le Ekalesia i le lalolagi atoa o loo fesoasoani i fanau a le Atua ia faaleleia a latou aoaoga, ia sili atu ona malolosi faalelagona, saili ni galuega lelei atu, amata pisinisi, ma—e pei ona faaalia i aafiaga nei—pulea lelei atili a latou tupe.
Totogiina o le Sefuluai i le Uti’uti o Tupe Maua
I le taimi o lana faaipoipoga, o Tepora, mai Michigan, ISA, sa lei i ai lava se faafitauli i le puleaina o ana mea tautupe. Ae ina ua mavae le tuueseeseina o ia ma lona toalua, sa amata ona faigata ona totogi pili. E ui ina sa fiafia Tepora e auai soo i le malumalu, ae sa amata ona ia tauivi e totogi lana sefuluai ma le toe faaauau ai ona alu i le malumalu.
Sa ia sailia se fesoasoani mai lona epikopo, lea na tau atu ia te ia e uiga i le vasega o le ola tutoatasi a le Ekalesia i le puleaina o tupe patino, lea sa faia i lana siteki. Sa malie Tepora e alu, ae i le taimi muamua na te lei vaai i le mafuaaga e auai ai: “O le mea moni, sa ou faapea ifo ia te au lava, ’Ou te le iloa pe aisea ua ou i ai iinei. Ou te iloa le auala e paketi ai a’u tupe. Sa i ai sa’u paketi i lo’u olaga atoa.’”
Sa feiloai Tepora ma le vaega ma se tagata e faafoea. Mo le lua itula i vaiaso taitasi, sa latou aoao ai e uiga i vaega faaletino o le mautu o mea tautupe (e pei o le faatulagaina o se paketi) ma vaega faaleagaga o le mautu o mea tautupe (e pei o le avea ma se tausimea faamaoni i tupe maua). “Ou te lei faafesootaia faatasi le lua i le ala na fesootai ai i laua e lenei vasega,” o le tala lea a Tepora.
Na lagona e Tepora o lona sootaga faalefeagaiga ma le Tama Faalelagi na fesoasoani ia te ia e aoao ai pe faapefea ona faaaofia o Ia i ana faaiuga tautupe. “Sa i ai pea lo’u Tama Faalelagi iina mo a’u. … E tatau ona ou faaaofia o Ia i mea uma.”
Ina ua faatino e Tepora uunaiga ma faatonuga sa ia mauaina mai lana vaega o le ola tutoatasi, sa mafai ona ia tuueseina se tupe mo le sefuluai, totogi ana pili, ma e oo lava i le sefeina o tupe, e aunoa ma le faateleina o lana tupe maua.
Na molimau mai Peresitene Heber J. Grant (1856–1945) e faapea, e tele atu isi mea e mafai ona faia i le vaega o totoe o le tupe maua pe a uma ona totogi le sefuluai nai lo le aofaiga atoa a o le’i totogiina le sefuluai: “Ou te molimau atu … e faapea o tane ma fafine o e sa faamaoni atoatoa i le Atua, o e na totogi a latou sefuluai … ua molimau atu … ua tuuina mai e le Atua ia te i latou le poto na mafai ai e i latou ona faaaoga le iva vaesefulu o totoe, ma ua sili atu ona taua ia te i latou, ma ua tele atu mea ua latou ausia ai nai lo le mea latou te mananao i ai pe ana latou le faamaoni i le Alii.”1
Na maua e Tepora faamanuiaga “faaletino ma le faaleagaga” (Mosaea 2:41) a o ia tausia le tulafono o le sefuluai ma faaaoga mataupu faavae o le talalelei i lana paketi. O le taitaiga mai lana vaega o le ola tutoatasi ma musumusuga mai le Agaga Paia na saunia ai se auala mo ia e maua ai se pepa faataga o le malumalu ma toe foi atu ai i le malumalu. “O mea uma sa ou fai atu ai e le mafai ona ou faia, sa Ia faaali mai ia te au e mafai ona ou faia lena mea ma le tele o isi mea,” ua ia molimau mai ai. “O mea e te faia i le asō e faalagolago i ai lou lumanai, ma ou te manao i lo’u lumanai ina ia mafai ona ou savali atu i totonu o lena Malumalu o Detroit ma toe amata ona faia le galuega mo ou tuaa.”
Ata pue mai faaaloaloga a Berry ma Light Chu
Aluese mai le Aitalafu
Sa manaomia e Berry Chu o le Siteki a Middle Taipei i Taiuani le atamai e sili atu nai lo lona malamalama ina ua uma ona ia faia se teugatupe e lei taunuu i se lelei, ma tuua ai o ia ma se aitalafu tele. O le tulaga na faaletonu ai Berry mai le agai i luma. Ae sa faalotomaualaloina e Berry o ia lava ma saili atu i le Tama Faalelagi i le tatalo. Mai lena tatalo, sa ia maua ai le lototele e ta’u atu ai i lona toalua le mea na tupu. Faatasi ai ma le agamalu ma le lotomaualalo, sa faamautinoa atu ai e le tane a Berry, o Light Tsai, ia te ia o le a la iloiloina ma totogi le aitalafu. Sa tatalo faatasi ia Light ma Berry e saili le taitaiga a le Alii.
Sa lagona e Berry ma Light e mafai ona faamanuiaina i laua mai le kosi o le ola tutoatasi a le Ekalesia o mea tautupe a le tagata lava ia. E ui lava i le telē o le aitalafu, ae sa la atiina ae se fuafuaga mo le toe totogiina. Faatasi ai ma le fesoasoani mai le kosi, sa la aoao ai e “faamuamua le sefuluai ma … ia pulea mea tautupe i se ala faaleatua,” o le tala lea a Berry. “Sa ma aoao foi e paketi ma faamuamua a matou tupe faaalu mo na o mea e manaomia.”
E le gata ina sa aoao Berry ma Light e paketi ma le talafeagai a laua tupe maua, ae sa musuia foi e la latou vaega o mea tautupe patino ia Berry e sui lana galuega. O le suiga na taitai atu ai i se totogi maualuga atu, lea sa mafai ona ia tuuina atu i le totogiina o lana aitalafu.
I le lotogatasi ai i la la’ua sini, sa faaaoga ai e Berry ma Light a laua tupe faaponesi uma, tupe teu faafaigaluega, ma tupe maua faaopoopo mai a la galuega tumau ma faa-vaitaimi e totogi uma ai le aitalafu a Berry. Faatasi ai ma le fesoasoani a le Alii, sa la totogiina uma a la’ua tupe faaalu ma, o le mea aupito sili ona taua, na totogiina pea sefuluai ma tuuina atu isi taulaga.
Ua folafola mai e le Alii, “O lo’u faamoemoe o le faia lea o mea mo la’u au paia. … Peitai e tatau ona faia i laʼu lava ala” (Mataupu Faavae ma Feagaiga 104:15–16). Ua iloa e tagata taitoatasi ma aiga i le lalolagi atoa le ala ua Ia saunia ai mo i latou a o latou faatinoina mataupu faavae o le ola tutoatasi faaleagaga ma mea tautupe.
Aoao atu o le “Pe Faapefea,” Ae Le Na o le “O Le a”
O Curtis ma Pshaunda Scott, mai Texas, ISA, sa mananao uma ia atamamai i a laua mea tautupe, ae sa le mafai ona la malilie pe faapefea. Sa iloa e Pshaunda la te manaomia se inisiua faafomai, ae sa iloa e Curtis e le mafai ona la gafatia. E ui ina sa la alolofa i le tasi ma le isi, ae o o la manatu eseese tautupe na tuu ai se faaletonu i le la faaipoipoga. “Pe a oo i mea tautupe,” na toe ta’ua ai e Pshaunda, “Ou te le manatu sa ma i ai i le tusi lava lea e tasi, ia pe ua na o le itulau lava e tasi.”
Na ioe i ai Curtis. “O tupe o se mataupu le fiafia i taimi uma, ma sa i ai ni talanoaga taua ma te lei faia.”
Sa fautuaina e lo la epikopo ia amata ona auai atu Pshaunda ma Curtis i le kosi o le ola tutoatasi o mea tautupe a le tagata lava ia na ofoina atu i la latou siteki.
Sa faateia Curtis i le lelei o le aoga o le faatulagaga o talanoaga a le latou vasega mo ia. Sa mafai ona ia faamatalaina ona mafaufauga ma maua se malamalamaaga mai isi o e na malamalama i tulaga o lona aiga. O talanoaga faalevaega na fesoasoani ia Curtis e iloa ai e le na o mataupu faavae o le talalelei ae faapea foi ni auala aoga e faaaoga ai. I le ono tausaga talu lona papatisoga, sa tele ina aoaoina Curtis e tatau ona ia faateleina lona faatuatua, faaleleia ana tatalo, ma faalatalata atili atu i le Faaola, ae sa ia lagonaina o le kosi o le ola tutoatasi na aoaoina o ia i le auala e faia ai na suiga lelei.
A o aoao Curtis i le auala e faaaoga ai mataupu faavae o le talalelei i ana mea tautupe i le fale ma i lana pisinisi, sa atili ai ona loloto lona iloaina o le alofa o le Alii mo ia. “Na faamalosia moni ai lava lo’u talitonuga ma lo’u malamalama i le tausiga ma le popolega o loo i ai i le Tama Faalelagi mo i tatou,” o lana tala lea.
Sa lagona e Pshaunda o le vaega faaleagaga o le kosi o le ola tutoatasi na fesoasoani ia te ia e malamalama ai pe faapefea ona fetaui mataupu tautupe i le fuafuaga a le Atua. “Na faamalosia ai la’u molimau … i lea laasaga ma lea laasaga, i lea fuaitau i luga o lea fuaitau.”
O le faaaofia ai o aoaoga a le Alii ia la’ua faaiuga tautupe na iu ina aumaia faatasi ai Curtis ma Pshaunda i le itulau lava e tasi. “Sa avea i maua ma se au,” o le tala lea a Pshaunda. “Ou te le faapea atu ua ma mauoa pe ua tele atu a ma tupe, ae e mautinoa lava o loo ma agai atu i le itu sao.”